SCENARIUSZ ATAKU
NA INFRASTRUKTUR
KRYTYCZN

PORTU MORSKIEGO W GDAC
SKU
WRAZ Z ARKUSZEM OBSERWACJI
Olga Karepin
Patrycja Jursza
SPIS TREÅšCI
WST
P ....................................................................................................................................2
CHARAKTERYSTYKA OBROC
CY ................................................................................................2
CHARAKTERYSTYKA DESTRUKTORA ........................................................................................4
LOKALIZACJA PORTU GDAC
SKIEGO WRAZ Z ZAZNACZONYMI WYBRANYMI OBIEKTAMI
INFRASTRUKTURY KRYTYCZNEJ. ..............................................................................................6
ARKUSZ OBSERWACJI .............................................................................................................6
Charakterystyka zagrożeń wg kryteriów rodzajowych: ........................................................6
Zagrożenia wg kryteriów przyczynowych: ...........................................................................8
BIBLIOGRAFIA: ........................................................................................................................9
1
WST
P
Infrastruktura krytyczna portu morskiego  należy przez to rozumieć systemy oraz
wchodzące w ich skład powiązane ze sobą funkcjonalnie obiekty infrastruktury przybrzeżnej,
morskiej, w tym obiekty oceanotechniczne, urządzenia, instalacje, usługi kluczowe dla
bezpieczeństwa portu morskiego oraz jego użytkowników, administratorów i innych osób
nieujętych w definicji, a mających prawo do przebywania w porcie lub jego użytkowania.
Infrastruktura krytyczna portu morskiego obejmuje systemy:
a) zaopatrzenia w energiÄ™ i paliwa,
b) łączności i sieci teleinformatycznych,
c) finansowe,
d) zaopatrzenia w żywność i wodę,
e) ochrony zdrowia,
f) transportowe i komunikacyjne,
g) ratownicze,
h) zapewniające ciągłość działania administracji portu morskiego,
i) produkcji, składowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych
i promieniotwórczych, w tym rurociągi i składowiska substancji niebezpiecznych.
CHARAKTERYSTYKA OBROC
CY
Definicja obrońcy:
Straż Ochrony Portu Gdańsk w porozumieniu z Policją, Strażą Miejską oraz Służbą Celną.
Charakterystyka obrońcy:
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, której 100 procentowym właścicielem jest Zarząd
Morskiego Portu Gdańsk S A. Zatrudnia 280 osób, z czego 90% to pracownicy bezpośredniej
ochrony osób i mienia o wysokich kwalifikacjach zawodowych posiadający licencje I i II
stopnia. Zadaniem spółki jest ochrona osób i mienia funkcjonujących w obrębie granic
terenów administrowanych przez Zarząd Morskiego Portu Gdańsk SA. Na terenie liczącym
ok. 660 ha na którym zlokalizowanych jest ok 100 firm związanych z gospodarką morską.
Spółkę charakteryzuje duży profesjonalizm, doskonała znajomość terenów portowych oraz
pełne zintegrowanie systemu zabezpieczeń i ochrony poprzez kompleksowość usług oraz
bardzo dobre wyposażenie każdego pracownika. Firma gwarantuje szybką reakcję
w przypadkach zagrożenia lub innych zdarzeń, poprzez interwencję uzbrojonych
i zmotoryzowanych patroli, organizowanych wspólnie z funkcjonariuszami Policji i Straży
Miejskiej, które w sposób ciągły patrolują tereny portowe. Pracownicy są umundurowani
i wyposażeni w środki przymusu bezpośredniego, łącznie z bronią palną. Monitorowanie
elektronicznych systemów alarmowych zainstalowanych w chronionych obiektach. Kontrola
dostępu poprzez wprowadzenie przepustek uprawniających do wejścia i przebywania na
określonym terenie portu. Prowadzenie asyst statków pożarniczych z zaporą wraz
z nadzorem przeciwpożarowy i przeciwrozlewowym w trakcie postoju statku w porcie.
