Ośrodek Szkoleniowy
Kompleksowa Obsługa Firm w Zakresie BHP i PPOŻ
ul. Redutowa 25, 01-106 Warszawa
tel. [phone]; fax [phone]
e-mail: [e-mail], www.bhpservice.com.pl
Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku
MAGAZYNIER
w
Instytucie Biochemii
i Biofizyki PAN
Warszawa, 08 Maja 2008 r.
 SPIS TREÅšCI
·ð Ocena ryzyka zawodowego. WstÄ™p. Informacje ogólne.
·ð Opis stanowiska.
·ð Identyfikacja zagrożeÅ„.
·ð Karta analizy ryzyka zawodowego.
·ð Plan dziaÅ‚aÅ„ korygujÄ…cych i zapobiegawczych.
2
Ocena ryzyka zawodowego
WST
P
Artykuł 226 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.  Kodeks Pracy (j. T. Dz.
U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z póz
n. zm.) nakazuje Pracodawcy informować
pracowników o ryzyku zawodowym, które się wiąże z wykonywaną pracą,
oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. W Rozporządzeniu Ministra
Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. (Dz. U. Nr 129, poz. 844),
zdefiniowano pojęcia ryzyka zawodowego i zagrożenia. Przez ryzyko
zawodowe rozumie się prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych
zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w
szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków
zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku
pracy lub sposobu wykonywania pracy. Przez zagrożenie rozumie się stan
środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę. W celu
wykonania nakazu z art. 226 Kodeksu Pracy Pracodawcy muszą ocenić
ryzyko zawodowe na stanowiskach pracy w swoich zakładach pracy.
Analizy tego ryzyka można dokonać wieloma metodami. Dzielimy je na
ilościowe (propabilistyczne) i jakościowe.
Metody ilościowe pozwalają na osiągnięcie trafniejszych i
dokładniejszych wyników. Są najbardziej wartościowe przy poszukiwaniu
najbardziej skutecznych sposobów zmniejszenia ryzyka, gdyż przy ich użyciu
można uzyskać najwięcej informacji o wpływie na poziom ryzyka różnych
czynników charakteryzujących stanowisko pracy. Niestety ilościowe
szacowanie może być prowadzone gdy ma się do dyspozycji odpowiednią
liczbę danych statystycznych dotyczących ilości i rodzaju wypadków przy
pracy, zdarzeń niebezpiecznych, chorób zawodowych, czasu narażenia na
czynniki środowiska pracy itp.. Aby ocena ilościowa była wiarygodna dane te
muszą spełniać wymagania statystyki. Wartość danych statystycznych
niestety również może być wątpliwa  dotyczą one stanu przeszłego, często
mniej lub bardziej różniącego się od systemu rozważanego. Dużą trudność
przy wykorzystaniu metod ilościowych stwarza więc brak informacji
3
potrzebnych do zbudowania w pełni propabilistycznego modelu ryzyka.
Uzupełnieniem takich braków mogą być oszacowania eksperckie. Koszty
finansowe zwiÄ…zane z uzyskaniem brakujÄ…cych wiarygodnych informacji
ograniczajÄ… ich stosowanie.
Jakościowe metody ryzyka nie wymagają wykorzystywania opisu
matematycznego. Szacowanie poziomu ryzyka dokonuje siÄ™ w nich oddzielnie
dla każdego z zidentyfikowanych zagrożeń. W metodach tych przypisuje się
ryzyku umowną wielkość charakteryzującą jego wartość. Można więc
wyodrębnić te zdarzenia, z którymi związane jest szczególnie duże ryzyko
cząstkowe oraz określić najbardziej skuteczne sposoby jego ograniczenia.
Wiarygodna ocena ryzyka tymi metodami wymaga więc głębokiej wiedzy
empirycznej, doświadczenia oraz intuicji od wykonujących je specjalistów.
