1

C

harakterystyka skóry stóp

Skóra na stopach jest niemal dwukrotnie grubsza niż na innych partiach ciała.

Warstwa rogowa naskórka stóp łatwo przesusza się, co jest związane z brakiem gruczołów łojowych
i dużą ilością gruczołów potowych.

Specyficzne ułożenie włókien kolagenowych i elastynowych w skórze właściwej stóp powoduje, że

jest ona mniej elastyczna i bardziej zwarta niż np. na łydkach.

Tkanka podskórna jest cieńsza i pozbawiona niemal całkowicie komórek tłuszczowych.

Naczynia krwionośne, chłonne i włókna nerwowe znajdują się bliżej powierzchni, przez co stopy są

wrażliwe na niewygodę, np. piasek znajdujący się w bucie.

Pielęgnacja stóp w gabinecie kosmetycznym - Pedicure kosmetyczny

Pedicure to zabieg pielęgnujący i upiększający stopy. Rozróżnia się pedicure kosmetyczny, pedicure
leczniczy oraz pedicure biologiczny (pielęgnacyjny, podczas, którego nie używa się narzędzi i akcesoriów
metalowych).
Pedicure kosmetyczny: zabieg pielęgnacyjny obejmujący zmycie lakieru, skrócenie, opiłowanie oraz
oczyszczenie paznokci. W jego zakres zalicza się również usunięcie zgrubiałego naskórka z pięt. Pedicure
zakończony jest masażem, ewentualnie polakierowaniem paznokci.

Wyposażenie:

 fotel z oparciem dla pacjenta
 podnóżek do zabiegu pedicure
 stołeczek dla pedicurzystki
 miska do moczenia stóp
 lampka oświetleniowa
 ręczniczek do zabiegu
 ręczniczek na podnóże

Narzędzia:

 cążki / nożyczki do skórek
 cążki / nożyczki do paznokci
 pilniczek

 omega / hebelek do ścinania zgrubiałego

naskórek

 skalpele
 patyczki z drzewa pomarańczowego

Artykuły higieniczne

 lignina, wata, środki opatrunkowe

Preparaty:

 środki zmiękczające
 środki przeciwzapalne / łagodzące
 środki przeciwgrzybiczne
 środki

przeciwpotowe

/

pudry

przeciwpotowe

 środki do dezynfekcji

2

Zabieg pedicure obejmuje kolejno występujące po sobie czynności:

o

Nałożenie rękawiczek jednorazowych

o

Dokładne obejrzenie stóp pacjenta

o

Zmycie lakieru (prawidłowe zmycie lakieru polega na przyłożeniu nasączonego zmywaczem
bawełnianego płatka do paznokcia, odczekania chwilę, a następnie starcie warstwy lakieru z
paznokcia, czynność należy powtórzyć jeżeli lakier nie został do końca usunięty

o

Wymoczenie stóp (około 10 - 15 minut; do miski z ciepłą wodą należy wsypać sole zmiękczające lub
wlać specjalny płyn do kąpieli stóp - ewentualnie można zastosować mydło w płynie - mydło
przetłuszczone

o

Obcięcie paznokci (paznokcie należy skrócić prosto, bez zaokrąglania boków - granicą powinna być
boczna linia wrastania paznokcia w naskórek

o

Odsunięcie skórek za pomocą specjalnego drewnianego patyczka. Jeżeli naskórek narasta szeroko na
paznokieć, należy go podważyć, a następnie usunąć cążkami

o

Opiłowanie paznokci (krawędzie paznokci należy wygładzić, nie zaokrąglaj

o Dezynfekcja
o

Masaż stopy

o

Zastosowanie preparatów w zależności od potrzeb stopy (nawilżające, regenerujące…)

o

Odtłuszczenie płytki paznokciowej (zabieg można wykonać za pomocą specjalnego preparatu
dostępnego w drogeriach lub hurtowniach kosmetycznych, bądź zastosować spirytus kosmetyczny

o

Założenie separatorów do stóp lub rozpórki do palców, ewentualnie wykonanie wałeczków z ligniny
i założenie ich między palcami

o

Nałożenie emalii lub lakieru (przed nałożeniem kosmetyków warto zastosować bazę lub lakier
wyrównujący.

Pedicure leczniczy.

Pedikiur leczniczy to nic innego jak pedikiur pielęgnacyjny poszerzony o usunięcie odcisków,

modzeli lub też założenie klamry na wrastające paznokcie. Pod tym pojęciem kryje się również
rekonstrukcja uszkodzonych paznokci, a także pomoc w leczeniu grzybicy..

3

P

roblemy stóp.

