„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Regina Mroczek
Rozróżnianie materiałów konstrukcyjnych stosowanych
w mechanice precyzyjnej 731[03].O1.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inż. Bożenna Kuligowska
mgr inż. Michał Sylwestrzak
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Regina Mroczek
Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Zych
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[03].O1.03
„Rozróżnianie materiałów konstrukcyjnych stosowanych w mechanice precyzyjnej”
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu mechanik precyzyjny 731[03].
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu, 2006
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Przykładowe scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
11
5.1. Materiały konstrukcyjne metalowe
11
5.1.1. Ćwiczenia
11
5.2.Techniki wytwarzania materiałów konstrukcyjnych metalowych
13
5.2.1. Ćwiczenia
13
5.3. Techniki zmiany właściwości materiałów konstrukcyjnych metalowych
14
5.3.1. Ćwiczenia
14
5.4. Technologia proszków
16
5.4.1. Ćwiczenia
16
5.5. Materiały konstrukcyjne niemetalowe i ich przetwarzanie
17
5.5.1. Ćwiczenia
17
5.6. Powłoki ochronne i dekoracyjne. materiały eksploatacyjne. materiały
przewodzące i izolacyjne
19
5.6.1. Ćwiczenia
19
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
21
7. Literatura
34
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Uczeń realizuje naukę zawodu w systemie modułowym, w którym materiał nauczania,
zarówno teoretyczny, jak i praktyczny, jest podzielony na moduły, które dzielą się
na jednostki modułowe. Do każdej z nich jest opracowany Poradnik dla ucznia i Poradnik dla
nauczyciela.
Poradnik
dla
ucznia
zawiera
materiał
nauczania,
ćwiczenia wraz
ze wskazówkami, potrzebnymi do zaliczenia danej jednostki modułowej.
Moduł 731[03].O1 „Techniczne podstawy mechaniki precyzyjnej” jest jednym
z kluczowych dla zawodu i składa się z 6 jednostek.
Moduł ten przygotowuje ucznia z ogólnego zakresu wiedzy technicznej niezbędnego dla
realizacji modułów zawodowych. Każda jednostka modułowa ma swoje określone cele
i może być realizowana jako samodzielna część, przy czym ich kolejność nie jest dowolna.
Jednostka modułowa 731[03].O1.03 „Rozróżnianie materiałów konstrukcyjnych stosowanych
w mechanice precyzyjnej” jest zrealizowana jako druga i może być realizowana równolegle
z jednostką 731[03].O1.02.” Posługiwanie się dokumentacją techniczną”.
Jednostka została podzielona na 6 tematów:
1. Materiały konstrukcyjne metalowe.
2. Techniki wytwarzania materiałów konstrukcyjnych metalowych.
3. Techniki zmiany właściwości materiałów konstrukcyjnych metalowych.
4. Technologia proszków.
5. Materiały konstrukcyjne niemetalowe i ich przetwarzanie.
6. Powłoki ochronne i dekoracyjne. Materiały eksploatacyjne. Materiały przewodzące
i izolacyjne.
Każdy temat zawiera treści ćwiczeń, wskazówki do realizacji i zestaw środków
dydaktycznych. Czasami materiał nauczania, który zawarty jest w Poradniku dla ucznia musi
zostać uzupełniony przez nauczyciela, zwłaszcza, gdy potrzebne są do tego specjalistyczne
materiały źródłowe, czy opisy części. Dodatkowy materiał nauczania znajduje się
w podręczniku oraz w dokumentacjach technicznych maszyn i urządzeń, a także w PN.
Brakujący materiał nauczyciel powinien odpowiednio przygotować dla uczniów w postaci
kserokopii lub eksponatów czy literatury.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, uczeń powinien sprawdzić, czy jest do tego
odpowiednio przygotowany. W tym celu powinien odpowiedzieć na zestaw pytań
sprawdzających zamieszczony po materiale nauczania w poradniku dla ucznia. Pytania
i polecenia mają zwrócić uwagę uczniowi na to, co jest w materiale nauczania najważniejsze.
Uczeń powinien odpowiedzieć na nie własnymi słowami. Dobrze, jeśli udzieli odpowiedzi
w zeszycie.
Uczeń powinien opanować wszystkie umiejętności. Ćwiczenia należy ocenić w systemie
dwustopniowym – uczeń umie albo nie umie wykonać ćwiczenia. Opanowanie umiejętności
może cechować się różną biegłością.
Na końcu opracowania każdego z tematów jest zamieszczony sprawdzian postępów,
który pozwoli uczniowi określić swoje osiągnięcia w zakresie zdobywanej wiedzy. Jeśli
uzyska pozytywne wyniki, to będzie mógł przejść do następnego tematu, a jeśli nie, to
wiadomości i umiejętności powinien uzupełnić korzystając z pomocy nauczyciela.
Metody pracy z uczniem
Główną metodą pracy w tej jednostce modułowej są samodzielne ćwiczenia uczniów.
Zaproponowano zarówno ćwiczenia do pracy indywidualnej, jak i zespołowej. Są i takie,
które – w zależności od możliwości uczniów – mogą być wykonywane indywidualnie lub
grupowo. Daje to możliwość indywidualizacji pracy z uczniem.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych.
