Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku
Pracownika
POŻYWKARNI
w
Instytucie Biochemii
i Biofizyki PAN
Warszawa, 17 stycznia 2008 r
 SPIS TREÅšCI
·ð Ocena ryzyka zawodowego. Informacje ogólne.
·ð Opis stanowiska.
·ð Identyfikacja zagrożeÅ„.
·ð Karta analizy ryzyka zawodowego.
·ð Plan dziaÅ‚aÅ„ korygujÄ…cych i zapobiegawczych.
2
Ocena ryzyka zawodowego
Zasady ogólne
Ryzyko zawodowe określa możliwość występowania zdarzeń niepożądanych
związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności
możliwość wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych
do utraty życia włącznie w wyniku zagrożeń zawodowych występujących
w środowisku pracy lub wynikających ze sposobu wykonywania pracy.
Przeprowadzając ocenę należy:
- Opisać analizowane stanowisko pracy,
- Zidentyfikować zagrożenia,
- Oszacować ryzyko związane z zagrożeniami,
- Ocenić dopuszczalność ryzyka zawodowego,
- Opracować plan działań wynikających z oceny ryzyka,
- Ocenić skuteczność zaplanowanych działań po ich realizacji.
Do przeprowadzenia niniejszej oceny wykorzystana zostanie uproszczona
metoda szacowania ryzyka zwana  standardowÄ… ocenÄ… ryzyka zawodowego ,
zgodna ze standardami postępowania określonymi w PN-N-18002  Systemy
zarządzania bezpieczeństwem pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka
zawodowego .
Graficzny przebieg oceny ryzyka zawodowego przedstawia rys. 1 str. 4.
3
RYS. 1 Przebieg oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy
Opisać stanowisko
Zebrać potrzebne do analizy informacje
Zidentyfikować zagrożenia
Oszacować ryzyko związane
z zagrożeniami
Czy można przyjąć ryzyko?
NIE TAK
Opracować plan Przeprowadzać
eliminacji lub okresowe oceny
ograniczenia ryzyka ryzyka
Wprowadzić plan
w życie
Wielkość ryzyka (R) związanego z zagrożeniami oszacowana zostanie jako
iloczyn ciężkości szkodliwych następstw zagrożenia (C) i prawdopodobieństwa
ich wystÄ…pienia (P).
R = C * P
I na jej podstawie wyznaczona zostanie dopuszczalność ryzyka zawodowego
w skali trójstopniowej zgodnie z wskazówkami ich określania,
przedstawionymi w w/w Polskiej Normie.
4
Tablica 1. Oszacowanie ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej
PRAWDOPODOBIEC
STWO CI
ŻKOŚĆ NAST
PSTW
Mała Średnia Duża
Mało Małe Małe Średnie
prawdopodobne 1 1 2
Prawdopodobne Małe Średnie Duże
1 2 3
Wysoce Średnie Duże Duże
prawdopodobne 2 3 3
Powyższe, określamy stosując niżej wymienione wskazówki:
 Do następstw o małej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które nie
powodują długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy; są to czasowe
pogorszenia stanu zdrowia, takie jak niewielkie stłuczenia i zranienia,
podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, bóle głowy, itp.
 Do następstw o średniej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które
powodują niewielkie, ale długotrwałe lub nawracające okresowo
dolegliwości i są związane z okresami absencji; są to np. zranienia,
oparzenia II stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, alergie skórne,
nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo-
szkieletowego (np. zapalenie ścięgna) itp.
 Do następstw o dużej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które
powodują ciężkie i stałe dolegliwości i/lub śmierć; są to np. oparzenia
III stopnia dużej powierzchni ciała, amputacje, skomplikowane złamania,
choroby nowotworowe, toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych
i układu nerwowego, zespół wibracyjny, zawodowe uszkodzenia słuchu,
astma, zaćma itp.
