PIELĘGNACJA STÓP

1. Budowa zewnętrzna

• Stopa zbudowana jest z łuków ( widoczne na zdrowej stopie ), przyśrodkowy ( od podeszwy ), boczny, poprzeczny ( przechodzi przez głowy kości śródstopia ). Luki te tworzą sklepienia, stabilizowane są przez więzadła i system mięśni. Pełnią funkcję amortyzującą.

Platokonturogram.

• Charakterystyczne odbicie np. na piasku.

• Charakterystyczne wgłębienie po stronie przyśrodkowej i bocznej.

WADY STÓP ( brak wgłębień ):

• Płaskostopie ( wada nabyta, lub wrodzona )

• Stopa płaska koślawa ( nabyta, od niemowlęcia gdy się uczy chodzić, należy uczyć dziecko chodzenia bez butów ).

• Stopa końska koślawa.

ZNIEKSZTAŁCENIA STÓP

1. Zniekształcenie grzbietu stóp.

2. Zniekształcenie pięty

• ścięgno Achillesa, brak warstwy tłuszczowej

• złe obuwie, ocieranie pięt

• powstają tzw. ostrogi piętowe

• powinno się moczyć stopy w wodzie z solą, lub z ziołami, rozmasowywać.

• Zniekształcenia palców stóp.

♥ Hallux ( paluch koślawy ).

• Polega na szpotownym ustawieniu pierwszej kości śródstopia, czyli na wystawieniu po stronie przyśrodkowej głowy tej kości, oraz na odchyleniu palucha do boku ( nad, lub pod pozostałe palce ).

• Zmiany powodują ból od stóp, aż do bólu głowy.

• Przyczyna może być dziedziczna.

• Zniekształcenie to może się pojawić przez słaby aparat więzadłowy.

• Należy rezygnować z butów z wąskimi czubkami i obcasem od 2 - 5 cm.

• Należy wzmacniać mięśnie stóp ( np. tańce, ćwiczenia ).

• Należy ochraniać skórę w miejscu haluksa ( np. specjalne plastry, plastikowe osłonki, kliny i szyny na haluksy, chirurgiczna operacja, której efektem ubocznym może być sztywność stopy ).

• Masaże stóp.

♥ Palce młoteczkowate.

• Polegają na przykurczu zgjęciowym palca w stawie międzypaliczkowym.

• Przyczyną jest noszenie za małego obuwia.

• Otarcia naskórka na zgięciach.

• Należy wykonywać ćwiczenia palców.Należy nosić wkładki pod palce i osłonki na palce.

♥ Paluch sztywny.

• Jest to sztywność stawu śródstopia, paliczkowego palucha.Przyczyną są urazy, stany zapalne.

WADY I CHOROBY SKÓRY STÓP

MODZELE

• Są to ograniczone okrągłe, lub owalne pogrubienia zrogowaciałej warstwy naskórka.

• Powstają na stopach na skutek ucisku skóry pokrywającej nadmiernie uwypuklone wyniosłości kostne.

• Tworzą się na podeszwowej stronie stopy.

• Zrogowaciały naskórek nie jest unerwiony, lecz twardy modzel może powodować bolesność, gdy ugniata okoliczne unerwione tkanki.

• Ma żółtą, lub brunatną barwę.

LECZENIE:

• preparaty zmiękczające i złuszczające

• ścinanie zgrubiałej warstwy ostrzem omega, skalpelem, lub frezarką.

NAGNIOTEKI ( odciski )

• Są to uwypuklone zgrubienia naskórka nad małymi wystającymi pod skórą wyniosłościami kostnymi.

• Mają centralnie ułożony rdzeń, który sięga głęboko do unaczynionej i unerwionej warstwy skóry.

• Nagniotek ma czop rogowy wrastający w głąb skóry, zbudowany jest z keratyny i obejmuje naskórek i skórę właściwą, może sięgać aż do kości.

• Każdy ucisk tego miejsca powoduje ból, zwiększający się podczas chodzenia.

• Odciski umiejscawiają się na powierzchniach grzbietowych trzeciego, czwartego i piątego palca stopy.Często mylone są z brodawkami.

LECZENIE:

• maści i płyny zmiękczające i złuszczające

• plastry i płyny na odciski

• ścinanie ostrzem omega

• pedicure leczniczy przy użyciu frezarek.