731[03].O 1.03.
Rozróżnianie materiałów
konstrukcyjnych stosowanych
w mechanice precyzyjnej
731[03].O 1.02.
Posługiwanie się dokumentacją
techniczną
731[03].O1.
Techniczne podstawy mechaniki
precyzyjnej
731[03].O 1.01
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska
731[03].O 1.06
Magazynowanie i transport maszyn
i urządzeń precyzyjnych
731[03].O 1.05
Wytwarzanie prostych części maszyn
i urządzeń precyzyjnych
731[03].O 1.04
Dokonywanie pomiarów warsztatowych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
posługiwać się literaturą techniczną i PN,
−
rozpoznawać materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne,
−
rozróżniać stopy Fe-C i metali nieżelaznych,
−
dobierać materiały konstrukcyjny na wybraną część mechanizmu,
−
charakteryzować technologie wytwarzania części mechanizmu z określonego materiału,
−
rozpoznawać materiały na powłoki ochronne i dekoracyjne,
−
charakteryzować obróbkę cieplną materiału,
−
charakteryzować proces technologiczny wytwarzania części z proszków spiekanych,
−
rozróżniać materiały przewodzące i izolacyjne stosowane w mechanice precyzyjnej,
−
interpretować stanowiskowe instrukcje bhp i ochrony ppoż.,
−
udzielać pierwszej pomocy osobie poszkodowanej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
sklasyfikować podstawowe materiały konstrukcyjne,
−
rozróżnić stopy Fe-C i metali nieżelaznych wykorzystywane w budowie maszyn
i urządzeń precyzyjnych,
−
rozróżnić materiały niemetalowe,
−
dobrać materiał konstrukcyjny na wybraną część mechanizmu,
−
scharakteryzować technologie wytwarzania części mechanizmu z określonego materiału,
−
dobrać materiały na powłoki ochronne i dekoracyjne,
−
scharakteryzować obróbkę cieplną materiału o określonych właściwościach,
−
opisać proces technologiczny wytwarzania części z proszków spiekanych,
−
dobrać materiały przewodzące prąd elektryczny i izolacyjne stosowane w mechanice
precyzyjnej,
−
skorzystać z PN.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca: .........................................................................................
Modułowy program nauczania: Mechanik precyzyjny 731[03]
Moduł: Techniczne podstawy mechaniki precyzyjnej 731[03].O1.
Jednostka modułowa: Rozróżnianie materiałów konstrukcyjnych stosowanych w mechanice
precyzyjnej 731[03].O1.03
Temat: Materiały konstrukcyjne metalowe.
Cel
ogólny:
Kształtowanie
umiejętności
z
zakresu
wykorzystania
materiałów
konstrukcyjnych na elementy precyzyjne.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
−
wskazać zastosowanie materiału na podstawie jego właściwości,
−
dobrać materiał na podstawie wymagań części,
−
rozpoznawać materiały w oparciu o PN,
−
rozpoznawać materiały w oparciu o wygląd lub strukturę przekroju.
Metody nauczania-uczenia się:
−
praca z wykorzystaniem literatury zawodowej, podręczników, norm, instrukcji,
poradników i pozatekstowych źródeł informacji,
−
ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów: praca indywidualna i zespołowa.
Czas trwania zajęć:180 minut.
Środki dydaktyczne:
−
foliogram z celami zajęć,
−
rzutnik pisma lub rzutnik multimedialny z osprzętem,
−
poradnik dla ucznia,
−
poradnik mechanika,
−
literatura zgodna z wykazem literatury w poradniku dla ucznia,
−
plansze poglądowe różnych materiałów,
−
próbki różnych materiałów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Przebieg zajęć:
Część zajęć
Czynności nauczyciela
Czynności ucznia
Środki
dydaktyczne
Część
organizacyjna
Wykonuje
czynności
organizacyjne
Przygotowuje się do
zajęć
Część wstępna
– podaje temat, cele
zajęć,
– wyjaśnia organizację
lekcji,
– wprowadza do tematu
– zapisuje temat
w zeszycie
– foliogram
z celami zajęć,
rzutnik pisma
lub rzutnik
multimedialny ,
Część główna
1. Praca nad
materiałem
nauczania
– wydaje polecenie
zapoznania się z treścią
materiału nauczania i
pisemnej odpowiedzi w
zeszytach na pytania
sprawdzające
znajdujące się
w poradniku dla ucznia,
– nadzoruje pracę,
wyjaśnia wątpliwości,
– sprawdza efekty
i podsumowuje pracę
uczniów
– słucha poleceń,
– pyta w razie
wątpliwości,
– realizuje zadanie
indywidualnie,
– wypowiada się na
temat efektów
swojej pracy,
– poradnik dla
ucznia
2. Praca nad
ćwiczeniem 1
– wydaje polecenie
wykonania ćwiczenia 1
z poradnika dla ucznia,
– wyjaśnia wątpliwości,
rozdaje materiały,
– nadzoruje pracę,
wyjaśnia wątpliwości,
– prowadzi dyskusję
i podsumowuje
– przygotowuje się
do realizacji
ćwiczenia,
– realizuje zadanie,
– prezentuje wyniki
i dyskutuje nad
nimi,
– poradnik dla
ucznia
– przygotowane
materiały
Część
podsumowująca
– wydaje polecenie
wykonania
sprawdzianu postępów,
– podsumowuje zajęcia,
– podaje zadanie
domowe: dobierz
materiał do zadanych
części,
– podaje temat oraz
zakres zajęć
następnych.
