„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Grażyna Uhman

Posługiwanie się dokumentacją techniczną
731[03].O1.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Jerzy Giemza
mgr inż. Jan Sarniak

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Grażyna Uhman

Konsultacja:

mgr inż. Andrzej Zych

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[03].O1.02
„Posługiwanie się dokumentacją techniczną” zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu mechanik precyzyjny 731[03].

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Podstawy rysunku technicznego

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Tolerancje i pasowania, chropowatość powierzchni i ich oznaczanie

w dokumentacji

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Zasady wykonywania dokumentacji technicznej

z wykorzystaniem oprogramowania komputerowego

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

16

7. Literatura

27

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik precyzyjny. Poradnik
zawiera opis wymagań, jakie uczeń powinien spełnić, by przystąpić do bieżącej jednostki
modułowej, cele, jakie osiągnie po zrealizowaniu tej jednostki, dwa przykładowe scenariusze
zajęć oraz wykaz ćwiczeń do poszczególnych tematów. Na końcu poradnika zawarto dwa
narzędzia pomiaru dydaktycznego oraz literaturę. Scenariusze z pozoru są podobne, gdyż
użyto jednego wzorca, jednak zawartość obu różni się od siebie rodzajem ćwiczeń, treścią ich
podsumowania, zastosowanych pomocy dydaktycznych i momentem ich wprowadzenia.
Podobieństwo zaś wynika stąd, że podobny charakter mają zajęcia. Są to zajęcia
ćwiczeniowe, ponadto realizowane w systemie modułowym, wymagają utrzymania reguł
metodycznych dotyczących tego rodzaju zajęć: zwłaszcza poprzedzenie realizacji ćwiczeń
studiowaniem materiału nauczania i odpowiedzią na pytania sprawdzające z właściwym
udziałem nauczyciela oraz posumowanie każdego ćwiczenia oddzielnie.

Poradnik dla ucznia zawiera materiał nauczania, ćwiczenia wraz ze wskazówkami,

potrzebnymi do zaliczenia danej jednostki modułowej, sprawdziany wiedzy i literaturę.

Moduł 731[03].O1 „Techniczne podstawy mechaniki precyzyjnej” jest jednym

z kluczowych dla zawodu i składa się z 6 jednostek - patrz schemat układu jednostek
modułowych.

Moduł ten przygotowuje ucznia z ogólnego zakresu wiedzy technicznej niezbędnego dla

realizacji modułów zawodowych. Każda jednostka modułowa ma swoje określone cele i
może być realizowana jako samodzielna część, przy czym ich kolejność nie jest dowolna.

Jednostka modułowa podzielona została na trzy tematy:

1. Podstawy rysunku technicznego.
2. Tolerancje i pasowania, chropowatość powierzchni i ich oznaczanie w dokumentacji.
3. Zasady wykonywania dokumentacji technicznej z wykorzystaniem oprogramowania

komputerowego.
Każdy temat w Poradniku dla ucznia zawiera ćwiczenia oraz materiał nauczania,

pomocny w ich wykonaniu. Czasami materiał nauczania musi zostać uzupełniony przez
nauczyciela, zwłaszcza, gdy potrzebne są do tego specjalistyczne materiały źródłowe, czy
przykłady rysunków. Materiał nauczania dodatkowy znajduje się w podręczniku oraz
w dokumentacjach technicznych maszyn i urządzeń, a także w PN. Brakujący materiał
nauczyciel powinien odpowiednio przygotować dla uczniów w postaci kserokopii lub
eksponatów czy literatury.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, uczeń powinien sprawdzić, czy jest do tego

odpowiednio przygotowany. W tym celu powinien odpowiedzieć na zestaw pytań
zamieszczony po materiale nauczania. Pytania mają zwrócić uwagę uczniowi na to, co jest
w materiale nauczania najważniejsze. Uczeń powinien odpowiedzieć na nie własnymi
słowami. Dobrze, jeśli udzieli odpowiedzi w zeszycie przedmiotowym.

Uczeń powinien opanować wszystkie umiejętności. Ćwiczenia należy ocenić w systemie

dwustopniowym – uczeń umie albo nie umie wykonać ćwiczenia. Opanowanie umiejętności
może cechować się różną biegłością.

Na końcu opracowania każdego z tematów jest zamieszczony sprawdzian postępów,

który pozwoli uczniowi określić swoje osiągnięcia w zakresie poznawanej wiedzy. Jeśli
uzyska pozytywne wyniki, to będzie mógł przejść do następnego tematu, a jeśli nie, to
wiadomości i umiejętności powinien powtórzyć i uzupełnić korzystając z pomocy
nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

Metody pracy z uczniem
Główną metodą pracy w tej jednostce modułowej są samodzielne ćwiczenia uczniów.

Zaproponowano zarówno ćwiczenia do pracy indywidualnej, jak i zespołowej. Są i takie,
które – w zależności od możliwości uczniów – mogą być wykonywane indywidualnie lub
grupowo. Daje to możliwość indywidualizacji pracy z uczniem.

Program jednostki przewiduje uzyskanie umiejętności wykonywania dokumentacji

technicznej z pomocą programu komputerowego. Ze względu na to, że placówki kształcenia
zawodowego mogą mieć różne programy, nie narzucono w poradniku, który program
powinien być wykorzystany. Wymaga to jednak opracowania programu kształcenia w tym
zakresie odpowiedniego do zainstalowanego programu. Celem jednego z ćwiczeń jest
przejście takiego kursu wraz z wykonaniem ćwiczeń w jego ramach zaprojektowanych.

