• Rządy za Prezydentury Mościckiego

• Kazimierz Bartel - 1926 maj

• Józef piłsudski - 26 - 28

• Kazimierz Bartel - 1928 - 9

• Kazimierz Świtalski - 1929

• Kazimierz Bartel - 1929 - 30

• Walery Sławek - 1930

• Józef Piłsudski - 1930

• Walery Sławek - 1930 - 31

• Aleksander Prystor - 1931 - 33

• Janusz Jędrzejewicz - 1933 - 34 (reforma szkolnictwa, w trakcie pozbyto się wszystkich krytykujących sanację wykładowców)

• Leon Kozłowski - 1924 - 35 (Utworzenie Berezy Kartuskiej - trafił tam Mackiewicz, który następnie pisał o pobycie w nim)

• Walery Sławek - 1935 (Już po śmierci Piłsudskiego)

• Marian Zyndram Kościałkowski - 1935 - 36

• Felicjan Sławoj Składkowski - 1936 - 39

15 VII 36 - Premier Felicjan Sławoj Składkowski ogłasza okólnik na życzenie Mościckiego stwierdzający, że Rydz- Śmigły jest pierwszą osobą po Prezydencie RP

• Po śmierci Piłsudskiego Sławek był odsuwany przez Mościckiego od władzy. Mościcki zawiązał grupę „Zamek“:

• Michał Graszyński - wojewoda śląski 26 - 29

• Eugeniusz Kwiatkowski - ekonomista, minister przemysłu (Pan od COP, wdrożył produkcję czołgów)

• Juliusz poniatowski - minister rolnictwa

• Marian Zyndram Kościałkowski - szef MSW - 1934 - 35, premier 35 - 36

• 23 IV 1935 - Konstytucja kwietniowa

Zasady:

• Ustrój aurorytarny (cezarystyczny)

• Prezydent Rp jest źródłem władzy państwowej

• Państwo Polskie jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli

• Państwo - wartość ponadindywidualna i ponadklasowa

• Idea solidaryzmu społecznego

• Prymat interesów zbiorowych nad indywidualnymi

• Obowiązki jednostki ludzkiej wobec państwa są ważniejsze niż prawa człowieka.

• Uprawnienia obywatela do udziału w życiu publicznym są uzależnione od zasług ponoszonych na rzecz dobra wspólnego

• Zerwanie z zasadą równości praw politycznych dla wszystkich obywateli

• Państwo jest nadrzędne wobec społeczeństwa

• Państwo ma szerokie możliwości ingerowania w sprawy gospodarcze, społeczne, kulturalne.

• Uprawnienia prezydenta:

• Ustawodawcze (rozporządzenia z mocą ustawy między obradami sejmu)

• Ustrojodawcze (prawo uprzywilejowanej inicjatywy w sprawie zmiany konstytucji)

• Wykonawcze (współdecydowanie o sposobie obsadzania urzędu prezydenta, wybieranie członków Zgromadzenia Elektorów wybierającego prezydenta)

• Nadzwyczajne uprawnienia na wypadek wojny ( Wyznaczenie następcy, głównodoodzącego, stanu wojennego, wydłużenie kadencji parlamentu, wprowadzenie stanu wojny)

• Prerogatywy (nieograniczona swoboda w ich zakresie)

• Prezydent odpowiadał tylko przed Bogiem i historią.

Zgromadzenie elektorów

• 80 osób

• 50 wskazywanych przez sejm

• 25 przez senat

• 5 wirlistów: premier, marszałek senatu, marszałek sejmu, I prezes sądu najwyższego i GISZ

Polskie Państwo Podziemne

28 IX 1939 - w Moskwie podpisano niemiecko-radziecki traktat o przyjaźni i granicach.

Postanowienia: granica wzdłuż linii Pisa-Narew-Ostrołęka-Treblinka-Bug-Bełżec-Wisłok

10 X 1939 - umowa, na mocy której przekazano Litwie część dawnego polski-litewskiego pasa granicznego wraz z Wilnem.

48,6% powierzchni Polski niemieckie (30mln ludności); Rosja 50%(13mln 300tys);
Litwa 1,4% (500-600tys mieszkańców)

Na mocy dekretu A.Hiltera z 7 X 1939 Rzesza wcieliła do siebie - wolne miasto Gdańsk, Pomorze, Poznańskie, G. Śląsk, część łódzkiego, warszawskiego, krakowskiego oraz suwalszczyznę).

Okręg Gdański - Prusy Zachodnie (Danzig Westpreussen) - Albert Forster - dzielił się na trzy rejencje - gdańską, kwidzyńską i bydgoską.

Kraj Warty - Artur Greiser - trzy rejencje - inowrocławska, poznańska, łódzka

Generalne Gubernatorstwo - dekret kanclerza Rzeszy z 12 X 1939 z ziem dawnych województw lubelskiego, kieleckiego, ½ warszawskiego, krakowskiego, łódzkiego.

Podzielona na dystrykty GG - krakowski, radomski, lubelski, warszawski, potem też lwowski.

Stolicą GG był Kraków

• Ustrój pod okupacją

• Podział ludności:

• Reichsdeutsche - Niemcy, obywatele wolnego miasta gdańska.

• Volksdeutsche - kolaboranci

• Stopień 1 - obrońcy niemczyzny za czasów polskich,

• Stopień 2 - osoby wówczas biernie zachowujący sie

• Stopień - 3 ci, którzy rozpłynęli się w polskim narodzie (Kaszubi, Mazurzy, Ślązacy, Górale oraz ich współmałżonkowie)

• Stopień 4 - osoby spolonizowane

• Nichtdeutchen - przeznaczeni do niewolniczej pracy (od 14 do 60 roku życia obowiązek pracy)

• Juden - Żydzi i Romowie

• Wraz z upadkiem militarnym państwa polskiego postanowiono zwolnić Rumunię z zobowiązań sojuszniczych. Mościcki przekazał władzę Władysławowi Raczkiewiczowi, który powołuje rząd Sikorskiego. Sikorski przejmuje po Śmigłym funkcję naczelnego wodza (7 XI 1939)

• Sikorski - premier, MSWojsk, sprawiedliwość

• Stanisław Stroński - wicepremier

• August Zaleski - MSZ

• Adam Koc - Skarb (do 9 XII 39)

• Ministrowie Stanu: Stanisław Stroński, gen. Józef Haller, Al. Ładoś, Marian Seyda, Stanisław Kot, gen. Kazimierz Sosnkowski

• Umowa paryska 30 XI 1939 - deklaracja prezydenta.

• Samoograniczenie roli głowy państwa

• Ograniczenie prerogatyw osobistych prezydenta

• Wykonywanie czynności w ścisły porozumieniu z premierem rządu,

• Ograniczenia te miały też obowiązywać następcę Raczkiewicza

• Raczkiewicz wyznaczył następcę - Sosnkowskiego

• Prezydent RP, Rząd i Rada narodowa RP

• Rada narodowa RP I kadencji 20 XII 1939 - 30 IX 1941

• Przewodniczący - Paderewski

• Zastępcy - Tadeusz Bielecki (SN), Stanisław Mikołajczyk (SL), Herman Lieberman (PPS), Władysław Folkierski (SP)

• Struktury wojskowe, polityczne i administracyjne podziemego państwa

• Polskie Państwo Podziemne (poraz pierwszy tego stwierdzenia użył Jan Karlski)- zespół struktur prawno - politycznych, organizacyjnych i obywatelskich, które miały zapewnić konstytucyjną ciągłość państwa polskiego. Miały zapewnioną lojalność znacznej części społeczeństwa polskiego na jego dotychczasowym terytorium państwowym.

• Ciągłość państwa gwarantowała konstytucja kwietniowa. Pomimo tego, że u wladzy byli przeciwnicy sanacji, to nie znieśli jej w imię racji nadrzędnej.

• Służba Zwycięstwu Polski - 26 IX 1939 - gen. Michał Karaszewicz-Tokarzewski zaproponował dowódcy obrony warszawy, gen. Juliuszowi Rómmlowi, powołanie do życia tajnej organizacji wojskowej. Chodziło o kontynuację działania państwa polskiego, kontynuowanie walki, i utworzenie podmiotu prawa międzynarodowego. Zamierzano egzekwować posłuch w stosunku do tych organizacji konspiracyjnych. Władze:

Komendant - Michał Karaszewicz-Tokarzewski

Zastępca - płk. Stefan Rowecki

Kształt SZP

• Organizacja o charakterze mieszanym (cywilno-wojskowym)

• Kontynuacja zadań państwa na obszarze Polski.

• Utworzenie jednolitej struktury organizacyjnej

• Podtrzymywanie walki całego społeczeństwa

• Prowadzenie działalności w kierunkach

• Wojskowym - czynna walka z okupantem

• Cywilnym - czynna walka o uratowanie wartości narodowych, duchowych i materialnych.

13 XI 1939 - w Paryżu powołano Komitet Ministrów dla Spraw Kraju, równocześnie utwprzono Związek Walki Zbrojnej, oficjalną organizację wojskową dla kraju. Komenda główna ZWZ znajdowała się w Paryżu. Komendantem był Kazimierz Sosnkowski.

4 XII 1939 Naczelny Wódz gen. Sikorski skierował na ręce szefa sztabu ZWZ - Roweckiego („Obywatel Rakoń“) „Instrukcję nr. 1“, pomijając jego przełożonego, która zawierała

• Wytyczne rozwoju ZWZ

• Zadania i zarządzenia regulaminowe dot. konspiracji krajowej

• Upraszczała strukturę organizacyjną (podział na dwa obszary - dla okupacji niemieckiej z siedzibą w Warszawie, dla radzieckiej z siedzibą we Lwowie)

• Nominowała Roweckiego na komendanta Obszaru 1, a Karaszewicza na obszar 2.

Mówi się, że Sikorski chciał się pozbyć sanacyjnych generałów, więc wysłał Karaszewicza do Lwowa, bo tam miał duże szanse by być aresztowany. Tak też się stało, bo został aresztowany przy przekraczaniu granicy radzieckiej.