– realizuje
sprawdzian
postępów,
– wypowiada się na
temat efektów
pracy,
– zadaje pytania
odnośnie zadania
domowego,
– zapisuje temat
zajęć następnych.
– poradnik dla
ucznia,
– zeszyt,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz
zajęć
2
Osoba prowadząca .........................................................................................
Modułowy program nauczania: Mechanik precyzyjny 731[03].O1
Moduł: Techniczne podstawy mechaniki precyzyjnej 731[03].O1.
Jednostka modułowa: Rozróżnianie materiałów konstrukcyjnych stosowanych w mechanice
precyzyjnej 731[03].O1.03
Temat: Techniki zmiany właściwości materiałów konstrukcyjnych metalowych
Cel
ogólny:
Kształtowanie
umiejętności
z
zakresu
wykorzystania
materiałów
konstrukcyjnych na elementy precyzyjne.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
−
podać parametry obróbki cieplnej dla zadanych właściwości,
−
zaprojektować obróbkę cieplną dla zadanych części,
−
uzasadnić zaprojektowaną obróbkę cieplną dla zadanych części.
Metody nauczania-uczenia się:
−
praca z wykorzystaniem literatury zawodowej, podręczników, norm, instrukcji,
poradników i pozatekstowych źródeł informacji,
−
ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów: praca indywidualna i zespołowa.
Czas trwania zajęć:180 minut
Środki dydaktyczne:
−
foliogram z celami zajęć,
−
rzutnik pisma lub rzutnik multimedialny z osprzętem,
−
poradnik dla ucznia
−
materiały (eksponaty części, opisy właściwości części)
Przebieg zajęć:
FAZA WSTĘPNA
1) Czynności organizacyjno-porządkowe.
2) Podanie tematu zajęć.
3) Zaznajomienie uczniów z celem i przebiegiem zajęć.
4) Diagnozowanie przygotowania uczniów do zajęć.
FAZA WŁAŚCIWA
1) Wykonanie przez uczniów ćwiczenia 1 z rozdziału 5.2.1.
2) Wyjaśnianie wątpliwości uczniów podczas wykonywania ćwiczenia.
3) Prezentacja wyników pracy i dyskusja nad nimi.
4) Sporządzenie notatek z wykonanych poleceń zadania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
FAZA KOŃCOWA
1) Dyskusja podsumowująca, dotycząca problemów jakie wystąpiły podczas wykonywania
ćwiczenia.
2) Wykonanie sprawdzianu postępów.
3) Ogólna ocena pracy grupy wraz z krótkim uzasadnieniem.
4) Praca domowa. Do przedstawionych części na rysunku dobierz obróbkę cieplną.
5) Każdy uczeń otrzymuje na kartce zespół części /
6) Podanie tematu następnych zajęć.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Materiały konstrukcyjne metalowe
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie opisanych wymagań dotyczących różnych części mechanizmów
precyzyjnych dobierz do nich właściwy materiał i uzasadnij ich wybór. Swoje propozycje
przedyskutuj następnie z resztą grupy i nauczycielem.
Wskazówki do realizacji
Zadaniem
nauczyciela
jest
przygotowanie
opisów
wymagań
(na
przykład
eksploatacyjnych, mechanicznych), stawianych danym częściom. Uczeń na podstawie tych
opisów powinien wybrać materiał do ich konstrukcji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać właściwy materiał do opisanych wymagań różnych części mechanizmów
precyzyjnych,
2) uzasadnić jego wybór,
3) sprawdzić notatkę w zeszycie,
4) przedyskutować swoje propozycje z kolegami.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
tablice poglądowe z materiałami konstrukcyjnymi,
−
długopis,
−
zeszyt,
−
poradnik ucznia,
−
literatura zgodna z rozdziałem 7.
Ćwiczenie 2.
Dla podanych przez nauczyciela przykładów materiałów, zdjęć bądź rysunków ich
przekroju określ, jaki to materiał. Swoje wyniki przedyskutuj z resztą grupy i nauczycielem.
Wskazówki do realizacji
Nauczyciel przygotowuje zadania zawierające przykłady materiałów, zdjęcia bądź rysunki
przekroju różnych materiałów, które uczeń będzie rozpoznawał. Ćwiczenie to powinno
poprzedzać wyjaśnienie i pokaz materiałów i ich przekrojów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dla podanych przez nauczyciela przykładów materiałów, zdjęć bądź rysunków ich
przekroju określić, jaki to materiał,
2) omówić jego charakterystyczne cechy,
3) przedyskutować z resztą grupy i nauczycielem wyniki swojej pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
zestaw próbek materiałów,
−
zdjęcia różnych materiałów,
−
zeszyt,
−
długopis,
−
literatura zgodna z rozdziałem 7,
−
podręcznik.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
5.2.