Modzele

Modzelem określamy ognisko nadmiernego rogowacenia naskórka; dochodzi do hiperkeratozy.

Ma postać plackowatej narośli o nieregularnym kształcie, gładkiej powierzchni, niewyraźnych
granicach, barwie żółtej.

Najczęściej powstaje na części podeszwowej stopy pod jedną z główek kości śródstopia, lub pięcie,
kłębie palucha w odpowiedzi na ciągłe ugniatanie, ucisk. W miejscach tych skóra jest
niedostatecznie ukrwiona i zaczyna obumierać tworząc narośla stwardniałego naskórka.

Powoduje uczucie pieczenia, czasami jest przyczyną odczuwania przykrego bólu; jest powodem
odczuwania dyskomfortu podczas chodzenia. Częściej występuje u kobiet.

Czynniki predysponujące do powstawania modzeli:



wieloletnie noszenie butów na wysokim obcasie,



nierównomierne obciążenie stóp (skrzywienie kręgosłupa, przeciążenia, kontuzje),



niewłaściwa motoryka chodu,



defekty stóp (płaskostopie, wysokie podbicie),



otyłość,



atrofia tkanki podskórnej na części podeszwowej
stóp,



nieprofesjonalnie wykonany zabieg pedicure.

Czynniki te doprowadzają do tego, że ucisk na dany punkt stopy, powoduje stwardnienie skóry. Pacjenci
próbując samodzielnie usunąć zrogowaciałą skórę poprzez ciągłe jej ścieranie, wycinanie żyletką,
nożyczkami, cążkami powodują pogorszenie stanu pobudzając skórę do ciągłego wzrostu i rogowacenia;
natomiast zacięcie skóry może stać się przyczyną zakażenia.

Modzeli można się pozbyć tylko pod kierunkiem specjalisty z gabinetu podologicznego. Wykonuje
się zabieg polegający na umiejętnym frezowaniu zmian modelowych, stosowaniu produktów
keratylizujących, zmiękczających, masaży pobudzających krążenie z użyciem profesjonalnych
produktów nawilżających.

Niezwykle ważnym elementem po zabiegu jest amortyzacja ucisku danego miejsca poprzez noszenie
odpowiednio dobranych ortez lub wkładek; zapewniających równomierny rozkład masy ciała.

Całkowite usunięcie modzeli jest uzależnione od wielu czynników (wiek pacjenta, waga, stan
zmiany). Proces ten jest długotrwały, może trwać od 6 do 12 miesięcy. Wszystko zależy od
zaangażowania i sumienności pacjenta w stosowaniu się do zaleceń pielęgnacyjnych.

Zaniedbanie pielęgnacji zmian modelowych może prowadzić do powstania powikłań; najczęściej
występuje uczucie bólu w plecach, biodrach, nogach, kolanach i stopach powodowane zmianą
postawy i chodu, w celu chronienia bolących modzeli.

Pozostawiony modzel przez dłuższy czas może doprowadzić do pojawienia się odcisku!

Profilaktyka, wskazówki zmniejszające ryzyko powstawania modzeli:



codzienna regularna pielęgnacja stóp (nawilżanie, natłuszczanie),

 używanie środków ścierających co dwa tygodnie, lub raz w miesiącu
 unikanie noszenia butów na wysokim obcasie
 używanie wkładek do butów amortyzujących wstrząsy


masaż stóp.

4

Nagniotki

Nagniotki

to wyraźnie odgraniczone obszary

nadmiernego rogowacenia skóry, powodowane zbyt
dużym uciskiem w jednym punkcie stopy.

W miejscach tych dochodzi do wzmożonego wzrostu
komórek rogowych, co powoduje twardnienie skóry.
Trwający ucisk i tarcie powoduje dalsze wgniatanie
twardych komórek w skórę; co prowadzi do
wytworzenia się rdzenia odcisku. Rdzeń ten uciska
znajdujące się pod nim zakończenia nerwowe.

Powodują ostry, intensywny ból przy ucisku; im

głębiej rdzeń odcisku wrasta w tkankę tym ból jest silniejszy, ponieważ podrażnia okostną.

Nagniotki są niewielkiego rozmiaru - często mają wielkość ziarenka grochu.

Wyglądem przypominają stwardniałą, błyszczącą zmianę na skórze wystającej ponad jej
powierzchnię; zwykle są okrągłe, bladożółte.

Najczęściej nagniotki występują na górnej powierzchni palców u stóp, końcach palców i
przestrzeniach między palcami, a także na części podeszwowej stopy.

