KOMPUTERY
Definicja komputera.Komputer, uniwersalny system cyfrowy zdolny do wykonywania pewnego zbioru rozkazów (różnorodnych operacji elementarnych), w którym użytkownik może określić sekwencję wykonywanych rozkazów konieczną do realizacji postawionego zadania.Głównymi częściami składowymi komputera są: procesor, pamięć operacyjna, w której jest zapisany program określający sekwencję wykonywanych operacji oraz dane do przetworzenia oraz układy wejścia-wyjścia, do których są przyłączone urządzenia zewnętrzne umożliwiające kontakt komputera z otoczeniem i użytkownikiem.Istotną cechą komputera, odróżniającą go od innych systemów cyfrowych, jest możliwość zupełnej zmiany realizowanych przez niego funkcji jedynie przez zmianę programu w jego pamięci.
Komputery wg generacji. Genracje komputerów (angielskie computer generations), umowny podział komputerów na epoki technologiczne: I generacja - to komputery lampowo-przekaźnikowe z wczesnych lat po II wojnie światowej; II generacja - obejmuje tranzystorowo-lampowe komputery z przełomu lat 1950-1960, zaopatrzone w pamięć rdzeniową oraz taśmy i bębny magnetyczne (Atlas, Elliott); III generacja - komputery budowane w latach 1960-70 z układów o małym i średnim stopniu scalenia, w tym okresie wystąpił “złoty wiek” produkcji komputerów w Polsce (maszyny serii Odra, minikomputery Mera 302, Mera 400); IV generacja - komputery montowane od lat siedemdziesiątych XX w. z układów LSI i VLSI (mikrokomputery). V generacja - komputery montowane obecnie w Japonii, o eksperymentalnych architekturach, np. sieci neuronowe i in.
Komputery wg mocy obliczeniowej. Moc obliczeniowa (angielskie computing power, processing speed), szybkość jednostki centralnej systemu komputerowego wyrażana w zależności od wydajności systemu w milionach rozkazów na sekundę (MIPS) lub w milionach operacji zmiennopozycyjnych wykonywanych w ciągu sekundy (MFLOPS). Względy techniczne (m.in. ilość wydzielanego ciepła w układzie scalonym) wyznaczają granicę integracji, a więc i szybkości procesorów. W dalszym zwiększaniu mocy obliczeniowej są pomocne wieloprocesory i połączone siecią multikomputery. Można wtedy rozważać nawet miliardy operacji na sekundę.a) superkomputery, b) komputery główne, c) super minikomputery, d) minikomputery, e) stanowiska robocze, f) mikrokomputery
Komputery wg trybu przetwarzania. CYFROWE - komputery, w których działania oparte są na dwóch dyskretnych stronach: włączony i wyłączony; reprezentujący cyfry binarne: 1, 0 - wykorzystywane do prezentowania liczb, liter, grafiki, symboli, instrukcji programowych,.... ANALOGOWE - reprezentują wartości za pomocą ciągle zmiennych sygnałów; mierzą dane zmieniające swe wartości tj.; szybkość, temperatura
Funkcjonalny schemat mikrokomputera - 1. Jednostka centralna ( procesor, pamięć operacyjna, układy WEJ - WYJ ),2. Pamięć zewnętrzna
( dyskowa, taśmowa ), 3. Urządzenia WEJ - WYJ ( klawiatura, monitor, drukarka ), 4. Urządzenia transmisji danych ( modemy, łącza telekomunikacyjne)
Elementy składowe mikrokomputera-mikroprocesor ( CPU ), RAM, Zegar, Wejście-Wyjście(układ 0,1), ROM, Szyny danych, Szyna adresów ( magistrala )
Urządzenia peryferyjne mikrokomputera - drukarka ( igłowa, atramentowa, laserowa ), skaner, ploter, streamer, karty: muzyczna, video, sieciowa, nagrywarki CD-R, CD-RW, modemy