Techniki
wytwarzania
materiałów
konstrukcyjnych
metalowych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Znajdź w źródłach, na czym polegają procesy: pirometalurgiczny miedzi, rafinacji
ogniowej i elektrolitycznej miedzi, wzbogacania chemicznego rud w celu uzyskania tlenku
cynku, flotacji dla uzyskania koncentratów ołowiowych oraz prażenia i redukcji koncentratów
ołowiowych.
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie to wymaga przygotowania uczniom warunków do korzystania z różnych
źródeł informacji. Powinni dzięki tym warunkom uzupełnić wiedzę o procesach
metalurgicznych metali nieżelaznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) znaleźć w różnych źródłach informacje o procesach: pirometalurgicznym miedzi, rafinacji
ogniowej i elektrolitycznej miedzi, wzbogacania chemicznego rud w celu uzyskania
tlenku cynku, flotacji dla uzyskania koncentratów ołowiowych oraz prażenia i redukcji
koncentratów ołowiowych,
2) porównać poszczególne procesy,
3) informacje zapisać w zeszycie,
4) przekazać notatki do sprawdzenia nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia
Środki dydaktyczne:
−
plansze, makiety poglądowe poszczególnych procesów,
−
zeszyt,
−
ołówek,
−
poradnik ucznia,
−
literatura zgodna z rozdziałem 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
5.3. Techniki zmiany właściwości materiałów konstrukcyjnych
metalowych
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dla zadanych części dobierz materiał i zaprojektuj jego obróbkę cieplną. Kieruj się
wymaganiami stawianymi danej części maszyn lub urządzeń. Przykłady części oraz opisy
przygotuje dla Ciebie nauczyciel.
Wskazówki do realizacji:
Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie części (ewentualnie rysunków części) i opisów
wymagań stawianych danym częściom. Uczeń na podstawie tych opisów powinien wybrać
materiał do ich konstrukcji wraz z rodzajem obróbki. Obróbka dotyczyć będzie szczególnie
stopów żelaza. Nie wszystkie części można będzie zgromadzić, należy wówczas posłużyć się
rysunkami, zdjęciami lub samymi opisami.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) znaleźć w różnych źródłach informacje o procesach obróbki cieplnej,
2) porównać poszczególne procesy,
3) dla zadanych części dobrać materiał konstrukcyjny,
4) dobrać właściwy rodzaj obróbki cieplnej,
5) wszystkie informacje zapisać w zeszycie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
plansze, makiety poglądowe poszczególnych procesów obróbki cieplnej
−
zeszyt,
−
ołówek,
−
poradnik ucznia,
−
literatura zgodna z rozdziałem 7,
−
części do doboru materiałów i obróbki cieplnej.
Ćwiczenie 2
Dla zadanych części dobierz materiał i zaprojektuj jego obróbkę cieplno-chemiczną.
Kieruj się wymaganiami stawianymi danej części maszyny lub urządzenia. Przykłady części
oraz opisy przygotuje dla Ciebie nauczyciel
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) znaleźć w różnych źródłach informacje o procesach obróbki cieplno-chemicznej,
2) porównać poszczególne procesy,
3) dla zadanych części dobrać materiał konstrukcyjny,
4) dobrać właściwy rodzaj obróbki cieplno-chemicznej,
5) wszystkie informacje zapisać w zeszycie.
6) przedyskutować swoje propozycje z kolegami,
7) przekazać notatki do sprawdzenia nauczycielowi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
Wskazówki do realizacji:
Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie części (ewentualnie rysunków części) i opisów
wymagań stawianych danym częściom. Uczeń na podstawie tych opisów powinien wybrać
materiał do ich konstrukcji wraz z rodzajem obróbki cieplno-chemicznej. Nie wszystkie
części można będzie zgromadzić, należy wówczas posłużyć się rysunkami.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
−
plansze, makiety poglądowe poszczególnych procesów obróbki cieplno-chemicznej,
−
zeszyt,
−
ołówek,
−
poradnik ucznia,
−
literatura zgodna z rozdziałem 7,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
5.4. Technologia proszków
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Odszukaj w literaturze i wypisz zastosowanie poszczególnych spieków w mechanice
precyzyjnej.
Wskazówki do realizacji:
Ćwiczenie to wymaga przygotowania uczniom warunków do korzystania z różnych
źródeł informacji. Efektem powinien być plakat z opisem sytuacji wykorzystywania wiedzy
o technologii proszków w zawodzie mechanika precyzyjnego. Może być realizowane
indywidualnie lub grupowo.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) znaleźć w różnych źródłach informacje o zastosowaniu spieków do wyrobu elementów
precyzyjnych,
2) dobrać poznane spieki do wskazanych elementów precyzyjnych,
3) informacje zapisać w zeszycie
4) przekazać notatki do sprawdzenia nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia
Środki dydaktyczne:
−
plansze poglądowe spieków,
−
zeszyt,
−
poradnik ucznia,
−
literatura zgodna z rozdziałem 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
5.5. Materiały konstrukcyjne niemetalowe i ich przetwarzanie
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dla wybranych części konstrukcyjnych określ rodzaj zastosowanego materiału
i uzasadnij jego wybór.
Wskazówki do realizacji:
Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie opisów wymagań stawianych danym częściom.