Tematyka jednostki modułowej „Posługiwanie się dokumentacją techniczną” wymaga

także bazowania na podręczniku, w którym uczeń znajdzie więcej przykładów i rysunków niż
z konieczności zawiera poradnik dla ucznia. Również praca nad materiałem nauczania
w przypadku rysunku technicznego wymagać będzie pomocy ze strony nauczyciela.

731[03].O1

Techniczne podstawy mechaniki precyzyjnej

731[03].O1.01

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej i ochrony

środowiska

731[03].O1.02

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

731[03].O1.03

Rozróżnianie materiałów konstrukcyjnych

stosowanych w mechanice precyzyjnej

731[03].O1.04

Dokonywanie pomiarów warsztatowych

731[03].O1.05

Wytwarzanie prostych części maszyn i urządzeń

precyzyjnych

731[03].O1.06

Magazynowanie i transport maszyn i urządzeń

precyzyjnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji ćwiczeń zawartych w jednostce modułowej powinieneś umieć:

–

interpretować podstawowe akty prawne, prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy,
związane z bezpieczeństwem i higieną pracy,

–

charakteryzować zagrożenia występujące w pracy mechanika precyzyjnego,

–

określać sposób zachowania w przypadku wystąpienia zagrożenia,

–

przedstawiać propozycje ograniczenia wpływu szkodliwych materiałów na środowisko,

–

dobierać odzież ochronną oraz środki ochrony indywidualnej w zależności od
wykonywanych prac,

–

interpretować stanowiskowe instrukcje bhp i ochrony p.poż.,

–

udzielać pierwszej pomocy osobie poszkodowanej,

–

wykonywać proste rysunki,

–

rozpoznawać na rysunku podstawowe kształty.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

odczytać dokumentację techniczną,

–

wykonać odwzorowanie graficzne elementów mechanizmu precyzyjnego,

–

wykonać proste obliczenia konstrukcyjne i kinematyczne,

–

wykorzystać PN, ISO,

–

wykonać dokumentację techniczną z wykorzystaniem oprogramowania komputerowego,

–

posłużyć się literaturą techniczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca.........................................................................................
Modułowy program nauczania: Mechanik precyzyjny 731[03]
Moduł: Techniczne podstawy mechaniki precyzyjnej 731[03].O1.
Jednostka modułowa: Posługiwanie się dokumentacją techniczną 731[03]O1.02

Temat: Podstawy rysunku technicznego – wymiarowanie

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności wymiarowania

Cele szczegółowe:

Po zakończeniu zajęć uczeń potrafi:
–

odczytać wymiary z dokumentacji technicznej,

–

wykonać wymiarowanie elementów mechanizmu zegarowego,

–

skorzystać z PN dotyczącej rysunku technicznego.

Metody nauczania – uczenia się:
–

samokształcenie z wykorzystaniem literatury zawodowej, podręczników, norm,
instrukcji, poradników i pozatekstowych źródeł informacji,

–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne: praca indywidualna i zespołowa.

Środki dydaktyczne:
–

foliogramy lub prezentacje multimedialne,

–

rzutnik pisma lub rzutnik multimedialny,

–

poradnik dla ucznia,

–

podręcznik do rysunku technicznego,

–

przygotowane przez nauczyciela materiały,

–

PN, dokumentacja techniczna.

Czas: 240 minut.

Przebieg zajęć:

Część zajęć

Czynności nauczyciela

Czynności ucznia

Środki

dydaktyczne

Część
organizacyjna

– Wykonuje czynności

organizacyjne

– Przygotowuje się

do zajęć

Część wstępna

– podaje temat, cele zajęć,

– wyjaśnia organizację

lekcji,

– wprowadza do tematu

i poleca przypomnieć
treści przerobionych
jednostek
metodycznych

– zapisuje temat

w zeszycie,

– przypominają

najważniejsze
treści
zrealizowanych
zajęć

– foliogram

z celami zajęć,
rzutnik pisma
lub rzutnik
multimedialny
z osprzętem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Część zajęć

Czynności nauczyciela

Czynności ucznia

Środki

dydaktyczne

Część główna

1. Praca nad
materiałem
nauczania

– poleca zapoznać się

z treścią materiału
nauczania dotyczącą
wymiarowania,

– wyjaśnia i

demonstruje
przykłady wspierające
studiowanie materiału
nauczania,

– poleca wykonanie

drobnych ćwiczeń
ułatwiających
rozumienie materiału
nauczania,

– słucha poleceń,
– pyta w razie

wątpliwości,

– studiuje materiał

nauczania, słucha
wyjaśnień i
analizuje
przykłady,

– wykonuje

ćwiczenia podane
przez nauczyciela,

– poradnik dla

ucznia,

– podręcznik do

rysunku
technicznego,

– przykłady

rysunków,

– foliogramy lub

prezentacje
multimedialne,

– rzutnik pisma

lub rzutnik
multimedialny.

