1. Rodzaje informacji ekonomicznej.(1.2)

a)

Kryterium zakresu występowania

Informacja MAKROEKONOMICZNA
(dotyczy całej gospodarki narodowej lub

Gospodarki kilku państw)

informacja MIKROEKONOMICZNA
(funkcjonuje w ramach danego przedsiębiorstwa)

Uniwersalna
(powszechna)
- przeznaczona dla
szerokiego kręgu
odbiorców)

Wyspecjalizowana (branżowa)
- służy do panowania, kontroli i
nadzoru)

Zewnętrzna
(obejmuje dane z zewnątrz
przedsiębiorstwa)

Wewnętrzna
(obejmuje dane z wewn.
przedsiębiorstwa)

b)

Kryterium czasu
INFORMACJA



RETRISPEKTYWNA
(opisująca przeszłość)
- statystyka, sprawozdania, ewidencje

BIEŻĄCA
(opisująca teraźniejszość)

PROSPEKTYWNA
(opisująca przyszłość)
-prognostyczne, planistyczne

c)

Kryterium - Sposób objaśnienia zjawisk i procesów
INFORMACJA

FAKTOGRAFICZNA
(zdarzenia, procesy lub
obiekty)

N O R M A T Y W N A
(normy)

S T R U K T U R A L N A
(charakteryzuje
strukturę)

TAKSONOMICZNA
(sposoby
porządkowania,
klasyfikowania,
oceniania)

PROCEDURALNA
(instrukcja obsługi,
procesów)

S E M A N T Y C Z N A
(definicje pojęć
wykorzystywanych)

d)

Kryterium wpływu informacji na decyzję użytkownika
INFORMACJA

M O N I T O R U J Ą C A R O Z W O J O W A O S T R Z E G A W C Z A P L A N I S T Y C Z N A O P I N I O D A W C Z A

e)

INFORMACJE

MIERZALNE
(liczby)

NIEMIERZALNE
(opis)

2. Informacja, dana, wiedza.

Przetwarzanie i Wnioskowanie
analiza danych na podstawie
informacji

Dane – surowe liczby, teksty, obrazu i/lub dźwięki. (metadane – za ich pomocą opisuje się dane zawarte w systemach baz
transakcyjnych)
Informacja – Uporządkowane, zinterpretowane dane.
Wiedza – połączenie odpowiednio dobranej informacji z doświadczeniem oraz eksperckim wglądem na jakieś zagadnienie.

3. Dane i ich podstawowe typy.

Typy DANYCH

PROSTE

STRUKTURY

1) PORZĄDKOWY



Typ całkowity (zbiór liczb całkowitych)



Typ logiczny (zbiór 2 wart. Logicznych)



Typ znakowy ( zestaw znaków z określonych wartości)



Typ wyliczeniowy (zbiór z niewielkiej liczby el.)



Typ okrojony (przedziały innych typów)

2) RZECZYWISTY (zbiór liczb rzeczywistych)

3) ŁAŃCUCHOWY (tekstowy, tablica znaków)

1) TABLICA (grupuje El. Tego samego typu. )
2) REKORD (grupuje dowolne El., które mogą być różnego
typu)
3) ZBIÓR (składa się z wybranych El typu porządkowego).
4) PLIK – (struktura danych tego samego typu)

4. Informacja a wiedza.

INFORMACJA

WIEDZA

a)

Zarządzanie informacją - ogół technik które określają

informatyczno – komunikacyjną strukturę obiektu
gospodarczego.

b)

Przetwarzanie danych: – proces

c)

Luka informacyjna – różnica między zbiorem

informacji pożadanych a zbiorem informacji posiadanych

d)

Informacja jest towarem, zasobem ekonomicznym,

czynnikiem wytwórczym.

e)

Istnieje rynek informacji ekonomicznej, gdzie są one

wymieniane.

RYNEK

P r o d u c e n t a i n f o r m a c j i

K o n s u m e n t a i n f o r m a c j i

(Popyt > podaż)

(Popyt < podaż)

f) Wirtualny rynek informacji ekonomicznej
(e-informacja, e-gospodarka, e-transakcja,
e-pieniądz, e-dokument, e-operacja)
g) Pieniądz elektroniczny – przechowywany na

elektronicznych nośnikach informacji, przyjmowany jako
środek płatniczy, na żądanie jest wymieniany na środki

a) WIEDZA

JAWNA
(zapis w bazie danych)
Preferowana w podejściu
ZACHODNIM

UKRYTA
(indywidualna dla każdego
obiektu gospodarczego i
trudna do sformalizowania)
Preferowana w podejściu
JAPOŃSKIM

b) Zarządzanie wiedzą – efektywne wykorzystywanie wszelkich
zasobów niematerialnych, możliwy przez realizację pewnych
procesów z wykorzystaniem odpowiednich narzędzi.
- lokalizowanie wiedzy (sposób wyszukiwania informacji i
zdobywania wiedzy)
- pozyskiwanie wiedzy (na podstawie analizy potrzeb)
- zachowanie wiedzy (selekcja, przechowywanie i aktualizacja
danych)
- wykorzystanie wiedzy
- dzielenie się wiedzą i jej rozpowszechnianie
- rozwijanie wiedzy

DANE

interpretacja

INFORMACJE

WIEDZA

DANE

WEJŚCIOWE

transponowanie

(przekształcanie)

DANE

WYJŚCIOWE

pieniężne, jest wyrażony w jednostkach pieniężnych)

5. Wiedza jawna i ukryta

WIEDZA


JAWNA (explicit knowledge)
(można wyrazić za pomocą różnych znaczeń,
przechowywać, przetwarzać oraz udostępniać)

UKRYTA (tacit knowledge)
(związana z osobą, taką wiedzę trudno zidentyfikować,
przekazać i wykorzystać)

6. Proces zarządzania wiedzą w obiektach gospodarczych.

Zarządzanie wiedzą – efektywne wykorzystywanie wszelkich zasobów niematerialnych, możliwy przez realizację pewnych procesów
z wykorzystaniem odpowiednich narzędzi.

a) a) lokalizowanie wiedzy (sposób wyszukiwania informacji i zdobywania wiedzy)
b) pozyskiwanie wiedzy (na podstawie analizy potrzeb)
c) zachowanie wiedzy (selekcja, przechowywanie i aktualizacja danych)
d) wykorzystanie wiedzy
e) dzielenie się wiedzą i jej rozpowszechnianie

f) rozwijanie wiedzy

7. Struktura systemu informacyjnego

System informacyjny – uporządkowany układ odpowiednich elementów, charakteryzujących się pewnymi właściwościami,
połączonych wzajemnie określonymi relacjami.

Elementy systemu informacyjnego (ujęcie statystyczne):

a. nadawcy i odbiorcy informacji – podmioty informacyjne uczestniczące w przekazie i wymianie informacji



fizyczne (ludzie i systemy komputerowe),



organizacyjne (komórki obiektu gospodarczego)



prawne (obiekty jako jednostki formalne, traktowane jako wyodrębnione całości)

b. zbiory informacji - zestawy wiadomości o charakterze ekonomicznym (w różnej postaci) generowane przez nadawców w

określonym porządku przestrzennym i czasowym;
dzielimy je ze względu na



miejsce w procesie przetworzenia: wejściowe, wewnętrzne, wyjściowe;



stopień przetworzenia na: źródłowe, pośrednie, wynikowe;



typ (formę) na: liczbowe, tekstowe, multimedialne;



opis zjawiska na: identyfikujące, kwantyfikujące;



poziom zmienności na: stałe, względnie stałe, zmienne;

c. kanały informacyjne - sformalizowane i nie sformalizowane drogi (trasy) przepływów informacyjnych, stanowiących

ewidencyjne lub informacyjne odwzorowanie przepływów zasileniowych (rzeczowych i finansowych) w obrębie obiektu
gospodarczego; określają nadawców i odbiorców informacji, miejsca przetwarzania oraz ramy czasowe;

d. metody i techniki przetwarzania informacji - zalgorytmizowane procedury obróbki zbiorów informacji.



automatycznej (systemy informatyczne)

Struktura

systemu

informacyjnego

Nadawcy

Odbiorcy

Zbiory

kanały

metody i

techniki

przetwarzania



nieautomatycznej (systemy tradycyjne)

Struktura systemu informacyjnego:

a. funkcjonalna - zbiór zadań i celów systemu oraz ich wzajemnych współzależności, wiąże bezpośrednio system informacyjny z

wytwórczymi i zarządczymi funkcjami obiektu gospodarczego. Struktura ta jest nadrzędna w stosunku do pozostałych struktur.