 Do mało prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które nie
powinny wystąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej
pracownika,
5
 Do prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które mogą
wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie podczas okresu aktywności
zawodowej pracownika,
 Do wysoce prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które
mogą wystąpić wielokrotnie podczas okresu aktywności zawodowej
pracownika.
y
ródło: PN  N  18002
Na podstawie powyższych wskazań opracowano tabelę oszacowania skutków
zagrożenia. Wartości literowe tabeli wykorzystano też w kolumnach
określonych jako  Prawdopodobieństwo ,  Ryzyko , oraz  Ryzyko po
redukcji , w sporzÄ…dzonej KARCIE ANALIZY RYZYKA ZAWODOWEGO dla
stanowiska: Pracownika pożywkarni.
Możliwe skutki zagrożenia szacujemy jako:
D Duże
S Åšrednie
M Małe
A Akceptowany poziom ryzyka
W przypadku oszacowania ryzyka zawodowego na poziomie  duże , czyli
jako niedopuszczalne  należy zaproponować działania natychmiastowe
w celu jego zmniejszenia do poziomu dopuszczalnego.
6
OPIS STANOWISKA
Zatrudnieni: Kobieta w wieku powyżej 18 lat  1 osoba.
Mężczyzna w wieku powyżej 18 lat  3 osoby.
1. Wyszczególnienie zadań wykonywanych na stanowisku pracy:
- Związane z przygotowaniem do pracy, przyjęciem zadań do wykonania.
- Przygotowywanie pożywek, innych prepartów oraz substancji
niezbędnych do funkcjonowania IBB.
- Transport ręczny.
- Prace zwiazane z neutralizowaniem i / lub usuwaniem niektórych
pozostałości po prowadzonych badaniach.
- Składanie relacji przełożonemu z wykonanych zadań.
2. Warunki wykonywania pracy
- Praca w pomieszczeniu, sporadyczne prace na wolnym powietrzu.
- Praca wykonywana na stanowisku przez 8 godzin dziennie.
- W szczególnych przypadkach wynikających z potrzeb pracodawcy
możliwa jest praca ponad ustaloną normę czasu pracy.
- Praca jednozmianowa.
- Stanowisko pracy stacjonarne.
3. Stosowane na danym stanowisku maszyny i inne urządzenia, narzędzia i
materiały.
- Autoklawy
- Wagi analityczne
- Wózki transportowe
- pH-merty
- Filtry do wody
- Lampy ultrafioletowe
- Rozdrabniarka
7
4. Stosowane na danym stanowisku środki ochrony zbiorowej i
indywidualnej.
- Zerowanie ochronne,
- Uziemienie ochronne,
- Wyłączniki nadmiarowo-prądowe, oraz róznicowo-prądowe.
- Okulary ochronne, rękawice ochronne.
- Odzież oraz obuwie robocze.
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEC

Na podstawie analizy stanowiska pracy, podczas wykonywania czynności
związanych z wypełnianiem obowiązków pracownika na stanowisku
pracownika pożywkarni w IBB, mogą wystąpić niżej wymienione czynniki
stanowiÄ…ce dla niego z
ródło zagrożenia:
A. Czynniki niebezpieczne
1. Czynniki fizyczne
- PrÄ…d elektryczny,
- Ruchome części maszyn i ich oprzyrządowania,
- Ostre, wystające elementy (ostre krawędzie),
- Sprężone gazy: obojętne.
- Śliskie, nierówne powierzchnie,
- GorÄ…ce powierzchnie,
- Upadek z wysokości.
- Promieniowanie ultrafioletowe,
- Niebezpieczne substancje chemiczne: toksyczne, uczulajÄ…ce,
drażniące, rakotwórcze, mutagenne, łatwopalne lub/i tworzące z
powietrzem mieszaniny wybuchowej.
8
B. Czynniki szkodliwe
1. Czynniki fizyczne
- Hałas,
- Pole elektrostatyczne,
- Wibracja miejscowa, przenoszona za pomocą kończyn górnych.
2. Czynniki psychofizyczne
- Obciążenie psychiczne,
- Obciążenie emocjonalne.
