Pamięć systemu komputerowego
1/30
Pamięć komputera
1. Rodzaje pamięci
2/30
1
2
3
4
5
Rodzaje pamięci
Rejestry
RAM (Random Access memory)
SRAM (Static RAM)
DRAM : EDO, XDR
SDRAM (Synchronous Dynamic RAM): DDR (DDR2, DDR3), RDRAM (Rambus)
ROM (Read Only Memory) / WORM (Write Once Storage) / OTP (One Time Programmable )
PROM
EPROM
EEPROM = E2PROM
FLASH
Pamięć magnetyczna / optyczna / papierowa
1. Rodzaje pamięci
3/30
1
2
3
4
5
Hierarchia Pamięci
1. Rodzaje pamięci
4/30
1
2
3
4
5
Pamięć trzeciego rzędu
2. S-RAM = Static RAM
5/30
1
2
3
4
5
S-RAM od środka
2. S-RAM = Static RAM
6/30
1
2
3
4
5
S-RAM, przykładowy układ
2. S-RAM = Static RAM
7/30
1
2
3
4
5
S-RAM, cykl odczytu
2. S-RAM = Static RAM
8/30
1
2
3
4
5
S-RAM, cykl zapisu
2. S-RAM = Static RAM
9/30
1
2
3
4
5
Obsługa pamięci S-RAM
Brak zegara taktującego pamięć
Brak konieczności odświeżania pamięci
Niskie zużycie mocy przy umiarkowanej
częstotliwości odwołań do pamięci
2. S-RAM = Static RAM
10/30
1
2
3
4
5
Parametry pamięci typu S-RAM
Pojemność : 262 144 x 16 bit (256K x 16 bit)
Czas cyklu odczytu (Read Cycle Time): 10 ns
Czas cyklu zapisu (Write Cycle Time): 10 ns
Zasilanie (Power Supply): 3.3V, stand-by 5mA, dynamic f = f
MAX
50mA
3. DRAM = Dynamic RAM
11/30
1
2
3
4
5
DRAM od środka, odczyt
1. Wiersz adresowanej komórki jest
aktywowany
2. Wybrany wiersz uaktywnia tranzystory,
podłączając kondensatory do linii
sygnałowych
3. Wzmacniacze linii sygnałowych
wzmacniają sygnał do poziomu 0 albo 1
4. Wyjścia z wzmacniaczy trafiają na
wyjście z pamięci
5. Wartości z linii sygnałowych ładują
kondensatory
3. DRAM = Dynamic RAM
12/30
1
2
3
4
5
DRAM od środka, zapis
1. Wiersz adresowanej komórki jest
aktywowany
2. Wybrany wiersz uaktywnia tranzystory,
podłączając kondensatory do linii
sygnałowych
3. Wzmacniacze linii sygnałowych
wzmacniają sygnał do poziomu 0 albo 1
4. Dane wejściowe podłączane są do
odpowiednich linii sygnałowych
5. Wartości z linii sygnałowych ładują
kondensatory
3. DRAM = Dynamic RAM
13/30
1
2
3
4
5
http://www.cs.berkeley.edu/~pattrsn/294/LEC9/lec.html
DRAM, cykl odczytu i zapisu
RAS – Row Access Strobe
CAS – Column Access Strobe
3. DRAM = Dynamic RAM
14/30
1
2
3
4
5
DRAM, odświeżanie
http://www.cs.berkeley.edu/~pattrsn/294/LEC9/lec.html
3. DRAM = Dynamic RAM
15/30
1
2
3
4
5
EDO DRAM – Extended Data Out
PBDRAM – Pipeline Burst EDO
Asynchroniczne DRAM
3. DRAM = Dynamic RAM
16/30
1
2
3
4
5
Asynchroniczne/Synchroniczne DRAM
17/30
1
2
3
4
5
4. SDRAM – Synchronous DRAM
SDRAM
SDR SDRAM – Single Data Rate SDRAM – transmisja jednej danej na cykl
zegara. Typowe częstotliwości pomiędzy 66MHz a 133 MHz. Obudowa
najczęściej 168-pin DIMM.
DDR SDRAM – Double Data Rate SDRAM – transmisja danej na zboczu
rosnącym i opadającym zegara (dwie wartości na cykl zegara). Typowe
częstotliwości to 133MHz, 166 MHz oraz 200 MHz (DDR-266, DDR-333,
DDR-400). Obudowa najczęściej 184-pin DIMM (PC2100, PC2700,
PC3200).
