Właściciel prywatnego przedsiębiorstwa ma prawo do:



kontroli firmy: bezpośrednie prawo w spółkach cywilnych, w spółkach akcyjnych i spółkach
z o. o. prawo to jest ograniczone (pośrednie) przejawia się w kontroli Rady Nadzorczej
która wybiera właściciel.



Pożytków: to prawo do dywidendy. Dywidenda dla właściciela wypłacana jest z zysku netto
wypracowanego przez przedsiębiorstwo. W przypadku państwowych spółek dywidenda dla
właściciela Skarbu Państwa nosi nazwę dywidendy obligatoryjnej.

Każdy podatek pełni dwie funkcje:
Fiskalna i interwencyjno-bodźcową

Szczeble systemu podatkowego

Podatki majątkowe (będące kosztem)

1. podatek od nieruchomości
2. podatek od środków transportu

Podatki przychodowe
(od przychodu , od obrotu)

1. VAT
2. akcyza

Podatki dochodowe
(od dochodu)

1. CIT- dla osób prawnych
2. PIT- dla osób fizycznych

Elementy konstrukcji podatku:

1. Podmiot opodatkowania: (kogo dotyczy)



Podatnik –ten na którym ciąży obowiązek opodatkowania



Płatnik -ten , kto nalicza i płaci podatek

2. przedmiot opodatkowania: (od czego jest płacony podatek):



majątek,



dochody ,



przychody z działalności gospodarczej(VAT),



wydatki konsumpcyjne (akcyza)

3. podstawa opodatkowania- od czego płacony jest podatek (ilościowo lub wartościowo),
4. stawki i skale podatkowe- w jakiej wysokości płaci się podatek:

1. procentowa,
2. kwotowa,
3. liniowa,
4. progresywna.

5. elementy korygujące wymiar podatku:



zwolnienia (z całości podatku)



ulgi (dotyczą części podatku):

1. zmniejszenie podstawy opodatkowania,
2. zmniejszenie stawki podatkowej
3. odliczenia od podatku

6. warunki płatności ( jak i kiedy)

Akcyza

Podatek w strukturze cen , w cenie netto.
Wyroby obciążone akcyza w Polsce to(21):



alkohol,



tytoń,



benzyna,



samochody,



sprzęt HiFi,



Jachty,



Perfumy,



Zapałki,



Sól,



guma do żucia,



Itp.

Podatek od ni

eruchomości

Zwykle zawiera się w kosztach stałych
Przedmiotem opodatkowania są: budynki, budowle, grunty( bez rolnych).
Podmiot:



właściciele posiadacze,



posiadacze zależni i zarządcy,



posiadacze bez tytułu prawnego,



użytkownicy wieczyści.

Podstawa opodatkowania- m

2

, wartość m

2

.

Moment powstania obowiązku podatkowego- powstaje z chwilą nabycia praw własności.
Zwolnienia podatkowe:



nieruchomość na potrzeby nauki, oświaty, wychowania i sportu,



zabytki wpisane do rejestru zabytków, ale pod warunkiem ze na ich terenie nie będzie
się prowadzić działalności gospodarczej

Podatek dochodowy

Sprzedaż firmy jest opodatkowana progresywnie 10% od różnicy wartości.
Podatek ten nie jest kosztem. Obowiązek podatkowy jest nieograniczony (jeżeli jest siedziba na
terenie RP to trzeba zapłacić ten podatek Ograniczony obowiązek podatkowy dotyczy
przedsiębiorstw , których siedziba jest poza RP ale dochody w Polsce. Podatek ten płaci się od
dochodu.

Cena brutto

Cena netto

VAT

AKCYZA

MARŻA
ZYSKU

Koszty
wytworzenia

Różnica między dochodem a zyskiem brutto może być trwała lub przejściowa i może ona wynikać
ze zmian prawnych.( Coś może być kosztem uzyskania przychodu w chwili obecnej , a za jakiś
czas już nie i na odwrót)

Ustawa o podatku dochodowym reguluje całokształt gospodarki finansowej przedsiębiorstwa.
Pośrednio odpowiada ona jak finansować inwestycje.
Przychody –są to wpływy zarówno wyrażone w pieniądzu w jak i w naturze oraz wartości
świadczeń i płac.

