1

Przesłanki zarządzania

łańcuchem dostaw

Rzeczywista konkurencja, to nie

współzawodnictwo
poszczególnych firm ze sobą,
ale konkurowanie łańcuchów
dostaw

2

Zarządzanie łańcuchem dostaw

Co to jest zarządzanie łańcuchem dostaw?

Filozofia integracji zarządzania całym przepływem w kanale dystrybucji

od dostawcy do ostatecznego klienta

Strategiczna koncepcja polegająca na rozpoznaniu i zarządzaniu

sekwencją działań dodających wartości do produktów przepływających

przez ciąg dostawczy od dostawcy do klienta

Zintegrowane zarządzanie sekwencjami przepływu logistycznego,

przetwarzaniem i czynnościami związanymi z obsługą, od dostawców do

klientów ostatecznych, niezbędnymi do wytworzenia produktu lub usługi

w sposób sprawny i efektywny

3

Co to jest łańcuch dostaw?

Dostawca

Producent

Dystrybutor

Detalista

Klient

Fazy łańcucha dostaw

Łańcuch dostaw obejmuje wszystkie fazy i funkcje związane bezpośrednio

lub pośrednio z zaspokojeniem potrzeb klienta

Łańcuch dostaw obejmuje nie tylko producentów i dostawców, ale także

transportowców, hurtowników, detalistów i samych klientów

U producenta, łańcuch dostaw obejmuje wszystkie funkcje związane z

zaspokojeniem potrzeb klienta:

Rozwój nowego produktu, Marketing, Produkcja, Dystrybucja, Finanse,

Obsługa klienta

4

Łańcuch logistyczny (łańcuch dostaw)

Łańcuch

logistyczny

zewnętrzny

Pośrednicy
dostawców

Pośrednicy
dystrybucji

Rynek

dostawców

Producent

Rynek

odbiorców

Działalność

produkcyjna

(wytwórcza)

Produkcja

elementów

Sprzedaż

(zbyt)

Zaopatrzenie

Montaż

zespołów

Montaż

wyrobów

Łańcuch

logistyczny

wewnętrzny

Przepływ materiałów
Przepływ informacji
Przepływ pieniędzy

5

INTEGRACJA PROCESÓW

W ŁAŃCUCHU DOSTAW

Dostawcy

Producenci

Hurtownicy

Detaliści

Klienci

Przepływ informacji

Przepływ produktów

Przepływ pieniędzy

Przepływy produktów i ich części mogą także występować

w kierunku przeciwnym – recykling

6

PROBLEMY ZARZĄDZANIA

ŁAŃCUCHEM DOSTAW

Przejrzystość

Zadania zarządzania łańcuchem dostaw
Koordynacja działań
Monitorowanie zapasów
Ograniczanie niepewności
Redukcja zapasów bezpieczeństwa
Ograniczanie zakupów na zapas

Zapasy

Koordynacja poziomu zapasów (poziomu
przepływu) dla ograniczenia kosztów i
nakładów na zapasy

Wymiana informacji o oczekiwanym popycie, o
zamówieniach, harmonogramach produkcji itd.
Ogranicza niepewność i prowadzi do
zmniejszenia zapasów bezpieczeństwa.

Bariery: opory przedsiębiorstw w
wymianie strategicznych informacji,
obawy, że konkurencja zdobędzie za
dużo informacji i zmniejszy się przewaga
konkurencyjna

Cena produktu wraz z kosztami wyładunku
Stanowi kryterium optymalizacji łańcucha
dostaw
Łączny koszt faktycznie ponoszony przez klienta
w miejscu gdzie produkt będzie użytkowany
(konsumowany)
Powszechne podejście:
•koncentracja przedsiębiorstw na wewnętrznych
kosztach
•brak świadomości, że relacje z dostawcami lub
klientami wpływają na ostateczną cenę produktu
wraz z kosztami wyładunku
•niedostarczanie dostawcom informacji o
planowanych terminach dostaw
•dopuszczanie (wymuszanie) zakupów klientów
w dużych ilościach towaru prowadzące do
zwiększenia kosztów utrzymania zapasów
•przerzucanie kosztów zapasów na kolejnych
pośredników i na ostatecznego odbiorcę

7

PROBLEMY ZARZĄDZANIA ŁAŃCUCHEM

DOSTAW

Podział ryzyka

dzielenie się informacjami kluczowy czynnik sukcesu łańcucha
dostaw
Bariery: dostawcy i/lub klienci mają do czynienia z konkurentami
producenta
uczestnictwo w danym łańcuchu dostaw wymaga wspólnego
ponoszenia ryzyka
koncepcje podziału ryzyka z usługodawcami logistycznymi:
zagwarantowanie im pewnej wielkości obrotów w określonym
przedziale czasu
wspólne inwestowanie w aktywa przedsiębiorstwa

