„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Ewa Jasińska

Planowanie i rozliczanie produkcji 311[25].Z5.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr inż. Jadwiga Rudecka
dr inż. Elżbieta Wiśnios

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Ewa Jasińska





Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

ą

programu jednostki modułowej 311[25].Z5.03,

„Planowanie i rozliczanie produkcji”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu
technik obuwnik.
















Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia
5.1.

Plan produkcji i jego zadania
5.1.1

Ć

wiczenia

5.2.

Teoretyczne aspekty planowania wykonawczego w przemyśle obuwniczym
5.2.1.

Ć

wiczenia

12
12
12
15
15

5.3.

Praktyczne aspekty planowania wykonawczego, kontroli i rozliczania
zadań produkcyjnych w przedsiębiorstwach obuwniczych

19

5.3.1.

Materiał nauczania

19

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

7.

Literatura

22
31

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik obuwnik.

W poradniku zamieszczono:

−−−−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, aby
bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−−−−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,

−−−−

przykładowe scenariusze zajęć,

−−−−

ć

wiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-uczenia oraz

ś

rodkami dydaktycznymi,

−−−−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. pokazu z objaśnieniem,
ć

wiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

311[25].Z5

Organizacja i obsługa procesów

produkcyjnych

311[25].Z5.04

Zarządzanie jakością

311[25].Z5.03

Planowanie i rozliczanie produkcji

311[25].Z5.01

Organizacja procesów wytwarzania

obuwia

311[25].Z5.02

Normowanie zużycia materiałów

i czasu pracy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

rozpoznawać formy i elementy konstrukcyjne obuwia,

–

charakteryzować typy i rodzaje obuwia,

–

stosować zasady oznaczania wielkości elementów obuwia,

–

dobierać kopyta obuwnicze,

–

rozpoznawać, charakteryzować i klasyfikować materiały obuwnicze,

–

rozpoznawać i charakteryzować wady materiałów obuwniczych,

–

oceniać jakość materiałów obuwniczych,

–

określać wpływ wad materiałowych na wskaźniki ekonomiczne i jakość obuwia,

–

dobierać materiały do typu i przeznaczenia obuwia,

–

posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną,

–

klasyfikować i dobierać maszyny i urządzenia produkcyjne,

–

wycinać elementy cholewek i spodów obuwia z materiałów płaskich,

–

poddawać wycięte elementy procesom obróbczym i montażowym,

–

wytwarzać elementy obuwia z gumy i tworzyw sztucznych,

–

stosować techniki łączenia elementów obuwia,

–

wytwarzać cholewki do obuwia,

–

ć

wiekować, montować i wykończać obuwie,

–

stosować zasady projektowania i konstruowania obuwia,

–

projektować wierzchy i spody obuwia,

–

organizować procesy wytwarzania obuwia,

–

normować zużycie materiałów do produkcji obuwia i czasu pracy,

–

przestrzegać przepisy BHP i ochrony przeciwpożarowej

–

udzielać pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

–

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

określić składniki oraz zasady tworzenia planu produkcji,

–

określić cele i zadania planowania wykonawczego,

–

określić zdolności produkcyjne oraz stopień ich wykorzystania,

–

ustalić zakres i program pracy dla stanowisk roboczych,

–

zsynchronizować przebieg pracy we wszystkich fazach procesu wytwarzania,

–

ustalić optymalną wielkość partii produkcyjnej,

–

określić zasady rozpisywania zadań produkcyjnych na podstawie planu produkcji
i kalendarza pracy,

–

posłużyć się kalendarzem produkcji i biuletynem produkcyjnym,

–

sporządzić i zaewidencjonować limity zużycia materiałów w procesie produkcji,

–

wypełnić dokumentację planistyczną i warsztatową,

–

ocenić zgodność przebiegu produkcji z planem, a w miarę potrzeb zastosować działania
korygujące,

–

określić zasady magazynowania, ewidencjonowania i przekazywania materiałów
i półproduktów,

–

wypełnić dokumentację magazynową,

–

rozliczyć pobrane materiały, wykonane półprodukty i wyroby,

–

dokonać analizy zużycia materiałów oraz oceny wykonania zadań produkcyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

...........................................................................