Można ją rozpatrywać w przekroju:



struktury organizacyjnej (według schematu organizacyjnego, zwiększa terminowość zadania)



struktury procesów gospodarczych (obejmuje procesy finansowe, logistyczne etc.)

(wieloprzekrojowe ujęcie struktury funkcjonalnej pozwala zaprezentować system kompleksowo i obiektywnie)

b. informacyjna - składa się z:



zasobów informacyjnych (zbiory danych wraz z algorytmami ich przetwarzania)



zbioru metainformacji (zbiór informacji o zasobach systemu - katalog systemu).

Struktura informacyjna systemu jest ściśle powiązana z jego strukturą funkcjonalną (realizacja każdej funkcji i zadania angażuje
określone elementy struktury informacyjnej).

c. techniczno-technologiczna - utworzona z zastosowanych w przetwarzaniu środków technicznych; prawidłowa struktura

techniczna powinna być zgodna ze strukturą funkcjonalną i informacyjną systemu (tzn. ma zapewniać swobodną realizację funkcji
i obsługiwać zbiory danych);

d. przestrzenna - rozmieszczenie obiektów systemu określonego w trzech poprzednich strukturach;

8. Funkcje systemu informacyjnego:

a) Gromadzenie informacji – zbieranie, rejestrowanie i ewidencjonowanie danych i komunikatów. Czasem wymagana jest kontrola

merytoryczna i formalna, konwersja danych (zmiana ich postaci lub nośnika) lub kodowanie (zastępowanie nazw i wartości
kodami-symbolami w celu zapewnienia jednoznaczności)

b) Przetwarzanie informacji – wykonywanie na nich typowych operacji arytmetycznych i logicznych.
c) Przechowywanie informacji – zapisywanie danych na trwałych nośnikach w postaci i formie umożliwiających ich łatwe

wykorzystanie.



Długookresowe



Średniookresowe



Krótkookresowe

d) Prezentowanie informacji – dostarczanie odbiorcom niezbędnych informacji wynikowych w wymaganych przez nich terminie,

miejscu, zakresie, postaci, przekrojach czy stopniu szczegółowości.

e) Przesyłanie informacji

9. Kryteria typologii systemów informacyjnych i ich charakterystyka

a) Kryterium: Skala funkcjonowania systemu

SYSTEMY

MAKROEKONOMICZNE

MIKROEKONOMICZNE (OBIEKTYWNE)

Zasięgiem obejmuje obszar całego kraju, regionu lub jest

stworzony z myślą o wspomaganiu informacyjnym całych
działów, sektorów, branż czy gałęzi.

Związane z funkcjonowaniem wyodrębnionych jednostek
gospodarczych, administracyjnych i innych instytucji
szczebla „podstawowego”. Są bardzo zróżnicowane pod

Funkcje systemu

informacyjnego:

gromadzenie

informacji

przetwarzanie

informacji

przechowywanie

informacji

przesyłanie

informacji

prezentownie

informacji

względem merytorycznym, przedmiotowym i
technologicznym.

b) Kryterium: Obszar merytoryczny systemów.

Systemy wspomagające:



sferę wytwarzania (zaopatrzenie, sprzedaż etc.)



logistykę i dystrybucję



gospodarkę zasobami finansowymi firmy



zarządzanie i administrowanie



obrót towarem



bankowość



administrację publiczną

c) Kryterium: Generacja systemów

SYSTEMY:



TRANSAKCYJNE – zajmują się gromadzeniem, przetwarzaniem, przechowywaniem, aktualizowaniem oraz udostępnianiem
danych związanych z wszelkimi zdarzeniami (transakcjami) występującymi w organizacji gospodarczej. Ich celem jest
automatyzacja rutynowych procesów zachodzących w różnych obszarach przedsiębiorstwa.
Technologia przetwarzania partiowego – przed przetwarzaniem należało zakodować tzn. doprowadzić do postaci zrozumiałej dla
urządzeń wejściowych komputera oraz zorganizować w zestawy (partie)
Technologia baz danych – kładzie ona nacisk na realizację funkcji gromadzenia i magazynowania danych, dzięki czemu powstała
możliwość wielokrotnego dostępu do przechowywanych informacji.



INFORMACYJNO-ANALITYCZNE – kładą one nacisk na rozwijanie ich pod kątem elastycznego dostarczania informacji z baz
danych systemów transakcyjnych w postaci pozwalającej na efektywne wspieranie podejmowania decyzji. Celem ich stosowania
jest szybsze pozyskiwanie informacji.



DORADCZE - wspomagają bezpośrednio proces podejmowania decyzji.

d) Kryterium: Poziom wspomagania (inteligencja rozwiązań)

SYSTEMY

E W I D E N C Y J N O - S P R A W O Z D A W C Z E

I N F O R M A C Y J N O - D E C Y Z Y J N E

B U S I N E S S I N T E L L I G E N C E

Działające przede wszystkim na poziomie

transakcyjnym

J E D N O D Z I E D Z I N O W E

W IE L O DZIE DZ INO W E

Korzystają z zasobów danych
transakcyjnych na poziomie informacyjno –
analitycznym

I N F O R M O W A N I A

W S P O M A G A N I A
DECYZYJNEGO

Stosuje inteligentne technologie
Przechowywania, przetwarzania
I prezentowania danych oraz
Informacji ekonomicznych.

e) Kryterium: Zakres tematyczny (poziom kompleksowości)

SYSTEMY


MONOTEMATYCZNE

KOMPLEKSOWE

f) Kryterium: Stopień integracji (funkcjonalny, informacyjny, technologiczny)

SYSTEMY

ZINTEGROWANE

NIEZINTEGROWANE (AUTONOMICZNE)

Spełniające przedstawione warunki integracji
funkcjonalny, informacyjny, technologiczny

Brakuje w nich silnych związków funkcjonalnych,
informacyjny, technologiczny

g) Kryterium: Stopień uniwersalności

SYSTEMY



Indywidualne – tworzone dla określonego użytkownika i uwzględniające zgłoszone przez niego wymagania,
potrzeby i ograniczenia.



Powielarne – mające charakter uniwersalnych rozwiązań w ramach danej klasy zastosowań

Powielarność uzyskuje się przez:

o

tworzenie ich na podstawie biurowych pakietów narzędziowych

o

realizuje się je jako systemy elastyczne, silnie sparametryzowane i przez to możliwe do zaimplementowania w
zróżnicowanych obiektach gospodarczych

h) Kryterium: Związek z gospodarką elektroniczną (e-biznes)
SYSTEMY



Nie związane z gospodarką elektroniczną – funkcjonujące wyłącznie w tzw. Poza sieciowym środowisku
gospodarczym.



Współpracujące z gospodarką elektroniczną – stanowią rozszerzenia dotychczasowych rozwiązań o odpowiednie
interfejsy i/lub inne rozwiązania dostępowe.



