Wynik superpozycji
5/ 2mA
5/ 2mA
1/3mA
13/ 6 mA
1/3mA
25/ 6V
2V
R2
1/3mA
Rysujemy pierwszy podobwód, zawierający żródło E.
Pokażemy dodatni kierunki prądu i napięć, które są oczywiste.
IE(E) = IR1(E) = IR2(E) = IR3(E) = E / (R1+R2+R3) = 2 / 6000 = 1/3 mA.
UR2(E) = IE(E)⋅R2 = 2 / 3 V, UR3(E) = IE(E)⋅R3 = 1 V,
Napięcie kondensatora I żródła prądu obliczymy z bilansu napięć (2PK):
1 oczko: E - UC(E) - UR2(E) = 0 → UC(E) = E - UR2(E) = 2 - 2/3 = 4/3 V,
2 oczko: - UR2(E) - UR3(E) + UJ(E) = 0 → UJ(E) = UR2(E) + UR3(E) = 2/3 + 1 = 5/3 V.
1/ 3V
C
E
J
R1
R3
R2
Rysujemy drugi podobwód, zawierający żródło J.
Pokażemy dodatni kierunki prądu i napięć, które są oczywiste.
Prądy łatwo liczymy z zasady dzielenia prądu:
IR1(J) = J⋅(R2+R3)/(R1+R2+R3) = 5 / 2 mA. Widzimy, że IE(J) = IR1(J)
IR2(J) = IR3(J) = J⋅R1/(R1+R2+R3) = 1/2 mA. IE(J) = IR1(J) = 5 / 2 mA
UR2(J)= IR2(J)⋅R2 = 1 V. UR3(J)= IR3(J)⋅R3 = 3 / 2 V.
Napięcie kondensatora I żródła prądu obliczymy z bilansu napięć (2PK):
1 oczko: UC(J) -UR2(J) = 0 → UC(J) = UR2(J) = 1 V,
2 oczko: - UR2(J) - UR3(J) + UJ(J) = 0 → UJ(J) = UR2(J) + UR3(J) = 1 + 3/2 = 5/2 V.
R1
2V
13/ 6 mA
Ostateczne napięcie na kondensatorze C:
Uc = 4/3 - 1 = 1/3 V
Obliczymy prądy i napięcia, konieczne dla obliczenia bilansu mocy.
IE = IR1 = IR1(J) - IR1(E) = 5/2 - 1/3 =13/ 6 mA,
IR2 = IR3 = IR2(E) + IR2(J) = 1/3 + 1/2 = 5/ 6 mA,
UJ = UJ(E) + UJ(J) = 5/3 + 5/2 = 25/ 6 V,
Dane: R1=1kΩ, R2=2kΩ, R3=3kΩ, E = 2V, J = 3mA.
Szukane: IR1,UR1, IR2, UR2, IR3, UR3, IE, UJ, UC
Autosprawdzenie: Bilans mocy
Rozwiązanie.
Z obserwacji zadania wnioskujemy, że najprościej zastosować metodę superpozycji, prawo Ohma, Kirchhoffa itd.
Pamiętamy, że na prądzie stałym opór kondensatora jest nieskończony, dlatego prąd w jego gałęzi jest równy zero.
1V
R3
R1
R2
3 mA
1V
Ostateczne prądy pokazano na rysunku
J
2 oczko
1 oczko
2 oczko
1 oczko
Wzorzec do kolokwium 3 - BILANS MOCY
R3
5/ 3V
R1
Uwaga:
w przypadku niepowodzenia obliczeń, (tzn. nie ma bilansu mocy) należy spokojnie sprawdzić bilans prądu (na przykład, J - IR1 - IR1 =0) oraz bilans napięć
( E - Uc - UR2 = 0, UR2 + UR3 + UJ = 0)
3/ 2V
5/ 2V
R2
1/ 2mA
Pierwszy podobwód (od E)
Drugi podobwód (od J)
R3
5/ 6 mA
J
Sprawdzenie obliczeń za pomocą bilansu mocy
PJ = +3⋅25/ 6 = 12.5 mW, moc oddawana
PE = -2⋅13/ 6 = - 4.33 mW, moc pobierana
PR1 = (13/ 6)2⋅1 = - 4.69 mW, moc “
PR2 = (5/ 6)2⋅2 = - 1.39 mW, moc “
PR3 = (5/ 6)2⋅3 = - 2.08 mW, moc “
PC =0.
ΣP = PJ + PE + PR + PR2 + PR3 = 0.01 mW ~ 0 mW⋅
2/ 3V
4/ 3V
1V