Zabezpieczenie przeciwpożarowe (asysta statku pożarniczego) przeładunku materiałów
niebezpiecznych oraz wszelkich prac pożarowo- niebezpiecznych. Zabezpieczenie
przeciwpożarowe statków i obiektów portowych. Zabezpieczenie przeciwrozlewowe na
2
akwenach portowych. Prowadzenie działań ratowniczych w czasie pożarów, klęsk
żywiołowych oraz innych zdarzeń i usuwanie ich skutków. Likwidacja rozlewów
ropopochodych na wodzie i nabrzeżach portowych. Usuwanie przeszkód nawigacyjnych.
Infrastruktura krytyczna portu morskiego w Gdańsku:
1. Baza paliw płynnych.
2. Statki, nabrzeża i system przeładunku chemikaliów.
3. Terminal przeładunku gazu płynnego (LPG).
Uzasadnienie wyboru obiektów infrastruktury krytycznej:
Wybrane obiekty i systemy mają strategiczny wpływ na funkcjonowanie portu morskiego
w Gdańsku. Ich dysfunkcja zagraża bezpieczeństwu portu, statkom, obiektom
oceanotechnicznym, ludności cywilnej, obiektom i infrastrukturze transportowej,
finansowej oraz łączności i komunikacji miasta Gdańsk, a także systemom zaopatrywania
w energię i paliwa państwa polskiego.
Zagrożenia dla bazy paliw płynnych
1. Działania dywersyjne  eksplozje oraz podpalenia terminalu przeładunkowego lub
tankowców transportujących paliwa płynne.
2. Próby zakłócenia dostaw poprzez destrukcję rurociągów przesyłowych.
3. Niekontrolowany wyciek paliw płynnych powodujący zanieczyszczenie akwenów
morskich oraz brzegu morskiego.
Zagrożenia dla statków, nabrzeża i systemu przeładunku chemikaliów
1. Działania dywersyjne  eksplozje oraz podpalenia terminalu przeładunkowego lub
chemikaliowców transportujących substancje chemiczne.
2. Próby zakłócenia dostaw poprzez destrukcję rurociągów i taśmociągów przesyłowych.
3. Niekontrolowany wyciek chemikaliów powodujący zanieczyszczenie akwenów morskich
oraz brzegu morskiego.
Zagrożenia dla terminal przeładunku gazu płynnego (LPG)
1. Działania dywersyjne  eksplozje oraz podpalenia terminalu przeładunkowego lub
statków transportujących gazy płynne.
2. Próby zakłócenia dostaw poprzez destrukcję rurociągów przesyłowych.
3. Niekontrolowany wyciek gazu płynnego powodujący zanieczyszczenie akwenów morskich
oraz brzegu morskiego.
Sposób ochrona przed zagrożeniem w bazie paliw płynnych
1. Budowa zamkniętych basenów przeładunkowych, izolujących statek podczas przeładunku
od środowiska zewnętrznego.
2. Wyposażonych w zapory przeciwrozlewowe i instalację przeciwpożarową terminali
przeładunkowych.
3. Ochrona fizyczna, monitoring, system alarmowy oraz system automatyki
zabezpieczeniowej terminali przeładunkowych, nabrzeża oraz rurociągów przesyłowych.
4. Uzyskanie zezwolenia oraz pilotaż statków do odpowiedniego terminalu przeznaczenia
podczas wpływania i wypływania z portu.
Sposób ochrona przed zagrożeniem w statkach, nabrzeżu i systemie przeładunku
chemikaliów
1. Budowa zamkniętych i osłoniętych przed słońcem i wysoką temperaturą basenów
przeładunkowych, izolujących statek podczas przeładunku od środowiska zewnętrznego.
2. Wyposażenie terminali przeładunkowych w zapory przeciwrozlewowe i instalację
przeciwpożarową.
3. Ochrona fizyczna, monitoring, system alarmowy oraz system automatyki
3
zabezpieczeniowej terminali przeładunkowych, nabrzeża oraz rurociągów i taśmociągów
przesyłowych.
4. Uzyskanie zezwolenia oraz pilotaż statków do odpowiedniego terminalu przeznaczenia
podczas wpływania i wypływania z portu.