W pełni osadzone w obszarze gospodarki elektronicznej – działają wyłącznie w środowisku sieciowo-internetowym i
skonstruowane są w warstwach funkcjonalnej, informacyjnej oraz techniczno-technologicznej zgodnie ze strategią i
metodykami tworzenia systemów e-biznesowych.

10. System, system informacyjny, system komputerowy, system informatyczny, Systemy informatyczne zarządzania.

System - zbiór dwóch i więcej elementów powiązanych ze sobą w określony sposób.
System informacyjny - zbiór elementów, dla których przedmiotem wejścia, przetwarzania i wyjścia są informacje.
Zasoby systemu informacyjnego zapewniające jego funkcjonowanie:

a. ludzkie - potencjał wiedzy ukierunkowany na rozwiązywanie problemów systemu; użytkownicy pełniący role nadawców i

odbiorców oraz adresaci technologii informacyjnych;

b. informacyjne - zbiory danych przeznaczone do przetwarzania (bazy danych, metod, modeli, wiedzy);
c. proceduralne - algorytmy, procedury, oprogramowanie;
d. techniczne - sprzęt komputerowy, sieci telekomunikacyjne, nośniki danych.

system komputerowy- układ dwóch elementów: sprzętu komputerowego (zwanego hardwarem) i oprogramowania (zwanego
softwarem). Jest to sprzęt komputerowy, oprogramowanie, dane algorytmy oraz ludzie operujący w tym środowisku. Działa dzięki
sprzętowi komputerowemu, w którym człowiek uruchomił oprogramowanie, wprowadził dane i przetworzył je według
odpowiednich algorytmów. Celem stosowania systemów komputerowych jest gromadzenie, porządkowanie, obróbka danych i ich
przechowywanie.
Oprogramowanie systemowe- grupa programów, które bezpośrednio nie wspomagają użytkownika w realizowaniu jego zadań,
ale umożliwiają, ułatwiają bądź organizują pracę systemu komputerowego.

Grupa I



oprogramowanie pomocnicze



systemy operacyjne



Oprogramowanie systemowe



systemy programowania

Grupa II - Oprogramowanie użytkowe

•

programy narzędziowe (edytory tekstu, arkusze kalkulacyjne, SZBD, pakiety graficzne, pakiety wspomagania pracy biurowej,
pakiety zintegrowane, pakiety do pracy grupowej)

•

systemy użytkowe

•

systemy powielarne

•

systemy indywidualne

System informatyczny- część systemu informacyjnego, którego zadania przetwarzania danych realizowane są za pomocą
systemów komputerowych.
Systemy Informatyczne Zarządzania-system informacyjny funkcjonujący w danym obiekcie organizacyjnym
(przedsiębiorstwie, instytucji) mający na celu dostarczenie niezbędnych informacji dla procesów zarządzania wykorzystujący
sprzęt komputerowy.
SIZ pozwala na:

-realizację sprawodawczości,
-przygotowanie analiz ekonomicznych,
-realizację zadań kontrolnych,
-wspieranie procesów komunikowania się między ludźmi, oraz procesów decyzyjnych

11. Generacje systemów informacyjnych: systemy transakcyjne, systemy informacyjno-analityczne, systemy doradcze.

Stosując kryterium poziomu zaawansowania technicznego można wyróżnić generacje systemów informatycznych :

TRANSAKCYJNE – zajmują się gromadzeniem, przetwarzaniem, przechowywaniem, aktualizowaniem oraz udostępnianiem danych
związanych z wszelkimi zdarzeniami (transakcjami) występującymi w organizacji gospodarczej. Ich celem jest automatyzacja
rutynowych procesów zachodzących w różnych obszarach przedsiębiorstwa.

Technologia przetwarzania partiowego – przed przetwarzaniem należało zakodować tzn. doprowadzić do postaci zrozumiałej
dla urządzeń wejściowych komputera oraz zorganizować w zestawy (partie)

Technologia baz danych – kładzie ona nacisk na realizację funkcji gromadzenia i magazynowania danych, dzięki czemu
powstała możliwość wielokrotnego dostępu do przechowywanych informacji.

INFORMACYJNO-ANALITYCZNE – kładą one nacisk na rozwijanie ich pod kątem elastycznego dostarczania informacji z baz danych
systemów transakcyjnych w postaci pozwalającej na efektywne wspieranie podejmowania decyzji. Celem ich stosowania jest szybsze
pozyskiwanie informacji.

DORADCZE - wspomagają bezpośrednio proces podejmowania decyzji.

12. Systemy Informacyjne Kierownictwa –SIK (EIS).

Systemy Informacyjne Kierownictwa – SIK (EIS) = systemy wspomagania kierownictwa (ESS).

SIK(EIS) - wykorzystanie najnowszych rozwiązań z informatycznych dla stworzenia jak najbardziej komfortowych warunków
decydentom najwyższego szczebla. Celem jest szybkie udzielanie odpowiedzi na pytanie. Musi jej towarzyszyć (na żądanie)
pełne uzasadnienie i wyjaśnienie. Wymaga się od niego aby prezentował informację alarmową, strukturalną i odchyleniową
(odchylenie od oczekiwanej normy).
SIK pomaga prowadzić monitoring (skupiając uwagę bardziej na ogólnym sprawnym działaniu organizacji niż na konkretnych
decyzjach).

SIK by realizować zadania wymaga:



natychmiastowego dostępu do dowolnej informacji z niższych poziomów zarządzania.



Prezentacji informacji w wymaganej szacie graficznej lub tabelarycznej.



Realizacji zapytań i wykonywania analiz.



Definiowania i przedstawiania kluczowych dla jednostki gospodarczej wskaźników ekonomicznych.



Śledzenia danych alarmowych



Dysponowania danymi z otoczenia organizacji



Wspomagania komunikacji z innymi osobami, niezbędnymi do podjęcia właściwej decyzji.

Cechy Systemów Informacyjnych Kierownictwa:



Łatwość udostępniania danych zgromadzonych w bazie transakcyjnej



Zaawansowane mechanizmy ekstrakcji danych umożliwiających użytkownikom samodzielny dobór danych do
przetwarzania analitycznego. (korzysta z języków zapytań; np. SQL, QBE, GQBE)



Łatwość i elastyczność analizy danych



Przyjazny graficznie interfejs użytkownika



Prezentacja wyników analizy w fromie dostosowanej do potrzb konkretnego użytkownika.



Uwzględnia indywidualność i specyfikę stylu zarządzania stosowane przez to kierownictwo

Przykłady SIK:
-RediMaster
-EIS-TRACK
-Express/EIS
-EISToolKit
-EIS Solution

13. Systemy Wspomagania Decyzji – SWD (DSS).

Systemy wspomagania decyzji – SWD (DSS-Decision Support System) – przeznaczony jest wspomaganie decydenta w
rozwiązywaniu problemów słabo lub nieustrukturalizowanych oraz wspieranie procesu podejmowania decyzji poprzez
podniesienie jego jakości i skuteczności.

a) cel



obsługa informacyjnego procesu podejmowania decyzji



optymalizacja procesów podejmowania decyzji



wspomaganie

b) działanie



wyszukiwanie danych i ich analiza



prognozowanie konsekwencji decyzji



przygotowanie procesów decyzyjnych



planowanie w zarządzaniu

c) konstrukcja



systemy wyszukiwania informacji



systemy analizy danych



modele kalkulacyjne, reprezentacyjne, optymalizacyjne projektowania decyzji

14. Systemy klasy ERP i podział.

Systemy klasy ERP - Planowanie zasobów przedsiębiorstwa (enterprise resource planning) - określenie klasy systemów
informatycznych służących wspomaganiu zarządzania przedsiębiorstwem poprzez gromadzenie danych oraz umożliwienie
wykonywania operacji na zebranych danych.

d) EERP (Extended Enterprise Resource Planning) – rozszerzony system ERP, który cechuje się wzrostem

funkcjonalności I zwiększeniem zakresu wspomaganych procesów gospodarczych.

e) eERP (electronic Enterprise Resource Planning) – stanowi odpowiedź na wyzwania gospodarki elektronicznej

(sieciowej) związane przede wszystkim ze zmianami w sposobach organizowania związków między kontrahentami na
podstawie nowych technologii komunikacyjnych i informatycznych.

f) @ERP (active Enterprise Resource Planning) – aktywny system ERP umożliwiający przebudowę struktur

organizacyjnych, praktyk zarządzania oraz procesów biznesowych.

g) IERP (Intelligent Enterprise Resource Planning) - inteligentny system ERP skierowany na przeniesienie punktu

ciężkości wspomagania zarządzających z warstwy transakcyjnej na poziom informacyjno-analityczny i doradczy.

