3 grudzień

TELEWIZJA PUBLICZNA W EUROPIE I ŚWIECIE

TELEWIZYJNY SYSTEM DUALNY to przejście od TV państwowej do publicznej (komercyjnej). Stworzenie w Europie Zachodniej sytemu publicznego i komercyjnego. Państwa zachodnie długo zwlekały z utworzenia segmentu komercyjnego w odróżnieniu od USA którzy już podczas II wojny światowej wydawali koncesje prywatnym obywatelom na nadawanie. Przyczyną tego była troska państw rządzących Francja, Wielka Brytania, Niemcy o zachowanie monopolu na informacje i zysk medialny. Ranking:

1. 1964r Francja ; ORTF- Office de Radioteeffision Television Frances to medialna telewizja publiczna nie państwowa, nie rządowa, nie partyjna

2. 1993- 94 Polska -

Dlatego też stworzono system publicznej kontroli społecznej. Musi wypełniać określone cele i zadania, zobowiązania zawarte w koncesji.

Francuzi powołują:

• RADA ADMINISTRACYJNA- 50% rady powołuje rząd i sprawuje połowę kontroli a 50% przedstawiciele różnych grup społecznych dziennikarze, pracownicy telewizyjni, ORTF osoby z autorytetem

• RADA PROGRAMOWA ORTF - ma podobny charakter jak Rada Administracyjna - rząd, ale dochodzą też przedstawiciele różnych grup społecznych dziennikarze, pracownicy telewizyjni, ORTF oraz środowiska twórcze Zadania i cele w koncesji.

Niemcy powołują:

• 1974r ÓRF Ósterichsisercher ….. - uzyskuje status Radia i TV publicznej odobny do francuskiego systemu.

Włochy powołują:

• 1975r RAI Radiotelevisone Italiana - uzyskały publiczny status, konkurencyjne dla komercyjnych mediów Berluskoniego. Nadzór i kontrolę prowadzi PARLAMENT, w którym zostaje powołana komisja parlamentarna ( w jej skład wchodzą przedstawiciele partii zasiadających w parlamencie)

TYPY RYNKÓW TELEWIZYJNYCH

Duże rynki medialne tworzyły 5 krajów: Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Włochy i Hiszpania. Charakteryzuje się wyraźnym podziałem z pkt czasu (2011r) na odbiorców publicznych i prywatnych. Wszystkie formy finansowania tych mediów wpisane są w konstytucji i w czterech grupach: abonament, reklama, telewizja płatna i mecenas prywatny. Obowiązuje określone zachowanie w telewizji im mniej dokłada rząd do działalności publicznej tym bardziej TV działa skutecznie i potrafi sobie zarobić.

IMPORTERZY MEDIALNI:

1. Luksemburg i Lichtensztein System stworzony w dwóch krajach (struktura działalności czerpanie programów z zagranicy , ponieważ nie opłaca się prowadzić własnej produkcji Stacje wykorzystują także Radio Luxemburg i TV RTL

2. Wielka Brytania -

-- Royal Charter - pierwsza licencja radia publicznego John Reith, 10-letnia licencja i odnowienie, Głosił że najpierw nauka i oświata a później rozrywka

-- BBC dwór królewski czuwa i interesuje się tą stacją

C. Szwecja - system dualny 1997r.

-- SVT Sveriges Telewiso AB - wzorowała się na BBC, jest własnością Fundacji Działa zgodnie z

• Ustawa o Radiofonii i Telewizji

• Prawo o swobodzie wypowiedzi -wywodzi się z konstytucji tego państwa

• Karta wydawana przez rząd określająca cele i zasady działalności podpisywana przez premiera

Organizatorem szwedzkiej telewizji jest 7 osobowa RADA GUBERNATORÓW (przewodniczącego powołuje rząd a 5 członków Fundacja zazwyczaj są to przedstawiciele różnych grup społecznych i etnicznych). Rada decyduje o planach finansowych, odpowiada za program roczny i za precyzyjność przepisów.

