Kołowrotek

Najprostszy mechaniczny warsztat przędzalniczy.

W początkowej fazie był on właściwie wrzecionem ulepszonym o tyle, że osadzonym na

osi i obracanym przez koło z korbą. Miał on już wtedy lepszą wydajność od wrzeciona,

choć czynność przędzenia pozostawała nadal nieciągła (na przemian skręcanie i

nawijanie), jak przy wrzecionie.

Pierwsza wiadomość w Europie o powyższym przyrządzie, wynalezionym zapewne w

Indiach (około XI wieku n.e.) pochodzi z 1298 roku. Udoskonalony kołowrotek, tzn. o

procesie ciągłym ma dwa charakterystyczne współosiowe elementy, szpulkę i skrzydełka.

Obie te części obracają się z różnymi prędkościami, dzięki czemu stale następuje

skręcanie przędzy i jej nawijanie. Kołowrotek był poruszany nożnymi

pedałami (krosno tkackie).

Najwcześniejszy rysunek kołowrotka ze skrzydełkami pochodzi z

pewnej niemieckiej książki ręcznie pisanej około 1475 roku.