Projektowanie w łańcuchu dostaw

•rozwijanie strategii JIT prowadzi do wejścia dostawców w
skład zespołów służących fachową pomocą w fazie rozwojowej
nowych modeli aut
•klienci biorą udział w internetowych wywiadach grupowych i
wypełnianiu kwestionariuszy ankietowych
•dealerzy odgrywają większą rolę w projektowaniu i innych
rozwiązaniach w obsłudze klienta dostarczając niezbędnych
informacji zwrotnych zadowoleniu klientów

Sojusze

sojusze strategiczne i partnerstwo z
dostawcami, z przewoźnikami, z
usługodawcami logistycznymi
w wyniku rozwijania strategii JIT firmy
zmniejszają liczbę dostawców ale zacieśniają
współpracę dla osiągania celów w zakresie
kosztów i jakości
ograniczanie liczby dostawców i
przewoźników
spedytorzy drastycznie ograniczają liczbę
przewoźników i przydzielają do przewiezienia
większe, bardziej regularne i zrównoważone
ładunki

Efekty:

- koszty przewoźników są niższe i w efekcie

może nastąpić obniżka stawek lub cen za
przewóz
- przewoźnicy mogą lepiej świadczyć usługi
(dzięki większej niezawodności i zakupowi
lepszego sprzętu), co może dać załadowcom
dodatkowe oszczędności na zapasach

8

ETAPY ROZWOJU ZARZĄDZANIA

ŁAŃCUCHEM DOSTAW

Etap I: dystrybucja fizyczna (logistyczne systemy dystrybucji)

Etap II: zintegrowane zarządzanie logistyczne

Etap III: zarządzanie łańcuchem dostaw

9

Etap I: dystrybucja fizyczna

(logistyczne systemy dystrybucji)

Systemowe zarządzanie sekwencją powiązanych działań:

manipulacje materiałami, pakowanie, sterowanie przepływami wyrobów

gotowych i poziomem zapasów, magazynowanie, dystrybucja, transport,

aby sprawnie dostarczać wyroby gotowe klientom

Przyczyny:

Rozszerzanie asortymentu produkowanych wyrobów

Wzrost stawek przewozowych

Wytwarzanie produktów o wyższej wartości

Firmy zaczęły dostrzegać zależność między kosztami zapasów a kosztami

transportu z systemowego punktu widzenia, czy też z punktu widzenia kosztu

całkowitego i zaczęły wprowadzać kierowników ds. dystrybucji fizycznej.

Dążyli oni do obniżenia całkowitego kosztu dystrybucji fizycznej przez

zarządzanie systemowymi relacjami trade-off (coś, kosztem innego)

Np. korzystanie z kosztownego transportu lotniczego umożliwiłoby dokonanie radykalnych

oszczędności w zapasach i magazynowaniu przez ograniczenie miejsc składowania. Również,

powiązane działalności takich jak gospodarka opakowaniami, manipulacje materiałami oraz obsługa

klienta oceniano pod kątem potencjalnych oszczędności.

10

Etap II: zintegrowane zarządzanie

logistyczne

Integracja sfery zaopatrzenia i produkcji ze sferą

dystrybucji w jeden system logistyczny

Korzyści:

Możliwość zarządzania całym procesem od materiałów

nabywanych, poprzez produkcję w toku do wyrobów gotowych jako

jedną całością i zastosowanie podejścia systemowego

Efektywniejsze stosowanie takich strategii i metod zarządzania, jak

just in time (JIT), lean production (odchudzona produkcja), oraz

kompleksowe zarządzanie jakością (TQM)

11

Etap III: zarządzanie łańcuchem

dostaw

Rozszerzone podejście do procesów logistycznych uwzględniające wszystkie firmy

uczestniczące w dostarczaniu ostatecznemu klientowi właściwego produktu, po

właściwym koszcie, we właściwym czasie, we właściwym stanie i we właściwej ilości

Koncepcja polegająca na ścisłej współpracy lub aliansach między firmami

produkcyjnymi i ich dostawcami, klientami (kanałami dystrybucji) oraz innymi

uczestnikami, takimi jak firmy przewozowe, magazyny publiczne (centra logistyczne) i

hurtownie

Analiza relacji trade off/kosztu całkowitego i analiza łańcucha wartości mogą być

wykorzystane w łańcuchu dostaw

Cel: realizować optymalną strategię w całym ciągu logistycznym

Problemy: jak podejmować decyzje, aby wszyscy uczestnicy łańcucha dostaw byli

zadowoleni ze swojej pozycji

Np.