Istnieje wiele różnych jakościowych metod oceny ryzyka. Metoda
podana w nie obligatoryjnej Polskiej Normie PN-N-18002  Systemy
zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny
ryzyka zawodowego jest na razie jedynÄ… metodÄ… opracowanÄ… w formie
Polskiej Normy. Ryzyko zawodowe Magazyniera zostanie oszacowane tÄ…
metodÄ….
Zasady ogólne
Ryzyko zawodowe określa możliwość występowania zdarzeń niepożądanych
związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności
możliwość wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych
do utraty życia włącznie w wyniku zagrożeń zawodowych występujących
w środowisku pracy lub wynikających ze sposobu wykonywania pracy.
Przeprowadzając ocenę należy:
- Opisać analizowane stanowisko pracy,
- Zidentyfikować zagrożenia,
- Oszacować ryzyko związane z zagrożeniami,
- Ocenić dopuszczalność ryzyka zawodowego,
- Opracować plan działań wynikających z oceny ryzyka,
- Ocenić skuteczność zaplanowanych działań po ich realizacji.
4
Do przeprowadzenia niniejszej oceny wykorzystana zostanie uproszczona
metoda szacowania ryzyka zwana  standardowÄ… ocenÄ… ryzyka zawodowego ,
zgodna ze standardami postępowania określonymi w PN-N-18002  Systemy
zarządzania bezpieczeństwem pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka
zawodowego .
Graficzny przebieg oceny ryzyka zawodowego przedstawia rys. 1 str. 4.
RYS. 1 Przebieg oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy
Opisać stanowisko
Zebrać potrzebne do analizy informacje
Zidentyfikować zagrożenia
Oszacować ryzyko związane
z zagrożeniami
Czy można przyjąć ryzyko?
NIE TAK
Opracować plan Przeprowadzać
eliminacji lub okresowe oceny
ograniczenia ryzyka ryzyka
Wprowadzić plan
w życie
Wielkość ryzyka (R) związanego z zagrożeniami oszacowana zostanie jako
iloczyn ciężkości szkodliwych następstw zagrożenia (C) i prawdopodobieństwa
ich wystÄ…pienia (P).
R = C * P
I na jej podstawie wyznaczona zostanie dopuszczalność ryzyka zawodowego
w skali trójstopniowej zgodnie z wskazówkami ich określania,
przedstawionymi w w/w Polskiej Normie.
5
Tablica 1. Oszacowanie ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej
PRAWDOPODOBIEC
STWO CI
ŻKOŚĆ NAST
PSTW
Mała Średnia Duża
Mało Małe Małe Średnie
prawdopodobne 1 1 2
Prawdopodobne Małe Średnie Duże
1 2 3
Wysoce Średnie Duże Duże
prawdopodobne 2 3 3
Powyższe, określamy stosując niżej wymienione wskazówki:
 Do następstw o małej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które nie
powodują długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy; są to czasowe
pogorszenia stanu zdrowia, takie jak niewielkie stłuczenia i zranienia,
podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, bóle głowy, itp.
 Do następstw o średniej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które
powodują niewielkie, ale długotrwałe lub nawracające okresowo
dolegliwości i są związane z okresami absencji; są to np. zranienia,
oparzenia II stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, alergie skórne,
nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo-
szkieletowego (np. zapalenie ścięgna) itp.
 Do następstw o dużej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które
powodują ciężkie i stałe dolegliwości i/lub śmierć; są to np. oparzenia
III stopnia dużej powierzchni ciała, amputacje, skomplikowane złamania,
choroby nowotworowe, toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych
i układu nerwowego, zespół wibracyjny, zawodowe uszkodzenia słuchu,
astma, zaćma itp.