Do najpopularniejszych obecnie producentów systemów ERP należą m.in. SAP AG, Teta, ComArch, Baan, Epicor Software
(Scala), JD Edwards, IFS Applications, Microsoft (Microsoft Dynamics AX).
W Polsce do najpopularniejszych producentów należą: SAP Polska, Oracle Polska, ComArch, QAD Polska, Macrologic, Teta,
Safo, BPSC, Exact Software Poland, Epicor Software Poland, IBS Polska, Intetia Polska oraz Simple.

15. Schemat budowy komputera

Komputer jest to urządzenie elektroniczne przetwarzające dane według algorytmu zapisanego w postaci programu umieszczonego
w pamięci. Sam jednak nie spełnia wszystkich oczekiwań użytkowników, dlatego konieczne jest połączenie z pomocniczymi
urządzeniami zewnętrznymi – co nazywamy sprzętem komputerowym.

Urządzenia przetwarzania danych:

a) jednostka centralna - zespół urządzeń wykonujących główne czynności obliczeniowe oraz sterujących pracą całego systemu

cyfrowego (bez jednostki centralnej nie byłaby w ogóle możliwa praca komputera).

b) pamięć operacyjna (pamięć główna komputera),czyli pamięć RAM (Random Access Memory) jest pamięcią o dostępie

swobodnym. Do wszystkich danych przechowywanych w tej pamięci można odwoływać się w jednakowym czasie, niezależnie od
umiejscowienia danych w pamięci. Jest pośrednikiem między jednostką centralną a resztą komputera i służy do tymczasowego
przechowywania instrukcji i danych niezbędnych do poprawnego działania wykonywanego w danej chwili programu, a także do
tymczasowego przechowywania danych napływających np. z klawiatury przed ich dalszym przetworzeniem oraz danych
wygenerowanych przez procesor, oczekujących np. na wyświetlenie na monitorze.

c) pamięć ROM {Read Only Memory) - są w niej zapisane na stałe wszystkie instrukcje i komendy potrzebne do poprawnego

uruchomienia komputera. Pamięć ta - w przeciwieństwie do pamięci RAM - nie traci zapisanych w niej informacji w razie zaniku
napięcia.

d) procesor (lub mikroprocesor) - „serce" komputera. Decyduje o większości zdarzeń zachodzących podczas pracy komputera i

nimi zarządza. Jest najbardziej złożonym technologicznie elementem komputera, na który składa się:

- układ arytmometru - służy do wykonywania prostych operacji arytmetycznych i logicznych.

- zespół rejestrów - służy do przejściowego zapamiętania operatorów na czas wykonywania działań arytmetycznych lub logicznych.

- układ sterowania - zapewnia współdziałanie pozostałych bloków funkcjonalnych komputera w celu zrealizowania programu

znajdującego się w pamięci operacyjnej.

e) układ wejścia/wyjścia - to układ służący komunikacji komputera z jego otoczeniem. Wykorzystywany jest do wprowadzania

programów i danych, wydawania wyników i porozumiewania się z operatorem.

16. Podział urządzeń komputerowych ze względu na realizowane funkcje: wprowadzania danych, przechowywania danych,

przetwarzania danych, transmisji danych, wyprowadzania danych.

a) Urządzenia wprowadzania danych:



klawiatura



czytniki - urządzenia służące do odczytu np. kodów paskowych na produktach handlowych czy kart magnetycznych w

telefonach, czytniki kart mikroprocesorowych



urządzenia przetwarzania dokumentów (skanery)



urządzenia sterujące (wskaźniki, manipulatory) - mysz, joystick, touchpad.

b) Urządzenia przechowywania danych (pamięci zewnętrzne) – służą do przechowywania dużej ilości danych, brak im
bezpośredniej integracji z jednostką centralną.



pamięci taśmowe – pamięci o dostępie sekwencyjnym (do odczytania wybranej informacji konieczne jest uprzednie przeczytanie
informacji ją poprzedzających



na dyskietkach (na dyskach miękkich magnetycznych)



na dyskach twardych magnetycznych - urządzenia składające się z kilku (do kilkunastu) krążków pokrytych substancją
magnetyczną.



na dyskach optycznych

c) Urządzenia wyprowadzania danych:



drukarki - przedstawiają informacje w trwałej postaci tj. wydrukowany dokument.

o drukarki uderzeniowe - są stosowane przy dużych obciążeniach pracy oraz wysoka jakość wydruku, m.in. drukarki

igłowe, gdzie w procesie drukowania używa się igieł zamiast czcionek

o drukarki nieuderzeniowe np. drukarki laserowe - proces wydruku przypomina fotokopiowanie; każda kropka znajdująca

się na oryginale jest odwzorowywana na papierze przez laser

Drukarki atramentowe - Technologia druku atramentowego polega na napylaniu mikroskopijnej wielkości kropelek
atramentu na powierzchnię papieru.



monitory - przypomina swą budową kineskop telewizora (dzielimy na znakowe i graficzne).



plotery - urządzenia stosowane do tworzenia wysokiej jakości rysunków i wykresów. W odróżnieniu od drukarek nie odtwarzają
one każdego kolejnego wiersza, ale rysują całe obiekty, np. figurę geometryczną.



urządzenia dźwiękowe.
d) transmisji danych-łącza telekomunikacyjne,modemy, urządzenia sterujące transmisją danych, urządzenia przełączające i
zabezpieczające przed błędami.

17. Oprogramowanie systemowe komputerów.

Oprogramowanie systemowe - zbiór programów pozwalających realizowawać zadania za pomocą komputera.



systemy operacyjne (składa się z interpretera poleceń i jądra)



oprogramowanie pomocnicze (nakładki na syst. Operacyjny, programy diagnostyczne i naprawcze, antywirusowe, zapory
ogniowe, archiwizery, przeglądarki internetowe)



systemy programowania (I,II,III i IV generacji)

18. Oprogramowanie użytkowe komputerów

Oprogramowanie użytkowe komputerów - zbiór pakietów programowych lub pakietów realizujących konkretne zadania
merytoryczne i spełniających określone potrzeby użytkowników.



programy narzędziowe (edytory tekstu, arkusze kalkulacyjne, SZBD, pakiety graficzne, pakiety wspomagania pracy biurowej,
pakiety zintegrowane, pakiety do pracy grupowej)

•

systemy użytkowe

•

systemy powielarne

•

systemy indywidualne

19. Systemy indywidualne i powielarne

Systemy indywidualne - tworzone wtedy, gdy użytkownik nie jest w stanie znaleźć na rynku rozwiązań w pełni go
satysfakcjonujących. Znaczną ich wadą jest wyższy koszt, często również mają ukryte błędy.

Systemy powielarne(powtarzalne) - ze względu na przyjęcie przy ich tworzeniu założenia, że będą używane przez wielu
różniących się od siebie użytkowników projektuje się je nadając im elastyczny. Wady: nadmiarowość funkcjonalna, sztywność
struktur, ograniczoność działania.