Modułowy program nauczania: Technik obuwnik 311[25]
Moduł:

Organizacja i obsługa procesów produkcyjnych 311[25].Z5

Jednostka modułowa:

Planowanie i rozliczanie produkcji 311[25].Z5.03

Temat: Charakterystyka czynników wpływających na wielkość planowanej produkcji

obuwia.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności ustalania zdolności produkcyjnej stanowiska roboczego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić i scharakteryzować czynniki mające wpływ na wielkość planowanej produkcji,

−

wskazać czynniki mające największy wpływ na wielość planowanej produkcji,

−

obliczyć w oparciu o dane wyjściowe zdolność produkcyjną stanowiska roboczego,

−

ustalić rezerwy zdolności produkcyjnej,

−

określić stopień wykorzystania zdolności produkcyjnej,

−

ustalić wskaźnik rezerw zdolności produkcyjnej,

−

dokonać oceny ekstensywnego i intensywnego wykorzystania stanowiska roboczego,

−

wskazać zależność zachodzącą między wskaźnikami ekstensywnego i intensywnego
wykorzystania zdolności produkcyjnej,

−

wskazać sposoby usuwania rezerw ekstensywnych i zagospodarowania rezerw
intensywnych.

Metody nauczania–uczenia się:
–

tekst przewodni,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia obliczeniowe,

–

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca w zespołach 2–3 osobowych.

Czas: godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:
–

plansze, przezrocza, schematy ilustrujące czynniki mające wpływ na ustalenie wielkości
planowanej produkcji,

–

plansze ilustrujące zasady i metody ustalania zdolności produkcyjnej stanowisk roboczych,

–

przybory do pisania,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 7.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celu zajęć.

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4.

Podział uczniów na zespoły i wybór lidera zespołu.

5.

Wylosowanie przez lidera wykazu danych wyjściowych do wykonania obliczeń zadanych
w ćwiczeniu.

6.

Realizacja zajęć:

−

każdy zespół dokonuje analizy wylosowanych przez lidera danych wyjściowych,

−

uczniowie porządkują dane i ustalają kolejność obliczeń,

−

każdy uczeń zapisuje wzory do obliczeń,

−

uczniowie w zespołach analizują zapisane przez siebie wzory matematyczne i w wyniku
dyskusji ustalają ostateczną wersję obliczeń,

−

uczniowie podstawiając dane do wzorów matematycznych obliczają: zdolność produkcyjną
stanowiska roboczego, rezerwy zdolności produkcyjnej, stopień wykorzystania zdolności
produkcyjnej, wskaźnik rezerw zdolności produkcyjnej oraz wskaźniki ekstensywnego
i intensywnego wykorzystania stanowiska roboczego,

−

uczniowie

definiują

zależności

zachodzące

między

wskaźnikami

intensywnego

i ekstensywnego wykorzystania zdolności produkcyjnej,

−

uczniowie wskazują sposób usuwania rezerw ekstensywnych i zagospodarowania rezerw
intensywnych na stanowisku roboczym,

−

nauczyciel cały czas kontroluje pracę uczniów.

7.

Po wykonaniu zadań lider zespołu prezentuje wykonaną pracę omawiając zasady
dokonywania obliczeń oraz trudności napotkane podczas ich realizacji.

8.

Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych obliczeń i ustaleń.

9.

Uczniowie pozostałych zespołów oceniają jakość wykonanej pracy.

10.

Klasa wspólnie z nauczycielem w ramach dyskusji dydaktycznej dokonuje oceny
wykonanego ćwiczenia.

