MOTYWOWANIE DO PRACY

(wybrane zagadnienia)

Motywacja - proces psychicznej regulacji dzięki któremu formują się dążenia. Funkcją mo­tywacji jest sterowanie czynnościami człowieka w taki sposób, aby doprowadzały one do określonego, zgodnego z intencją celu.

Motyw - stan podmiotu (człowieka) charakteryzujący się poczuciem niespełnienia lub zakłó­cenia i związaną z nim gotowością do aktywności, która ów stan może zredukować.

Motywowanie - proces świadomego i celowego oddziaływania na motywy postępowania lu­dzi poprzez stwarzanie środków i możliwości realizacji ich systemów wartości i oczekiwań dla osiągnięcia celów motywującego.

Motywacja pozytywna, skłaniająca do określonych zachowań, występuje wtedy, gdy motywowany oceni, że:

- zachowanie (zadanie lub jego wynik) jest użyteczne i wartościowe dla niego,

- prawdopodobieństwo osiągnięcia oczekiwanego efektu (wykonania zadania) jest du­że,

- prawdopodobieństwo osiągnięcia oczekiwanej wartości (nagrody) po uzyskaniu określonego efektu jest duże.

Potrzeby i ich hierarchia wg A.H. Masłowa

samorealizacji

uznania

przynależności

bezpieczeństwa

fizjologiczne

Grupy potrzeb w teorii ERG C. Alderfera :

• egzystencji (Existence)

• kontaktów społecznych, związków (Relatedness)

• rozwoju, wzrostu (Growth)

Działania człowieka mogą być inspirowane jednocześnie przez kilka różnych kategorii potrzeb.

Dwuczynnikowa teoria F. Herzberga

Czynniki higieny:

• polityka firmy i jakość zarządzania

• kontrola wykonania

• relacje z przełożonym

• relacje w "poziomie"

• relacje z podwładnymi

• wynagrodzenia

• bezpieczeństwo pracy

• życie osobiste

• warunki pracy

• status

Motywatory:

• osiągnięcia

• uznanie

• awanse

• „praca jako taka"

• możliwość osobistego rozwoju

• odpowiedzialność

POTRZEBY I ICH HIERARCHIA WG R.A WEBBERA

Potrzeby nakierowane

na wewnątrz

Potrzeby nakierowane

na innych

Hierarchia potrzeb zdeterminowana jest czynnikami kulturowo-społecznymi takimi jak wykształcenie, pochodzenie społeczne, zawód, zajmowane stanowisko jak również psychologicznymi i emocjonalnymi.

Model dążeń J.W. Atkinsona:

• dążenia do osiągnięć zawodowych i twórczości,

• dążenia do władzy,

• dążenia do przynależności i dobrych relacji z otoczeniem.

Teoria oczekiwań V. Vrooma

• Motywacja zależy od siły oczekiwania i dokonywanej indywidualnie oceny prawdopodobieństwa spełnienia się tego oczekiwania

• Ludzie oczekują efektu proporcjonalnego do włożonego wysiłku

Teoria wzmocnienia B.F.Skinnera

Ludzie są skłonni powielać te działania, które w przeszłości przynosiły im sukcesy i były źródłem przyjemnych doznań, unikają natomiast działań
i postaw, które przynosiły niepowodzenia lub kojarzą się z przykrością.

Formy wzmocnienia pozytywnego:

• okazana pracownikowi aprobata, wyrazy uznania za pracę;

• nagroda pieniężna lub wyższa premia;

• nagroda rzeczowa;

• zapewnienie w pracy bardziej komfortowych lub prestiżowych warunków pracy;

• „podwyżka płacy";

• awans stanowiskowy.

Podstawowe formy kar:

• zwrócenie uwagi;

• upomnienie;

• nagana;

• czasowe wstrzymanie podwyżki płacy;

• pozbawienie podwyżki;

• degradacja stanowiskowa;

• zwolnienie z pracy.

Zasady których należy przestrzegać wymierzając kary:

• Nie działać w stanie emocji.

• Nie karać przed wysłuchaniem „winowajcy".

• Kara powinna być współmierna do winy i być w zgodzie z wyobrażeniami środowiska o tym, co jest sprawiedliwe, co zaś nie.

• Kara powinna być udzielona możliwie szybko od momentu stwierdzenia faktów i zdarzeń.

• Nie należy karać kilkakrotnie za to samo przewinienie.

• Potępiamy zdarzenie, zachowanie i czyny nie zaś człowieka.

FRUSTRACJA -

negatywne emocje modyfikujące działanie

Objawy frustracji:

1. Zachowania agresywne

Przeniesienie agresji

• Źródło niepowodzeń niejasne,

• Przyczyna niepowodzeń poza zasięgiem

• Obawa przed niekorzystnymi zdarzeniami

• Atak blokują zasady którymi się kierujemy

2. Regresja

3. Stereotypia, usztywnienie

4. Apatia

Mechanizmy obronne

1. substytucja

• sublimacja

• kompensacja

racjonalizacja

fantazjowanie

projekcja

identyfikacja

reakcje upozorowane

odrzucenie wyparcie ze świadomości

czynności przymusowe

Osiągnięcia, twórczości

Kompetencje, uznanie dla samego siebie

Autonomia

Władza

Społeczne uznanie, prestiż

Przynależność, miłość

bezpieczeństwo

---