 Do mało prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które nie
powinny wystąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej
pracownika,
6
 Do prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które mogą
wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie podczas okresu aktywności
zawodowej pracownika,
 Do wysoce prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które
mogą wystąpić wielokrotnie podczas okresu aktywności zawodowej
pracownika.
y
ródło: PN  N  18002
Na podstawie powyższych wskazań opracowano tabelę oszacowania skutków
zagrożenia. Wartości literowe tabeli wykorzystano też w kolumnach
określonych jako  Prawdopodobieństwo ,  Ryzyko , oraz  Ryzyko po
redukcji , w sporzÄ…dzonej KARCIE ANALIZY RYZYKA ZAWODOWEGO dla
stanowiska: Magazyniera.
Możliwe skutki zagrożenia szacujemy jako:
D Duże
S Åšrednie
M Małe
A Akceptowany poziom ryzyka
W przypadku oszacowania ryzyka zawodowego na poziomie  duże , czyli
jako niedopuszczalne  należy zaproponować działania natychmiastowe
w celu jego zmniejszenia do poziomu dopuszczalnego.
7
OPIS STANOWISKA
Zatrudnieni: Mężczyz
ni w wieku powyżej 18 lat  1 osoba.
Kobiety w wieku powyżej 18 lat  0 osób.
1. Wyszczególnienie zadań wykonywanych na stanowisku pracy:
- Związane z przygotowaniem do pracy, przyjęciem zadań do wykonania.
- Prowadzenie dokumentacji (obsługa komputera z monitorem
ekranowym do 4 godzin na zmianÄ™ roboczÄ…).
- Prace magazynowe  przyjęcie i wydanie towaru, rozładunek i
załadunek.
- Składanie relacji przełożonemu z wykonanych zadań.
- Prace porzÄ…dkowe.
2. Warunki wykonywania pracy:
- Praca wykonywana na stanowisku przez 8 godz. dziennie.
- W szczególnych przypadkach wynikających z potrzeb pracodawcy
możliwa jest praca ponad ustaloną normę czasu pracy.
- Praca jednozmianowa.
- Stanowisko pracy stacjonarne (na terenie instytutu).
- Prace w wymuszonej pozycji ciała (obsługa komputera).
- Pomieszczenia ogrzewane, z zapewnionym oświetleniem naturalnym i
sztucznym, wentylacja mechaniczna.
3. Stosowane na danym stanowisku maszyny i inne urządzenia, narzędzia i
materiały:
- Wózek transportowy oraz wózek paletowy.
- Komputer stacjonarny, drukarka, telefon, narzędzia biurowe (nożyczki,
nożyk do rozcinania papieru itp.).
- Drabina rozstawna.
- Kuchenka mikrofalowa, czajnik elektryczny itp.
- Magazynowane materiały.
4. Stosowane na danym stanowisku środki ochrony zbiorowej i
indywidualnej.
- Wentylacja mechaniczna.
- Oświetlenie sztuczne.
- Rękawice ochronne, obuwie ochronne  robocze.
- Zerowanie ochronne,
- Uziemienie ochronne,
- Wyłączniki nadmiarowo-prądowe, oraz róznicowo-prądowe.
8
5. Wymagane uprawnienia :
- Prawo jazdy, (dla pracowników kierujących pojazdem
samochodowym)
6. Wypadkowość:
- Od 1977 r. nie odnotowano wypadku przy pracy na opisywanym
stanowisku.
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEC

Na podstawie analizy stanowiska pracy, podczas wykonywania czynności
związanych z wypełnianiem obowiązków magazyniera, mogą wystąpić niżej
wymienione czynniki stanowiÄ…ce dla niego z
ródło zagrożenia:
A. Czynniki niebezpieczne
1. Czynniki fizyczne
- PrÄ…d elektryczny,
- Ostre krawędzie.
- Åšliskie powierzchnie,
- GorÄ…ce powierzchnie,
- Położenie stanowiska pracy w stosunku do powierzchni ziemi lub
punktu odniesienia (podłogi pomieszczenia)
- Spadające materiały.
B. Czynniki szkodliwe
1. Czynniki fizyczne
- Pole elektromagnetyczne.