PĘKAJĄCE PIĘTY

• Jest to dolegliwość bardzo przykra i bolesna.

• Spowodowana jest brakiem witamin i nadmiernie zgrubiałym naskórkiem, twardymi obuwiami, brakiem higieny i właściwej pielęgnacji.

• Na piętach tworzą się głębokie rozpadliny, aż do skóry właściwej.

LECZENIE:

• przecieranie pięt pumeksem

• kremy złuszczające

• kąpiele zmiękczające w soli do stóp, lub w mieszance ziołowej z dodatkiem krochmalu i siemienia lnianego

• po kąpieli usuwa się zgrubiały naskórek, a pęknięcia dezynfekuje się gencjaną i smaruje maścią tranową

• kremy z zawartością witaminy A i linomagiem.

ODPARZENIA

• Występują w postaci pęcherzy i otarć naskórka.

• Powstają poprzez noszenie niewygodnego, twardego obuwia.

• Przegrzanie stóp, lub skłonności wrodzone.

LECZENIE:

• noszenie wygodnego i przewiewnego obuwia, oraz bawełniane skarpety

• stopy przesypywać talkiem, lub pudrem przeciw potowym

• płyny ściągające i dezynfekujące

• kąpiele ziołowe ( kora dębu, szałwia, mięta )

• smarowanie odparzonego miejsca maścią cynkową i nałożenie jałowego opatrunku.

NADMIERNA POTLIWOŚĆ STÓP

• Powstaje poprzez noszenie nie przewiewnego obuwia, oraz skarpet, lub rajstop z tworzyw sztucznych.

• Wewnętrzne zaburzenia organizmu, lub stany chorobowe ( np. cukrzyca, niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze, okres dojrzewania i przekwitania ).

• Stan ogólnego napięcia nerwowego.

LECZENIE:

• noszenie przewiewnego obuwia

• przesypywanie stóp talkiem

• wcieranie płynów przeciw potowych

• moczenie stóp w naparze z szałwi, kory dębu i pokrzywy.

WRASTAJĄCE PAZNOKCIE

• Powstają na skutek zwiększonego zgięcia płytki paznokciowej.

• Nadmierny ucisk powoduje wybrzuszenie paznokcia i zgięcie ku dołowi jego brzegów, te zaś urażają otaczające części miękkie, w wyniku czego powstaje obrzęk i bolesność.

• Dotyczy to głównie paznokci palucha.

• Jest spowodowane noszeniem zbyt ciasnego obuwia, wycinaniem, lub piłowaniem rogów płytki paznokciowej.

LECZENIE:

• stosuje się płyn do wrastających paznokci

• obcinanie paznokci na prosto i noszenie wygodnego obuwia

• aby płytka mogła powrócić w naturalny rowek, kawałek waty nasącza się w witaminie E, lub w płynie do wrastających paznokci i wkłada delikatnie patyczkiem między rowek, a płytkę, opatrunki należy zmieniać codziennie.

OBRZĘKI

• Powstają poprzez złe krążenie, lub niskie ciśnienie.

• Najbardziej odczuwalne są wieczorem, kiedy stopy są zmęczone i ociężałe.

LECZENIE:

• masaż stóp usuwający zmęczenie

• odpoczynek z nogami ułożonymi wyżej niż tułów

• moczenie nóg w nalewce z arniki ( 5 łyżek stołowych nalewki dodać do 2 litrów wody, kąpiel powinna trwać ok. 20 minut ).

GRZYBICA MIEDZYPALCOWA

• Objawia się zaczerwienionym, popękanym naskórkiem, który łatwo się oddziela.

• Atakowane są fałdy międzypalcowe stóp.

• Boczne powierzchnie palców i fałdy są pokryte zrogowaciałymi warstwami i łuskami.

• Grzybica może rozprzestrzeniać się na całą stopę.

GRZYBICA POTNICOWA STÓP

• Objawia się w postaci różnej wielkości pęcherzyków, które wywołują uczucie swędzenia.

• Występuje na przegubach stopy po stronie podeszwowej.Choroba ma charakter przewlekły i nawrotny.

DROŻDŻYCA STÓP

• Objawia się widocznymi zmianami w obrębie skóry gładkiej, zwłaszcza w jej fałdach, oraz zmianą wyglądu paznokcia.