2. Praca nad
pytaniami
sprawdzającymi

– poleca udzielenie

pisemnej odpowiedzi
w zeszytach na
pytania sprawdzające
znajdujące się
w poradniku dla
ucznia,

– nadzoruje pracę,

wyjaśnia wątpliwości,

– sprawdza efekty

i podsumowuje pracę
uczniów

– realizuje zadanie

dotyczące
wymiarowania
indywidualnie,

– odnosi się do

efektów swojej
pracy

– poradnik dla

ucznia,

– zeszyt

3. Praca nad
ćwiczeniem 1

– poleca wykonanie

ćwiczenia 1.
z poradnika dla
ucznia,

– nadzoruje pracę,

wyjaśnia wątpliwości,

– prowadzi dyskusję

i podsumowuje

– przygotowuje się

do realizacji
ćwiczenia,

– realizuje zadanie,

– prezentuje wyniki

i dyskutuje nad
nimi

– poradnik dla

ucznia,

– podręcznik do

rysunku
technicznego,

– PN,
– przygotowane

materiały

Część
podsumowująca

– poleca wykonać

sprawdzian postępów,

– podsumowuje zajęcia,
– podaje zadanie

domowe:

Wykonaj uzupełnienia
podanych rysunków
zgodnie z poleceniem.
– podaje temat oraz

zakres zajęć
następnych

– realizuje

sprawdzian
postępów,

– odnosi się do

efektów pracy na
zajęciach,

– zadaje pytania

odnośnie zadania
domowego,

– zapisuje temat

zajęć następnych

– poradnik dla

ucznia,

– zeszyt,




– rysunki wraz

z poleceniami
do wykonania
zadania
domowego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca .........................................................................................
Modułowy program nauczania: Mechanik precyzyjny 731[03]
Moduł: Techniczne podstawy mechaniki precyzyjnej 731[03].O1
Jednostka modułowa: Posługiwanie się dokumentacją techniczną 731[03]O1.02

Temat: Tolerancje i pasowania, chropowatość powierzchni i ich oznaczanie

w dokumentacji

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności odczytywania i nanoszenia oznaczeń dotyczących
tolerancji, pasowań i chropowatości powierzchni.

Cele szczegółowe:

Po zakończeniu zajęć uczeń potrafi:
–

odczytać i interpretować na rysunku technicznym tolerancje wymiarów,

–

odczytać i interpretować na rysunku technicznym tolerancje kształtu,

–

odczytać i interpretować na rysunku technicznym pasowania,

–

odczytać i interpretować na rysunku technicznym falistość i chropowatość,

–

nanieść na rysunku odpowiednie oznaczenia tolerancji,

–

nanieść na rysunku odpowiednie oznaczenia pasowania,

–

nanieść na rysunku odpowiednie oznaczenia chropowatości i falistości,

–

skorzystać z PN i literatury związanej z tematem tolerancji, pasowań.

Metody nauczania – uczenia się:
–

samokształcenie z wykorzystaniem literatury zawodowej, podręczników, norm,
instrukcji, poradników i pozatekstowych źródeł informacji,

–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne: praca indywidualna i zespołowa.

Czas trwania zajęć: 135 minut.

Środki dydaktyczne:
–

foliogramy lub prezentacje multimedialne,

–

rzutnik pisma lub rzutnik multimedialny,

–

poradnik dla ucznia,

–

podręcznik do rysunku technicznego,

–

przygotowane przez nauczyciela materiały,

–

przybory kreślarskie,

–

PN, dokumentacja techniczna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Przebieg zajęć:

Część zajęć

Czynności nauczyciela

Czynności ucznia

Środki

dydaktyczne

Część
organizacyjna

Wykonuje czynności
organizacyjne

Przygotowuje się do
zajęć

Część wstępna

– podaje temat, cele zajęć,

– wyjaśnia organizację

lekcji,

– wprowadza do tematu

– zapisuje temat

w zeszycie

– foliogram

z celami zajęć,
rzutnik pisma
lub rzutnik
multimedialny
z osprzętem

Część główna

1. Praca nad
materiałem
nauczania

– poleca zapoznać się

z treścią materiału
nauczania i sporządzić
pisemną odpowiedź
w zeszytach na pytania
sprawdzające znajdujące
się w poradniku dla
ucznia,

– nadzoruje pracę,

wyjaśnia wątpliwości,

– sprawdza efekty

i podsumowuje pracę
uczniów

– słucha poleceń
– pyta w razie

wątpliwości,

– realizuje zadanie

indywidualnie,

– odnosi się do

efektów swojej
pracy

– poradnik dla

ucznia,

– zeszyt

2. Praca nad
ćwiczeniem 1

– poleca wykonanie

ćwiczenia 1 z poradnika
dla ucznia,

– rozdaje materiały,

dokumentację, PN,

– wyjaśnia wątpliwości,

nadzoruje pracę,

– sprawdza wyniki,

i podsumowuje pracę
uczniów

– przygotowuje się

do realizacji
ćwiczenia,

– realizuje zadanie,


– prezentuje wyniki

– poradnik dla

ucznia,

– podręcznik do

rysunku
technicznego,

– przygotowane

materiały,

– PN,

dokumentacja
techniczna

Część
podsumowująca

– poleca wykonać

sprawdzian postępów,

– podsumowuje zajęcia,


– podaje zadanie

domowe:

Dokonaj odczytów
z rysunku zgodnie
z poleceniem.

– podaje temat oraz zakres

zajęć następnych.

– realizują

sprawdzian
postępów,

– odnosi się do

efektów pracy na
zajęciach,

– zadaje pytania

odnośnie zadania
domowego,

– zapisuje temat

zajęć następnych.

– poradnik dla

ucznia,

– zeszyt,
– rysunki z

poleceniami do
realizacji
zadania
domowego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Podstawy rysunku technicznego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Uzupełnij ołówkiem rysunki techniczne elementów mechanizmów precyzyjnych

przygotowanych przez nauczyciela z zastosowaniem reguł i wymagań rysunku technicznego.