Uczeń na podstawie tych opisów powinien wybrać materiał do ich konstrukcji. Części
powinny być tak dobrane, by wskazanie materiału niemetalowego było dość oczywiste.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) znaleźć w różnych źródłach informacje o stosowanych materiałach niemetalowych
na elementy precyzyjne,
2) dobrać poznane materiały do wykonania wskazanych elementów precyzyjnych,
3) informacje zapisać w zeszycie,
4) uzasadnić wybór materiałów na wybrane elementy.
5) przekazać notatki do sprawdzenia nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia
Środki dydaktyczne:
−
plansze poglądowe materiałów niemetalowych,
−
zeszyt,
−
poradnik ucznia,
−
literatura zgodna z rozdziałem 7.
Ćwiczenie 2
Do wybranych zadań określ rodzaj i postać zastosowanego materiału ściernego,
uzasadnij jego wybór.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) znaleźć w różnych źródłach informacje o rodzajach materiałów ściernych,
2) dobrać poznane materiały ścierne do wskazanych zadań,
3) uzasadnić wybór materiału ściernego użytego do zadania.
4) informacje zapisać w zeszycie,
5) przedyskutować swoje propozycje z kolegami
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Środki dydaktyczne:
−
plansze poglądowe materiałów ściernych,
−
zeszyt,
−
poradnik ucznia,
−
literatura zgodna z rozdziałem 7
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
5.6. Powłoki ochronne i dekoracyjne. Materiały eksploatacyjne.
Materiały przewodzące i izolacyjne
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dla wybranych części konstrukcyjnych określ rodzaj zastosowanej powłoki ochronnej
i uzasadnij.
Wskazówki do realizacji:
Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie opisów wymagań stawianych danym częściom.
Uczeń na podstawie tych opisów powinien wybrać powłokę ochronną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) znaleźć w różnych źródłach informacje o rodzajach powłok ochronnych,
2) dobrać poznane powłoki do wskazanych części konstrukcyjnych,
3) informacje zapisać w zeszycie,
4) uzasadnić wybór powłok na wybrane elementy,
5) przedyskutować swoje propozycje z kolegami,
6) przekazać notatki do sprawdzenia nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia
Środki dydaktyczne:
−
zestawy zadań przygotowane przez nauczyciela,
−
zeszyt i długopis,
−
poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z rozdziałem 7.
Ćwiczenie 2
Dla wybranych części konstrukcyjnych dobierz materiał uszczelniający te części.
Uzasadnij swój wybór.
Wskazówki do realizacji:
Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie opisów wymagań stawianych danym częściom.
Uczeń na podstawie tych opisów powinien wybrać właściwy materiał uszczelniający.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) znaleźć w różnych źródłach informacje o rodzajach materiałów uszczelniających,
2) dobrać poznane materiały uszczelniające do wskazanych części konstrukcyjnych,
3) informacje zapisać w zeszycie,
4) uzasadnić wybór powłok na wybrane elementy,
5) przedyskutować swoje propozycje z kolegami,
6) przekazać notatki do sprawdzenia nauczycielowi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia
Środki dydaktyczne:
−
zestawy zadań przygotowane przez nauczyciela,
−
zeszyt i długopis,
−
poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z rozdziałem 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Rozróżnianie materiałów
konstrukcyjnych stosowanych w mechanice precyzyjnej”
Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 3,4,6,8,10,12,14,15,16,18,19,20,21,22 są z poziomu podstawowego;
−
zadania 1,2,5,7,9,11,13,17 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań:
–
dopuszczający – za co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
–
dostateczny – za co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego w tym 2 z poziomu
ponadpodstatwowego,
–
dobry – za co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego w tym 5 z poziomu
ponadpodstatwowego,
–
bardzo dobry za co najmniej 16 zadań z poziomu podstawowego w tym 6 z poziomu
ponadpodstatwowego.
Klucz odpowiedzi: 1.a, 2.c, 3.b, 4.d, 5.c, 6.a, 7.b, 8.b, 9.d, 10.a, 11.a, 12.a,
13.c, 14.d, 15.c, 16.c, 17.b, 18.b, 19.c, 20.c, 21.b, 22.a
Plan testu
Nr zad.
Cel operacyjny
(mierzalne osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Klucz
odpowiedzi
1.
Wskazać, do jakich właściwości zaliczamy
udarność.
B
PP
b
2.
Określić, które stopy żelaza mają do 2 %
węgla.
C
PP
a
3.
Podać właściwości żeliwa.
B
P
c
4.
Określić skład mosiądzu.
C
P
c
5.
Wyjaśnić, co to jest proces
pirometalurgiczny.
C
PP
b
6.
Wskazać produkt wielkopiecowy służący
do wytwarzania stali.
A
P
a
7.
Scharakteryzować proces otrzymywania
aluminium.
C
PP
b
8.
Wskazać rezultat obróbki cieplnej.
B
P
a
9.
Wyjaśnić, co to jest cyjanowanie.
C
PP
c
10.
Wyjaśnić, co to jest umocnienie.
C
P
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
11.
Wskazać cechy proszków.
C
PP
c
12.
Wskazać wady tworzyw sztucznych.
C
P
b
13.
Scharakteryzować tworzywa
termoplastyczne.
C
PP
a
14.