Zastosowanie ECR (efektywnej obsługi klienta) w przemyśle żywności paczkowanej

Zwiększenie szybkości przepływu produktów żywności paczkowanej począwszy od hurtowników, dystrybutorów

do ostatecznego klienta

Konieczność wyeliminowania praktyk zakupów na zapas stosowanych przez dużych hurtowników i detalistów,

którzy przywykli do promocyjnych rabatów cenowych na koniec kwartału, co zwiększało ich marże

12

Filary integracji procesów logistycznych

INFRASTRUKTURA

TECHNICZNA

PROCESÓW

LOGISTYKA

transportowa

magazynowa

manipulacyjna

opakowań

INFRASTRUKTURA

INFORMATYCZNA

PROCESÓW

sprzęt

oprogramowanie

środki orgatechniczne

środki komunikacji

ZARZĄDZANIE ŁAŃCUCHEM DOSTAW

Koncepcja planowania, sterowania i kontroli przepływów materiałowych

obejmującego wszystkie fazy tworzenia i dostarczania wartości logistycznych -

- od miejsca pozyskania surowców, poprzez produkcję do ostatecznego nabywcy

w celu zaoferowania odpowiednich towarów, we właściwej ilości i jakości,

we właściwym miejscu i czasie, przy uzasadnionych kosztach,

z wykorzystaniem nowoczesnej technologii informacyjnej

INFRASTRUKTURA

BIZNESOWA
PROCESÓW

strategie i metody

skutecznego i efektywnego

zarządzania przepływem

materiałowym

TECHNIKA

INFORMATYKA

ZARZĄDZANIE

13

CECHY ŁAŃCUCHA DOSTAW

Cecha

TRADYCYJNY SYSTEM LOGISTYCZNY

ŁAŃCUCH DOSTAW

Zarządzanie zapasami

Lokalne w przedsiębiorstwie

Koordynacja w łańcuchu dostaw

Planowanie

Przepływ materiałów

Stosunkowo wolny, przerywany

Szybki, ciągły/przejrzysty

Informacje

Kontrolowane przez firmę

Wspólne/dzielone

Koszt

Minimalizowany lokalnie w firmie

Koszt całkowity produktu

Relacje między

przedsiębiorstwami

Zorientowane lokalnie

Przedsiębiorstwo zorientowane na

minimalizację kosztów

Zgodność kultury

przedsiębiorstw

Ważna dla podstawowych

związków kooperujących firm

Nieważna (nieznaczna)

Ryzyko

Wspólne/dzielone

Skoncentrowane lokalnie

Zorientowane na zasoby łańcucha

dostaw

Relacje partnerskie zorientowane na

minimalizację kosztów całkowitych

14

Łańcuch dostaw w ujęciu cykli
definiuje występujące procesy oraz
właścicieli każdego procesu

Ujęcie według cykli specyfikuje role
i odpowiedzialność każdego
uczestnika łańcucha dostaw
i wymagany rezultat każdego procesu

Cykl zamówienia

klienta

Klient

Detalista

Dystrybutor

Producent

Dostawca

Fazy

Cykle

Cykl uzupełnienia

zapasu

Cykl

produkcji

Cykl nabycia

Cykle łańcucha dostaw

15

Cykl zamówienia klienta

Przybycie klienta

Przyjęcie

zamówienia klienta

Odbiór zamówienia

przez klienta

Realizacja

zamówienia klienta

16

Zadaniem cyklu uzupełnienia jest uzupełnienia zapasu u detalisty

po minimalnym koszcie przy jednoczesnym zapewnieniu

wymaganego poziomu dostępności produktu dla klienta

Uruchomienie

zamówienia

uzupełnienia

Przyjęcie

zamówienia

detalisty

Odbiór zamówienia

u detalisty

Realizacja

zamówienia detalisty

Cykl uzupełnienia zapasu

17

Cykl nabycia

Zamówienie na

podstawie harmonogr.

produkcji producenta

Harmonogramowanie

produkcji dostawcy

Odbiór zamówienia

przez producenta

Produkcja składników

i wysyłka

18

Cykle łańcucha dostaw

w łańcuchu dostaw producenta na zamówienie

(Dell Company)

Dostawca

Cykl zamówienia

klienta

i cykl produkcji

Cykl nabycia

Producent (Dell)

Klient

19

Pchające i ssące procesy łańcucha dostaw

Ssące procesy – wykonanie jest inicjowane w odpowiedzi na

zamówienie klienta. W momencie wykonania popyt jest znany.