Czynniki predysponujące do powstania nagniotków:

 Noszenie ciasnych butów
 niewłaściwe ułożenie palców
 występowanie halluksów
 szew lub łączenie wewnątrz buta

W przypadku, kiedy dopiero zaczyna budować się odcisk, wystarczy zastosować amortyzację, nosić
ortezę lub po prostu zmienić obuwie na bardziej wygodne.

Szczególnie ważnym elementem pielęgnacji stóp predysponowanych do występowania odcisków
jest stosowanie kąpieli zmiękczających np. wyciągi z kokosa, sole zmiękczające, preparaty
keratolityczne; masaży stóp oliwką z witaminą E, zmiękczających kremów z mocznikiem.

Jeśli natomiast dolegliwości związane z odciskiem występują od dłuższego czasu, nawet latami,
wtedy proponujemy zabieg polegający na całkowitym usunięciu zmiany wraz z rdzeniem. Zabieg
przebiega w znieczuleniu miejscowym; w warunkach jałowych.

Codzienne noszenie wkładek silikonowych do butów, moczenie i zmiękczanie stóp, daje pewność,
że odciski więcej się nie pojawią.

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia odcisków powinniśmy zadbać o właściwą pielęgnację stóp.

 codzienne sięganie po krem o właściwościach nawilżających, natłuszczających i

zapobiegających odrastaniu zrogowaciałej skórki.

 sięgnąć warto dodatkowo po krem zmiękczający pięty

Skutecznymi składnikami w pielęgnacji stóp są: masło shea, oleje, masło kakaowe, mocznik oraz

kwas salicylowy.

Preparaty na nagniotki:

 FlosLek Dr Stopa – Płyn zmiękczający naskórek, odciski, zrogowacenia
 School Hydra-gel plaster na odciski,
 ABE Płyn na odciski
 Acerin Płyn do usuwania odcisków i zgrubiałej skóry
 Comeed Plastry na odciski między palcami

5

Pękające pięty

Pęknięcia wyglądają jak szczeliny, najczęściej w zrogowaciałej części naskórka; zdarzają się też
głębsze pęknięcia sięgające do skóry właściwej.

W przypadku bardzo głębokich pęknięć dolegliwości bólowe są szczególnie nasilone, może wystąpić
krwawienie sprawiając dyskomfort w czasie chodzenia. Stan ten jest niebezpieczny, ponieważ przez
poranioną skórę mogą wniknąć do organizmu chorobotwórcze drobnoustroje.

Najczęstsze przyczyny:

 sucha i twarda skóra podatna na uszkodzenia
 uboga dieta,
 niedostateczna ilość płynów,
 niewłaściwa pielęgnacja (nadmierne ścieranie skóry pięt żyletką, pumeksem, tarką),
 cukrzyca,
 twarde i zbyt małe buty

Często błędne postępowanie przez pacjenta, a nawet gabinety kosmetyczne doprowadza do
ponownego pękania. Wielokrotne i częste ścieranie skóry żyletką - Omegą, pumeksem lub tarką
doprowadza

do

jeszcze

większych

i

pogłębiających

rozpadlin

i

ran.

Usuwany organ skóry, naturalnie regeneruje się odbudowując usuniętą tkankę. Uciskana i obcierana
skóra, która nie jest natłuszczona pozostaje sucha i napięta, dlatego też dochodzi do pęknięć w tych
miejscach.

Zlikwidowanie tego problemu w naszym gabinecie nie stanowi problemu. Pacjent musi jednak

zdawać sobie sprawę, że to od jego wytrwałości i systematyczności zależy całkowite zlikwidowanie
ubytków i pęknięć.

Co robimy?

 Przy pęknięciach skórnych, ranach i ubytkach stosujemy kąpiele stóp w preparatach

natłuszczających, odkażających, ziołowych. Preparaty te doskonale zmiękczają skórę nie
doprowadzając do wysuszenia skóry.

 W zależności od rodzaju zrogowaceń i pęknięć stosujemy żele zmiękczające z mocznikiem i

kwasem glikolowym.

 Następnie przystępujemy do opracowania na frezarce zrogowaciałej suchej skóry.
 Odkażamy pęknięcia, w których gromadzą się bakterie, mające doskonałe warunki do

rozmnażania.

 Po zakończeniu opracowania skóry stóp aplikowana zostaje specjalna maść z mocznikiem,

która zarówno zmiękcza jak i regeneruje tkankę.

 Nakładamy specjalistyczną maskę, następnie po kilku minutach wykonujemy masaż stóp na

oliwce z wit. E, oraz pielęgnującym kremie zapobiegającym utracie wody.

