POSZUKIWANIE

OBIEKTÓW NA MORZU

Poszukiwanie obiektów na morzu ma na celu wykrycie lub

stwierdzenie faktu nieobecności obiektu w określonym akwenie
(rejonie). Manewr poszukiwania składa się z dwóch zasadniczych
etapów:
– manewr zbliżenia się do określonego rejonu na odległość

efektywnego wykrywania obiektów przez środki obserwacji okrętu
poszukującego,

– przeszukanie określonego rejonu.

Wyróżniamy dwa zasadnicze rodzaje poszukiwania:
– poszukiwanie obiektów nieruchomych (nie będących w ruchu),
– poszukiwanie obiektów ruchomych (będących w ruchu).

POSZUKIWANIE OBIEKTU

NIERUCHOMEGO

Przez pojęcie „obiekt nieruchomy” należy rozumieć obiekt
nie przemieszczający się celowo za pomocą własnego napędu.
Jeżeli znamy prawdopodobne miejsce obiektu poszukiwane-
go, wówczas poszukiwanie możemy przeprowadzić następu-
jącymi sposobami:

– sposobem powiększającego się kwadratu,
– sposobem sektorowym,
– jeżeli gęstość rozkładu miejsca znajdowania obiektu

jest jednakowa na obszarze określonego rejonu,

wówczas rejon ten przeszukujemy sposobem halsów

(tras) równoległych.

SPOSÓB POWIĘKSZJĄCEGO SIĘ

KWADRATU

Okręt poszukujący o
zasięgu wykrycia d

W

M

0

K

0

Kurs zbliżenia

d

W

d

W

z pozycji M

0

manewruje kursem
zbliżenia do
prawdopodobnej pozycji
obiektu poszukiwanego
K

0

.

M

0

K

0

Kurs zbliżenia

d

W

d

W

Jeżeli nie odnajdzie
poszukiwanego obiektu,
to manewruje dalej tym
samym kursem na
odległość dwóch
zasięgów wykrycia (2d

W

)

do pozycji M

1

.

2d

W

M

1

Przy negatywnym wyniku
poszukiwania wykonuje
zwrot w dowolną stronę o
90

0

i przechodzi drogę

równą dwom zasięgom
wykrycia do pozycji M

2

.

2d

W

M

2

M

0

K

0

Kurs zbliżenia

d

W

d

W

2d

W

M

1

2d

W

M

2

Manewr powtarza się
kilkakrotnie przebywając
na poszczególnych
halsach drogi: 4d

W

,

4d

W

M

3

4d

W

,

4d

W

M

4

6d

W

,

6d

W

6d

W

,

6d

W

M

5

8d

W

itd.

M

6

8d

W

Poszukiwanie można zakończyć jeżeli kwadrat pokryje
zarówno błąd określania pozycji, jak też obszar
możliwego przemieszczenia się obiektu pod wpływem
wiatru lub prądu.

POSZUKIWANIE SPOSOBEM

SEKTOROWYM

Okręt poszukujący o
zasięgu wykrycia d

W

d

W

d

W

z pozycji M

0

M

0

manewruje kursem
zbliżenia do
prawdopodobnej
pozycji obiektu
poszukiwanego K

0

.

Kurs zbliżenia

K

0

M

0

d

W

d

W

Kurs zbliżenia

K

0

Jeżeli nie odnajdzie
poszukiwanego obiektu,
to manewruje dalej tym
samym kursem na
odległość dwóch
zasięgów wykrycia (2d

W

)

do pozycji M

1

.

2d

W

M

1

Przy negatywnym
wyniku poszukiwania
wykonuje zwrot o 120

0

i

przechodzi drogę równą
dwom zasięgom
wykrycia do pozycji M

2

.

2d

W

M

2

Następnie wykonuje
kolejny zwrot o 120

0

i

przechodzi drogę równą
4d

W

do pozycji M

3

.

Wykonuje następny
zwrot o 120

0

i przechodzi

drogę równą 2d

W

do

pozycji M

4

.

M

0

d

W

d

W

Kurs zbliżenia

K

0

2d

W

M

1

2d

W

M

2

2d

W

2d

W

M

3

2d

W

M

4

W podobny sposób
wykonuje kolejne
manewry do zakończenia
poszukiwania jeżeli
obszar pokryje zarówno
błąd określania pozycji,
jak też możliwe
przemieszczenie się
obiektu pod wpływem
wiatru lub prądu.

2d

W

2d

W

2d

W

M

5

M

6

POSZUKIWANIE HALSAMI

RÓWNOLEGŁYMI

Okręt poszukujący

d

W

d

W

rozpoczyna
poszukiwanie od
krawędzi
wyznaczonego rejonu

L

rej

B

rej

idąc wzdłuż dłuższego
boku w odległości d

W

.

d

W

M

0

d

W

d

W

L

rej

B

rej

d

W

M

0

Po dojściu do krawędzi
bocznej rejonu (pozycja
M

1

),

M

1

wykonuje zwrot na
kontrkurs z takim
wyliczeniem, aby
następny hals był w
odległości 2d

W

od

poprzedniego.