20. Cechy oprogramowania: zgodność z wymaganiami użytkownika, niezawodność i poprawność, efektywność, łatwość

konserwacji, ergonomiczność.

21. Cykl życia systemu informacyjnego – definicja, etapy, charakterystyka

System informacyjny - uporządkowany układ odpowiednich elementów,charakteryzujących się pewnymi właściwościami,
połączonych wzajemnie określonymi relacjami. Elementami tymi są: nadawcy informacji, odbiorcy informacji, zbiory informacji,
kanały informacyjne oraz metody, techniki i technologie przetwarzania informacji.

Funkcje systemu info.:
- gromadzenie info.
- przechowywanie info.
- przetwarzanie info.
- prezentowanie info.
- przesyłanie info.

W cyklu życia systemu informatycznego można wyróżnić 4 stadia:

 pozyskanie systemu
 wdrażanie
 eksploatacja
 d o s k o n a l e n i e

Według liniowego modelu cyklu życia możemy wyróżnić takie etapy jak: definiowanie problemu, modelowanie systemu,
projektowanie systemu, programowanie, weryfikacja, wdrożenie, akceptacja, eksploatacja, doskonalenie lub likwidacja.

Spiralny model cyklu życia:



Planowanie systemu informatycznego obejmującego elementy zawarte w infoplanie



Analiza ryzyka- ocena skutków realizacji infoplanu i stopnia zagrożenia realizacji projektu



Konstruowanie- tworzenie wstępnego prototypu



Weryfikacja

22. Metody i bariery wdrażania systemów informatycznych do eksploatacji

Wdrożenie- implementacja- przygotowanie warunków pracy aby sprawnie użytkować system informatyczny.



Przygotowanie organizacyjne obiektu



Przygotowanie personelu



Przygotowanie bazy technicznej



Przygotowanie systemu do bieżącej eksploatacji

Bariery przy wdrażaniu systemów informatycznych:



Organizacyjne- występują podczas wykonywania intensywnych prac wdrożeniowych w krótkim czasie powodując znaczne
zmniejszenie sprawności funkcjonowania obiektu



Społeczne- niezadowolenie pracowników obiektu wynikające z niedoinformowania



Kadrowe- brak odpowiedniej kadry



Techniczne- zakup sprzętu odpowiedniej jakości

23. Przesłanki tworzenia sieci komputerowej:

-wspólne korzystanie z plików i programów
-udostępnianie drogich lub rzadko wykorzystywanych zasobów tj.drukarki laserowe
-polepszenie ochrony danych przed niepowołanym dostępem
-scentralizowane wykonywanie kopii archiwalnych cennych danych
-wspólne korzystanie z baz danych,
-korzystanie z poczty elektronicznej i innych sposobów przekazywania informacji między członkami zespołu,
-tworzenie grup roboczych o wspólnych potrzebach i zainteresowaniach
-ułatwienie zarządzania zasobami komputerowymi w przedsiębiorstwie,
-ułatwienie zarządzania zasobami komputerowymi w przedsiębiorstwie
-ułatwienie dystrybucji instalowania oprogramowania
-prowadzenie polityki licencyjnej zgodnej z prawem, a jednocześnie dającej możliwość osiągnięcia znacznych korzyści przy
zakupie programów.

24. Elementy sieci komputerowej.

Siecią komputerową - co najmniej dwa komputery połączony w celu wymiany plików (danych, programów) lub wspólnego
korzystania z zasobów sprzętowych (drukarek, dużych dysków, modemu, faksu, stacji CD-ROM). Podstawowe elementy:

a) serwery - komputery służące do przechowywania i udostępnia programów i danych (zwane serwerami plików), zarządzające

dostępem wspólnych drukarek sieciowych (serwery druku), specjalizowane serwery do obsługi baz danych, komunikacji z innymi
systemami sieciowymi, obsługi poczty elektronicznej itp.

b) stacje robocze - komputery pracujące pod kontrolą różnych systemów operacyjnych, na których uruchamia się programy

umożliwiające dostęp do zasobów serwerów.

c) sieciowy system operacyjny - stanowi zestaw programów działających na komputerach połączonych w sieć. Zapewnia obsługę

programową zasobów, udostępnianie plików, ochronę przed niepowołanym dostępem itp.

d) karta sieciowa - konwersuje dane z postaci równoległej (8-bitowe bajty lub ich wielokrotność) na szeregową (tj. bit po bicie) - i

odwrotnie, przy użyciu procesora i oprogramowania; wzmacnia sygnału , kompresuje dane przed transmisją

e) okablowanie sieci - łączy wszystkie komputery w sieci. Dane mogą być przesyłane: kablami miedzianymi, światłowodami,

bezprzewodowo, na podczerwień.

Cele tworzenia sieci komputerowych:

- wspólne korzystanie z plików i programów,
- udostępnianie drogich lub rzadko wykorzystywanych zasobów (takich jak drukarki laserowe, węzły telekomunikacyjne, duże
zestawy dysków RIAD),
- polepszenie ochrony danych przed niepowołanym dostępem,
- scentralizowane wykonywanie kopii archiwalnych cennych danych,
- wspólne korzystanie z baz danych,
- korzystanie z poczty elektronicznej i innych sposobów przekazywania informacji między członkami zespołu,
- tworzenie grup roboczych o wspólnych potrzebach i zainteresowaniach,
- ułatwienie zarządzania zasobami komputerowymi w przedsiębiorstwie,
- ułatwienie dystrybucji instalowania oprogramowania,
- prowadzenie polityki licencyjnej zgodnej z prawem, a jednocześnie dającej możliwość osiągnięcia znacznych korzyści przy
zakupie programów.

25. Topologie sieci komputerowych.

(sposób, w jaki stacje robocze i serwery są ze sobą połączone)

- sieć o topologii gwiazdy - składa się z centralnego komputera, do którego dołączono wiele terminali. Podstawową zaletą takiej
topologii jest możliwość jednoczesnego dostępu wielu użytkowników do komputera centralnego; jest to idealne rozwiązanie przy
użytkowaniu wspólnej bazy danych. Jednak awaria komputera centralnego oznacza awarię całej sieci.
- sieć o topologii drzewa – połączenie kilku sieci typu gwiazda w pojedynczą siec wielopoziomową. Jest ona bardzo elastyczna,
konstruowanie i rozbudowa sieci są bardzo łatwe, ale lokalizacja błędów i uszkodzeń jest skomplikowana.

- sieć o topologii szyny (magistrali) – nie ma wyróżnionego komputera centralnego, używa się w niej wspólnego kabla
(światłowodu), do którego maja dostęp wszystkie przyłączone komputery. Pojedyncze uszkodzenie nie prowadzi do
unieruchomienia całej sieci.

- sieci o topologii pierścienia - kabel tworzy zamknięty obwód. Każdy komputer jest podłączony do dwóch innych; jego karta
sieciowa odbiera komunikaty od jednego „sąsiada" i przesyła je do następnego. Dane w pierścieniu są przesyłane w jednym
kierunku.