- Pole elektrostatyczne.
- Promieniowanie mikrofalowe.
- Zmienny mikroklimat
2. Czynniki psychofizyczne
- Obciążenie psychiczne
- Obciążenie umysłu,
9
- Obciążenie emocjonalne (odpowiedzialność finansowa za
bezpieczeństwo magazynowanych materiałów).
3. Czynniki Chemiczne
- Niebezpieczne substancje chemiczne; toksyczne, uczulajÄ…ce,
drażniące, łatwopalne, tworzące z powietrzem mieszaniny
wybuchowe.
4. Czynniki biologiczne
- Owady, gryzonie
- Niebezpieczne substancje biologiczne; rakotwórcze, mutagenne
C. Czynniki uciążliwe
- Wymuszona pozycja ciała na stanowisku z komputerem
i monitorem ekranowym, oraz podczas prowadzenia prac
magazynowych.
- Niewłaściwe oświetlenie na stanowisku obsługi komputera,
- Obciążenie wzroku.
- Hałas.
Na omawianym stanowisku nie stwierdza się możliwości wystąpienia
prac o charakterze szczególnie niebezpiecznym.
Zagrożenia wypadkowe, które mogą powstać na stanowisku magazyniera-
suwnicowego z powodu pojawiania się zdarzeń niepożądanych wywołanych
niebezpiecznymi czynnikami fizycznymi:
- Urazy doznane w wyniku kolizji i wypadków w ruchu drogowym do
śmierci włącznie
- Urazy doznane w wyniku porażenia prądem elektrycznym do śmierci
włącznie.
- Urazy doznane w wyniku wybuchu do śmierci włącznie.
- Urazy doznane w wyniku upadku z wysokości do śmierci włącznie.
- Skaleczenia.
10
- Urazy doznane w wyniku przewrócenia i/lub upadku, stłuczenia,
uderzenia, złamania dolnych i/lub górnych kończyn.
- Urazy kończyn.
Zagrożenia, które mogą występować w wyniku oddziaływania czynników
szkodliwych:
- Fizycznych:
o Choroby układu nerwowego, krwionośnego.
o Przeziębienie.
- Psychofizycznych:
o Obciążenie psychiczne /niedyspozycja w wyniku przeciążenia
psychiki/
o Przeciążenie układu mięśniowo-szkieletowego.
- Chemiczne:
o Uczulenia
o Alergie
- Biologiczne:
o Urazy w wyniku ukÄ…szenia, ugryzienia
Zagrożenia, które mogą występować w wyniku oddziaływania czynników
uciążliwych:
- Choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa (dyskopatia, skrzywienie
kręgosłupa, przykurcze mięśni i nóg)
- Zaburzenia widzenia (osłabienie ostrości wzroku, widzenie podwójne,
uczucie pieczenia, kłucia, piasku w oczach, łzawienie oczu,
zaczerwienienie spojówek)
- Syndrom Sicca (zauważalne zmniejszenie częstotliwości mrugania
oczami powodujące wysychanie i wykrzywienie rogówki oraz stopniowa
utrata wzroku)
- Syndrom RSI (Repetitive Stain Injury) zespół urazów wywołanych
jednostronnym przeciążeniem kończyn górnych na odcinku dłoń 
bark (dotkliwy, piekący ból przedramienia, ramienia, szyi, łopatki;
obrzęk, usztywnienie, bezwład)
11
- Zakłócenia krążenia krwi
- Bóle i zawroty głowy
- Bóle kręgosłupa.
- Wzrost ciśnienia tętniczego.
- Zespół cieśni nadgarstka  następstwo nieprawidłowego ułożenia rąk
(przeguby ułożone ku górze) podczas korzystania z klawiatury
(nadwrażliwość, drętwienie, mrowienie, oraz ból kciuka i trzech
kolejnych palców, oraz dłoni i nadgarstków)
- Nerwowość, rozdrażnienie.
12