4. Holandia - najbardziej demokratyczny system medialny. Stworzyli demokratyczno-korporacyjny system medialny. Zasada VERCILING ma zapewnić równość światopoglądów, wyznań, unikać konfliktów i chronić mniejszość. Została przyjęta przez wszystkie grupy społeczne na przełomie XIX i XX w. W tym okresie były dwa odłamy społeczne: Protestanci-katolicy pod kątem wiary, Socjaliści-liberałowie pod kątem politycznym. Tworzyli instytucje która musiała współdziałać dlatego też wymyślili taką zasadę. W mediach obowiązywała zasada pluralizmu, czas antenowy określono po równo pomiędzy grupami liberalnymi, katolickimi, chrześcijańskimi i robotniczymi. Radio i TV holenderskie jest bardziej społeczne niż publiczne. Obecnie czas dzieli się na 8 grup społecznych również wzięto emigrantów pod uwagę. Tworzą one korporację które w sposób naturalny uciekają od rządowego rozwiązania.

5. RFN -1936r TV elektroniczne, LENI RIEFENSTAHL główna twórczyni pomysłu -ustawienie kilku kamer w różnych pkt stadionu co pozwoliło na bezpośrednią transmisję zawodów sportowych z olimpiady po raz pierwszy. Rozgłośnie radiowe niemieckie:

DEUTSCHE WELLE - Deutschlandfunk. Dzisiaj system dualny tworzą: ARD (1954) i ZDF (1962r). ARD I program rozgłośni tworzyły lokalne przez radiowców. Szczególnie wzorcowe jest zarządzanie w ZDF. NADZÓR działanie w ZDFie 77 osobowa Rada Nadzorcza (reprezentanci) wybierana co 4 lata z poszczególnych grup społecznych tj. 31 osób reprezentuje świat niemieckich polityków aktualnych partii oraz 30 - instytucji społecznych, obywatelskich, kościoły, związki zawodowe, organizacje sportowe oraz zespoły przedsiębiorców. Wśród nich jest po 2 przedstawicieli wielkich kościołów ewangelickich i katolickich, 1 żydowski, 1 ofiar stalinizmu w Niemczech, 1 związku wypędzonych. Przedstawiciele ZDF składają oświadczenie finansowe, że nie będzie partycypować w zyskach aby ustrzec się korupcji, wpływów i być bezinteresowne. 3 październik 1990r zjednoczenie Niemiec, Helmut Kohl następuje kres działalności systemu medialnego komunistycznego w NRD. OSSIS - WESIS (Niemcy wschodnie-zachodnie). Zaczęto tworzyć autonomiczne systemy medialne, powstają nowe stacje specjalnie dla OSSIS tj. MDR i ORB. Następuje kolonizacja mediów wschodnioniemieckich przez zachodnioniemieckie. Wzmocnili pod względem technicznym, zmodernizowali stacje radiowe i telewizyjne, zaczeli zakładać szkoły dziennikarskie.

HISTORIA TELEWIZJI KOMERCYJNYCH (rozrywkowych) 1 styczeń 1985r, to pierwszy prywatny program telewizyjny w RFN, rywal SAT 1, finansowany z reklam, nadawany w niemieckim systemie satelitarnym; RTL, SAT, DSV, PRO 7

HISTORIA RADIA organy radiowe służyły podstawowym celom badaniom. 8 czynników powołujących instytucje radiowej medialnej połączone z czynnikami kulturowymi i społecznymi.

1. System polityczno-ekonomiczny -decyduje o charakterze radia np. były Związek Radziecki i kraje Europy Wschodniej, oznacza że radia były elementami systemu społecznego politycznego rządowego i miały cele ideologiczne bo miało służyć określonej partii marksistowsko-leninowskiej dominacji komunizmu w Europie i na świecie. System Medialny był scentralizowany podlegający władzom politycznym i cenzurze.

2. System tradycji i władzy - przykład systemu TV i radia brytyjskiego BBC stworzyła program światowy informacji wielojęzycznej, żeby system radiowy służył integracji kolonialnej, dążenia do dominacji imperialnej Brytyjczyków w obrębie świata.