26. Oprogramowanie sieciowe – cechy charakterystyczne, przykłady.

a) architektura (sposób podziału funkcji sterujących między komputerami w sieci)



systemy wielodostępne - przetwarzanie jest w pełni scentralizowane i zarządzane przez komputer centralny. Stacje robocze
(zwane w tym przypadku terminalami) służą jedynie do wprowadzania poleceń - i ewentualnie danych - oraz do wyświetlania
wyników przetwarzania bądź innych komunikatów. Przetwarzanie odbywa się w komputerze centralnym; tam też znajdują się
pamięci zewnętrzne i inne urządzenia wejścia-wyjścia.



sieci z wydzielonym serwerem - zdecentralizowanie przetwarzania, a także rozdzielenie zarządzania na poszczególne
autonomiczne komputery sieci. Specjalny komputer (może ich być więcej) jest przeznaczony (dedykowany) do pełnienia funkcji
serwera, np. plików lub wydruku. Z takiego komputera użytkownik nie może wprowadzać poleceń tak, jak ze stacji roboczej.



sieci partnerskie - komputer może odgrywać jednocześnie rolę klienta i serwera. Oznacza to, że użytkownik korzysta ze swego
komputera jak ze stacji roboczej, tzn. wykonuje na nim przetwarzanie i prosi o usługi inne komputery w sieci. Jednocześnie
użytkownik może wskazać, które zasoby swojego komputera chce udostępnić innym. W ten sposób określa w sieci partnerskiej
swój komputer jako serwer. LANtastic firmy Artisoft.

b) topologia logiczna (najważniejszym elementem jest protokół transmisji, który ustala formaty danych przesyłanych między

komputerami (formaty ramek, zasady interpretacji nagłówka i innych elementów sterujących w komunikacie) oraz sposób
tworzenia, przebiegu i zakończenia połączenia).



Protokół Ethernet - przy ustalaniu kolejności dostępu do łącza stosuje metodę wykrywania kolizji. W sytuacji kolizji
wszystkie transmisje muszą zostać przerwane i wznowione po czasie wygenerowanym losowo przez zainteresowane
komputery.



Protokół Token Ring - do ustalania kolejności nadawania w sieci stosuje znacznik (ang. token), będący specjalnym
komunikatem przekazywanym w sieci między komputerami. Jedynie komputer, który w danej chwili posiada znacznik,
może rozpocząć nadawanie. Dopiero po zakończeniu transmisji znacznik jest przekazywany dalej - według ustalonej
kolejności. Opisana procedura uniemożliwia powstanie kolizji. W sieciach o dużym ruchu komunikatów ta metoda ustalania
kolejności dostępu do łącza jest lepsza niż dopuszczanie do kolizji i zapewnia szybkość transmisji 16 Mb/s. Może być
stosowany wraz z topologią pierścienia (ring znaczy «pierścień»), a także z topologią szyny, jeżeli tylko ustalono tzw.
logiczny pierścień komputerów w sieci, tj. kolejność przekazywania znacznika.



FDDI - stosuje do przesyłania danych światłowód, zwykle w postaci podwójnego pierścienia, z przeciwnym kierunkiem
transmisji, przy czym jeden pierścień jest traktowany jako podstawowy, a drugi jako zapasowy. Umożliwia to rekonfigurację
sieci w razie awarii okablowania lub węzła (komputera). Protokół FDDI stosuje zasadę przekazywania znacznika. Użytkowa
szybkość transmisji wynosi 100 Mb/s. Mankamentami tego rozwiązania są bardzo wysoki koszt i skomplikowana instalacja
sieci światłowodowej.

c) Protokoły komunikacyjne – zbiór reguł dotyczących wysyłania danych w sieć i odbierania danych w sieci. Opisują metody

podziału wiadomości na pakiety i przesyłania ich przez łącze fizyczne.



Protokół TCP/IP – zestaw protokołów komunikacyjnych, wśród których podstawę stanowi protokół IP.

27. Sieć Internet – definicja, charakterystyka, zalety, wady

Internet - ogólnoświatowa sieć komputerowa, która jest logicznie połączona w jednolitą sieć adresową opartą na protokole IP.
Dostarcza ona lub wykorzystuje usługi wyższego poziomu, które oparte są na funkcjonowaniu telekomunikacji i związanej z nią
infrastrukturze. Jest uniwersalnym, ogólnoświatowym systemem wymiany informacji i komunikowania się. Jest także złożonym
zbiorem ogromnej ilości zasobów.
Zalety:
* najbogatsze i rozproszone źródło informacji,
* sprawny system wyszukiwania informacji ( pojęć encyklopedycznych, rozwiązań różnego rodzaju problemów itp.)
* największa szczegółowość
* stała obecność (24h na dobę)
* równouprawnienie w dostępie do informacji
* wszechobecność
* dostęp do ofert firm z całego świata
* międzynarodowe kontakty
* bezpośredni kontakt z producentem
Wady:
*włamania do sieci z zewnątrz(dostęp ogólnoświatowy) oraz z wewnątrz( np. sieć w firmie)
* wirusy komputerowe
* niezadowalająca prędkość przesyłania danych

28. Budowa domen: definicja, elementy

Nazwa domenowa-składa się z nazwy komputera i hierarchii domen, w których się znajduje. Np. ds25.ue.wroc.pl (ds25-nazwa
komputera, Uniwersytet Ekonomiczny, Wrocław, Polska)

Nazwa

domeny

Kategoria

com

edu

gov

mil

net

int

org

organizacje komercyjne;

instytucje naukowe

agencje rządowe;

organizacje wojskowe;
organizacje podtrzymujące działanie sieci;
organizacje międzynarodowe;

inne organizacje (niedochodowe).

Arts

Firm

Info

Nom

Rec

Shop

web

Organizacja związana z kulturą i sztuką

Biznes lub firma
Organizacja świadcząca usługi informatyczne

potrzeba nazewnictwa indywidualnego

Rekreacja i wypoczynek
Towary na sprzedaż
Organizacja zwiazana z siecią www

29. Usługi sieci Internet i ich charakterystyka: dostęp do stron WWW, poczta elektroniczna, przesyłanie plików, zdalne logowanie,

grupy dyskusyjne, chat, serwisy informacyjne, systemy telekonferencyjne, sklepy internetowe.
Usługi internetowe, których dostawcą jest ISP(Internet Service Provider):

* dyskutowanie w czasie rzeczywistym
* transferowanie plików- FTP, P2P

30. Społeczeństwo informacyjne

Społeczeństwo informacyjne - terminem określa się społeczeństwo, w którym towarem staje się informacja traktowana jako
szczególne dobro niematerialne, równoważne lub cenniejsze nawet od dóbr materialnych. Przewiduje się rozwój usług
związanych z 3P (przesyłanie, przetwarzanie, przechowywanie informacji).

31. E-gospodarka, segmenty, charakterystyka.

E-gospodarka to wykorzystywanie technologii informatycznych w procesach gospodarki rynkowej: produkcja, sprzedaż i dystrybujca

produktów poprzez sieci teleinformatyczne.

Segmenty e- gospodarki:

E-ADMINISTRACJA
stosowanie TI w administracji publicznej w celu poprawy jakości świadczonych przez administrację usług. Ma ona uprościć
załatwianie spraw urzędowych oraz umożliwić uzyskiwanie informacji na ich temat.

E-MARKETING
działania na wirtualnym rynku zmierzające do realizacji wymiany dóbr, informacji, produktów, usług i środków finansowych.

E-HANDEL
Wykorzystuje środki i urządzenia elektroniczne w celu zawarcia transakcji handlowej- sklepy internetowe.

E-USŁUGI
usługi świadczone drogą elektroniczną. Ich wykonanie bez technologii inf. jest niemożliwe. Np. zakup polisy ubezpieczeniowej,.

E-LOGISTYKA
obejmuje aspekty wykorzystania Internetu i systemów inf. celem współpracy i integracji w łańcuchach i sieciach dostaw.

E-BANKOWOŚĆ
Banki umożliwiają dostęp do rachunku za pomocą komputera, bankomatu, telefonu itp. -> TELEBANKING

INNE
telepraca, kształcenia na odległość, e- finanse, SIP (system informacji przestrzennej), dostarczanie informacji, e-zdrowie, e-

profilaktyka, e-produkcja, e-strategia, EDI(elektroniczna wymiana informacji), RFID- system kontroli przepływu

32. Distance Learning.

Distance Learning – kształcenie na odległość. Odseparowaniem od nauczyciela. Komunikacja, w której pośredniczy tradycyjna

poczta i technologia komunikacyjna. Np. szkoły korespondencyjne, Edutainment.

