2. Europa Środkowa i Bałkany w początku XX wieku.
"Kocioł Bałkański" był miejscem ścierania się interesów wszystkich mocarstw europejskich. Poza tym istniały różnice etniczne, kulturowe i religijne, mające swe tysiącletnie korzenie. Najazd Turków uśpił ten konflikt, lecz nie na długo. Sojusz bułgarsko-serbski z 1912 r. zwrócony był przeciwko Turcji, zawierał także dodatkowe, tajne, punkty mówiące o podziale ziem zdobytych w przyszłej wojnie. Wkrótce do sojuszu przyłączyła się Grecja (mimo iż formalnie nie sygnowała żadnego aktu). Stanowisko Rosji nie było jednoznaczne: dążyła ona bowiem do wywołania konfliktu na Bałkanach, ale dopiero po uczynieniu odpowiednich przygotowań, wobec czego akces Grecji spotkał się z delikatnym sprzeciwem cara. Wojna bałkańska wisiała na włosku. Pierwsza wypowiedziała ją Czarnogóra, miało to miejsce 8 października 1912 r. Mimo sprzeciwu Austro -Węgier i Rosji, 17 października do wojny dołączyły Serbia i Bułgaria, a krótko potem także Grecja.
Armia turecka źle dowodzona i oparta na przestarzałych strukturach musiała ulec przewadze czterech państw, dlatego tez 30 maja 1913 r. podpisano w Londynie pokój, w którym Turcja zrzekała się znacznych posiadłości terytorialnych.
Niestety Bułgaria, Grecja, Serbia nie mogły się dogadać w sprawie podziału ziem. Wybucha nowa wojna bałkańska (zwana drugą wojną bałkańską). Tym razem z jednej strony stanęli Grecy i Serbowie, a z drugiej Bułgaria, do wojny przystąpiła także Turcja licząca na odzyskanie choćby części wcześniej utraconych ziem. Rumunia, mimo iż nie wzięła czynnego udziału w walkach, deklarowała że nie pozostanie obojętna wobec konfliktu zbrojnego. Wojna zakończyła się klęską Bułgarii - pokój podpisano w Bukareszcie 10 sierpnia 1913r.
Zgodnie z jego postanowieniami Bułgaria traciła:
część zachodniej Macedonii na rzecz Serbii
część zachodniej Macedonii i wschodnią Trację na rzecz Grecji
południową Dobrudżę na rzecz Rumunii
W wyniku obu wojen Grecja zwiększyła swą ludność o 1,6 miliona, Serbia o 1,2 miliona, Bułgaria o 400 tys., a Rumunia i Czarnogóra o ponad 100 tys. Wojna znacznie osłabiła Turcję, ale również Bułgarię. Głównym politycznym zwycięzcą została Serbia (choć nie uzyskała Albanii). Bułgaria wyszła spod wpływów Rosji. Zagrożone Niemcy i Austria odnowiły swą politykę `pozyskiwania' w stosunku do Rumunii, Bułgarii i Turcji, którą w ostatnich latach zaniedbały.
Wojny bałkańskie całkowicie zmieniły Bałkany zarówno w sensie terytorialnym, jak i politycznym. Turcja przestała być liczącym się graczem i coraz wyraźniej stawała się proniemiecka. Rosjanie, którzy stracili znaczną część wpływów w pozostałych krajach skoncentrowali się na politycznym wspieraniu i uzależnianiu Serbii. Ta poczuła się na tyle silna, że zaostrzyła swoją antyhabsburską politykę. Niemcy widząc słabość Austrii wyraźniej się z nią związali, co zmniejszyło znacznie jej (jako słabszego partnera) suwerenność. Narastające zawirowania w "bałkańskim kotle" i jego światowe reperkusje były bezpośrednią przyczyną I wojny światowej.