Wskazówki do realizacji
Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie rysunków części lub mechanizmów

z wyraźnymi brakami (w rysunku). Braki te uczeń powinien uzupełnić. Rysunki nie powinny
być skomplikowane, ale zróżnicowane pod względem elementów rysunku, zwłaszcza do
uzupełnienia. Z rysunku powinno wynikać, jakich uzupełnień należy dokonać. Jeśli
uzupełnienia nie byłyby jednoznaczne, należy rysunek wyposażyć w polecenia informujące,
jakich uzupełnień wymaga.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uzupełnić ołówkiem rysunki techniczne elementów mechanizmu precyzyjnego

przygotowanych przez nauczyciela z zastosowaniem reguł i wymagań rysunku
technicznego,

2) zaprezentować i ocenić efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

–

przybory kreślarskie,

–

znormalizowane arkusze A4 z przygotowanymi rysunkami do uzupełnienia,

–

podręcznik do rysunku technicznego,

–

PN dotyczące rysunku technicznego.

Ćwiczenie 2

Wykonaj ołówkiem rysunki techniczne elementów mechanizmu precyzyjnego

przygotowanych przez nauczyciela z zastosowaniem reguł i wymagań rysunku technicznego.

Wskazówki do realizacji
Nauczyciel przygotowuje modele brył, modele lub same części mechanizmu

precyzyjnego. Uczeń kolejno będzie odwzorowywał te modele i części. Należy zaczynać od
łatwych, wówczas najlepiej sprawdzą się modele brył geometrycznych. Dopiero później
można dać do odwzorowania rzeczywiste części mechanizmu precyzyjnego lub ich modele.
Liczbę rysunków należy dostosować do czasu i celów zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wykonać ołówkiem rysunki techniczne elementów mechanizmu precyzyjnego

przygotowanych przez nauczyciela z zastosowaniem reguł i wymagań rysunku
technicznego,

2) poprosić o ocenę nauczyciela po zakończeniu pracy,
3) znaleźć i poprawić błędy i ocenić swoją pracę w konsultacji z nauczycielem.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

–

przybory kreślarskie,

–

znormalizowane arkusze A4,

–

podręcznik do rysunku technicznego,

–

modele brył geometrycznych,

–

modele części mechanizmu precyzyjnego,

–

rzeczywiste części mechanizmu precyzyjnego,

–

PN dotyczące rysunku technicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Tolerancje i pasowania, chropowatość powierzchni i ich

oznaczanie w dokumentacji

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odczytaj z rysunków technicznych następujące parametry wykonania części:

–

tolerancje wymiarów,

–

tolerancje kształtu,

–

rodzaj pasowania,

–

falistość i chropowatość.

Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie to wymaga przygotowania uczniom rysunków, z których odczytywać będą

odpowiednie parametry wykonania. Nie każdy rysunek musi zawierać wszystkie parametry.
Warto zwrócić uwagę uczniom na rodzaj wykorzystywanej dokumentacji technicznej.
Zadaniem nauczyciela jest także przygotowanie rysunków części z wyraźnymi brakami
(w rysunku) dotyczącymi tolerancji, pasowania, falistości, chropowatości powierzchni. Braki
te uczeń powinien uzupełnić. Rysunki nie powinny być skomplikowane, ale zróżnicowane
pod względem oznaczeń na rysunku do uzupełnienia. Należy rysunki wyposażyć w polecenia
informujące, jakie mają być parametry wykonania części. Należy zatem przygotować rysunki
zarówno do interpretacji, jak i do uzupełnienia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odczytać z rysunków technicznych następujące parametry wykonania części:

–

tolerancje wymiarów,

–

tolerancje kształtu,

–

rodzaj pasowania,

–

falistość i chropowatość,

2) wypisać w zeszycie oznaczenia i ich interpretację, wykorzystując odpowiednie PN i (lub)

podręcznik do rysunku technicznego,

3) uzupełnić ołówkiem oznaczenia tolerancji, pasowania, falistości, chropowatości

powierzchni w rysunkach technicznych elementów mechanizmów precyzyjnych
przygotowanych przez nauczyciela stosownie do jego zaleceń z zastosowaniem reguł
i wymagań rysunku technicznego.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

–

zeszyt,

–

przygotowane przez nauczyciela rysunki,

–

literatura dotycząca rysunku technicznego i odpowiednie PN.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.3. Zasady wykonywania dokumentacji technicznej z wykorzystaniem

oprogramowania komputerowego

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zapoznaj się z programem kursu obsługi oprogramowania do sporządzania dokumentacji

technicznej dostępnym w pracowni. Korzystaj z rad i doświadczenia nauczyciela. Zabiegaj,
by na stanowisku komputerowym pracowała tylko jedna osoba. Gdy to jest niemożliwe ustal
z kolegą (koleżanką) częstotliwość i sposób zamieniania się przy pracy. Jeśli takie ustalenia
nastręczają trudności, poproś o pomoc nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Ze względu na to, że placówki kształcenia zawodowego mogą mieć różne programy, nie

narzucono w poradniku, który program powinien być wykorzystany. Wymaga to zatem
zrealizowania programu kursu w tym zakresie odpowiedniego do zainstalowanego programu.
Celem tego ćwiczenia jest przejście takiego kursu wraz z wykonaniem ćwiczeń w jego
ramach zaprojektowanych. Program powinien umożliwiać wykonywanie prostych obliczeń
konstrukcyjnych i kinematycznych (na przykład wytrzymałościowych, przekroju czy
przełożenia). Jest to miejsce do wprowadzenia tej części programu jednostki modułowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z programem kursu obsługi oprogramowania do sporządzania dokumentacji

technicznej, które jest dostępne w pracowni,

2) zrealizować kolejno wszystkie ćwiczenia, jakie program obejmuje z wykorzystaniem rad

i doświadczenia nauczyciela.