Sposób ochrona przed zagrożeniem terminalu przeładunku gazu płynnego (LPG)
1. Budowa zamkniętych i osłoniętych przed słońcem i wysoką temperaturą basenów
przeładunkowych, izolujących statek podczas przeładunku od środowiska zewnętrznego.
2. Wyposażonych w zapory przeciwrozlewowe i instalację przeciwpożarową terminali
przeładunkowych.
3. Ochrona fizyczna, monitoring, system alarmowy oraz system automatyki
zabezpieczeniowej terminali przeładunkowych, nabrzeża oraz rurociągów przesyłowych.
4. Uzyskanie zezwolenia oraz pilotaż statków do odpowiedniego terminalu przeznaczenia
podczas wpływania i wypływania z portu.
Konieczne środki ochrony przez zagrożeniami portu w Gdyni
1. Ochrona fizyczna, monitoring, patrole ( w tym piesze, nawodne i podwodne), konwoje
oraz pilotaż statków na obszarze portu w Gdańsku.
2. Kontrola linii brzegowej przed dostępem osób postronnych.
3. Istnienie zamkniętych doków przeładunkowych.
4. Ścisła kontrola dostępu statków do odpowiednich terminali.
5. Kontrola ruchu osobowego na ternie portu Gdańskiego.
6. Kontrola i prześwietlanie bagażu osób opuszczających statki oraz wchodzące na teren
obiektów i systemów infrastruktury krytycznej od strony lądu w celu wykrycia i neutralizacji
materiałów pirotechnicznych i niebezpiecznych (np. broń palna).
7. Istnienie instalacji przeciwpożarowych na terenie całego portu Gdańsk.
8. Istnienie zapór ogniowych i instalacji przeciwpożarowych w strefach przeładunkowych
materiałów łatwopalnych i wybuchowych.
CHARAKTERYSTYKA DESTRUKTORA
Definicja destruktora:
Ugrupowanie terrorystyczne.
Charakterystyka destruktora:
Ugrupowanie tetrystyczne działające na zlecenie jednego z krajów będących potentatem
w dziedzinie wydobycia i importu surowców naturalnych. Charakteryzujące się używaniem
siły lub materiałów pirotechnicznych przeciwko osobom lub własności z pogwałceniem
prawa, mające na celu zastraszenie i wymuszenie na danej grupie ludności lub państwie
ustępstw w drodze do realizacji określonych celów. Kierują się także powódkami czysto
ekonomicznym  chęcią szybkiego wzbogacenia się.
Wybór obiektów ataku:
1. Baza paliw płynnych.
2. Terminal przeładunku gazu płynnego (LPG).
Forma ataku na obiekty:
1. Uszkodzenie poprzez wybuch fragmentu rurociągu doprowadzającego paliwo płynne.
2. Wywołanie pożaru poprzez wybuch lub podpalenie w terminalu przeładunkowym gazu
płynnego (LPG).
Uzasadnienie wyboru atakowanych obiektów:
4
Wybrane obiekty i systemy mają strategiczny wpływ na funkcjonowanie systemów
zaopatrywania w paliwa i gaz państwa Polskiego. Ich dysfunkcja grozi uszkodzeniem sektora
gospodarki energii, podwyższeniem cen paliwa i gazu, wprowadzeniem ograniczenia
dostępności paliwa i gazu. W miesiącach zimnych upośledzenie systemu grzewczego
państwa poprzez ograniczenie dostępu gazu. Dysfunkcje w sektorze transportu na skutek
niedoboru paliwa. Kryzys gospodarczy oraz poszerzenia siÄ™ zjawisk patologicznych
i wiktymogennych na ternie państwa polskiego, a także masowe emigracja ludności za
granicę państwa.
Przewidywalne skutki ataków:
1. Trudny do opanowania pożar.
2. Upośledzenie i starty w gospodarce krajowej.
3. Katastrofa środowiska morskiego w tym skażenie wód Bałtyku oraz terenów lądowych
pasa przybrzeżnego.