Zakończenie zajęć

Praca domowa:

Odszukaj w czasopismach fachowych i w Internecie materiały zawierające informacje

o znaczeniu zdolności produkcyjnej przy ustalaniu wielkości planu produkcji i sposobach jej
obliczania. Z przestudiowanych materiałów napisz krótką notatkę w formie streszczenia
poznanego tekstu.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

………………………………………………………..

Modułowy program nauczania: Technik obuwnik 311[25]
Moduł:

Organizacja i obsługa procesów produkcyjnych 311[25].Z5

Jednostka modułowa:

Planowanie i rozliczanie produkcji 311[25].Z5.03

Temat: Planowanie wykonawcze (operatywne) w zakładach obuwia

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności sporządzania planu wykonawczego na 1 okres

w następnym roku kalendarzowym liczony od 2 do 15 stycznia.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować zasady okresowego planowania wykonawczego w zakładach obuwia,

−

przeanalizować plan produkcji obuwia w zakładzie,

−

określić założenia wstępne i strukturę okresowego planu wykonawczego (operatywnego),

−

wskazać służby zakładu uczestniczące w tworzeniu planu wykonawczego,

−

sporządzić szczegółowy plan wykonawczy na okres od 2 do 15 stycznia przyszłego roku
według otrzymanego planu produkcji i przyjętych założeń wstępnych,

−

dokonać ewentualnej korekty planu wykonawczego,

−

przekazać plan wykonawczy ewentualnie jego fragmenty (wyciągi) zainteresowanym
i odpowiedzialnym za jego realizację komórkom funkcjonalnym zakładu,

−

rozróżnić dokumenty stanowiące załączniki do planu wykonawczego.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

metoda ćwiczeń praktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

plansze ilustrujące zasady i strukturę planowania wykonawczego,

−

struktury organizacyjne zakładów obuwniczych,

−

dokumentacje technologiczne wytwarzanych typów i rodzajów obuwia,

−

druki wykorzystywane w procesie planowania, kontroli i rozliczania produkcji obuwia,

−

założenia do planu produkcji i charakterystyka zakładu, dla którego będzie opracowany plan
wykonawczy,

−

przybory do pisania,

−

papier formatu A4,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w zespołach 2–3 osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dudaktyczne.

Zadanie dla ucznia:

Dysponując danymi w postaci planu produkcji na I kwartał następnego roku oraz

charakterystyką zakładu obuwia, w którym ten plan ma być realizowany opracuj szczegółowe
założenia wstępne i wykonaj plan wykonawczy na 1 okres roku następnego trwającego od
2 do 15 stycznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.

3.

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego i ćwiczeń praktycznych.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego i ćwiczeń praktycznych.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Jakie elementy zawiera plan produkcji obuwia i na jakie okresy czasu jest sporządzany?

2.

Kto i jakie piony otrzymują plan produkcji przed wykonaniem planu wykonawczego
i w jakim celu ?

3.

Co stanowi podstawę wykonania planu wykonawczego?

4.

Jaka jest struktura planu wykonawczego?

5.

Z których komórek funkcjonalnych przedsiębiorstwa, przedstawiciele uczestniczą
w procesie tworzenia planu wykonawczego?

6.

Jakie dokumenty należy opracować po zatwierdzeniu planu wykonawczego przez
kierownictwo produkcji?

Faza II. Planowanie
1.

Jak należy zinterpretować założenia planu produkcji stanowiące podstawę sporządzania
planu wykonawczego?

2.

Które z elementów planu produkcji będą wykorzystane w planie wykonawczym?

3.

Jaką strukturę powinien mieć projektowany plan wykonawczy?

4.

Które asortymenty i wzory obuwia będą produkowane i w jakich wielkościach?

5.

Jakie dokumenty należy opracować po zatwierdzeniu planu wykonawczego przez
kierownictwo produkcji?

Faza III. Ustalenie
1.

Uczniowie w zespołach zgłaszają propozycje założeń i strukturę planu wykonawczego.

2.

Uczniowie wskazują, które asortymenty obuwia i w jakich ilościach oraz w których
oddziałach będzie montowane obuwie.

3.

Uczniowie ustalają sortyment wielkościowy obuwia i numerację planów dziennych oraz
proponują kolorystykę i procentowy udział poszczególnych kolorów wierzchów obuwia.

4.

Uczniowie wskazują nazwy dokumentów jakie należy opracować po zatwierdzeniu planu
wykonawczego.

5.

Uczniowie konsultują z nauczycielem propozycje ustaleń i w razie potrzeby dokonują
stosownych poprawek i uzupełnień.

Faza IV. Wykonanie
1.

Uczniowie na wcześniej przygotowanych drukach rozpisują plany wykonawcze według
wcześniej ustalonych założeń.

2.

Uczniowie zapisują nazwy dokumentów, które należy wykonać po zatwierdzeniu planu
wykonawczego i wskazują nazwy komórek odpowiedzialnych za ich wykonanie.

3.

Uczniowie charakteryzują i opisują wskazane dokumenty, które stanowią integralną część
planu wykonawczego,

Faza V. Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają w zespołach poprawność opracowanego planu wykonawczego i jego
spójność.

2.

Uczniowie sprawdzają poprawność w zakresie nazewnictwa i charakterystyki dokumentów
stanowiących załączniki do planu wykonawczego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

3.

Nauczyciel sprawdza i ocenia pracę zespołów oraz indywidualne zapisy uczniów.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy opracowania planu sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać jakie umiejętności były
ć

wiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Plan produkcji i jego zadania

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie poniższych danych oblicz wartość produkcji globalnej: w planie na

31.12.2005 r. przewidziano remanenty poszczególnych składników produkcji na kwotę
50 tys. zł, a na 31.12.2006 r. na kwotę 80 tys. zł. Zaplanowana produkcja towarowa na rok 2006
wynosiła 900 tys. zł.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy danych zawartych w ćwiczeniu,

2)

obliczyć różnicę wartości remanentów końcowego i początkowego,

3)

dodać wartość otrzymanej różnicy do wartości produkcji towarowej,

4)

obliczyć wartość produkcji globalnej,

5)

wskazać różnicę jaka występuje między wartością produkcji globalnej i towarowej,

6)

zaprezentować wyniki swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze charakteryzujące wielkości produkcji globalnej i towarowej,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A5,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Określ czynniki mające wpływ na wyznaczenie wielkości planu produkcji, wytypuj spośród

nich trzy, które z punktu budowy planu produkcji mają największe znaczenie i uzasadnij swój
wybór.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować zasady tworzenia planu produkcji w zakładzie obuwia,

2)

określić i zapisać nazwy czynników mających wpływ na wielkość planu produkcji,

3)

uszeregować wymienione czynniki według hierarchii ważności od najważniejszych do mniej
ważnych,

4)

uzasadnić swój wybór dla pierwszych trzech czynników,

5)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze charakteryzujące wyznaczniki i mierniki planu produkcji w zakładach obuwia,

–

charakterystyki czynników mające wpływ na wielkość produkcji,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

W oparciu o otrzymane dane oblicz: zdolność produkcyjną stanowiska roboczego, rezerwę

zdolności produkcyjnej, wskaźnik wykorzystania zdolności produkcyjnej i wskaźnik rezerw
zdolności produkcyjnej.

Dane do obliczeń: dysponowany fundusz czasu pracy T

d

= 2050 godzin, czas niezbędny do

wykonania jednostki wyrobu t = 3,8 minuty, rzeczywiście wypracowany fundusz czasu pracy
T

f

= 1980 godzin, wielkość wykonanej produkcji P

f

= 23400 par elementów spodowych obuwia

poddanych obróbce metodą frezowania.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy danych,

2)

usystematyzować dane do obliczeń,

3)

obliczyć zdolność produkcyjną według znanego wzoru i otrzymanych danych wyjściowych
w parach,

4)

obliczyć rezerwy zdolności produkcyjnej, które stanowią różnice między wielkościami:
zdolnością produkcyjną i rzeczywiście wykonaną produkcją w danym czasie,

5)

obliczyć wskaźnik wykorzystania zdolności produkcyjnej i wskaźnik rezerw zdolności
produkcyjnej w procentach,

6)

zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze ilustrujące zasady obliczania wskaźników wykorzystania zdolności produkcyjnej na
stanowiskach roboczych,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A4,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2. Teoretyczne aspekty planowania wykonawczego w przemyśle

obuwniczym

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dysponując danymi: wielkość produkcji w roku P = 80 tys. par półbutów męskich;

jednorazowe koszty przygotowania produkcji k

p

= 12 tys. zł; stopa procentowa p

z

= 9,5%; koszt

1 pary 95 zł , oblicz ekonomiczną wielkość serii wyrobów według wzoru Langiera.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy danych zawartych w ćwiczeniu,

2)

uporządkować dane do obliczeń,

3)

zapisać wzór Langiera i oznaczyć zapisane symbole,

4)

podstawić dane do wzoru i obliczyć ekonomiczną wielkość serii wyrobów,

5)

obliczyć ile razy w ciągu roku produkowana seria będzie powtórzona,

6)

zaprezentować wyniki obliczeń,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze ilustrujące metody obliczania ekonomicznej wielkości partii (serii) produkowanych
wyrobów,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A4,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Dysponując danymi: czas przygotowawczo-zakończeniowy dla wszystkich operacji

t

pz

= 270 minut, czas jednostkowy dla wszystkich operacji t

j

= 7,5 min, a współczynnik q dla

produkcji średnioseryjnej równa się 0,06, oblicz ekonomiczną wielkość serii wyrobów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy danych zawartych w ćwiczeniu,

2)

uporządkować dane do obliczeń,

3)

dobrać metodę obliczeń,

4)

zapisać wzór matematyczny adekwatny do wybranej metody,

5)

podstawić dane do wzoru i obliczyć ekonomiczną wielkość serii wyrobów,

6)

zaprezentować wyniki obliczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze ilustrujące metody obliczania ekonomicznej wielkości partii (serii) produkowanych
wyrobów,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A4,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

W przedsiębiorstwie obuwniczym funkcjonuje trójszczeblowy system planowania.

Scharakteryzuj poszczególne szczeble i podporządkuj im stosowne zadania, które są zapisane na
samoprzylepnych karteczkach.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zdefiniować szczeble planowania w systemie trójszczeblowym,

2)

przypisać poszczególnym szczeblom zadania związane z planowaniem techniczno-
ekonomicznym, międzywydziałowym i wydziałowym,

3)

zweryfikować zapisane zadania z napisami zamieszczonymi na karteczkach,

4)

oznaczyć trzy szczeble planowania na arkuszu A4 i przyporządkować im karteczki
z napisami,

5)

nakleić karteczki pod oznaczonymi szczeblami planowania,

6)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

karteczki samoprzylepne z określeniem zadań dla trójszczeblowego planowania,

–

przybory piśmiennicze,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

–

papier formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Na planszy wyszczególniono różnorodne czynniki, które mają wpływ na wybór planowania

wykonawczego. Spośród wymienionych czynników, wybierz dwa najważniejsze, scharakteryzuj
je i uzasadnij swój wybór.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy wszystkich czynników zamieszczonych na planszy,

2)

pogrupować czynniki na trzy kategorie: bardzo ważne, ważne, mniej ważne,

3)

wytypować z grupy czynniki bardzo ważne dwie pozycje i określić, która z nich jest
najważniejsza,

4)

scharakteryzować wybrane czynniki według przypisanej im hierarchii,

5)

uzasadnić wybór czynników,

6)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze ilustrujące i opisujące czynniki, które w sposób bezpośredni rzutują na wybór
metody planowania wykonawczego,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A4,

