Wiersz, zrodzony na wielkiej fali patriotycznego gniewu i unicsienia, sta� si� werblem bojowym narodu polskiego w walce o wolnoœ�. Si�� emocjonaln� tego utworu por�wnywano z "Od� do m�odoœci" A. Mickiewicza.
Broniewski, jak romantyczny demiurg, wyzywa na pojedynek ca�y œwiat, wyra�aj�c zarazem cierpienia zwyk�ych ludzi. O tym œwiadczy tak�e bezpoœrednie nawi�zanie Broniewskiego do "Romantycznoœci" A. Mickiewicza i wykorzystanie tytu�u "Ballady i romanse" w celu ukazania okrucie�stwa wroga w ezasie dyskryminacji narodu �ydowskiego. Holocaust �yd�w kojarzy si� czytelnikowi z martyrologi� narodu polskiego w III ez. "Dziad�w". Broniewski wykorzystuje te� w�tek biblijny, zestawia bowiem Chrystusa z trzynastoletni� Ryfk�, kt�ra w czasie II wojny œwiatowej straci�a rodzic�w, a p�Ÿniej zosta�a brutalnie rozstrzelana przez Niemc�w.
O wyraŸnym nawi�zaniu do tw�rczoœci Mickiewicza œwiadczy wiersz "Moja biblioteka", gdy� Broniewski wspomina bohater�w romantycznych, szczeg�lnie Konrada Wallenroda.
Romantyczny rodow�d poezji Krzysztofa Kamila Baczy�skiego jest przyk�adem wp�ywu poezji Mickiewicza na tw�rczoœ� wsp�ezesn�. Wyst�puje tak charakterystyczny dla romantyk�w problem wyboru, konfliktu wewn�tnnego, koniecznoœci podejmowania decyzji. Przedstawiciel "Kolumb�w" opowiedzia� si� za patriotycznym nakazem walki z najeŸdŸc�, za z�o�eniem ofiary z �ycia. W wierszach: "Z g�ow� na karabinie", "Ten czas", "Pokolenie" ��czy� rzeczywistoœ� z marzeniami, kt�re by�y sposobem na przetrwanie czasu grozy, tragizmu i niepokoju. Myœl o dzieci�stwie, pi�knie przyrody ojczystej i uczuciach do m�odej �ony Barbary pozwala�y zachowa� cz�owiecze�stwo. To romantyczne spojrzenie w przesz�oœ� ��czy z rzeczywistoœci� wojenn� przedstawion� w spos�b wizjonerski, przypominaj�cy romantyczne obrazowanie œwiata. W wierszach: "Historia", "Mazowsze" odwo�uje si� do powsta� narodowych, heroizmu walki w czasie zryw�w wolnoœciowych, oddaje ho�d poleg�ym za wolnoœ� ojczyzny.
Takie Mickiewiczowskie solidaryzowanie si� z losem narodu mo�na dostn.ec w wierszach z tomu "Ocalenie" Czestawa Mi�osza. Jego utw�r "W mojej ojczyŸnie" jest powrotem poety do czasu m�odoœci (jak w "Panu Tadeuszu"), do okresu wile�skiego, jego atmosfery i pi�kna przyrody: niezwykle plastyczny jest opis chmur, ptak�w, jeziora i przestrzeni. Paralelnym do "Pana Tadeusza" utworem jest "Dolina Issy",
34
bowiem Mi�osz nawi�zuje do dzieci�stwa, przedstawia œwiat wspomnie� jak Arkadi�, mitologizuje krajobraz, kt�ry urzeka ezytelnika pi�knem lesistych wzg�rz, nawet bagien i moczar�w. Z dystansu i t�sknoty tworzy krain� swego dzieci�stwa.
Mo�na przytacza� mn�stwo przyk�ad�w wskazuj�cych na rol� poezji Mickiewicza w p�Ÿniejszych epokach, ale wspomn� jeszcze o "Kartotece" Tadeusza R�ewicza, w kt�rej Ch�r Starc�w recytuje s�owa "Ody do m�odoœci", �eby zach�ci� antybohatera do dzia�ania, podj�cia celu i d��enia do jego realizacji. Wykorzystany utw�r Mickiewicza kieruje myœli czytelnika na postaw� romantycznych bohater�w, �eby m�c zrozumie� postaw� g��wnej postaci dramatu wsp�czesnego (Bohater le�y na ��ku bezczynnie, nie chce "rz�du dusz")...
Cytat zawarty w temacie tej pracy pochodzi z wiersza Tadeusza R�ewicza "Chleb" - jest on œwiadectwem �ywej obecnoœci poezji wieszeza w literaturze wsp�czesnej.
Chleb jest codziennym pokarmem ludzi, bez niego nie mo�emy �y�. Takie por�wnanie poezji do chleba wskazuje na ponadczasowoœ� tw�rczoœci Mickiewicza i nieocenion� wartoœ�.
Poezja wieszeza romantycznego kszta�tuje postawy moralne, opowiada si� po stronie dobra i prawdy, uczy napi�tnowania z�a, daje przyk�ady rozszerzania ambicji, zainteresowa� i uzdolnie� jednostki, budzi wra�liwoœ� na uroki œwiata i pi�kno przyrody, ci�gle jest Ÿr�d�em poetyckiej inspiracji.
Moc poezji Adama Mickiewicza polega nie tylko na sile uczucia w niej zawartego, ale i pi�knie oraz bogactwie j�zyka, kt�ry jest wzorem mowy ojczystej - b�dzie wi�c nadal "�ywi� i zachwyca�".
Poezja ta wskazuje na humanistyczn� sfer� wartoœci -jest fundamentem wsp�ezesnej œwiadomoœci narodowej Polak�w. Wzorem patriotyzmu sta� si� bohater wra�liwy na ludzk� krzywd� i cierpienia oraz ofiarny w chwili wymagaj�cej poœwi�ce�. Nie mo�na te� zapomnie� o tym, �e Mickiewicz w swojej tw�rczoœci o�ywi� œwiat wierze� ludowych, wprowadzaj�c do literatury prawdy moralne g�oszone przez lud, jego wyobra�enia i odczucia.
Nar�d wsp�czesny docenia tw�rezoœ� A. Mickiewicza, potrafi przeciwstawi� si� zakazowi wystawiania na scenie teatru "Dziad�w" cz. III (w okresie Polski Ludowej), wznosi pomniki, szko�y przyjmuj� imi� poety. Powstaj� towarzystwa literackie propaguj�ce romantyczn� poezj� wieszcza. Nie ma w Polsce miasta bez ulicy nazwanej jego imieniem.
35