33. Telepraca jako forma zarobkowania społeczeństwa informacyjnego.

Telepraca (zdalna praca) - praca poza siedzibą przedsiębiorstwa, jednak z kontakcie z przełożonymi i współpracownikami za
pomocą urządzeń telekomunikacyjnych (telefon, telefaks, wideofon).Celem pracy zdalnej jest ograniczenie kosztów powierzchni
biurowej oraz efektywniejsze wykorzystanie czasu pracownika (brak konieczności dojazdu do pracy). Telepraca umożliwia
pracownikom łatwiejsze pogodzenie obowiązków służbowych ze sprawami osobistymi i rodzinnymi. W Polsce pracę zdalną
wykonuje jedynie 3% pracowników (dla porównania w Europie - 15%).

34. Technologia RFID.

RFID (ang. Radio-frequency identification) – technologia, która wykorzystuje fale radiowe do automatycznej identyfikacji

produktów.

W podstawowej konfiguracji system składa się z:



Układu czytnika:

o

czytnika zawierającego nadajnik, odbiornik i dekoder,

o anteny nadawczo odbiorczej lub dwóch anten: nadawczej i odbiorczej,



Układu etykiet zwanych transponderami lub znacznikami składającymi się z:

o

układu elektronicznego, będącego układem scalonym bez obudowy

o anteny.

Działanie systemu jest następujące: czytnik za pomocą anteny nadajnika wytwarza zmienne falę elektromagnetyczną, ta sama lub
druga antena odbiera fale elektromagnetyczne, które są następnie filtrowane i dekodowane, tak by odczytać odpowiedzi
znaczników.

35. Wizualizacja informacji ekonomicznej
Wizualizacja informacji ekonomicznej – prezentacja graficzna złożonych struktur danych w celu wspomagania pozyskiwania
informacji potrzebnych do dokonania wyboru i podjęcia decyzji. Musi uwzględniać: zadanie, odbiorcę, typ danych, właściwości
poszczególnych metod graficznych, czas.

Obraz graficzny: tabele, wykresy, schematy, mapy, ikony, rysunki, zdjęcia

36. informacji ekonomicznej: tabele, wykresy, schematy, mapy, ikony, rysunki, zdjęcia.
a) Tabele (numeryczne, graficzne)
b) Wykresy (powierzchniowe, pierścieniowe, liniowe, słupkowe, punktowe)
c) Schematy (organizacyjne, koliste, typu piramidy, sieciowe, przepływu, czasowe, kaskadowe)
d) Mapy
e) Ikony
f) Rysunki
g) Zdjęcia

37. Technologia multimedialna charakterystyka.

Multimedia:

a) Tradycyjne – za integrację i kontrolę działania elementów odpowiada człowiek

b) Zautomatyzowane - za integrację i kontrolę działania elementów odpowiadają urządzenia techniczne

c) Komputerowe - za integrację i kontrolę działania elementów odpowiada komputer

Technologia multimedialna – układ zespalający środowisko sprzętowe i programowe, pozwalające użytkownikowi na
wprowadzenie, przetwarzanie i prezentowanie różnych form danych. Elementami są sprzęt (np. skaner, kamera, głośniki,

mikrofon) i oprogramowanie (multimedialny system operacyjny, multimedialne oprogramowanie narzędziowe, aplikacje

multimedialne).



Poziom sprzętowy: (urządzenia wejścia, urządzenia przetwarzania danych, urządzenia przechowywania danych,
urządzenia wyjściowe)



Poziom reprezentacji danych - określa metody i standardy kodowania danych ( Media reprezentacji tekstu, dźwięku,

obrazu nieruchomego, obrazu ruchomego)



Poziom komunikatów (Komunikaty tekstowe, dźwiękowe, graficzne)

38. Obiekty multimedialne: tekstowe, dźwiękowe, graficzne.

a) Komunikaty tekstowe – występujące wtedy, gdy użytkownik multimediów może je przeczytać jako ciąg znaków.

b) Komunikaty dźwiękowe – wszystko, co człowiek może usłyszeć.

c) Komunikaty graficzne – mogące mieć postać obrazu nieruchomego lub obrazu ruchomego.

39. Funkcje multimediów: komunikacyjna, informacyjna, prezentacyjna, edukacyjna.

Funkcje multimediów:



Komunikacyjna – umożliwia łączenie technik form komunikowania



Informacyjna – pozwala na uzyskanie szybkiego dostępu do potrzebnych informacji



Prezentacyjna – połączone multimedia przekazują informacje.



Edukacyjna - sprzyja szybszej nauce.

40. Multimedialne rozwiązania informatyczne: wideopoczta, wideokonferencja, zdalne nauczanie, telepraca, kioski multimedialne.

Kiosk multimedialny – pełni funkcje punktu informacyjnego, pozwala na uzyskanie potrzebnych ogólnodostępnych informacji.

41.

Algorytmy i ich podział.

Algorytm – to opis postępowania, który zawiera dokładnie i jednoznacznie ustalone, kolejno po sobie następujące polecenia do

wykonania, a by otrzymać poprawne (jeśli istnieje) rozwiązanie, w skończonym czasie.
Algorytm w informatyce – skończony ciąg czynności służący do przetwarzania zbioru danych wejściowych w zbiór danych
wyjściowych.

Rodzaje algorytmów:



proste



rozgałęzione



cykliczne



mieszane

42. Formy prezentacji algorytmu i ich charakterystyka.

a) Metody graficzne

 schemat blokowy – graficzne przedstawienie rodzaju i kolejności wykonywania czynności (operacji) wynikających z

przyjętego algorytmu rozwiązywania zadania. Tworzy się go z użyciem symboli graficznych zwanych blokami., których
kształt określa rodzaj czynności, a napis wewnątrz precyzuję tę czynność oraz ustala jej parametry. Bloki tworzące taki
schemat łączy się strzałkami wskazującymi kolejność wykonywania czynności składających sie na dany algorytm.

Przy tworzeniu schematu blokowego obowiązują następujące reguły łączenia boków:

1. Zaczyna się od Startu, który może być tylko jeden.
2. Kończy się na Stop, których może być kilka.
3. Do każdego bloku może dochodzić dowolna liczba strzałek.
4. Z każdego bloku, z wyjątkiem bloku decyzyjnego, może wychodzić tylko jedna strzałka; z bloku decyzyjnego muszą wychodzić

dwie strzałki oznaczone odpowiednio „tak” lub „nie”.

5. Blok graniczny i łącznik są pozbawione jednej ze strzałek: dochodzącej lub wychodzącej; wszystkie pozostałe bloki muszą mieć

dwie strzałki.

6. Bloki powinny być dołączane do schematu w „naturalnej” kolejności, tj. od góry do dołu i ewentualnie od lewej do prawej.

Nazwa bloku

Symbol graficzny

Wyjaśnienie

Blok graniczny

Oznacza początek lub koniec algorytmu

Blok wejścia/wyjścia

Napis wewnątrz bloku określa rodzaj czynności oraz
nazwy danych wejściowych i wyjściowych.

Drukuj, czytaj, dane do obliczen

Blok podstawienia

(zwany operatorem)

Oznacza wykonanie operacji podstawienia lub
obliczeniowych

Blok decyzyjny

Oznacza wybór jednego z dwóch wariantów
wykonywania algorytmu, dokonywany na podstawie
sprawdzenia warunku wpisanego wewnątrz bloku.

Blok komentarza

Służy do umieszczania ewentualnych wyjaśnień dla
użytkownika schematu, ułatwiających zrozumienie jego
poszczególnych części.