3. Czynniki chemiczne
- Tlenki azotu,
- Niebezpieczne substancje chemiczne; toksyczne, uczulajÄ…ce,
drażniące, łatwopalne, tworzące z powietrzem mieszaniny
wybuchowe.
4. Czynniki biologiczne
- Niebezpieczne substancje biologiczne; rakotwórcze, mutagenne
C. Czynniki uciążliwe
- Niewłaściwe oświetlenie na stanowisku,
- Obciążenie wzroku.
Na omawianym stanowisku nie stwierdza się możliwości wystąpienia
prac o charakterze szczególnie niebezpiecznym.
Zagrożenia wypadkowe, które mogą powstać na stanowisku pracownika
pożywkarni w IBB z powodu pojawiania się zdarzeń niepożądanych
wywołanych niebezpiecznymi czynnikami fizycznymi:
- Urazy doznane w wyniku porażenia prądem elektrycznym do śmierci
włącznie (awaria urządzeń lub/i instalacji elektrycznej)
9
- Wybuch zbiornika ciśnieniowego z gazem technicznym (uszkodzenie
butli, armatury, węża, itp.)
- Zatrucie toksycznÄ… substancjÄ… chemicznÄ… przez drogi oddechowe,
przewód pokarmowy lub skórę (nieostrożność, przypadkowy kontakt,
potencjalny kontakt z substancjÄ… z innej osoby)
- Wchłonięcie alergizującej lub drażniącej substancji chemicznej przez
drogi oddechowe, przewód pokarmowy lub skórę (nieostrożność,
przypadkowy kontakt, potencjalny kontakt z substancjÄ… z innej osoby)
- Urazy doznane w wyniku przewrócenia i/lub (upadku, stłuczenia,
uderzenia, złamania dolnych i/lub górnych kończyn).
- Urazy doznane w wyniku kontaktu ciała z ostrymi krawędziami,
ostrzami.
Zagrożenia, które mogą występować w wyniku oddziaływania czynników
szkodliwych:
Fizycznych:
- Choroby układu nerwowego, krwionośnego.
- Choroby narządu słuchu.
Psychofizycznych:
- Obciążenie psychiczne /niedyspozycja w wyniku przeciążenia
psychiki/,
- Obciążenia emocjonalne /nerwy, stres/.
Chemiczne:
- WystÄ…pienie alergii, uczulenia.
- Choroba nowotworowa (długotrwała ekspozycja na materiały
rakotwórcze i prawdopodobnie rakotwórcze)
- Uszkodzenie organów wewnętrznych i innych części ciała
spowodowane wchłonięciem toksycznych substancji chemicznych.
Biologiczne
- Zakażenie powodujące chorobę zakaz
ną (nieostrożność, przypadkowy
kontakt,
10
Zagrożenia, które mogą występować w wyniku oddziaływania czynników
uciążliwych:
- Choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa (dyskopatia, skrzywienie
kręgosłupa, przykurcze mięśni i nóg),
- Zaburzenia widzenia (osłabienie ostrości wzroku, widzenie podwójne,
uczucie pieczenia, kłucia, piasku w oczach, łzawienie oczu,
zaczerwienienie spojówek)
- Syndrom Sicca (zauważalne zmniejszenie częstotliwości mrugania
oczami powodujące wysychanie i wykrzywienie rogówki oraz stopniowa
utrata wzroku)
- Syndrom RSI (Repetitive Stain Injury) zespół urazów wywołanych
jednostronnym przeciążeniem kończyn górnych na odcinku dłoń 
bark (dotkliwy, piekący ból przedramienia, ramienia, szyi, łopatki;
obrzęk, usztywnienie, bezwład)
- Zakłócenia krążenia krwi
- Bóle i zawroty głowy
- Zespół cieśni nadgarstka  następstwo nieprawidłowego ułożenia rąk
(przeguby ułożone ku górze) podczas korzystania z klawiatury
(nadwrażliwość, drętwienie, mrowienie, oraz ból kciuka i trzech
kolejnych palców, oraz dłoni i nadgarstków)
- Nerwowość, rozdrażnienie.
11