4. Upośledzenie lub całkowita absencja działania portu Gdańskiego.
5. Ograniczenia lub całkowity brak importu i eksportu surowców drogą morską.
6. Ograniczenie turystyki morskiej na obszarze Zatoki Gdańskiej.
7. Panika społeczna.
Motywacje do realizacji ataku:
1. Finansowe  chęć wzbogacenia się terrorystów oraz państw nieoficjalnie zlecających atak.
2. Polityczne- hegemonizm, krajów będących potentatami w dziedzinie produkcji i importu
paliw i gazu.
3. Osłabienie sytuacji polityczno- gospodarczej Polski.
4. Uzależnienie Polski od krajów potentatami w dziedzinie produkcji i importu paliw i gazu.
5. Wymuszenie określonych ustępstwach w sprawach polityki zagranicznej państwa
polskiego.
5
LOKALIZACJA PORTU GDAC
SKIEGO WRAZ Z ZAZNACZONYMI WYBRANYMI OBIEKTAMI
INFRASTRUKTURY KRYTYCZNEJ.
ARKUSZ OBSERWACJI
Charakterystyka zagrożeń wg kryteriów rodzajowych:
Rodzaj zagrożenia
wg kryterium Charakterystyka zagrożenia
rodzajowego
Kryterium obiektywizmu: określa, czy zagrożenie jest rzeczywiste (obiektywne), czy raczej odnosi się do świadomości
istnienia zagrożenia (subiektywne).
obiektywne subiektywne Opis zagrożeń zgodnie z kryterium: Groz
ba ataku dywersyjnego przez ugrupowanie
terrorystyczne na obiekt infrastruktury krytycznej portu morskiego w Gdańsku.
0 1 Uzasadnienie: Są to zagrożenia rzeczywiste, realne, mogą spowodować wyrządzenie
szkód w postaci uszkodzenia sektora gospodarki energetycznej państwa polskiego,
straty ludności cywilnej oraz środowisku morskim i przybrzeżnym. Są zależne od
człowieka.
6
Kryterium z
ródła: określa pochodzenie zagrożenia.
zewnętrzne wewnętrzne Opis zagrożenia zgodnie z kryterium: Zewnętrzny atak na obiekt infrastruktury
krytycznej portu morskiego w Gdańsku.
1 0 Uzasadnienie: Zagrożenie pochodzi od podmiotów zewnętrznych  terrorystów.
Kryterium bezpośredniości: odnosi się do określonej sytuacji, w której zachodzi zagrożenie.
konkretne abstrakcyjne Opis zagrożenia zgodnie z kryterium: Atak terrorystyczny na port morski w Gdańsku.
1 0 Uzasadnienie: Atak terrorystyczny jest zagrożeniem realnym, które może mieć miejsce
w rzeczywistości.
Kryterium aktywności: Istnienie bezpośrednich i rzeczywistych sił zagrażających bezpośrednio człowiekowi lub
systemowi.
Potencjalne Aktywne Opis zagrożenia zgodnie z kryterium: Realizacja ataku terrorystycznego mającego na
(bierne) (czynne) celu zniszczenie mienia.
0 1 Uzasadnienie: Bezpośredni zamiar ataku, polegający na tym, że sprawcy chcą popełnić
czyn zabroniony ustawÄ….
Kryterium zrównoważenia (równowagi): odnosi się do charakteru z
ródła zagrożenia; jeśli jest ono krótkotrwałe i mało
aktywne lub jednostki obronne są w stanie mu przeciwdziałać, mamy do czynienia z zagrożeniem statycznym; jeśli
natomiast z
ródło przejawia aktywność i powoduje wytrącenie sytemu z równowagi, mówimy o zagrożeniu
dynamicznym.
statyczne dynamiczne Opis zagrożenia zgodnie z kryterium: Niespodziewany atak
0 1 Uzasadnienie: Na skutek ataku gospodarka oraz bezpieczeństwo energetyczne państwa
zostanie zachwiane. W przypadku ataku sytuacja siÄ™ nie stabilizuje, bo plan ataku
( wyobraz
nia terrorystów) jest aktywnym z
ródłem zagrożenia. Trudno przewidzieć ich
działania, bo zawsze coś się może zmienić. Sytuacja się nie stabilizuje.