Procesy reaktywne

Pchające procesy – wykonanie wyprzedzające zamówienia klienta.

W momencie wykonania popyt nie jest znany i musi być

prognozowany. Procesy spekulatywne

Głębokość penetracji zamówienia klienta w łańcuch dostaw

wyznacza granicę rozdziału między ssącymi i pchającymi procesami

20

Procesy pchające i ssące w łańcuchu dostaw

Dell Company

Klient

Procesy
pchające

Procesy
ssące

Nadejście
zamówienia
klienta

Cykl zamówienia

klienta

i cykl produkcji

Cykl nabycia

Producent

(Dell)

Dostawca

Cykl
zamówienia
klienta
i produkcji

Cykl
nabywania

Rozpoznanie granicy rozdziału procesów ssących i pchających

(głębokość oddziaływania zamówienia klienta) ma duże znaczenie

przy rozważaniu decyzji strategicznych związanych z

projektowaniem łańcucha dostaw

21

Pchające i ssące łańcuchy dostaw

Pchający łańcuch dostaw

Prognoza zamówień na podstawie zamówień detalisty

•Mała reaktywność na zmieniające się wzorce popytu

•Przestarzałe zapasy w łańcuchu dostaw gdy znika popyt na dany produkt

Zmienność zamówień od detalistów i hurtowników większa od zmienności
popytu klienta (efekt bata na byka)

•Nadmierne zapasy spowodowane zapotrzebowaniem na duże zapasy
bezpieczeństwa

•Większe i zmienne partie produkcyjne

•Przestarzałość produktów

Producent

Detalista

Produkt

Popyt
zewnętrzny

Zamówienia

22

Pchające i ssące łańcuchy dostaw

Ssący łańcuch dostaw

Producent

Detalista

Produkt

Popyt
zewnętrzny

Informacje o aktualnym popycie

Produkcja zgodna z popytem – koordynacja z aktualnym popytem

Łańcuch dostaw wykorzystuje zintegrowany system transferu informacji o
popycie klientów (z punktów sprzedaży) do zakładów produkcyjnych

Redukcja czasów realizacji poprzez zdolność do lepszego
wyprzedzania zamówień od detalistów

Redukcja zapasów u detalistów w miarę jak czasy realizacji maleją

Redukcja zmienności w łańcuchu dostaw w szczególności
zmienności docierającej do producenta, bo czas realizacji maleje

Redukcja zapasów u producenta dzięki redukcji zmienności

23

Decyzje łańcucha dostaw

Poziomy podejmowania decyzji łańcucha dostaw

Decyzje strategiczne – projektowe

Horyzont planowania: kilka lat

•Jakie produkty produkować i dostarczać?

•Na jaki rodzaj popytu orientować się?

•Ile zakładów posiadać i o jakiej zdolności produkcyjnej?

•Gdzie lokalizować zakłady, magazyny, hurtownie?

•Które funkcje wykonywać w przedsiębiorstwie, a które przekazać na zewnątrz (outsoursing)?

Decyzje planistyczne

Horyzont planowania: kilka miesięcy do roku

Cel: przydział dostępnych zasobów dla najlepszego zaspokojenia

przyszłego popytu

•Co, ile, kiedy i gdzie produkować zagregowane wielkości?

Decyzje operacyjne

Horyzont: od kilku tygodni do czasu rzeczywistego

Cel: realizacja planów i polityk zdefiniowanych na wyższych poziomach

•Jakie, ile i kiedy produkować oraz dostarczać wyroby?

•Jakie, ile i kiedy produkować, dostarczać oraz nabywać materiały?

•Opracowanie harmonogramów produkcji i dostaw

•Egzekucja transakcji

24

Partnerstwo w łańcuchu dostaw

Etapy rozwoju współpracy

1.Współpraca transakcyjna na poziomie funkcjonalnym – obejmuje
pojedyncze dziedziny, np. składowanie, przesyłanie zamówień czy
dystrybucję. Efekt: wzrost zaufania między partnerami

2.Współpraca procesowa na poziomie procesowym – efekt: wzrost
zaufania między partnerami

3.Współpraca strategiczna na poziomie łańcucha dostaw

4.Współpraca strategiczna na poziomie wspólnej strategii konkurencji
– obejmuje integrację strategii rynkowych obu przedsiębiorstw –
praktycznie relacje o charakterze pełnego joint venture obejmujące
wszystkie sfery współpracujących przedsiębiorstw

25

Lider w łańcuchu dostaw

•W osiągającym sukcesy łańcuchu dostaw lider jest wyraźnie określony, a
jego dominująca rola jest uznana przez przyjęcie pozycji zależnej przez
pozostałych uczestników łańcucha dostaw