Zalecane metody nauczania:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

–

zeszyt,

–

narzędzia i przyrządy pomiarowe,

–

program kursu obsługi oprogramowania do sporządzania dokumentacji technicznej wraz
z zadaniami,

–

stanowisko komputerowe z zainstalowanym odpowiednim programem do sporządzania
dokumentacji technicznej z możliwością drukowania efektów zadań,

–

literatura i właściwe PN.

Ćwiczenie 2

Dla zadanych części i opisów technologicznych sporządź dokumentację, wykorzystując

program komputerowy. Przykłady części oraz opisy przygotuje dla Ciebie nauczyciel.

Wskazówki do realizacji:
Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie części i opisów technologicznych stawianych

danym częściom. Na tej podstawie uczeń ma wykonać odpowiedni rodzaj dokumentacji
technicznej z wykorzystaniem programu komputerowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Sposób wykonania

Uczeń powinien:

1) wykonać prosty rysunek techniczny zadanej części mechanizmu precyzyjnego,

wykorzystując program i stanowisko komputerowe,

2) wydrukować swój rysunek,
3) przedstawić rysunek nauczycielowi i ocenić,
4) wziąć pod uwagę sugestie nauczyciela i poprawić ewentualne błędy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

–

przygotowane przez nauczyciela części i opisy technologiczne ich wykonania,

–

zeszyt,

–

narzędzia i przyrządy pomiarowe,

–

stanowisko komputerowe z zainstalowanym odpowiednim programem do sporządzania
dokumentacji technicznej z możliwością drukowania efektów zadań,

–

literatura, inne źródła informacji i odpowiednie PN.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test

dwustopniowy

do

jednostki

modułowej

„Posługiwanie

się

dokumentacją techniczną”

Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 22 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 5, 6, 8, 9, 20, 21 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń utrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie 10

÷

11 zadań,

−

dostateczny – za rozwiązanie 12

÷

15 zadań,

−

dobry – za rozwiązanie 16

÷

19 zadań, w tym co najmniej 4 zadań z poziomu

ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20

÷

22 zadań, w tym co najmniej 6 zadań z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1.a, 2.c, 3.a, 4.d, 5.a, 6.a, 7.b, 8.a, 9.b, 10.a, 11.b, 12.d, 13.c,
14.b, 15.c, 16.b, 17.d, 18.c, 19.b, 20.a, 21.c, 22.a.

Plan testu

Nr

zadania

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1.

Wymienić dokumentację
mechanika precyzyjnego.

A

P

a

2.

Opisać funkcje rysunku
technicznego.

A

P

c

3.

Rozpoznać symbole arkuszy.

B

P

a

4.

Wskazać, jakiego pisma używa się
w rysunku technicznym.

B

P

d

5.

Wskazać, gdzie umieszcza się
informacje tekstowe na rysunku.

C

PP

a

6.

Rozróżnić rodzaje rysunków.

B

P

a

7.

Uzasadnić, dlaczego rysunki
wykonywane są w skali
(podziałce).

C

PP

b

8.

Wskazać zasady rzutowania
prostokątnego.

C

PP

a

9.

Odróżnić przekrój od widoku.

C

PP

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

10.

Wskazać prawidłowe zasady
wymiarowania.

B

P

a

11.

Wyjaśnić przyczynę tolerowania.

B

P

b

12.

Odróżnić wymiary: nominalny,
górny graniczny i dolny graniczny.

A

P

d

13.

Odróżnić odchyłki górną i dolną.

B

P

c

14.

Wskazać wzór na tolerancję.

B

P

b

15.

Wskazać wzór na odchyłkę górną.

B

P

c

16.

Wskazać wzór na odchyłkę dolną.

B

P

b

17.

Odróżnić pasowanie luźne.

C

P

d

18.

Odróżnić pasowanie ciasne.

C

P

c

19.

Odróżnić pasowanie mieszane.

B

P

b

20.

Rozróżnić układy pasowań.

C

PP

a

21.

Wskazać parametry określające
jakość powierzchni.

C

PP

c

22.

Wskazać kryteria wyboru
oprogramowania przy jego zakupie

C

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Należy ustalić z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co

najmniej jednotygodniowym.

2. Trzeba przygotować odpowiednią liczbę testów i kart odpowiedzi.
3. Należy zapewnić uczniom samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu trzeba przeczytać uczniom Instrukcję dla uczniów.
5. Warto zapytać, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszystkie wątpliwości należy

wyjaśnić.

6. Ocenianie oprócz podania wyniku testu powinno zawierać informację o tym, jakie

umiejętności ma uczeń opanowane, a z jakich tematów powinien powtórzyć materiał
i ćwiczenia. Należy wyjaśnić uczniowi, co umie, a co powinien uzupełnić i jak.

7. Nie należy przekraczać czasu przeznaczonego na test.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania. 16 zadań jest z poziomu podstawowego, 6 zadań jest z poziomu

ponadpodstawowego Do każdego z nich podane są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko jedna
jest poprawna.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej KARCIE ODPOWIEDZI, stawiając

w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić poprawną odpowiedź.

6. Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz mieć pewność, ze sprawdziłeś swoją

wiedzę.

8. Nie musisz zachowywać kolejności rozwiązywania zadań.
9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Mechanik precyzyjny posługuje się:

a) dokumentacją techniczną i instrukcjami obsługi większości popularnych

mechanizmów precyzyjnych, ofertami firm zaopatrujących zarówno w maszyny,
narzędzia pomiarowe, jak i części czy narzędzia i urządzenia naprawcze,
dokumentacją techniczną narzędzi i urządzeń stosowanych w diagnostyce
i naprawach, branżowymi zestawami Polskich Norm.

b) ofertami firm zaopatrujących zarówno w maszyny, narzędzia pomiarowe, jak i części

czy narzędzia i urządzenia naprawcze, branżowymi zestawami Polskich Norm,

c) dokumentacją techniczną i instrukcjami obsługi większości popularnych

mechanizmów precyzyjnych, ofertami firm zaopatrujących zarówno w maszyny,
narzędzia pomiarowe, jak i części czy narzędzia i urządzenia naprawcze.

d) branżowymi zestawami Polskich Norm.

2. Rysunek techniczny to:

a) obrazki części.
b) zestaw niezrozumiałych symboli i znaków.
c) znormalizowany i skodyfikowany język porozumiewania się projektantów,

konstruktorów i pracowników uczestniczących w procesie produkcji lub usług.

d) język

porozumiewania

się

projektantów,

konstruktorów

i

pracowników

uczestniczących w procesie produkcji lub usług.

3. Symbol A4 oznacza:

a) format arkusza o wymiarach 210x297mm.
b) symbol pisma technicznego.
c) format arkusza o wymiarach 297x420mm.
d) rodzaj wymiarowania.

4. W rysunku technicznym używa się pisma:

a) kaligrafowanego,
b) ozdobnego ,
c) zwykłego,
d) technicznego prostego lub pochyłego.

5. Informacje tekstowe na rysunku umieszcza się:

a) zbiorcze oznaczenia stanu powierzchni znajdują się w górnym prawym rogu,

w dolnym prawym rogu umieszcza się tabliczkę rysunkową, zawiera ona dodatkowe
informacje, na przykład: nr rysunku, nazwę przedmiotu lub urządzenia, nazwisko
kreślarza lub projektanta.

b) w dolnym prawym rogu umieszcza się tabliczkę rysunkową, zawiera ona dodatkowe

informacje, na przykład: nr rysunku, nazwę przedmiotu lub urządzenia.

c) zbiorcze oznaczenia stanu powierzchni znajdują się w górnym prawym rogu,

w dolnym prawym rogu umieszcza się tabliczkę rysunkową, zawiera ona dodatkowe
informacje, na przykład: nr rysunku.

d) zbiorcze oznaczenia stanu powierzchni znajdują się w górnym prawym rogu.

6. Rysunek przedstawiający część może być:

a) rysunkiem wykonawczym.
b) rysunkiem montażowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

c) wykresem.
d) rysunkiem złożeniowym.

7. Rysunki wykonywane są w skali ponieważ:

a) nie wolno wykonywać rysunku przedmiotu w jego rzeczywistym wymiarze.
b) nie zawsze można wykonać rysunek przedmiotu w jego rzeczywistym wymiarze.
c) trzeba wykonywać rysunki pomniejszone.
d) trzeba wykonywać rysunki powiększone.

8. Przy wykonywaniu rzutowania prostokątnego obowiązuje zasada, że:

a) liczba rzutów powinna być minimalna, ale niezbędna do jednoznacznego

przedstawienia przedmiotu i jego zwymiarowania.

b) liczba rzutów jest nieistotna.
c) liczba rzutów powinna być minimalna.
d) liczba rzutów powinna być maksymalna.

9. Rysunki przedstawiają przekrój i widok. Który rysunek przedstawia widok, a który

przekrój?

Rys. 1 do testu Posługiwanie się dokumentacją techniczną [1]

Rys. 2. do testu Posługiwanie się dokumentacją techniczną [1]

a) rysunek 1 przedstawia widok, a rysunek 2 przedstawia przekrój.
b) rysunek 1 przedstawia przekrój, a rysunek 2 przedstawia widok.
c) rysunek 1 przedstawia widok i rysunek 2 przedstawia widok.
d) rysunek 1 przedstawia przekrój i rysunek 2 przedstawia przekrój.

10. Wśród zasad prawidłowego wymiarowania jest zasada, że:

a) nie należy powtarzać tych samych wymiarów na różnych rzutach przedmiotu.
b) należy powtarzać te same wymiary na różnych rzutach przedmiotu.
c) nie nanosi się wymiarów na rysunkach.
d) wymiaruje się dowolnie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

11. Tolerowanie wymiarów jest niezbędne, ponieważ:

a) są maszyny, którymi można wykonać część lub element urządzenia bezbłędnie.
b) każda maszyna i każdy wykonawca, wykonujący część lub element urządzenia, zrobi

to z pewnym błędem.

c) błędy maszyn są nieistotne.
d) tylko ludzie są omylni.