• Drożdżaki wywołują stan zapalny i sączenie w szparach między palcowych stóp i dłoni.

• Skóra jest zaczerwieniona, w fałdach mogą występować białe naloty.

• Naskórek oddziela się w postaci białego, wilgotnego kołnierzyka, pęka, co wywołuje ból i swędzenie.

• Czynnikami sprzyjającymi zakażeniom drożdżakowym są nadmierna potliwość, cukrzyca, otyłość, praca związana z częstym moczeniem stóp i rąk.

ZESPÓŁ STOPY CUKRZYCOWEJ

• zaburzenia, zakażenia, infekcje

• złe ukrwienie, skóra lśniąca i wilgotna

• skóra sucha, tendencje do pękania ,ograniczone czucie bólu, dotyku, temperatury

• może dojść do wielu okaleczeń, odmrożeń, oparzeń

• zakażenia bakteryjne, grzybicze, owrzodzenia ,pieczenie i swędzenie stóp.

PIELĘGNACJA STOPY CUKRZYCOWEJ:

• codziennie oglądać stopy po umyciu

• myć delikatnym mydłem ( antybakteryjnym )

• może dojść do deficytu tlenowego ( nie używać gorącej wody )

• natłuszczać stopy, lub używać zasypek w razie nadmiernej potliwości

• skarpetki nie uciskające, z naturalnych materiałów

• wygodne buty

• odpowiednie obcinanie paznokci

• nie używać ostrych narzędzi

• regularne wizyty u lekarza

• nie chodzić boso

• nie ogrzewać stóp

• nie stosować samemu żadnych maści

• nie używać cążek

• oddać stopy w ręce fachowca.

GDY OSOBA JEST CHORA NA CUKRZYCĘ:

• używać wysterylizowanych narzędzi

• nie używać ostrych narzędzi ( cążki, nożyczki ), używać tarek i pumeksów

• używać preparaty z mocznikiem ( do usuwania modeli )

• stosować jednorazowe rękawiczki

• pedicure za pomocą frezarek

• sterylizować frezarki po użyciu

• choremu nie wolno samemu wycinać skórek, dziubać przy paznokciach

• nie przebijać pęcherzy

• peelingi, delikatne, drobnoziarniste, bezzapachowe

• nie stosować peelingu w przypadku owrzodzenia i przerwanej ciągłości skóry.

STAN PRZEDŻYLAKOWY

• zaleganie krwi w kończynach dolnych

• rozszerzone naczynia żylne

• wzrost ciśnienia

• naczynia przepuszczalne

• obrzęk zmiany troficzne

• skóra łuszcząca się, pękająca, przebarwiona

• stan zapalny, alergie

• owrzodzenie podudzi.

OBJAWY:

• uczucie ciężkości kończyn

• skurcze nocne

• mrowienie, przeczulica skóry

• obrzęki, głównie przy pracy stojącej

• czasem objawy nie widoczne gołym okiem

• największe ryzyko - kobiety po okresie ciąży.

ZAPOBIEGANIE:

• wygodne, nie wysokie obuwie

• gimnastyka, bieganie

• unikanie długotrwałej pozycji siedzącej, lub stojącej

• naprzemienne kąpiele ciepło, zimno

• akupresura - masaż stóp

• pończochy przeciw żylakowe.

HIGIENA I PROFILAKTYKA KOŃCZYN DOLNYCH

• mycie nóg 2 razy dziennie mydłem przetłuszczonym, a w przypadku dużej potliwości mydłem o właściwościach bakteriobójczych

• po kąpieli nogi starannie wytrzeć do sucha, zwłaszcza przestrzenie międzypalcowe

• po wysuszeniu zaleca się kremy do stóp, dezodoranty, talk, itp.

• uzupełnieniem zabiegów są kąpiele, masaże, gimnastyka, pedicure, depilacja

• noszenie wygodnego obuwia

• odpowiedni dobór pończoch i skarpet

• odpowiednie wkładki ortopedyczne w przypadku płaskostopia

• unikanie wysuszania skóry i stałych urazów

• gimnastyka nóg w celu poprawy krążenia żylnego

• masaże stóp szczoteczką, wałkiem, specjalne dywaniki do chodzenia.

4

---