•Rola lidera może być przypisana do przedsiębiorstwa inicjującego
powstanie łańcucha dostaw

•Atrybuty lidera: wielkość przedsiębiorstwa, trwałe powiązania z klientami,
rozległa sieć franchisingowa

•Sukces łańcucha dostaw jest warunkowany konstruktywnymi działaniami
lidera, który jest w stanie stymulować kooperacyjne zachowania
wszystkich uczestników łańcucha dostaw

•Sednem liderowania w łańcuchu dostaw jest stymulowanie funkcji
logistycznej integracji łańcucha dostaw u uczestników łańcucha dostaw
przy jednoczesnym realizowaniu nadrzędnych celów łańcucha dostaw

•Stworzenie wizji potencjalnych korzyści włączenia się w łańcuch dostaw,
akceptowanych przez jego członków, należy do krytycznych zadań jego
lidera

26

•Nadużywanie siły przez liderów lub obawa o takie
nadużycie

–Duże i potężne przedsiębiorstwa w roli liderów w łańcucha dostaw są w
stanie narzucić własne reguły integracji (często powstrzymują się od
takich działań ze względu na to, iż ich siła wywołuje brak zaufania u
partnerów)

–Liderzy łańcucha dostaw często grożą wycofaniem się z zamówień i
współpracy, mając na celu wymuszenie niższych cen

•Brak zaufania w przekazywaniu informacji

–Dostarczanie partnerom fałszywych informacji kosztowych

–Prowadzenie podwójnych ksiąg rachunkowych

Lider w łańcuchu dostaw

Bariery rozwoju integracji w łańcuchu dostaw

Osiąganie celów łańcucha dostaw zależy od stworzenia relacji między

partnerami opartych na pełnym zaufaniu, popartych konsekwentnym

uczciwym urzeczywistnianiem przyjętych założeń i eliminowaniem

wzajemnych uprzedzeń

27

•Producent wyrobów medycznych – maksymalizacja usatysfakcjonowania klientów i
zyskowności poprzez stworzenie łańcucha dostaw klasy światowej, który promuje perfekcję
organizacyjną, stosując technologie informatyczne umożliwiające zarządzanie relacjami w
łańcuchu oraz fizycznym przepływem w produktów w skali światowej
•Producent urządzeń – wzajemna wymiana informacji i technologii w w celu zredukowania
globalnego czasu cyklu łańcucha dostaw oraz jego kosztów, które muszą odpowiadać
unikalnym wymogom indywidualnych klientów
•Producent komputerów - bezpieczna, szybka i uproszczona dostawa wartości oczekiwanych
przez klientów , tak aby łańcuch uzyskał czołową pozycję konkurencyjną
•Duży detalista narzędzi – dzielenie się informacjami w celu uzyskania krótkich i
niezawodnych dostaw oraz wymaganej dostępności produktów. Detalista angażuje się w
rozwijanie długoterminowych relacji partnerskich z dostawcami, którzy chcą wspólnie planować
operacje handlowe i logistyczne
•Przedsiębiorstwo handlujące towarami masowymi – potrzeba wyeliminowania wszelkiego
marnotrawstwa i dublowania w stosunkach między preferowanymi dostawcami a służbami
handlowymi i logistycznymi przedsiębiorstwa. Uczestnicy łańcucha bęą w pełni dzieliły się
informacjami oraz zmodyfikują swe operacje dla poprawy konkurencyjności. Przedsiębiorstwo
oferuje dzielenie się osiąganymi korzyściami z preferowanymi dostawcami wychodzącymi
naprzeciw wymogom przedsiębiorstwa

Lider w łańcuchu dostaw

Przykłady argumentów potencjalnych liderów przy namawianiu innych

przedsiębiorstw do wejścia do tworzonego łańcucha dostaw

28

Strategia łańcucha dostaw wynika ze strategii konkurencji firmy

S

Strategia konkurencji definiuje zbiór potrzeb klienta, które

firma zamierza zaspokoić poprzez swoje produkty i usługi

Na przykład: Konkurowanie wysoką dostępnością

różnorodnych produktów o rozsądnej jakości po niskiej cenie

(Carefour, Tesco)

Dell

Compaq

Budowa na zamówienie

Indywidualizacja

Różnorodność

Rozsądna cena

Rozsądne koszty

Czas oczekiwania na produkt:

tydzień

Produkcja na magazyn

i sprzedaż przez detalistów

Ograniczona indywidualizacja

i różnorodność

Bez oczekiwania