12. Oznaczone na rysunku 3 wymiary to:

Rys. 3. do testu Posługiwanie się dokumentacją techniczną [1]

a) N – wymiar nominalny, A i B – dolne wymiary graniczne.
b) N – górny wymiar graniczny, A – wymiar nominalny, B – dolny wymiar graniczny.
c) N – dolny wymiar graniczny, A – górny wymiar graniczny, B – wymiar nominalny.
d) N – wymiar nominalny, A – dolny wymiar graniczny, B – górny wymiar graniczny.

13. Oznaczone na rysunku nr 3. wymiary to:

a) ES, es – odchyłki dolne, EI, ei – odchyłki dolne.
b) ES, es – odchyłki górne, EI, ei – odchyłki górne.
c) ES, es – odchyłki górne, EI, ei – odchyłki dolne.
d) ES, es – odchyłki dolne, EI, ei – odchyłki górne.

14. Tolerancję przedstawia się wzorem:

a) T = A – B, gdzie T - tolerancja, A - dolny wymiar graniczny, a B - górny wymiar

graniczny.

b) T = B – A, gdzie T - tolerancja, A - dolny wymiar graniczny, a B - górny wymiar

graniczny.

c) T = A – B, gdzie T - górny wymiar graniczny, A - tolerancja, a B - dolny wymiar

graniczny.

d) T = A – B, gdzie T - dolny wymiar graniczny, A - tolerancja, a B - górny wymiar

graniczny.

15. Odchyłkę górną przedstawia wzór:

a) ES = B – N, gdzie B - dolny wymiar graniczny, a N - wymiar nominalny.
b) ES = A – N, gdzie A - dolny wymiar graniczny, a N -wymiar nominalny.
c) ES = B – N, gdzie B - górny wymiar graniczny, a N - wymiar nominalny.
d) ES = B – A, gdzie B - górny wymiar graniczny, a A - wymiar nominalny.

16. Odchyłkę dolną przedstawia wzór:

a) EI = A – N, gdzie A - górny wymiar graniczny, N - górny wymiar graniczny.
b) EI = A – N, gdzie A - dolny wymiar graniczny, N - wymiar nominalny.
c) EI = A – N, gdzie A - dolny wymiar graniczny, N - górny wymiar graniczny.
d) EI = B – N, gdzie B - górny wymiar graniczny, N - wymiar nominalny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

17. Pasowanie luźne występuje, gdy:

a) występuje wcisk i luz.
b) występuje wcisk.
c) występuje luz albo wcisk.
d) zawsze zapewniony jest luz.

18. Pasowanie ciasne występuje, gdy:

a) zawsze zapewniony jest luz.
b) występuje luz albo wcisk.
c) zawsze zapewniony jest wcisk.
d) występuje wcisk i luz.

19. Pasowanie mieszane występuje, gdy:

a) zawsze zapewniony jest wcisk.
b) może być luz, albo wcisk.
c) zawsze zapewniony jest luz.
d) występuje wcisk i luz.

20. Najbardziej istotnymi układami pasowań są:

a) pasowanie według stałego wałka i stałego otworu,
b) pasowanie według stałego wałka.
c) pasowanie według stałego otworu.
d) pasowanie według wałka.

21. Dokładność wykonania powierzchni określają parametry:

a) falistość.
b) nierówność.
c) falistość i chropowatość powierzchni.
d) tylko chropowatość powierzchni.

22. Najbardziej istotnymi warunkami przy zakupie oprogramowania do wspomagania

projektowania dokumentacji technicznej są:
a) jak często występuje ono w warunkach przemysłu lub usług i czy nie jest

przestarzałe.

b) cena i atrakcyjność.
c) występowanie w pracowni szkolnej.
d) upodobania użytkownika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Próba testu

Podstawą zaliczenia jednostki modułowej jest wykonany przez ucznia projekt

dokumentacji technicznej, co stanowi rodzaj próby pracy. Nauczyciel oceni go i przedstawi
uczniowi wyniki wraz z wyjaśnieniem, jakich umiejętności nie opanował należycie, a które są
przez niego opanowane i w jakim stopniu. Uczeń otrzyma ocenę pozytywną, jeżeli projekt
spełni podane wcześniej kryteria. Kryteria te zawarte są w Karcie projektu. Jeżeli projekt
zostanie odrzucony, uczeń powinien powtórzyć materiał nauczania i ćwiczenia z tych części
jednostki modułowej, z których wiedzy nie opanował i ponownie przystąpić do realizacji
projektu. Podstawą projektu jest karta projektu – kontrakt. Kontrakt sporządza nauczyciel.
Możliwe jest jednak, by w części tematu uczeń proponował modyfikacje. Należy przy tym
pamiętać, by modyfikacje te nie uniemożliwiały sprawdzenia umiejętności zawartych
w karcie. Spełnienie wymagań podstawowych i samodzielna praca wystarczy do wystawienia
oceny dostatecznej. Spełnienie wymagań ponadpodstawowych jest podstawą do wystawienia
oceny dobrej i bardzo dobrej. Jeśli uczeń sporządził dokumentację świadczącą
o umiejętnościach wykraczających poza program i jest ona sporządzona poprawnie, można
uczniowi postawić ocenę celującą.

Projekt mogą wykonywać uczniowie zarówno indywidualnie, jak i w parach. Każda para

powinna mięć inny temat. Parom projektowym należy zaproponować mechanizm bardziej
złożony, ale nie trudniejszy.

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Przygotowanie uczniów do wykonania projekt

u:

–

ustalenie terminu wykonania projektu – projekt można wykonać w czasie jednej jednostki
metodycznej od 4

do 6 godzin,

–

określenie celów wykonania projektu,

–

wyjaśnienie

uczniom

specyfiki

projektu

jako

sprawdzianu

wiadomości

i umiejętności.