Łączniki:
wewnątrzstronicowy i
miedzystronicowy

Służą do łączenia odrębnych części schematu blokowego
znajdujących się na tej samej (łącznik
wewnątrzstronicowy) lub odrębnych stronach (łącznik
międzystronicowy).

 schemat przetwarzania – służy do opisu technologicznego poszczególnych procesów przetwarzania danych w systemie.

istotna rolę w tej technice odgrywa prezentacja rzeczywistej sekwencji operacji realizowanych przez system.

Schemat przetwarzania składa się z trzech części:

1.

graficznej – za pomocą odpowiedniej kombinacji symboli oraz linii oznaczających powiązania między nimi)

2.

opisowa –szczegółowość zależy od autora

3.

opcjonalna – legenda wyjaśniająca znaczenia zastosowanych symboli

 tablice decyzyjne - pozwalają określić w odpowiedniej formie tabelarycznej, jakie czynności należy podjąć przy spełnieniu

pewnych, określonych z góry warunków, przedstawiając w bardzo poglądowy sposób złożone zależności i związki.

Tablica składa się z czterech zasadniczych bloków (pól):

1.

Wszystkie warunki wpisywane są w polu „Opis warunków”.

2.

Wszystkie czynności (działania, operacje) wpisywane są do pola „Opis czynności”

3.

Wszystkie możliwe kombinacje warunków umieszczane są w polu „Zapis warunków” (zwanego też „Polem wyboru” lub „Polem

reguł”), gdzie stosuje się zazwyczaj symbole T (tak), N (nie).

4.

Wszystkie wskazania czynności, które zostaną wykonane w ramach danych reguł decyzyjnych są zapisywane w polu „Wskazanie

czynności” (zwane też „Polem decyzji”)

Wyróżniamy następujące rodzaje tablic:

 pełne – zawierające wszystkie możliwe reguły decyzyjne;
 zredukowane – zawierające jedynie tzw. reguły istotne
 pośrednie – będące fazą przejściową pomiędzy tablicą pełną a zredukowaną
 rozszerzone – gdy w polu zapisu warunków występują dodatkowe symbole charakterystyczne dla warunków, które wiążą się z

opisywanym algorytmem.

 drzewo decyzji – warunki są umieszczane seriami tekstów z góry na dół lub od lewej do prawej, tworząc strukturę drzewa.

Węzły są pytaniami (lub czynnościami spełniającymi warunki), a łuki (gałęzie) działaniami. Ostatnia decyzja (wniosek) jest
osiągalna w końcowym węźle drzewa.

 tablica krzyżowa – jest to tablica dwuwymiarowa. W nagłówkach kolumn i wierszy wpisywane są odpowiednie elementy

(np. stanowiska, funkcje, czynności). Pokazanie odpowiednich związków odbywa się przez wstawienie odpowiedniego znaku
lub liczby.

b) Metody opisowe

 Zapis słowny
 Zapis matematyczny
 Opis kolejnych kroków
 Język strukturalny
 pseudokody

43. Reguły poprawnego algorytmu.
Reguły algorytmu:

 Skuteczność – gwarantuje znalezienie rozwiązania
 Skończoność – składa się ze skończonego ciągu liczby operacji elementarnych
 Uniwersalność – maksymalne uogólnienie
 Powtarzalność – prowadzi do identycznych wyników bez względu na osobę realizującą

 Jednoznaczność
 Sekwencyjność
 Racjonalność
 Szczegółowość

44. Standard UML w algorytmizacji procesów biznesowych. Rodzaje diagramów w standardzie UML: przypadków użycia,

czynności, stanów, przebiegu, kooperacji, klas.

UML – język formalny wykorzystywany do modelowania różnego rodzaju systemów

.

Służy do modelowania dziedziny problemu

.

UML jest głównie używany wraz z jego reprezentacją graficzną – jego elementom przypisane są symbole, które wiązane są ze sobą
na diagramach.

Diagramy struktur:



Diagram Przypadków użycia - jakie działania podejmują aktorzy i kim są



Diagram Czynności -czynności wykonywane wraz z upływem czasu. (Stan początkowy i końcowy – okrąg, stany akcji – owale,

przepływy – linie ze strzałką)



Diagram stanów – obrazuje dynamiczne aspekty systemu, takie jak wpływ kolejności zdarzeń na zachowania różnych obiektów.



Diagram przebiegu – kolejność występowania komunikatów w czasie



Diagram kooperacji – interakcje. Zbiór obiektów, połączeń między nimi, a także przesyłanych komunikatów



Diagram Klas – klasy i związki między nimi



Diagram Obiektów



Diagram Komponentów



Diagram Strukturalny



Diagram przeglądu interakcji



Diagram przebiegów czasowych



Diagram Wdrożenia

45. Technologia baz danych: funkcje SZBD, tabele, relacje.

SZBD – System zarządzania bazą danych (uniwersalne oprogramowanie ogólnego przeznaczenia, które ułatwia definiowanie,
konstruowanie, manipulowanie i udostępnianie.

Funkcje:



Ochrona



Archiwizowanie



Manipulowanie



udostępnianie

c) Bazy danych (według modelu danych, których używają) : hierarchiczne (struktura drzewiasta, 1:n), sieciowe (m:n),

relacyjne obiektowe, obiektowo-relacyjne, strumieniowe, temporalne.

d) Typy danych: numeryczne (całkowite, rzeczywiste), znakowe (o stałej długości, o zmiennej długości), daty i czasu.

e) Bazy strumieniowe

f) Temporalny model bazy danych (czas ważności określonych danych, czas wprowadzenia)

g) Własności baz danych:

•

Niezależność aplikacji i danych

•

Abstrakcyjna reprezentacja danych

•

Różnorodność sposobów widzenia danych

•

Fizyczna i logiczna niezależność danych

h) Język SQL:

o

DDL (język definicji struktur danych)

o

DML (język manipulacji danymi)

o

DCL (język sterowania danymi)

46. Hurtownie danych.

Hurtownie danych - rodzaj bazy danych (tematycznej, integrowanej, zmiennej w czasie) wykorzystywanej w procesach decyzyjnych.
Dane z hurtowni przekształca system OLAP. Istnieje wielowymiarowy schemat (dzieli się na schemat gwiazdy i płatka śniegu)

Zawiera dane: historyczne, stabilne, zintegrowane, zorientowane tematycznie.
Narzędzia typu ETL – (Extract, Transform, Load - ekstrakcja, filtrowanie, ładowanie) – migawka danych

Rodzaje hurtowni:

a) Korporacyjne hurtownie danych – mają zwykle postać dużych realizacji informatycznych.

b) Wirtualne hurtownie danych – oferują perspektywy przedstawiające zawartość operacyjnych baz danych.

c) Składanie danych (hurtownie tematyczne) – obsługujące poszczególne jednostki organizacyjne firmy.

Hurtowania danych ma na ogół strukturę warstwową.

•

Źródła danych (wewnętrzne, zewnętrzne)

•

Centralna hurtownia danych

•

Lokalne hurtownie danych (hurtownie tematyczne, składnice danych)

•

Magazyn danych operacyjnych

Projektowanie hurtowni danych

a) Architektura scentralizowana

b) Architektura warstwowa

c) Architektura federacyjna

47. Business Intelligence.
Business Intelligence - systemy gromadzenia, przetwarzania i udostępniania wiedzy korporacyjnej, zwanej też inteligentnymi
systemami wspomagania biznesu, informacji zarządczej czy wiedzy biznesowej.

48. Drążenie danych – Data Mining

Data Mining - Drążenie danych. jeden z etapów procesu odkrywania wiedzy z baz danych.

Wśród metod wyróżnia się: streszczanie, poszukiwanie asocjacji, analiza jakościowa danych, analiza ilościowa danych, klasyfikacja,
grupowanie.