SOCJOLOGIA KULTURY 24 listopad 2011
Używał etnologii badań zapisów terenowych jako punktu wyjścia , a nie punktu dojścia.
Od Durkheima do Mauss'a.
W 1934 Marcel Mauss opublikował wstęp do szkicu ,,o sposobach posługiwania się ciałem'' co zostało włączone do jego prac. Mimo iż 1936 szkic uzyskał pełny wymiar to trzeba było czekać pół wieku dopóki myśl socjologiczna nie zaczęła podejmować tego problemu.
Widać ,że wątek ciała w kulturze zaczął być ważny.
Marcel Mauss twierdził ,że nie jest tak ,że ma się ciało tylko pod względem biologicznym, ale wyposażenie biologiczne było kształtowane przez kulturę. Kiedy patrzy z tego punktu widzenia na różne społeczeństwa to widzi różnicę między ciałem mężczyzny ,a kobiety.
Według niego jeśli chodzi o ciało to mamy społeczeństwo kobiet i społeczeństwo mężczyzn.
Sposób rodzenia dla wschodu i zachodu także ma swoje różnice. Mauss przywołuje sytuacje walczących francuzów z anglikami (Anglicy nie potrafili wbić się w rytm defilady francuskiej).
,,Szkic o darze” Marcela Mauss'a. Pracował nad szkicem
Postrzegał koncepcje homo duplex jako taką ,która ma pewne mankamenty. Uznał ,że człowiek nie jest podwójny ale całościowy. Nie ma społeczeństwa bez więzi społecznej.
Według niego istnieją całościowe fakty społeczne. Stanowiącą wzór dla innych jest więź poprzez rzecz. Mówi ,że ta więź budowała się przez całe tysiąclecia, budowała pewne kształty ,które są odniesieniem dla całego społeczeństwa. Więź poprzez rzeczy sytuuje człowieka w całościowym systemie świata , który on nazywa wymianą.
Kobieta jako przedmiot wymiany
Poprzez kobietę dwie obce sobie rodziny stają się nagle spokrewnione.
(np. w wypadku małżeństwa)
Miejsce kobiety w świecie społecznym, tradycyjnym świecie, jest niesłychanie ważnym przedmiotem wymiany, gwarantem więzi.
Przykład Salomona - Brał za żony kolejne córki z różnych plemion. (miał ich 900) , była to taktyka zachowywania spokoju.
Wiązanie rodów poprzez kobiety niosły ze sobą różne aspekty jak np. przejęcie terenu rodziny kobiety czy takiej ,której rodzina posiadała pole obok pola należącego do rodziny przyszłego zięcia.
Jeśli Mauss przyjmuje ,że poprzez wymianę , dar nawiązują się więzi między społeczeństwem.
Mauss mówi ,że ten kto daje jest wyżej , ten kto bierze jest niżej. Poprzez dawanie wytwarza się tego typu relacje. Prostym ale głębokim mechanizmem jest mechanizm rewanżowania.
Zwłaszcza jeśli ktoś nie jest mi najbliższy ,a dar od niego nastąpił w sytuacji przymusowej.
Więź poprzez rzeczy jest także więzią natury moralnej. Wszystkie społeczności tę dziwną właściwość odczuwają i doświadczają. Kiedy chcemy sobie kogoś zjednać dajemy mu dary , ale dając jednocześnie stajemy w jego mniemaniu na lepszej pozycji. Rewanż nie musi być jednak rzeczą materialną , jest to odczuwanie rewanżu moralnego. Jeśli jednak druga strona nie przyjmuje daru , ”wojna” toczona jest dalej, ponieważ nie odmawiana jest jedynie rzecz ale odmawiamy nawiązania więzi. Kiedy mówimy komuś ,,dzień dobry” i nie otrzymujemy wzajemnej odpowiedzi zaczynamy czuć awersję do tej osoby i momentalnie staje się jasne ,że kontakt między wami został zaburzony ,a osoba ,do której się odnosiliśmy staje się nam obca.
Wszystkie wielkie systemy religijne traktują dar jako nakaz. Chrześcijanie mają obowiązek dawania jałmużny (daru). Istnieje zatem relacja człowiek- Bóg. Dajemy Bogu w ofierze naszą modlitwę, stąd nasze myślenie o akcie rewanżu ze strony Boga. Człowiek nawet w relacji z Bogami zachowuje pierwotną istotę daru, który nas wiąże z drugą stroną.
Dar jest uwikłany w naszą moralność czyli dar to nie tylko obszar wymiany ekonomicznej ale także obszar wymiany świadczeń i obszar religii.
W pierwszy prostym światopoglądzie ludzie uważają ,że świat jest darem boskim, stąd wynikają nasze zobowiązania względem Boga.
W starożytnej Grecji uważano ,że Bogowie każą tych ,którzy wszelkie bogactwa przypisują tylko sobie i nie dzielą się nimi z innymi.
Strona biorącego
Według Mauss'a taka osoba jest postawiona niżej.
ZASADA ,,DO UT DES” - chodzi o to ,że cały system relacji człowieka z prawem, z naturą opiera się najprostszym założeniu.
http://chomikuj.pl/mtrend/Kulturoznawstwo+II/Mauss*2c+Marcel+-+Sposoby+pos*c5*82ugiwania+si*c4*99+cia*c5*82em,152403502.pdf O SPOSOBACH POSŁUGIWANIA SIĘ CIAŁEM