Kryterium celu: charakteryzuje zagrożenie ze względu na liczbę osób zagrożonych.
indywidualne grupowe Opis zagrożenia zgodnie z kryterium: Wybuch/ pożar w terminalu przeładunkowym
gazu LPG, chemikaliów lub paliwa.
0 1 Uzasadnienie : Na skutek wybuchy zagrożeni są pracownicy Portu Gdańsk, marynarze
przebywający na statkach oraz ludność cywilna znajdująca się w pobliżu wybuchu. Na
skutek upośledzenia gospodarki energetycznej Polski zagrożeni są jej obywatele.
7
Zagrożenia wg kryteriów przyczynowych:
Rodzaj zagrożenia wg
kryterium Charakterystyka zagrożenia
przyczynowego
Przyczyna-przyroda nieożywiona: uwzględnia wpływ przyrody nieożywionej, np. budowy geologicznej, obiektów
kosmicznych na zagrożenie.
tak nie Opis zagrożenia wg kryterium: Długotrwałe huragany, sztormy na morzu. Długotrwała
susza, brak opadów deszczu.
1 0 Uzasadnienie: Złe warunki pogodowe na morzu utrudniają lub uniemożliwiają transport
substancji przez statki. Długotrwały susza, brak opadów deszczu powoduje, iż wzrasta
ryzyko samozapłonu substancji transportowanych ( gazu, paliwa, chemikaliów).
Przyczyna-organizmy żywe: uwzględnia wpływ organizmów żywych, takich jak: mikroorganizmy, rośliny, zwierzęta na
zagrożenie.
tak nie Opis zagrożenia wg kryterium: Brak wpływu mikroorganizmów.
0 1 Uzasadnienie: Obecność mikroorganizmów nie stanowi zagrożenia dla rozpatrywanego
problemu.
Przyczyna-artefakty: uwzględnia wpływ wytworów człowieka na zagrożenie.
tak nie Opis zagrożenia wg kryterium: Podłożenie ładunków wybuchowych/ podpalenia
1 0 Uzasadnienie: Terroryści celowo podkładają materiały inicjujące spalanie substancji
będących transportowanych w obiektach infrastruktury krytycznej w celu ich zniszczenia,
a także wywołania star i ilości tych substancji.
Przyczyna- człowiek i społeczeństwo: uwzględnia celowe działanie człowieka.
tak nie Opis zagrożenia wg kryterium: Działania zamierzone.
1 0 Uzasadnienie: Terroryści chcą celowo i z premedytacją wysadzić obiekt infrastruktury
krytycznej portu gdańskiego w celu osiągnięcia określonych korzyści.
8
BIBLIOGRAFIA:
·ð FORKIEWICZ Marcin, TUBIELEWICZ Andrzej, PORTY MORSKIE JAKO ELEMENT
INFRASTRUKTURY KRYTYCZNEJ A
AC
CUCHA DOSTAW
(http://www.akademor.webd.pl/download/tubielewicz_forkiewicz.pdf)
·ð Korzeniowski Leszek F., Podstawy nauk o bezpieczeÅ„stwie, DIFIN, 2012r.
·ð Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarzÄ…dzaniu kryzysowym (Dz. U. 2007 Nr 89,
poz. 590/ Art. 2)
·ð http://www.portgdansk.pl/o-porcie/informacje-ogolne
·ð http://www.portgdansk.pl/o-porcie/lpg
·ð http://www.portgdansk.pl/o-porcie/baza-paliw-plynnych
·ð http://www.portgdansk.pl/o-porcie/nabrzeze-chemikow
·ð Kilian Andrzej dr inż., WiÅ›niowski Konrad mgr inż. SYSTEMY OCHRONY
INFRASTRUKTURY KRYTYCZNEJ W PORTACH MORSKICH
(http://automatyzacja.itwl.pl/files/Referat%20ST63.pdf)
9