DDR2 SDRAM – Szyna do pamięci pracuje na dwa razy większej
częstotliwości niż pamięć. Typowe częstotliwości to 200MHz, 333 MHz
oraz 400 MHz (DDR2-400, DDR2-667, DDR-800). Obudowa najczęściej
240-pin DIMM (PC2-3200, PC2-6400).
DDR3 SDRAM – Szyna do pamięci pracuje na cztery razy większej
częstotliwości niż pamięć. Typowe częstotliwości to 400MHz do 800 MHz
(DDR3-800, DDR3-1600).
18/30
1
2
3
4
5
4. SDRAM – Synchronous DRAM
CL = CAS Latency
19/30
1
2
3
4
5
4. SDRAM – Synchronous DRAM
Micron MT46V128M4
Micron, DDR SDRAM MT46V128M
20/30
1
2
3
4
5
4. SDRAM – Synchronous DRAM
Aktywacja konkretnego
wiersza w konkretnym
banku
Komenda odczytu
Komenda zapisu
Komendy do pamięci
21/30
1
2
3
4
5
4. SDRAM – Synchronous DRAM
Odczyt w trybie BURST
Odczyt pamięci
22/30
1
2
3
4
5
4. SDRAM – Synchronous DRAM
Zapis w trybie BURST
Przejście od trybu odczytu do trybu zapisu
Zapis pamięci
23/30
1
2
3
4
5
4. SDRAM – Synchronous DRAM
Parametry pamięci DDR SDRAM
Pojemność : 262 144 x 16 bit (256K x 16 bit)
Częstotliwość pracy (Read Cycle Time): 10 ns
CL (CAS Latency): 10 ns
Zasilanie (Power Supply): 3.3V, stand-by 5mA, dynamic f = f
MAX
50mA
24/30
1
2
3
4
5
4. SDRAM – Synchronous DRAM
Parametry pamięci SDRAM x-x-x-x
tCAS – tRCD – tRP – tRAS
np. 2-2-2-6 lub 2.5-3-3-8
tCAS = CL
tRCD – DRAM RAS# to CAS# delay – liczba cykli zegara pomiędzy
sygnałem RAS a CAS.
tRP – DRAM RAS# Precharge – liczba cykli zegara do zamknięcia
aktywnego wiersza pamięci i uaktywnienia innego wiersza.
tRAS – Precharge delay – min tRAS = tRCD + tCAS + 2
5. Pamięć nieulotna – PROM/EPROM/FLASH
25/30
1
2
3
4
5
Pamięć nieulotna EPROM
5. Pamięć nieulotna – PROM/EPROM/FLASH
26/30
1
2
3
4
5
control gate
source
drain
control gate
floating gate
source
drain
Silicon
substrate
Silicon
dioxide
Source
terminal
Control gate
terminal
Drain
terminal
Source
terminal
Control gate
terminal
Drain
terminal
Pamięć nieulotna EEPROM
5. Pamięć nieulotna – PROM/EPROM/FLASH
27/30
1
2
3
4
5
Pamięć nieulotna FLASH
5. Pamięć nieulotna – PROM/EPROM/FLASH
28/30
1
2
3
4
5
NOR FLASH
NAND FLASH
Pamięć nieulotna FLASH
● Zazwyczaj niewielkie rozmiary
pamięci
● Najczęściej do przechowywania
kodu w syst. wbudowanych
● RAM
● Szybki odczyt pamięci (wolny
zapis)
● Wysoka niezawodność
● Wysoka pojemność
● Najczęściej w zastępstwie dysków
magnetycznych/optycznych
● Dostęp sekwencyjny
● Szybszy niż w NOR Flash zapis i
kasowanie pamięci
● Duża liczba cykli kasowania-
zapisania
● Niska cena
Pamięć systemu komputerowego
29/30
Polecana literatura
1) K. Kaspersky, Optymalizacja kodu, Efektywne wykorzystanie pamięci, RM 2003
Rozdział 2,3
2) W. Stallings, Organizacja i architektura systemu komputerowego, WNT 2003
Rozdział 4
3) P. Metzger, Anatomia PC, Helion 2001
Rozdział 3
Pamięć systemu komputerowego
30/30
KONIEC
dr inż. Mariusz Kapruziak
mkapruziak@wi.ps.pl
pok. 107, tel. 449 55 44