3. System religijny - przykład Radio Watykan lub Maryja, tworzą określoną formułę medialną, ma zadbać w mediach o rozszerzenie wiedzy, pogłębienie, ma wzmocnić władzę cywilną.

4. System geograficzny - np. Holandia, głównie dotyczy państw i środkowo europejskich wielo kulturowych stosunków etnicznych i głównym celem radia jest zachowanie swoistości kulturowych i tradycji etnicznej w miarę neutralne, pokojowe, kreowanej tożsamości narodowej

5. Elementy etnograficzne - kulturowe środowiska, lokalne np. Belgia, narodowość oznacza konieczność zapewnienia równowagi (jakiejkolwiek politycznej, ekonomicznej) w podzielonym kulturowo, etnicznie i językowo społeczeństwa.

6. Elementy ekonomiczne- USA 1920r złota era radia amerykańskiego, prywatne rozgłośnie, zalety ekonomiczne, sprzedaż czasu antenowego, wykorzystanie radiado rozwiązywania problemów wiary itd.

7. Elementy zależności politycznej - po 1945r w Europie (zwłaszcza na terenie Niemiec) i w Azji kształtowała się forma Hegemonów. USA, Wielka Brytania , Francja były w I strefie okupacyjnej a ZSRR w II strefie wschodniej i tworzona tam od podstaw nowy ład medialny (wschodni- komunistyczny, zachodni - liberalny i demokratyczny). Duży wpływ na powstawanie systemu medialnego miały osobowości medialne.

MEDIA PUBLICZNE W POLSCE

1. RADIO

1 styczeń 1950r wprowadzono opłaty abonamentowe, sami wpłacali należność i każdy mógł decydować czy zrobi to co miesiąc czy zz kilka z góry.

1. Lata 1950 to przede wszystkim edukacja (np. kursy rolnicze zatwierdzone przez Ministra Rolnictwa a kończyły się certyfikatem.

2. Stały się popularne audycje oświatowe (najpopularniejszą była Encyklopedia Radiowa ludzie pisali różne hasła a radio tłumaczyło i rozsyłało broszury do ludzi

3. Lipiec 1950r rozpoczyna działanie Centrum Krótkofalowe które służyło zagranicznym programom i mogło być odbierane w Afryce, USA pomimo, ze było to komunistyczne

4. Wrzesień 1950r emisja najlepszego programu radiowego pt. „Muzyka i Aktualności” aż do 2000r. Twórcą był Andrzej Rokita i Henryk Mirosz, puszczają codziennie pół godzinną audycję. Tworzyli na wzorach zachodnich i byli twórcami formuły 2-3 minutowych felietonów przeplatanych muzyką. Po raz pierwszy oficjalnie prezentowali jazz, mimo, że komuniści wyśmiewali ten rodzaj muzyki. Pojawiły się magnetofony szpulowe do nagrywania w terenie.

5. Czerwiec 1951r Teatr Narodowy odegrał koncert z okazji 25 lecia pracy spikerskiej Tadeusza Bocheńskiego.

6. 1926r debiut Tadeusza Bocheńskiego w programie stacji PTL

7. lipiec- sierpień 1952r pierwsza codzienne bezpośrednie radiowe sprawozdanie z olimpiady w Helsinkach a sprawozdawcą był Witold Dobrowolski.

8. Październik 1953r odbyła się w Pekinie Sesja Międzynarodowej Organizacji Radiowej zrzeszającej państwa socjalistyczne

9. Październik 1954r I stacja nadawcza UKF FM

10. Lipiec - sierpień 1955r Warszawa Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów.

POSTACIE MEDIALNE

Juliusz Petry - 1890 - 1961r, działalność radiową rozpoczął we Lwowie przed woją lata 1930. Kierownik artystyczny i programowy wprowadził „Wesołą Lwowską Falę”, słynął z akcji społecznych i wychodzenia poza studio radiowe. Dzięki niemu liczba korespondentów dochodzących do radia była olbrzymia.

1952r powstaje w strukturze TV trzy osobowy zespół Eleonora Mendelson, Tadeusz Pszczołowski i Juliusz Petry, zadaniem którego było bezpośrednie zainteresowanie nad współczesnym programem TV i przygotowanie podstaw polskiego programu telewizyjnego.

