Komputery
Dšżenie człowieka do usprawnienia życia towarzyszyło mu od zawsze.
W dziedzinie obliczeń pierwszym takim wynalazkiem było liczydło. Ludzie
posługiwali się i posługujš nim do dzi. Ale wraz z postępem techniki liczydło
przestało ludziom wystarczać.
Mało kto zdaje sobie sprawę, że podstawę działania dzisiejszych
komputerów opracował już w XVIII wieku uczony niemiecki Leibniz. Ustalił
on, że każdš liczbę można wyrazić za pomocš łańcucha cyfr 0 i 1. Ten
system dwójkowy stanowi podstawę nowoczesnej algebry komputerowej. Jego
praca była czysto teoretyczna. Droga od teorii do praktyki jest zawsze długa.
Dopiero w latach dwudziestych XIX wieku ( 1833 ) Charles Babbage angielski
matematyk podjšł budowę analitycznej maszyny do liczenia używajšc do jej
budowy kół zębatych i dzwigni. Programowana była ona za pomocš kart
perforowanych. Pomylana była jako pomoc przy obliczeniach i sprawdzaniu
tablic matematycznych. Maszyny tej nie udało się niestety uruchomić, gdyż
wykonanie do niej odpowiednio dokładnych elementów metalowych było nie-
możliwe w tamtych czasach. ( W roku 1991 inżynierowie z Muzeum Nauki w
Londynie zbudowali maszynę według jednego z projektów Babbegea i
maszyna ta działała. )
Ponad sto lat nie zajmowano się zdobytš przez Babbegea wiedzš.
Dopiero pod koniec lat dwudziestych naszego wieku w Niemczech i Stanach
Zjednoczonych zaczęto znowu prowadzić badania nad maszynami
matematycznymi sterowanymi programami.
W 1941 r. niemiecki inżynier Konrad Zuse zaprezentował swojš cyfrowš
maszynę liczšcš Zuse Z 3. Była to pierwsza sterowana programowo
maszyna matematyczna. Posiadała binarny ( dwójkowy ) mechanizm liczšcy.
Obok czterech działań arytmetycznych ( dodawanie, odejmowanie, mnożenie,
dzielenie ) realizowała także wycišganie pierwiastków kwadratowych. Trwało
to mniej więcej ok. trzy sekundy.
Wszystkie te maszyny wykorzystywały mechanikę do obliczeń. Dopiero
w 1945 r. na Uniwersytecie Pensylwania uruchomiono pierwszš wielkš
elektronicznš maszynę liczšcš wiata ENIAC. Wyposażona była w lampy
elektronowe i liczyła 2000 razy szybciej niż komputery poprzednie. ENIAC
zajmował powierzchnię 140 m. kwadratowych. ( tyle co dom jednorodzinny ),
posiadał 18 000 lamp elektronowych, ważył 30 t, wymagał klimatyzacji i takich
iloci energii co mała fabryka. Programy były bardzo proste, jednakże
programowanie skomplikowane. Tak to dziesiętne koła zębate zostały
zastšpione układem lampowym. Najwczeniejsze komputery niewiele tylko
przewyższały kalkulatory- na wejciu umieszczano cyfry i cyfry pojawiały się
na wyjciu.
To były komputery I generacji.
Wynalezienie w końcu lat 40 tranzystora było nowym przełomem.
Zastšpił on lampy elektronowe, był znacznie mniejszy i wydajniejszy.
19 marca 1955 r. W Bell Laboratory w USA rozpoczęła pracę pierwsza
tranzystorowa maszyna liczšca Tradic skonstruowana przez J.H.Felkera. Jest
ona znana jako maszyna drugiej generacji. Jego liczne zalety to : niewielkie
rozmiary, wysoka bezawaryjnoć, mały pobór pršdu, niewysoka cena -
pomogły temu komputerowi dokonać zasadniczego, przełomu w badaniach, w
przemyle, handlu, administracji.