Według ustawy przychodem są wszystkie wyżej wymienione pozycje za wyjątkiem tego co nie
jest przychodem.(Ustawa nie dotyczy):

1. pobrane wpłaty i zaliczki na poczet dostaw
2. należny podatek VAT
3. przychodów z działalności rolniczej
4. przychodów z działalności leśnej
5. przychodów z działalności specjalnej produkcji rolnej np. hodowla lisów futerkowych
6. przychodów ze źródeł przychodów , które nie mogą być podmiotem umowy prawnej( np.

sprzedanie ratusza , prawnie nieskuteczna .

7. wymienia się przychody , które nie są przychodami podatkowymi (11pozycji) najważniejsze

z nich to:



przychody z tytułu (uzyskania) zaciągniętych kredytów,



wpłaty na kapitał założycielski,



przychody z tytułu umorzenia zobowiązań, ale tylko wtedy gdy to umorzenie jest
następstwem specjalnych procesów umorzeniowych,



odsetki karne od niezapłaconych naleznosi nie SA przychodem do czasu ich otrzymania, itp.

Koszty uzyskania przychodów- są wszystkie koszty jakie podatnik ponosi w celu uzyskania
przychodów z wyjątkiem tych które nie są (51 pozycji kosztów i strat które nie są tym kosztem):
np. koszty kar sanacyjnych.

Koszt potrącany- to taki koszt który można odjąć od przychodu, te których nie można odjąć to
koszty nie potrącane.

Dochód= Przychody – Koszty uzyskania Przychodów

Akty prawne w obecnej formie nie stanowią jednolitego tekstu, są zbiorem ustaw, ich nowelizacji i
aktów wykonawczych (rozporządzeń Ministra Finansów) dlatego ich interpretacja jest
niejednoznaczna.

Podział kosztów uzyskania przychodów:

1. Pozycje oczywiste, które z oczywistych powodów nie SA kosztami uzyskania przychodów:



Wydatki inwestycyjne,



Odsetki od własnego kapitału jako źródło przychodów,



Odsetki od umorzonych zobowiązań,



Darowizna, itp.

2. Takie koszty i straty , których nie powinno być w przedsiębiorstwie:



kary za zła jakość produktów,



kary za zanieczyszczanie środowiska,



kary za nieprzestrzeganie przepisów BHP,



kary za przetrzymywanie taboru kolejowego,



odsetki karne za przeterminowane nalezności.

3. Takie pozycje kosztów , które Państwo uznaje tylko do określonego przez nie limitu:



wydatki na reklamę i reprezentację jeżeli ma charakter publiczny bez ograniczeń

jeżeli ma charakter niepubliczny do 0,25% przychodów za poprzedni okres.



koszty delegacji ( np. 21 zł dieta dzienna + 100zł hotel)

Są dwa przypadki kiedy podatek dochodowy płaci się od przychodu , a nie d dochodu:

1. przychody z tytułu uzyskania przychodów (dywidendy 19%) z innej jednostki gospodarczej,
2. przychody z praw własności przemysłowej i praw autorskich ( przez osoby zagraniczne

19%)

Dochód nie jest podstawą miary podatku, dochód jest jego przedmiotem.
Podmiotem opodatkowania są jednostki gospodarcze, osoby prawne i inne jednostki
organizacyjne nie mające osobowości prawnej. Podatek dochodowy jest podatkiem
bezpośrednim.

Stawka podatkowa zmieniała się progresywnie w latach 80-tych , co oznaczało ze przedsiębiorstwa
bardziej rentowne płaciły więcej podatku. W roku 1986 wprowadzono jedna stawkę liniową
wynosiła ona 69%, w roku 1989 wprowadzono 40% podatek do którego dodano obligatoryjna
dywidendę dla skarbu Państwa. W roku 1990 nastąpił spadek podatku do wartości 38 % i
zmniejszała się do roku 2003 ( 36%, 34%, 29%), w którym przyjęła wartość 27%, w roku 2004
podstawa opodatkowania została ustalona na wartości 19%.