2. Przygotowanie

stanowisk

dydaktycznych:

sprawdzenie

poprawności

działania

oprogramowania i sprzętu komputerowego.

3. Przygotowanie materiałów:

–

przygotowanie Karty projektu,

–

przygotowanie Karty oceny.

4. Realizacja projektu:

–

obserwacja uczniów w trakcie pracy,

–

prezentacja projektów,

–

ocena projektów i sprawozdania i prezentacji.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie kartę projektu i wykonaj wszystkie polecenia.
2. Elementy niezrozumiałe wyjaśnij z nauczycielem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

KARTA PROJEKTU

1. Temat: Dokumentacja techniczna mechanizmu precyzyjnego
2. Data rozpoczęcia projektu:

.........................................................

3. Data zakończenia projektu i prezentacji: .............................................
4. Badane umiejętności:

–

umiejętność planowania pracy,

–

umiejętność organizowania stanowiska pracy,

–

umiejętność czytania dokumentacji technicznej,

–

rozróżnianie rodzajów dokumentacji technicznej,

–

sporządzanie dokumentacji technicznej w oparciu o program komputerowy.

5. Zakres projektu – w ramach projektu należy:

–

wybrać z przedstawionych propozycji te rodzaje mechanizmów, do których
sporządzona będzie dokumentacja techniczna,

–

opracować plan i harmonogram pracy nad projektem,

–

wykonać specyfikację zawartości dokumentacji,

–

sporządzić rysunki z wykorzystaniem programu komputerowego,

–

opracować krótkie sprawozdanie,

–

przygotować i przeprowadzić prezentację.

6. Typ projektu - indywidualny lub w dwuosobowych zespołach.
7. Wskazówki pomocne uczniom (materiały dla ucznia).
Do wykonania tego ćwiczenia będziesz potrzebować:

–

wybrane części i mechanizmy razem z opisem wymogów technologicznych,

–

stanowisko komputerowe z drukarką, z zainstalowanym programem do sporządzania
dokumentacji technicznej,

–

opis metody projektów,

–

zeszyt,

–

przybory kreślarskie,

–

odpowiednie PN.

8. Kryteria i sposób oceny projektu:
Kompletność projektu, czyli:

–

dokumentacja techniczna,

–

plan i harmonogram pracy nad projektem,

–

specyfikacja zawartości dokumentacji,

–

rysunki sporządzone z wykorzystaniem programu komputerowego,

–

krótkie sprawozdanie, prezentacja.

9. Wymagania:

–

wymagania podstawowe – kompletny projekt i poprawne wykonanie dokumentacji
jednego mechanizmu, poprawna prezentacja (zrozumiała dla słuchaczy, na temat),
praca samodzielna,

–

wymagania ponadpodstawowe - kompletny projekt i poprawne wykonanie
dokumentacji co najmniej dwóch mechanizmów, interesująca prezentacja
(zrozumiała dla słuchaczy, na temat, właściwe środki audiowizualne), praca
samodzielna.

10. Normy wymagań na oceny:

−

bardzo dobry

- 21 ÷ 24 punktów

−

dobry

- 17 ÷ 20 punktów

−

dostateczny

- 14 ÷ 16 punktów

−

dopuszczający

- 11 ÷13 punktów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Karta oceny

Lp

Umiejętność

podlegająca

sprawdzaniu

Kryteria

Punkty

1.

Rozróżnianie rodzajów
dokumentacji
technicznej

– poprawny tytuł dokumentacji

0÷1

2.

Planowanie czynności

– sporządzenie planu działania,
– wykaz niezbędnych środków do wykonania

dokumentacji.

0÷4

3.

Organizowanie
stanowiska pracy

– zgromadzenie i rozmieszczenie na

stanowisku pracy materiałów zgodnie
z zasadami ergonomii,

– sprawdzenie stanu technicznego sprzętu

0÷2

4.

Sporządzenie
dokumentacji
technicznej w oparciu
o program komputerowy

– specyfikacja zawartości dokumentacji,
– poprawne merytorycznie rysunki

sporządzone z wykorzystaniem programu
komputerowego

0÷10

5.

Krótkie sprawozdanie

– kompletność,
– trafność wniosków

0÷1

6.

Prezentacja

– zrozumiała dla słuchaczy,
– na temat

0÷4

7.

Samodzielność

– pomoc nauczyciela,
– udział pracy samodzielnej w projekcie

0÷4

Razem:

24

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...........................................................................................

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

21.

a

b

c

d

22.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

7. LITERATURA

1. Burcan J.: Podstawy rysunku technicznego. WNT, Warszawa 2006
2. Ciekanowski A.: Poradnik ślusarza narzędziowego wzorcarza. WNT, Warszawa 1989
3. Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 2000
4. Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP, Warszawa 1995
5. Maksymowicz A.: Rysunek zawodowy dla szkół zasadniczych. WSiP, Warszawa 1999
6. Okoniewski S.: Technologia maszyn. WSiP, Warszawa 1995
7. Okoniewski S.: Podstawy technologii mechanicznej, WNT, Warszawa 1983
8. Legutko St.: Podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń, WSiP, Warszawa 2004
9. Pawlicki K.: Transport w przedsiębiorstwie. Maszyny i urządzenia. WSiP Warszawa 1996
10. Rutkowski A.: Części maszyn. WSiP, Warszawa 1996