Nowe dziedziny dla zastosowania komputera docierajš do ludzi ; w
Berlinie zostaje uruchomiony pierwszy w Europie do kierowania ruchem
drogowym, a z okazji wyborów w Bundestagu przed zliczeniem głosów
opracowuje prognozy wyników wyborów.
1962 pojawiajš się automaty liczšce z tranzystorami i diodami wielkoci
ziarna. Te urzšdzenia trzeciej generacji posiadajš większš wydajnoć i sš
mniejsze niż ich poprzednicy. Gdy komputery drugiej generacji wykonywały na
sek. 1 300 dodawań to trzeciej już 160 000.
Poczštek lat siedemdziesištych to nowa epoka w dziejach komputerów.
Rozpoczęto wtedy produkcję mikroprocesorów. Mikroprocesory, a po
angielsku mikrochipy mogłyby się komu kojarzyć z malutkimi chipsami.
poniekšd słusznie, tylko że mikrochipy nie nadajš się do jedzenia.
Mikroprocesory to setki elektronicznych podzespołów umieszczonych na
płytkach krzemowych mniejszych od paznokcia. Znajdujš one nie tylko
zastosowanie w komputerach. Obecnie na jednym centymetrze kwadratowym
płytki krzemowej można już pomiecić miliony elementów elektronicznych.
W komputerze dane zapisywane sš w systemie dwójkowym w postaci
zer i jedynek (tzw. bitów), tak samo jak w XVIIIw. wymylił to Leibniz.
Teraz mamy już do czynienia z komputerami czwartej generacji.
Komputery spełniajš trzy ważne funkcje :
1.Przechowujš informacje, które im dostarczamy.
2.Potrafiš przetwarzać je zgodnie z otrzymanymi poleceniami.
3.Dane zapisane w pamięci można odnaleć i odczytać
Polecenia nazywamy programami .Komputery otrzymujš rozkazy z
dwóch rodzajów programów.Podstawowe zasady pracy komputera zawarte sš
w tzw. systemie operacyjnym. Niekiedy jest on umieszczany w stałej pamięci
(ROM-Read Only Memory), której nie można wymazać. Polecenia okrelajšce,
co komputer ma robić, może też wpisywać i wprowadzać do pamięci maszyny
sam użytkownik. Sš one wówczas umieszczane w pamięci o tzw. dostępie
bezporednim (RAM-Random Access Memory) w raz z danymi. Każdš częć
tej pamięci można w razie potrzeby odczytać i zapisać.
Oprogramowanie musi być napisane w języku zrozumiałym dla
komputera. Istnieje wiele języków komputerowych przeznaczonych do różnych
celów. Aby wykonać jaki program ,komputer musi przetłumaczyć go na cišg
prostych operacji, takich jak odczytanie liczby umieszczonej pod danym
adresem ,zsumowanie i porównanie dwóch liczb czy też zapisanie liczby pod
danym adresem. Ten cišg poleceń przygotowuje się w tzw. języku
wewnętrznym. W praktyce znaczna częć użytkowników nie przygotowuje
własnych programów, lecz korzysta z łatwo dostępnej, ogromnej bazy
gotowego oprogramowania wielokrotnie sprawdzonego przez wysoko
wykwalifikowanych specjalistów.
Mikroprocesory i komputery spowodowały rewolucję w każdej prawie
dziedzinie życia. Sš w zakładach pracy, w przemyle, w szkołach,w handlu, w
domach. Dzisiejszy komputer osobisty można porównać z najpotężniejszymi na
wiecie komputerami sprzed 20 lat. Duże komputery sš dzi w stanie wykonać
setki milionów operacji rachunkowych w cišgu jednej sekundy. Zapewne
nawet ta ogromna szybkoć zostanie znacznie zwiększona w przyszłoci i
możliwoci komputerów jeszcze bardziej wzrosnš.