Procesory - ich producenci i parametry- STANDARD: Pentium III od 450MHz do 1.36GHz: SERWER: Pentium III Xcon ( 500MHz - 1GHz ): 0,5 -2 MB pamięci podręcznikowej: Alternatywny AMD ALTHION 750/1GHz
Statystyka liczby komputerów na świecie - 1.USA - 164,1 mln szt. 28,32%:2. JAPONIA - 49,9 mln szt. 8,62%:3. NIEMCY-30,6 mln szt.5,28%:4. EUROPA -154,9 mln szt.:5. Ok. 600 krajów skupia ponad 70% wszystkich komputerów ( 408,6 mln )
Producenci komputerów osobistych - Compaq,Dell,IBM, Fujitsu, Fujitsu - Siemens, Hewlett - Packard, Packard - Bell / NEC, Vobis, Apple, Acer, Optimus, JTI Computer, NTT
Producenci serwerów- IBM, Apple, Compaq, Dell, Acer
Producenci superkomputerów- IBM, CRAY, SUN, Intel, Hitachi, Silicon Graphics, Compaq, Hewlett - Packard, Fujitsu, NEC
Komputery z listy 500 ( zbiorczo wg firm ) - IBM 144,RS/6000 SP ( IBM ASCI White ), ASCI Red Intel, SUN 121, CRAY 54
Jednostki miary mocy obliczeniowej - Miary informatyczne, kategorie miar za pomocą, których ocenia się i porównuje jakość i wydajność komputerów: pojemność (inaczej: rozmiar) pamięci, szybkość działania pamięci, łączy komunikacyjnych oraz urządzeń zewnętrznych, upakowanie informacji, czyli jej gęstość oraz rozdzielczość, a także ogólnie rozumianą kategorię mocy obliczeniowej. Wielkości te są mierzone za pomocą różnych jednostek: MIPS-1 mln operacji na sek;TERAFLOP-1 bln operacji na sek.
Kierunki rozwoju sprzętu komputerowego - a) zwiększanie mocy procesorów, b) zwiększenie pojemności nośników i szybkości ich działania -dyski DVD, CD, pamięci holograficzne, c) rozwój sprzętu obsługującego model przetwarzania danych, opartych na sieciowym centrum danych, otwartej architekturze informatycznej, niezależnej od platformy systemowej, opartej na standardach Internetu, d) rozwój urządzeń zapewniających bardziej naturalne porozumiewanie się z komputerem ( głos, gest ), e) integracja współpracy człowieka z komputerem, f) zastosowanie nowych materiałów do budowy komputerów ( komputery optyczne, kwantowe ), g) zmiana architektury komputerowej - integracja wszystkich urządzeń w I układzie
SIECI KOMPUTEROWE
Definicja sieci komputerowej - Sieć komputerowa to przynajmniej dwa komputery połączone ze sobą w sposób zapewniający możliwość komunikowania się między sobą, korzystania ze wspólnych zasobów ( plików, drukarek, modemów, ... ), oraz łączenie się z innymi sieciami
Rodzaje sieci komputerowych - 1. Podział ze wzg. na zasięg:a) Sieci lokalne LAN ( Local Area Network ), b) Sieci miejskie MAN ( Metropolitan Area Network ), c) Sieci rozległe WAN ( Wide Area Network ); 2. Podział ze wzg. na organizację pracy: a) Sieci równorzędne ( każdy z każdym ), b) Sieci klient - serwer, c) Sieci mieszane
Zalety i wady sieci typu każdy z każdym - ZALETY: łatwość instalacji, niskie koszty działania sieci, względnie duża odporność na błędy; WADY: użytkownik musi znać wiele haseł, każdy użytkownik decyduje o dostępności do centralnych zasobów, brak centralnej polityki bezpieczeństwa, każdy użytkownik wykonuje kopię bezpieczeństwa, spowalnianie pracy komputera, z którego następuje kopiowanie
Zalety i wady sieci typu klient - serwer: ZALETY: administrowanie siecią jest uproszczone, dostęp do zasobów komputera jest bardziej efektywny ( należy pamiętać o identyfikatorze i haśle przypisanym do każdego komputera, możliwość łatwej rozbudowy; WADY: najsłabszym ogniwem tej sieci jest serwer, trzeba zatrudnić odpowiedni personel ( większe koszty ), konieczność zabezpieczenia bardziej specjalistycznego sprzętu, stąd koszty obsługi tej sieci są wyższe