Wskazać właściwości gumy.
B
P
a
15.
Wskazać właściwości mechaniczne
drewna.
B
P
b
16.
Wskazać cechy szkła.
A
P
c
17.
Podać definicję zawiesin pigmentowych.
C
PP
a
18.
Wskazać istotę procesu lutowania.
B
P
c
19.
Wskazać cechy użytkowe materiałów
izolacyjnych.
B
P
c
20.
Wskazać materiał na elementy stykowe.
B
P
a
21.
Rozróżnić powłoki ochronne
A
P
a
22.
Rozróżnić materiały ścierne
A
P
a
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Daj uczniom 2 minuty na sprawdzenie, czy otrzymali czytelną i kompletną kopię.
6. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test pisemny zawiera 22 zadania i sprawdza Twoje wiadomości z zakresu rodzajów
materiałów stosowanych w mechanice precyzyjnej.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Zakreśl tylko jedną
odpowiedź prawidłową. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź wziąć w kółko
i zakreślić odpowiedź prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu pisemnego masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Udarność zalicza się do właściwości:
a) fizycznych,
b) mechanicznych,
c) technologicznych,
d) chemicznych.
2. Stopy żelaza z węglem zawierające do 2% węgla to:
a) stale i staliwa,
b) żeliwa,
c) surówki,
d) brązy.
3. Żeliwo charakteryzuje się:
a) dużą wytrzymałością na rozciąganie,
b) dobrą skrawalnością,
c) dobrymi właściwościami odlewniczymi,
d) dużą wytrzymałością na zginanie.
4. Mosiądze, które mają bardzo dobre właściwości odlewnicze i nadają się do obróbki
plastycznej, to stopy:
a) miedzi z aluminium,
b) miedzi z cyną,
c) miedzi z cynkiem,
d) miedzi z niklem.
5. Proces pirometalurgiczny charakteryzuje to, że:
a) stosowany jest przy otrzymywaniu ołowiu,
b) główną cechą procesu są przemiany fizykochemiczne wsadu pieca pod wpływem
wysokich temperatur uzyskanych ze spalania paliwa,
c) podstawowym etapem jest wytapianie kamienia cynkowego,
d) jest procesem chemicznym.
6. Który produkt wielkopiecowy stosuje się do otrzymywania stali?
a) surówkę białą,
b) surówkę szarą,
c) żużel,
d) krzem.
7. Proces otrzymywania aluminium, polegający na przepuszczaniu chloru przez roztopione
aluminium to:
a) flotacja,
b) rafinacja ogniowa,
c) rafinacja elektrolityczna,
d) reaktywacja.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
8. Uzyskanie struktury martenzytycznej to efekt:
a) hartowania,
b) wyżarzania,
c) odpuszczania,
d) starzenia.
9. Cyjanowanie to proces obróbki cieplno-chemicznej, polegający na wzbogaceniu warstwy
przypowierzchniowej:
a) cynkiem,
b) cyną,
c) węglem i azotem,
d) złotem.
10. Odkształcenie plastyczne materiału w temperaturze otoczenia powoduje jego umocnienie,
czyli:
a) wzrost odporności na ściskanie,
b) wzrost twardości i polepszenie właściwości mechanicznych,
c) polepszenie właściwości plastycznych,
d) wzrost temperatury topnienia.
11. Cechy charakterystyczne proszków metali to:
a) temperatura topnienia proszku wyższa od temperatury topnienia metalu,
b) gęstość proszku taka sama jak gęstość metalu,
c) skłonność do samozapłonu,
d) duża sprężystość.
12. Do wad tworzyw sztucznych można zaliczyć:
a) słabe właściwości izolacyjne,
b) małą odporność na działanie podwyższonej temperatury,
c) małą odporność chemiczna,
d) dużą odporność na zginanie.
13. Tworzywa termoplastyczne:
a) każdorazowo pod wpływem działania podwyższonej temperatury stają się
miękkie, a po obniżeniu temperatury z powrotem stają się twarde i sztywne; możliwa
wielokrotna przeróbka tworzyw,
b) podczas ogrzewania początkowo miękną, ale przetrzymane w podwyższonej
temperaturze stają się twarde nieodwracalnie; niemożliwy powtórny przerób,
c) ulegają utwardzeniu już w temperaturze pokojowej pod wpływem działanie dodanego
do tworzywa utwardzacza,
d) poddają się hartowaniu.
14. Guma charakteryzuje się następującymi właściwościami:
a) wysoką elastycznością w szerokim zakresie temperatur,
b) małym wydłużeniem względnym,
c) dużą odpornością na wysokie temperatury,
d) słabą plastycznością.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
15. Właściwości mechaniczne drewna opisuje zdanie:
a) drewno znacznie łatwiej przenosi siły działające w poprzek włókien, (ma większą
wytrzymałość)
b) wytrzymałość drewna na ściskanie, rozciąganie, zginanie zależy od kierunku
działania sił w stosunku do włókien,
c) drewno nie jest materiałem anizotropowym,
d) drewno jest odporne na spalanie.
16. Cechy charakterystyczne szkła opisuje zdanie:
a) szkoło nie jest odporne na działanie czynników chemicznych,
b) szkło nie jest wytrzymałe na podwyższoną temperaturę,
c) szkło jest nieprzenikliwe dla gazów i cieczy,
d) szkło jest odporne na uderzenia.