6

Potliwość skóry stóp

Miejscowa nadmierna potliwość dotyczy najczęściej dłoni i stóp; charakteryzuje się nadaktywnością
gruczołów potowych należących do gruczołów wydzielania zewnętrznego.

Przy nadmiernej potliwości stopy są stale wilgotne, towarzyszy nieprzyjemny zapach; powodowany
przez bakterie rozkładające pot. Wilgotne środowisko i ciepło stwarza dogodne warunki do rozwoju
grzybów i bakterii.

Czynniki powodujące nadmierną potliwość stóp:



zaburzenia metaboliczne,



stres, lęk, silne emocje,



choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca, choroby nerek),



zaburzenia hormonalne (nadczynność tarczycy),



niewłaściwa dieta,



noszenie za ciasnych butów i ze sztucznych tworzyw,



grzybica narządowa, szczególnie dolnego odcinka układu pokarmowego,



otyłość,



choroby nowotworowe,



przewlekłe zakażenia,



używki (alkohol, kawa, papierosy).

Przy nadmiernej potliwości stóp ważna jest właściwa pielęgnacja stóp.



Podstawą jest mycie stóp co najmniej dwa razy dziennie,



Dokładne osuszenie zwłaszcza przestrzeni między palcami.



Po każdym myciu należy stosować specjalistyczne preparaty działające odkażająco,
odświeżająco, kremy dezodorujące.



Dwa, trzy razy w tygodniu zaleca się kąpiele ziołowe (kora dębu, szałwia, kora wierzby), a
także kąpiele w solach oczyszczających.

Wrastające paznokcie

Najczęściej problem ten dotyczy palucha, w niektórych przypadkach może dotyczyć także
pozostałych paznokci stóp.

Z wrastającym paznokciem mamy do czynienia wtedy, gdy kąty lub brzegi płytki paznokciowej

wbijają się w tkankę miękką wału okołopaznokciowego.

Najczęściej pierwszym objawem wrastającego paznokcia są dolegliwości bólowe; bardziej lub mniej
nasilone.

W miejscu wrastania paznokcia rozwija się bardzo bolesny stan zapalny, którego nie można
wyleczyć dopóki tkanki wału paznokciowego drażnione są przez wrastający paznokieć.

Reakcją obronną organizmu na przedłużający się stan zapalny i drażnienie tkanek przez paznokieć
jest hipergranulacja - rozwój ziarniny, którą pacjenci potocznie nazywają "dzikim mięsem".

Ziarnina ta jest bogato unaczyniona i unerwiona, co powoduje silne dolegliwości bólowe przy
każdym, nawet najmniejszym dotyku lub urazie; a także często krwawi, co dodatkowo pogarsza
dyskomfort pacjenta związany z wrastaniem paznokcia.

Utrzymujący się stan zapalny i towarzysząca ziarnina stwarzają dogodne warunki do rozwoju

bakterii, co dodatkowo wydłuża czas leczenia.

7

Czynniki predysponujące do wrastania paznokci:

 nieprawidłowe obcinanie paznokci, zbyt głębokie wycinanie kątów paznokcia,
 noszenie źle dopasowanego obuwia (za ciasne, na obcasie, z wąskimi czubkami),
 urazy mechaniczne (nadepnięcie, upadek ciężkiego przedmiotu),
 wieloletnia grzybica (deformuje, osłabia i obniża tor wzrostu paznokcia),
 niektóre dyscypliny sportowe (piłka nożna, balet),
 nagły wzrost wagi ciała (ciąża),
 genetyczne występowanie wrastających paznokci,

Dotychczas praktykowaną metodą leczenia wrastających paznokci były zabiegi chirurgiczne;
spośród, których wyróżniamy ekstrakcje płytki paznokciowej, usunięcie łożyska paznokcia, klinowe
usunięcie paznokcia wraz z macierzą. Ingerencje chirurgiczne doprowadzają do jeszcze większego
wrastania, a to z uwagi na mocne i uciskowe założenie opatrunków na ranę po zabiegu i uszkodzeniu
macierzy. W związku z tym paznokieć ponownie zaczyna wrastać.

W przypadku pojawienia się pierwszych objawów wrastania paznokcia, należy jak najszybciej
skontaktować się z gabinetem, aby na bezpłatnej konsultacji stóp wybrać najlepszą i najbardziej
skuteczną dla pacjenta metodę korekcji wrastających paznokci.

