prawo dewizowe -w2, 22


22.10.07

Wykład 2 PRAWO DEWIZOWE

Obrót dewizowy

W ujęciu teoretycznym można wyróżnić 3 rodzaje obrotu dewizowego:

  1. obrót dewizowy z zagranicą

  2. obrót dewizowy za granicą

  3. wewnątrzkrajowy obrót dewizowy

Ustawa dewizowa odeszła od tego podziału wyodrębniając jedynie obrót dewizowy z zagranicą i obrót wartościami dewizowymi w kraju. Pojęcie obrotu dewizowego z zagranicą uległo rozszerzeniu na obrót dewizowy za granicą i część czynności obrotu wewnątrzkrajowego. Ustawowe pojęcie obrotu dewizowego z zagranicą obejmuje:

  1. zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej, powodującej lub mogącej powodować dokonywanie między rezydentem i nierezydentem rozliczeń pieniężnych lub przeniesienie między rezydentem i nierezydentem własności wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych, a także wykonywanie takich umów lub czynności,

  2. zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej, powodującej lub mogącej powodować przeniesienie między rezydentami rzeczy lub prawa, których nabycie nastąpiło w obrocie dewizowym z zagranicą, a także wykonywanie takich umów,

  3. transfer dewizowy

Obrotem wartościami dewizowymi w kraju jest zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej powodującej lub mogącej powodować w kraju między rezydentami lub między nierezydentami rozliczeń w walutach obcych albo przeniesienie w kraju między rezydentami lub między nierezydentami własności wartości dewizowych, a także wykonywanie takich umów lub czynności.

Aby obrót dewizowy był uznany za obrót wewnątrzkrajowy muszą być spełnione następujące przesłanki kumulatywne:

Sankcje cywilnoprawne i karne skarbowe

Nieprzestrzeganie przepisów prawa dewizowego może spowodować zastosowanie sankcji cywilnoprawnej lub karnej skarbowej. Sankcje karne skarbowe są uregulowane w kodeksie karnym skarbowym. Mają one zastosowanie w każdym przypadku naruszenia przepisu prawa dewizowego. Sankcje cywilnoprawne uregulowane są przepisami prawa cywilnego. Mają one zastosowanie jedynie do obrotu cywilnoprawnego. Bezprzedmiotowe jest rozważanie sankcji cywilnoprawnych w przypadku naruszenia reglamentacji dewizowej odnoszącej się do transferu dewizowego, bo na transfer dewizowy składają się jedynie czynności faktyczne.

Sankcją cywilnoprawną jest sankcja bezwzględnej nieważności czynności cywilnoprawnej. Ma ona zastosowanie gdy został naruszony zakaz dewizowy. Przepisy prawa dewizowego mają charakter bezwzględnie obowiązujący a ich zastosowanie nie jest uzależnione od woli stron czynności prawnej. Użycie sankcji bezwzględnej nieważności czynności prawnej jest możliwe, jeżeli ograniczenie dewizowe ma postać nakazu. W tym przypadku można zastosować jedynie sankcję przewidzianą przez kodeks cywilny z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia lub otrzymania świadczenia nienależnego.

Zasady obrotu dewizowego

Zasady obrotu dewizowego to:

  1. zasada prawa własności wartości dewizowych - nie jest ona obecnie uregulowana w ustawie dewizowej, chociaż była ustawową zasadą pod względem ustawy dewizowej z 1998r. Obecnie nawiązanie prawne jest zasadne, skoro Konstytucja chroni własność, w tym własność wartości dewizowych. Zbędne jest powtarzanie tej ochrony w ustawie zwykłej. Zarówno rezydenci jak i nierezydenci mogą być właścicielami wartości dewizowych.

Własność to najszersze prawo rzeczowe, na któro składają się różne atrybuty. Do typowych atrybutów właściciela wartości dewizowych należą: