 | Pobierz cały dokument ppn.wyklad.i.periodyzacja.materialy.wyklady.doc Rozmiar 89 KB |
Wykład I.
Epoka czy formacja? Izm czy ideologia? Pokoleniowość i jednostkowość.
(Wokół problemów periodyzacyjnych poezji polskiej XX wieku).
Badacz retoryki raz po raz musi przejść od szczegółu, w który angażuje mikroskopową wiedzę filologiczną, do uogólnienia, które zaczyna być wyznaniem wiary i nieco ryzykownym szkicem z zakresu teorii kultury.
(J. Ziomek. O współczesności retoryki. W: Prace ostatnie. Literatura i nauka o literaturze. Warszawa 1994, s. 149)
Kolekcje stały się współcześnie próbą uporządkowania wiadomości, użyteczną i atrakcyjną dla odbiorcy. Użyteczną - ponieważ podają wiedzę w sposób usystematyzowany, wybierając jednak informacje najbardziej niezbędne i podporządkowane z góry założonej koncepcji. Atrakcyjną, gdyż forma kolekcji nie zobowiązuje do zapoznania się z całością, a równocześnie pozwala na budowanie własnego schematu lekturowego i interpretacyjnego.
(Marcin Telicki, Poetycka antropologia Julii Hartwig, s. 251).
W polskiej literaturze namnożyło się podziałów na krótkie okresy zależne od wypadków politycznych. Moderna i Młoda Polska kończą się w roku 1918, później 1918-1939 i tak dalej. Tymczasem bardziej istotny nurt przebiega gdzieś głębiej, nie troszcząc się o te podziały.
(Cz. Miłosz, Ziemia Urlo)
.
trzy rejestry trwania historii/literatury (Braudel/Ziomek)
1) długie trwanie - formacja
2) koniunktura - epoka to koniunkturalny splotem prądów
3) wydarzenie: czas biologiczny, czas społeczny, czas jednostki ludzkiej.
Tu mieści się dzieło, choć oczywiście jest ono powiązane ze wszystkimi trzema odmianami czasu.
Formacje wymieniane przez J. Ziomka:
ŚREDNIOWIECZE do przełomu XV / XVI w. - formacja inicjalna
KLASYCYZM do końca XVIII w.
ROMANTYZM od początku XIX w do dwóch ostatnich dekad XIX w (lub drugiej dekady XX w.)
AWANGARDYZM
Z pierwszej reguły twórczości i z koncepcji poety (artysty) należy wyprowadzić elementarną dla każdej formacji kategorię estetyczną - a nie na odwrót
(J. Ziomek. Epoki i formacje w dziejach literatury polskiej, s. 57)
Formacje i ich odpowiedzi