Elementy składowe sieci komputerowych - Serwery, Stacje robocze, Urządzenia peryferyjne, Osprzęt sieciowy ( karty sieciowe, huby, routery ), Okablowanie: koncentryczne, bezprzewodowe, Sieciowe systemy operacyjne
Typologia lokalnych sieci komputerowych - a) Typologia magistrali - wszystkie komputery podłączone do punktu centralnego, b) Typologia gwiazdy - wszystkie komputery połączone z serwerem przez koncentrator, c) Typologia pierścienia - brak komputera centralnego
Bezpieczeństwo fizyczne sieci komputerowych: - ograniczenie fizycznego dostępu do serwerów ( zamki w drzwiach, elektroniczne identyfikatory, wyjmowane twarde dyski ), - ograniczenie fizycznego dostępu do osprzętu sieciowego, - ograniczenie fizyczne dostępu do okablowania
Bezpieczeństwo logiczne sieci komputerowych:- kontrola na poziomie zasobów - każdy właściciel zasobu zarządza nim i tworzy hasła kontrolujące dostęp do niego, - kontrola na poziomie użytkownika - każdemu przypisany jest identyfikator i hasło, serwer loguje użytkownika do sieci po potwierdzeniu jego tożsamości. Prawa są przypisywane na podstawie ID użytkownika
Metody zabezpieczeń przed skutkami awarii: - tworzenie kopii zapasowych, zasilanie awaryjne (UPS), nadmiarowość ( w celu zachowania zdolności do systematycznego kontynuowania, pracy po wystąpieniu awarii - metody zapisywania na większej liczbie dysków )
Przykłady lokalnych sieci komputerowych: - między uczelniami, między przedsiębiorstwam
Przykłady rozległych sieci komputerowych: - między przedsiębiorstwami na większym obszarze
( wojewódz. ). Przykładem globalnej sieci komputerowej jest INTERNET.
INTERNET
Pojęcie Internetu - INTERNET - to globalna, rozległa, międzynarodowa sieć komputerowa. Na Internet składają się następujące elementy: - połączone sieci oparte na protokole TCP/IP, znajdujące się w sieci zasoby, udostępnione usługi, społeczność, która korzysta z sieci i ją rozwija
Organizacja Internetu - Każdy komputer włączony do sieci komputerowej jest identyfikowany za pomocą 32-bitowego adresu binarnego, który jest zapisywany w czterech ośmiobitowych liczbach przedstawionych w postaci dziesiętnej; np. 150.254.97.2. W prowadzono specjalną konwencję w zakresie nazewnictwa komputerowego. W sieci Internetu tzw. DNS ( Domain Name System) jest faktycznie schematem hierarchicznego nazewnictwa. Daje się on przedstawić za pomocą drzewa, na którego wierzchołku znajduje się Inter NIC ( Internet Network Information )
Internetowe adresy URL: Każde miejsce w Internecie posiada swój adres URL ( Uniform Resource Locabor ), czyli unikatowy adres w pajęczynie sieci Internetu. Adres URL znanych firm w serwisie WWW można zwykle odgadnąć, ponieważ są one najczęściej tworzone zgodnie z następującą konwencją: http:/www.nazwa_firmy.com. W Polsce struktura adresów URL jest zwykle następująca: http:/www.nazwa_firmy.pl
WWW - WWW ( Word Wide Web ) - udostępnienie informacji multimedialnych zawierających tekst, grafikę, dźwięk, sekwencje video,itp.
Poczta elektroniczna. Poczta elektroniczna to system pozwalający na wysyłaniu i odbieraniu wiadomości w obrębie sieci. Do najbardziej popularnych programów pozwalających na korzystanie z tego systemu należą Outlook oraz Outlook Express.
Grupy dyskusyjne.- Grupy dyskusyjne to grupy w sieci komputerowej podzielone tematycznie, na ich
forum możemy dyskutować i wymieniać poglądy na różne tematy.