Ostatecznie obciążenia podatkowe zależą od:

1. Definicji przychodów
2. Definicji kosztów uzyskania przychodów
3. Zwolnień
4. Zmniejszeń
5. Ulg podatkowych

Ulgi podatkowe:

1. zwolnienia:



podmiotowe: pewne osoby prawne zwolnione są z podatku np. Skarb Państwa, NBP,

Jednostki Budżetowe ( z wyjątkami)



przedmiotowe: wymieniają rodzaje przychodów zwolnionych aktualnie od podatków np.

prowadzenie działalności edukacyjnej

2. zmniejszenia: działają podobnie jak zwolnienia, są trzy tytuły zmniejszeń podatkowych:



darowizny na cele społeczne, w tym wypadku ustaw określa precyzyjne jakie cele
społeczne obowiązują w bieżącym roku rozliczeniowym, możemy odliczyć 10% w
dochodów



ulgi inwestycyjne: kiedyś powszechna teraz uznaniowa na ochronę środowiska,

wdrożenie nowych technologii, wdrożenie nowych technologii rolniczych i rolniczo –
spożywczych. (Warunki jakie musi spełnić przedsiębiorstwo: 8% rentowności, brak
zaległych podatków wobec państwa.)



strata podatkowa z laty ubiegłych: obniża dochód o 1/3 wartości straty z poprzedniego

okresu rozliczeniowego

3. obniżki: działają inaczej one obniżają naliczony podatek

Faza obligatoryjna –to czas kiedy należy z zysku zapłacić podatek dochodowy.

Ogólnie podział zysku netto:



Zatrzymanie w przedsiębiorstwie,



Wypłata dywidend akcjonariuszom.

Wypłata z zysku –zastępuje dywidendę właściciela w przedsiębiorstwach państwowych.

VAT-

podatek od towarów i usług

VAT należny –przy sprzedaży towarów
VAT naliczony- przy zakupie towarów

Zwrot z budżetu gdy naliczony > należnego

Zapłata podatku

gdy naliczony< należnego

Przedmiotem opodatkowania jest : sprzedaż , odpłatne świadczenie usług, import , eksport usług.
Podatnik- wszyscy którzy prowadzą działalność gospodarczą
Podstawa opodatkowania- wartość sprzedaży w cenie netto
Stawki podatkowe- 22%, 7%,3%, (0% -eksport)
Moment powstania obowiązku podatkowego- powstaje z chwilą wystawienia faktury,
Zwrot VAT-u:



Pośredni-zaliczki na przyszłość,



Bezpośredni –zwrot fizyczny VAT-u

Sprzedaż Brutto –VAT należy = Sprzedaż netto

VAT jest podatkiem:



przychodowym,



pośrednim, ponieważ firmy pośrednio obciąża konsumenta,



konsumpcyjnym- obniża dochód konsumentów, źródło dochodu państwa



przerzucalnym- firmy przerzucają go poprzez swoje produkty na konsumenta, kiedy podnosi

się stawka VAT cena netto nie zmienia się ale konsument płaci więcej bo ulega zmianie
cena brutto,



od wartości dodanej- od tego co po kolei producenci dorzucą .

Techniki płacenia VAT:



naliczyć wartość dodana i od razu zapłacić podatek od niej do budżetu,



naliczanie VAT-u naliczonego i należnego, i w zależności od ich wartości zapłata lub

zwrot VAT-u.

Różnica miedzy 0% VAT-u a Zwolnieniem z VAT-u:



VAT 0% występuje w eksporcie, w praktyce przy takiej stawce VAT-u następuje całkowity

zwrot VAT-u naliczonego



Zwolnienia VAT-u -: nie dolicza się VAT-u przy sprzedaży ale również nie dostaje się

zwrotu VAT-u naliczonego, w tym wypadku VAT –wlicza się w koszty np. koszt zakupu
materiałów będzie w cenach brutto

Wyjątkowo VAT może znaleźć się w kosztach kiedy VAT naliczony dotyczy zwolnienia od
podatku. VAT wpływa na poziom rozrachunków z tytułu zakupów (należności i zobowiązania).
W sytuacji pełnej przerzucalności VAT może wymusić obniżenie ceny netto .