2d

W

2d

W

M

2

M

3

M

4

M

5

d

W

d

W

L

rej

B

rej

d

W

M

0

M

1

2d

W

2d

W

M

2

M

3

M

4

M

5

Liczbę halsów obliczamy ze wzoru

ef

rej

B

B

n



B

ef

gdzie: n – liczba halsów

B

rej

– szerokość rejonu

B

ef

– efektywna szerokość pasa poszukiwania

d

W

d

W

L

rej

B

rej

d

W

M

0

M

1

2d

W

2d

W

M

2

M

3

M

4

M

5

B

ef

Czas poszukiwania obliczamy ze wzoru:

)

1

n

(

zwrotu

Mp

rej

p

T

V

L

n

T









gdzie: L

rej

– długość rejonu poszukiwania

V

Mp

– prędkość podczas poszukiwania

d

W

d

W

L

rej

B

rej

d

W

M

0

M

1

2d

W

2d

W

M

2

M

3

M

4

M

5

B

ef

Jeżeli B

ef

> B

rej

, to rejon zostanie przeszukany za pierwszym

halsem. Wówczas czas poszukiwania obliczamy ze wzoru:

Mp

rej

p

V

L

T



POSZUKIWANIE HALSAMI RÓWNOLEGŁYMI

PROWADZONE PRZEZ DWIE JEDNOSTKI

Prawdopodo-

bna pozycja

poszukiwan-

ego obiektu

Kier

u

n

ek dr

yfu

d

W

d

W

2d

W

2d

W

2d

W

2d

W

2d

W

Jednostka 1

Jednostka 2

POSZUKIWANIE HALSAMI RÓWNOLEGŁYMI

PROWADZONE PRZEZ CZTERY JEDNOSTKI

Prawdopodo-
bna pozycja
poszukiwan-
ego obiektu

Ki

er

u

n

ek

d

ryf

u

d

W

d

W

d

W

d

W

d

W

Jednostka 1

Jednostka 3

Jednostka 2

Jednostka 4

2d

W

2d

W

2d

W

2d

W

2d

W

2d

W

2d

W

POSZUKIWANIE HALSAMI RÓWNOLEGŁYMI

PROWADZONE PRZEZ PIĘĆ LUB WIĘCEJ

JEDNOSTEK

Ki

er

u

n

ek

d

ryf

u

P

ra

wdopodobna

poz

y

cja

posz

ukiwa

ne

g

o

obiektu

d

W

d

W

d

W

d

W

d

W

d

W

d

W

d

W

d

W

d

W

2d

W

2d

W

2d

W

2d

W

Jednostka 1

Jednostka 3

Jednostka 5

Jednostka 2

Jednostka 4

7 itd

6 itd

POSZUKIWANIE SKOORDYNOWANE 1

jednostka i 1 samolot

Kurs jednostki zalecony przez kierownika akcji na miejscu wypadku

Tego rodzaju poszukiwanie należy stosować wyłącznie, gdy na miejscu akcji znajduje się jej kierownik. Ideą tego
poszukiwania jest wykonywanie większości poszukiwań przez samolot, podczas gdy jednostka porusza się kursem
i prędkością wyznaczonymi przez kierownika akcji tak, aby samolot mógł jego pozycję traktować jako
nawigacyjny punkt odniesienia. Samolot, przelatując nad jednostką, może łatwo wprowadzić poprawki, aby
utrzymać się na trasie wynikającej z przyjętego wzoru poszukiwań. Takie skoordynowane poszukiwanie daje
większe prawdopodobieństwo wykrycia, niż może normalnie być osiągnięte przez samolot na obszarze o tych
wymiarach.

Odległości (2d

W

) między jednostkami pokazane w poniższej tabeli są zalecane do użycia we

wszystkich wzorach poszukiwań. Tabela uwzględnia typ poszukiwanego obiektu oraz
widzialność. Odległości między jednostkami mogą być jednak nieco zmniejszone dla
zwiększenia możliwości wykrycia lub mogą być zwiększone w celu pokrycia większego
obszaru w danym czasie.

Odległości między jednostkami

Widzialność (mile morskie)

Obiekt poszukiwany

3

5

10

15

20

Człowiek w wodzie

0,4

0,5

0,6

0,7

0,7

Tratwa 4-osobowa

2,3

3,2

4,2

4,9

5,5

Tratwa 6-osobowa

2,5

3,6

5,0

6,2

6,9

Tratwa 15-osobowa

2,6

4,0

5,1

6,4

7,3

Tratwa 25-osobowa

2,7

4,2

5,2

6,5

7,5

Łódź 5 m

1,1

1,4

1,9

2,1

2,3

Łódź 7 m

2,0

2,9

4,3

5,2

5,8

Łódź 12 m

2,8

4,5

7,6

9,4

11,6

Łódź 24 m

3,2

5,6

10,7

14,7

18,1