Wyróżniamy następujące rodzaje klamer i zabiegów, które dobiera się w zależności od stanu
paznokcia:

 Klamra drutowa - najbardziej skuteczna metoda korekcji wrastających paznokci. Zakładana

również w bardzo zaawansowanych stanach zapalnych z ziarniną, ropiejących i obolałych
przypadkach. Przeznaczona jest szczególnie do paznokci mocno wrastających, grubych i
zawiniętych.
Sposób działania przypomina funkcjonowanie aparatu ortodontycznego. Założona na
wrastający paznokieć ma na celu zmianę toru wzrostu paznokcia, a także poprzez działanie
odpowiednią siłą na brzegi paznokcia wyciąga go z wału paznokciowego.

 Klamra plastikowa - stosowana w przypadku lekkiego wrastania na miękkiej płytce

paznokciowej bez stanów ropnych.

 Klamra 3TO - przyssana i ściągana drutem szczególnie polecane dla dzieci, jak również u

dorosłych z mocno wciśniętą płytką paznokciową.

 Tamponowanie zarówno na włókninie jak i na tampograsie, gazie nasączonej substancją

leczniczą i antybiotykami

Zagrożenia i problemy związane z wrastaniem paznokci:

 ból i drażliwość związana z urażaniem powodowana chodzeniem w butach, nawet związana z

leżącą kołdrą czy dotykającą skarpetką,

 wniknięcie bakterii i zaognienie stanu zapalnego,
 hipergranulacja, pojawienie się dzikiego mięsa,
 w przypadku cukrzycy, niebezpieczeństwo poważnych komplikacji związanych z

przerwaniem ciągłości skóry,

 gnicie płytki paznokciowej i palca zagrożone amputacji

Co zrobić, aby paznokcie nie wrastały?

 prawidłowo obcinać paznokcie (bez zaokrąglania brzegów, wycinania kątów, zbyt krótko),
 nosić wygodne dobrze dobrane obuwie,
 nie wycinać skórek (ryzyko infekcji),
 przestrzegać prawidłowej pielęgnacji stóp,
 stosować odpowiednio dobrane produkty do pielęgnacji stóp,
 korzystać z porad gabinetu podologicznego

Absolutnie nie wolno wycinać wrastającego paznokcia !!!

8

Przykładowy zabieg pielęgnacyjny stóp

Farmona Nivelazione Zabieg pedicure - Lekkie stopy

Wskazania do zabiegu: zgrubienia i odciski, zmęczone stopy, zszarzała, słabo

odżywiona skóra.

Preparaty do zabiegu: profesjonalna Mineralna sól do kąpieli stóp i zmiękczania

naskórka, Peeling do stóp, profesjonalna Maska do stóp zmiękczająco-nawilżająca,

Krem do stóp z woskiem pszczelim.

Składniki aktywne:

 Wosk pszczeli odbudowuje i wzmacnia płaszcz hydrolipidowy

 Miód odżywia, nawilża i regeneruje

 Ekstrakt z ratanii i witamina E wygładzają

 Olejek ze słodkich migdałów zmiękcza, likwiduje szorstkość skóry

 Hibiscus i mydlnica lekarska głęboko odżywiają, regenerują i widocznie zmiękczają

 Składniki nawilżające pomagają utrzymać stabilny poziom nawilżenia oraz zapobiegają nadmiernemu

przesuszeniu skory

 Kwasy AHA usuwają stwardnienia i zbędną zrogowaciałą warstwę nas

 Krwawnik i szałwia lekarska zapobiegają grzybicy, działają antyseptycznie

 Składniki przeciwgrzybiczne

Przebieg zabiegu:

o Moczymy stopy przez 10 minut w ciepłej wodzie z dodatkiem Mineralnej soli do kąpieli, następnie delikatnie

je osuszamy. Nakładamy Peeling do stóp, wykonujemy delikatny masaż. Stopy spłukujemy i dokładnie

osuszamy.

o

Ewentualnie za pomocą pumeksu lub żyletki usuwamy pozostały zrogowaciały naskórek na piętach.

o

Nakładamy na stopy cienką warstwę Maski zmiękczająco- wygładzającej, a następnie poczynając od nasady

każdego palca, masujemy stopy okrężnymi ruchami. Zawijamy folią i ręcznikiem. Pozostawiamy na 20 minut.

Ewentualny nadmiar Maski usuwamy chusteczkami higienicznymi. Nie zmywamy.

o

Odsuwamy naskórek drewnianą szpatułką, obcinamy, odtłuszczamy i malujemy paznokcie.

o

Na zakończenie zabiegu aplikujemy krem do stóp z woskiem pszczelim.

Częstotliwość zabiegów - 1 zabieg 1-2 razy w miesiącu

Efekty zabiegu : pełna regeneracja naskórka, wygładzenia, nawilżenie i odżywienie skóry. Zmniejszenie tendencji do

pękania i rogowacenia naskórka. Likwidacja suchości i szorstkości