Romuald Gadomski - 2 styczeń 1953r przewodniczący Komitetu ds. Radiofonii i Polskiego Radia. Powołuje do życia Samodzielną Redakcję Programu Telewizyjnego, gdzie Petry został I kierownikiem tej redakcji na jednocześnie zostaje pierwszym szefem TV

24 kwiecień 1956r najdłużej szefem TV był ówczesny Prezes Rady Ministrów Józef Cyrankiewicz, później powierza kierownictwo Komitetu ds. Radiofonii Press Radia i Telewizji - Jerzemu Sokorskiemu.

Osiągnięcia Sokorskiego;

- 1 maj 1956r - Warszawski Ośrodek Telewizyjny

- Telewizyjny Ośrodek Transmisyjny ma stacje nadawczą na Pałacu Kultury

- 1 maj 1956r pierwsza relacja spoza studia a w 1957r pierwsza transmisja z meczu piłkarskiego

- powstają ośrodki regionalne TV w miastach na ziemiach zachodnich i odzyskanej Północy (Wrocław, Gdańsk, Szczecin)

NAJWAŻNIEJSZE PROGRAMY TELEWIZYJNE;

- marzec 1956r TELE ECHO pierwszy telewizyjny Talk Show organizowany przez Irenę Dziedzic, przetrwał 25 lat,

- październik 1956r W SPRAWIE KARDASIÓW, autorką była Stefania Grodzieńska

- wrzesień 1956r EUREKA pierwsza audycja naukowa, popularyzująca i tłumacząca osiągnięcia naukowe.

- lata 50 - 60 KABARET STARSZYCH PANÓW rozrywka TV, Jeremi Przybora i Jerzy Wasowski.

OŚRODEK BADANIA OPINII PUBLICZNEJ 1958r pierwszy w socjalistycznym kraju ośrodek, celem było informowanie społeczeństwa za pomoc telewizji o reakcjach na różne programy, oprócz tego bada preferencje i oceny widzów.

1974r intensywny początek telewizji w Polsce. Prezesem zostaje Maciej Szczepański tzw. „krwawy Maciek” zastąpił w 1972r Sokorskiego. Jego osiągnięcia:

• w 1974r nowoczesny ośrodek CENTRUM RADIOWO-TELEWIZYJNE przy Woroniczej w Warszawie (za kasę Gierka)

• Konstantynów koło Gombina oddaje najsilniejszą radiostację na świecie o mocy 2000 kw

Najlepsze audycje Tel-radiowe:

• 1976r

- „Sygnały Dnia”

- „Lato z radiem”

- „W samo południe”

- „Cztery Pory Roku”

• 1974r

- „Turniej Miast” w Studiu 2

Kalendarium

1976r po rozruchach w Radomiu (powstanie KOR) pojawiają się akcenty polityczne i telewizja włącza się w działalność polityczną edytując „Wieczór z Dziennikiem”.

31 sierpień 1980r władza ludowa i solidarność podpisują porozumienie. Do telewizji i radia wrzuca program katolicki i transmisje z mszy niedzielnych oraz uroczystości kościelnych. 13 grudnia 1989r podczas wprowadzenia stanu wojennego zdjęto te emisje.

1986r pojawiają się hasła TV kłamie.

13 grudnia 1989r prezesem TV w stanie wojennym został Władysław Lorenc. Zawieszono programy i ograniczono ich emisję

Obrady Okrągłego Stołu 1989r ustalono zasady obradowania. Jerzy Urban ostatni Prezes Komitetu Radia i Telewizji brał udział w spotkaniu

Prezesi okresu przed i po stanie wojennym:

Włodzimierz Sokorski 1956-72

Maciej Szczepański 1972-80

Józef Borecki 1980

Zdzisław Malicki 1980-81

Władysław Loranc 1981-82

Mirosław Wojciechowski 1983-86

Janusz Roszkowski 1986-89

Jerzy Urban 1989

Adam Drawicz 1989-91 Pierwszy prezes solidarnościowy Radia i Telewizji mianowany przez Mazowieckiego

---