Główne zadania ZWZ

• Przejmować struktury SWP

• Organizować strutury sztabowe

• Szkolić kadry oficerskie

• Przygotowywać jednostki wojskowe do odtworzenia w odpowiednim momencie

• Prowadzić prace długofalowe i unikać poczynań doraźnych.

14 II 1942 - przemiana ZWZ w Armię Krajową

• Komendantem był Stefan Rowecki „Grot“

• Miał scalać różnych podziemnych organizacji wojskowych

• Prowadzenie samoobrony

• Informacji i propagandy

• Wywiadu

• Dywersji

• Szkolenie kadry oficerskiej

• Przygotowanie do ogólnonarodowego powstania zbrojnego (zabronione było wzniecanie walk, które nie miały na celu obrony struktur - Sosnkowski)

Funkcjonował też Polityczny Komitet Porozumiewawczy przy ZWZ.

Skład: WRN (Wolność, Równość, Niepodlegość) - Socjaliści, SN i SL potem dołączyło SP (od kwietnia 1940, żeby Sikorski nie myślał, że tworzy się opozycja) - „Gruba czwórka“.

Z PKP dekretem Prezydenta RP z dnia 21 III 1943 powstała Krajowa Reprezentacja Polityczna.

15 VIII 1943 - deklaracja:

• Trwanie koalicji czterech sronnictw aż do powojennych wyborów parlamentarcych,

• Integralność wszystkich ziem polskich

• Reformy społeczne w wolnej Polsce

• Gwarancja uznania praw mniejszości narodowych

• Powinna powstać konfederacja państw środkowoeuropejskich (głównie Polski i Czechosłowacji w sojuszu)

I 1944 - KPR zastąpiła Rada Jedności Narodowej

15 III 1944 - Deklaracja programowa „O co walczy Naród Polski“

Krajowa Rada Ministrów:

• Jan Stanisław Jankowski - Delegat rządu na kraj w randze wicepremiera

• Adam Bień - SL

• Stanisław Jasiukowicz - SN

• Antoni Pajdak - PPS-WRN

Delegatura Rządu na Kraj w kolejności:

• Cyryl Ratajski

• Jan Piekałkiewicz - aresztowany

• Jan Stanisław Jankowski

Dopełniała ona strukturę państwa podziemnego. Złożona była z kilkunastu departamentów:

• Prezydialnego (biuro Delegata rządu na kraj)

• Sprawiedliwości - Leon Nowodworski

• Oświaty i kultury - Wycech, Kazimierz Maj

• Informacji i propagandy - Stanisław Kauzik

• Publikacja organu prasowego Delegatura Rządu na Kraj „Rzeczpospolita Polska“

• Pracy i opieki społecznej

• Patronat nad Radą Pomocy Żydom

Kresem istnienia PPP było powstanie Warszwskie - od 1 VII 1944

Leopuld Okulicki , Tadeusz Bór- Komorowski, Tadeusz Pełczyński

19 I 1945 - gen. Leopold Okulicki rozwiązał AK - zastąpioną przez elitarną, głęboko zorganizowaną organizację „Nie“

15 VII 1945 - rozwiązanie Delegatury Rządu na Kraj

• Konferencje Wielkiej Trójki

• Teheran 28 XI - 2 XII 1943

• Utworzenie drugiego frontu w Normandii w maju 1944

• Udzielenie pomocy Tito w Jugosławii

• Projekt utworzenia ONZ oraz Europejskiej Komisji Doradczej, która miała decydować o powojennych losach Niemiec

• Zarządano kapitulacji Niemiec

Sprawa Polski

• Ustalono nową granicę wschodnią Polski - Linia Curzona

• Stalin zażądał wydzielenia radzieckiej strefy wpływów w Europie wsch. i krajach nadbałtyckich.

• Podział Europy na alianckie strefy operacyjne - Polska znalazła się w strefie Armi Czerwonej

Jałta 4 - 11 II 1945:

• Rozstrzygała sprawę Niemiec: (strefy okupacyjne)

• Przewidziano utworzenie skoordynowanej administracji za pośrednictwem Centralnej Komisji Kontroli, złożonej z naczelnych dowódców trzech mocasrstw

• Polska i 1/3 Niemiec opanowana przez ZSRR

Sprawa Polski:

• Rekompensata dla Polski w postaci Pomorza Zachodniego, Prus Wsch. i Śląska .

• Przesiedlenie Niemców do Niemiec

• Utworzenie w Warszawnie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej, który zobowiązany został do przeprowadzenia wyborów (bez zapisu o pięcioprzymiotnikowości)

Poczdam 17 VII - 2 VIII 1945 (Truman zamiast Roosevelta, zamiast Churchila od 28 VII Clement Atlee)

• Niemcy są odpowiedzialne za wybuch II WŚ

• 4x D:

• demilitaryzacja

• denazyfikacja

• demokratyzacja

• dekartelizacja

• ukaranie zbrodniarzy wojennych

Sprawa Polski:

• Odszkodowanie z części odszkodowania dla ZSRR (haha)

• Ziemie Odzyskane pod polską jurysdykcją.

2011-01-02 20:34

---