Listy dyskusyjne - a) Pewna grupa ludzi ma zarejestrowaną listę mailingową np. A, b) IRC ( Internet Relay Chat ) - działa na zasadzie wymiany komunikatów między wieloma nadawcami i wieloma odbiorcami. c) SMS
Zasoby Internetu - Zasoby serwisów : WWW, FTP, Gopher, Archiwa list dyskusyjnych, Archiwa grup dyskusyjnych
Uwarunkowania pracy w Internecie - Elementy sprzętowe i programowe umożliwiają pracę w Internecie:a) Komputery PC lub inne urządzenia ( np. wg różnego rodzaju przystawki TV ), b) Modem
( wew. lub zew. ), modem do TV kablowej lub karta sieciowa, c) Łącze ( zwykle ISDN światłowe lub
satelitarne ),d) Oprogramowanie systemowe, komunikacyjne, narzędziowe
Użytkownicy Internetu- USA 132,3 mln, Niemcy 22,9 mln, Japonia 21.9 mln, Europa 102 mln, Świat 327 mln
Kierunki rozwoju Internetu. Są to przede wszystkim: -zwiększenie szybkości, zwiększenie przepustowości, zwiększenie liczby nowych protokołów, wprowadzanie nowych usług
SYST. INFOR. ZARZĄDZANIA
Pojęcie systemu informacyjnego- Wielopoziomowa struktura, która pozwala użytkownikowi tego systemu na transformowanie określonych informacji wejścia na pożądane informacje wyjścia z pomocą odpowiednich procedur i modeli.W wyniku uzyskania tych informacji podejmowane są określone decyzje.
Pojęcie systemu informatycznego - To wyodrębniona część systemu informacyjnego, w którym zastosowano techniczne środki informatyki.
Elementy składowe systemu informacyjnego. - SI= { P, I, T, O, M, R }: SI - system informacyjny organizacji, P - zbiór podmiotów, które są użytkownikami systemu, I - zasoby informacyjne, T - zbiór narzędzi technicznych stanowiących w procesie pobierania, przesyłania, przetwarzania, przechowywania i wydawania informacji, O - formuła zarządzania stosowana w danej organizacji ( scentralizowana, rynkowa ), M - zbiór metainformacji, opis systemu informacyjnego i jego zasobów, R - relacje pomiędzy poszczególnymi zbiorami. Jeżeli chociaż jeden z powyższych zbiorów funkcjonuje w oparciu o techniczne środki informatyki to mamy do czynienia z systemem informacyjnym.
Elementy składowe systemu informatycznego.a) sprzęt,b) oprogramowanie,c) baza danych d) telekomunikacja, e) ludzie, f)organizacja,
Pojęcie systemu informatycznego zarządzania. - SIZ - wspomaga procesy zarządzania - jest to wyodrębniona część systemu informacyjnego, w którym zastosowano techniczne środki informatyki.
Struktura funkcjonalna systemu informatycznego zarządzania. - Jest to zbiór celów i funkcji systemu, ich wzajemnych współzależności, czyli zbiór elementarnych zadań wykonanych przez SIZ. Liczba szczebli w tej strukturze zależy od stopnia złożoności systemu.
Struktura informacyjna systemu informatycznego zarządzania. Składają się na nie zbiory danych wejściowych, wyjściowych oraz algorytmy przekształcenia danych ( technologia przetwarzania danych ).
Struktura organizacyjno-przestrzenna systemu informatycznego zarządzania. - Organizacyjno- przestrzenna -Terytorialne rozmieszczenie składników systemu struktury funkcjonalnej podsystemu, modułów,funkcji struktury informacyjnej, zbiorów danych i procedur przetwarzania danych, struktury technicznej ( środków technicznych i oprogramowania systemowego)
Struktura techniczna systemu informatycznego zarządzania. - Środki techniczne i oprogramowanie systemowe umożliwiają zbieranie informacji i kompletowanie danych, ich zapisywanie, przechowywanie, prezentowanie, przekształcanie, udostępnianie i przesyłanie.