17. Zawiesiny pigmentów w spoiwie olejnym lub syntetycznym to:
a) farby,
b) lakiery,
c) emalie,
d) proszki.
18. Podczas lutowania łączenie następuje przez:
a) stopienie lutu i wniknięcie go w strukturę materiału łączonego, który także ulega
topieniu,
b) stopienie lutu i docisk łączonych części,
c) stopienie lutu i wniknięcie w strukturę materiału łączonego bez jego topienia,
d) wniknięcie lutu w część bez topienia obu materiałów.
19. Ważną cechą użytkową materiałów izolacyjnych jest:
a) duży współczynnik przewodzenia ciepła,
b) niska temperatura zapłonu,
c) mała higroskopijność,
d) duża wydajność.
20. Elementów stykowych rozmaitych wyłączników, przerywaczy, regulatorów lub
przekaźników nie wykonuje się z:
a) materiałów ceramicznych,
b) metali szlachetnych (na przykład platyny),
c) spieków niemetali (na przykład grafitu),
d) stopów metali.
21. Do powłok ochronnych zalicza się:
a) powłoki malarskie
b) powierzchnię nawęgloną,
c) korozję,
d) powierzchnię hartowaną.
22. Do materiałów ściernych zalicza się:
a) korund,
b) drewno,
c) sproszkowany metal,
d) olej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko.....................................................................................................
Rozróżnianie materiałów konstrukcyjnych stosowanych w mechanice
precyzyjnej.
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1.
a
b
c
d
2.
a
b
c
d
3.
a
b
c
d
4.
a
b
c
d
5.
a
b
c
d
6.
a
b
c
d
7.
a
b
c
d
8.
a
b
c
d
9.
a
b
c
d
10.
a
b
c
d
11.
a
b
c
d
12.
a
b
c
d
13.
a
b
c
d
14.
a
b
c
d
15.
a
b
c
d
16.
a
b
c
d
17.
a
b
c
d
18.
a
b
c
d
19.
a
b
c
d
20.
a
b
c
d
21.
a
b
c
d
22.
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
Test II
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Rozróżnianie materiałów
konstrukcyjnych stosowanych w mechanice precyzyjnej”
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 1,3,5,7,8,10,13,14,15,16,21,22 są z poziomu podstawowego;
−
zadania 2,4,6,9,11,12,17,18,19,20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań:
–
dopuszczający – za co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
–
dostateczny – za co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego w tym 2 z poziomu
ponadpodstatwowego,
–
dobry – za co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego w tym 5 z poziomu
ponadpodstatwowego,
–
bardzo dobry za co najmniej 16 zadań z poziomu podstawowego w tym 6 z poziomu
ponadpodstatwowego.
Klucz odpowiedzi: 1.b, 2.a, 3.c, 4.c, 5.b, 6.a, 7.b, 8.a, 9.c, 10.b, 11.c, 12.b, 13.a,
14.a, 15.b, 16.c, 17.a, 18.c,19.c, 20.a, 21.a, 22.a,
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzalne osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Prawidłowe
odpowiedzi
1.
Rozróżnić materiały na powłoki
ochronne i dekoracyjne.
C
P
a
2.
Rozróżnić materiały eksploatacyjne
C
PP
c
3.
Określić zastosowanie lutów
kadmowych.
B
P
b
4.
Podać, na jakiej bazie wykonywane są
kleje do metali.
C
PP
d
5.
Wskazać zalety klejów.
A
P
c
6.
Scharakteryzować zastosowanie
materiałów ściernych.
C
PP
a
7.
Rozróżnić materiały ścierne naturalne
C
P
b
8.
Rozróżnić materiały uszczelniające.
C
P
b
9.
Wskazać wpływ szybkości chłodzenia na
efekty obróbki cieplnej.
C
PP
d
10.
Wyjaśnić cel obróbki cieplnej.
B
P
a
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
11.
Podać definicję procesu umocnienia.
C
PP
a
12.
Podać proces metalurgii cynku.
C
PP
a
13.
Wymienić rudy miedzi.
A
P
c
14.
Wymienić cechy ołowiu.
A
P
d
15.
Wskazać właściwości aluminium.
B
P
c
16.
Wymienić cechy chromu.
A
P
c
17.
Wymienić właściwości mechaniczne
stali.
B
PP
b
18.
Opisać wpływ krzemu na właściwości
stali.
B
PP
b
19.
Wyjaśnić, co to jest cyjanowanie.
C
PP
c
20.
Podać cechy proszków.
C
PP
c
21.
Wymienić właściwości tworzyw
sztucznych.
B
P
b
22.
Wskazać rezultat obróbki cieplnej.
B
P
a
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Daj uczniom 2 minuty na sprawdzenie, czy otrzymali czytelną i kompletną kopię.
6. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test pisemny zawiera 22 zadania i sprawdza Twoje wiadomości z zakresu rodzajów
materiałów stosowanych w mechanice precyzyjnej.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Zakreśl tylko jedną
odpowiedź prawidłową. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź wziąć w kółko
i zakreślić odpowiedź prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu pisemnego masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Do wykonania powłok ochronnych i dekoracyjnych zaliczamy:
a) lakiery i emalie,
b) tapetę,
c) szkło,
d) papier.
2. Do materiałów eksploatacyjnych zaliczamy:
a) złom,
b) drut,
c) materiały ścierne,
d) wióry.
3. Luty kadmowe stosujemy do lutowania:
a) żeliwa,
b) miedzi i mosiądzu,
c) aluminium,
d) stali.
4. Kleje używane do metali są wykonywane na bazie:
a) gumy,
b) mieszanki kauczuku i tworzyw sztucznych,
c) metali kolorowych i żywic,
d) żywic naturalnych.
5. Do zalet klejów możemy zaliczyć:
a) słabą wytrzymałość,
b) małą odporność,
c) brak naprężeń w złączu,
d) małą odporność na wodę.
6. Materiałów ściernych używamy do:
a) obróbki polerowania i wygładzania,
b) toczenia,
c) wiercenia,
d) skrobania.
7. Materiały ścierne zaliczane do naturalnych to:
a) elektrokorund,
b) diament,
c) karborund,
d) węgliki boru.
8. Do materiałów uszczelniających zaliczamy:
a) smary,
b) materiały metalowe (żeliwo, ołów, miedź),
c) materiały papierowe,
d) materiały ceramiczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
9. Jakie efekty daje zwiększenie szybkości chłodzenia?
a) wzrost temperatury zabiegu,
b) skrócenie czasu zabiegu,
c) ujednorodnienie struktury,
d) obniżenie temperatury przemian.
10. Poddawanie materiałów obróbce cieplnej ma na celu:
a) zmianę struktury metali i stopów w stanie stałym,
b) wzrost temperatury chłodzenia,
c) wzrost ziaren,
d) poprawę lejności metali i stopów.
11. Umocnienie jest to:
a) trwała zmiana właściwości na skutek odkształceń plastycznych,
b) zmiana siatki ułożenia ziaren,
c) poprawa właściwości lejnych,
d) nietrwała zmiana właściwości pod wpływem odkształceń plastycznych.
12. Metalurgia cynku oparta jest na:
a) wykorzystaniu rud siarczkowych,
b) wykorzystaniu boksytu,
c) wykorzystaniu błyszczu ołowiowego,
d) wykorzystaniu koncentratów ołowiowych.
13. Miedź otrzymujemy z:
a) fosforu,
b) siarki,
c) kuprytu,
d) niklu.
14. Ołów zaliczamy do pierwiastków:
a) średnio ciężkich,
b) lekkich,
c) średnio lekkich,
d) ciężkich.
15. Aluminium cechuje:
a) pokrywanie się patyną,
b) dobre właściwości odlewnicze,
c) dobre przewodzenie prądu i ciepła,
d) dobra wytrzymałość.
16. Chrom zawarty w stali:
a) zwiększa sprężystość,
b) zwiększa odporność na uderzenia,
c) zwiększa twardość i właściwości hartownicze stali,
d) zwiększa ciągliwość.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
17. Do właściwości mechanicznych stali zalicza się:
a) dobre własności magnetyczne,
b) odporność na ścieranie,
c) odporność na korozję,
d) lejność.
18. Zawartość krzemu w stali:
a) podnosi temperaturę topnienia,
b) zwiększa sprężystość stali,
c) zwiększa odporność na zużycie,
d) zwiększa podatność na hartowanie.
19. Cyjanowanie to proces obróbki cieplno – chemicznej polegający na wzbogaceniu warstwy
przypowierzchniowej:
a) cynkiem,
b) cyną,
c) węglem i azotem,
d) fosforem.
20. Cechy charakterystyczne proszków metali to:
a) temperatura topnienia proszku wyższa od temperatury topnienia metalu,
b) gęstość proszku taka sama jak gęstość metalu,
c) skłonność do samozapłonu,
d) słaba przepuszczalność wody.
21. Do wad tworzyw sztucznych można zaliczyć:
a) słabe właściwości izolacyjne,
b) małą odporność na działanie podwyższonej temperatury,
c) małą odporność chemiczną,
d) dużą odporność na wysokie temperatury.
22. Strukturę martenzytyczną uzyskuje się przez:
a) hartowanie,
b) odpuszczanie,
c) wyżarzanie,
d) chłodzenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
7. LITERATURA
1. Ciekanowski A.: Poradnik ślusarza narzędziowego wzorcarza. WNT, Warszawa 1989r.
2. Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 2000
3. Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998
4. Kowalewski S., Dąbrowski A., Dąbrowski M.: Zagrożenia mechaniczne. Centralny
Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 1997
5. Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i Higiena Pracy. Podręcznik dla szkół zasadniczych.
WSiP, Warszawa 1999
6. Okoniewski S.: Technologia maszyn. WSiP, Warszawa 1995
7. Okoniewski S.: Podstawy technologii mechanicznej, WNT, Warszawa 1983
8. Legutko St.: Podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń, WSiP, Warszawa 2004
9. Rutkowski A.: Części maszyn. WSiP, Warszawa 1996
10. Uhman G.: Obróbka cieplna, zeszyt nr 6a i 6b, CODN Warszawa