–

plansze do ćwiczeń,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 5

Wypełnij stronę tytułową planu dziennego dla krojczego Jana Kowalskiego, który w dniu

20.06.2007 roku ma dokonać rozkroju 100 par elementów cholewek trzewików młodzieżowo-
chłopięcych w numerze 24–20 par i w numerze 26–80 par z boksu bydlęcego korygowanego.
Ś

rednie zużycie skóry na 1 parę wynosi 22,5 dm

2

netto, a odpad całkowity O

c

= 20%. Cena 1 m

2

skóry wynosi 106 zł plus VAT 22%.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy danych zawartych w ćwiczeniu,

2)

przeanalizować druk planu dziennego krojczego,

3)

zidentyfikować numer grupy wielkościowej dla obuwia młodzieżowo-chłopięcego
i oznaczyć go na druku planu, stawiając obok znak X,

4)

obliczyć, z otrzymanych danych limit zużycia skóry na 100 par, cenę 1 m

2

skóry i wartość

skóry,

5)

wypełnić stronę tytułową planu dziennego,

6)

zaprezentować wypełniony druk.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

druk strony tytułowej planu dziennego krojczego,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A4,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.3. Praktyczne aspekty planowania wykonawczego, kontroli

i rozliczania zadań produkcyjnych w przedsiębiorstwach
obuwniczych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

W oparciu o założenia wstępne otrzymane od nauczyciela lub autentyczne dane z zakładu

obuwia, opracuj plan produkcji obuwia na I kwartał następnego roku kalendarzowego wzorując
się na metodyce wskazanej w poradniku lub stosowanej w zakładzie

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować założenia wstępne do planu,

2)

przeanalizować strukturę organizacyjną i wyposażenie oraz zatrudnienie w zakładzie pracy,

3)

przystosować otrzymane druki lub wykonać własne do zaewidencjonowania planowanych
zdarzeń jakie mają nastąpić w procesie produkcji,

4)

zaplanować produkcję w układzie produkowanych asortymentów i wzorów obuwia,
dziennej zdolności produkcyjnej, ilości dni roboczych i ogólnej ilości produkowanego
obuwia w poszczególnych wzorach,

5)

wykonać wersję roboczą planu produkcji obowiązującą w I kwartale następnego roku,

6)

zaprezentować wyniki swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

arkusz informacyjny o danych wyjściowych do sporządzenia planu wielkości produkcji
ogółem w rozbiciu na asortymenty, wzory i ilości, zdolności produkcyjne zakładu itp.,

–

autentyczne lub wykonane przez ucznia druki do sporządzania planu produkcji,

–

kalendarz do ustalenia dni roboczych w I kwartale następnego roku,

–

dokumentacja charakteryzująca zakład, dla którego będzie ustalany plan produkcji,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A4,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Ćwiczenie 2

W oparciu o dane rzeczywiste uzyskane w zakładzie obuwia lub fikcyjne dane uzyskane od

nauczyciela wynikające z symulacji zdarzeń w procesie produkcyjnym, dokonaj globalnego
miesięcznego rozliczenia zużycia materiałów podstawowych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować dane uzyskane w zakładzie przy lub otrzymane od nauczyciela do obliczeń
symulacyjnych,

2)

dokonać podsumowania danych cząstkowych,

3)

obliczyć wielkość globalną obrotów materiałowych dokonanych w rozliczanym okresie
czasu (na przykład miesiąca),

4)

obliczyć faktyczne globalne zużycie materiałów przez krojczych w analizowanym okresie
czasu,

5)

obliczyć w procentach wielkość faktycznego zużycia materiałów w stosunku do
obowiązującego limitu zużycia,

6)

skomentować wyniki obliczeń,

7)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

arkusz danych wyjściowych do obliczeń uzyskanych w zakładzie obuwia lub otrzymanych
od nauczyciela,

−

limity zużycia materiałów podstawowych dla produkowanych asortymentów i wzorów
obuwia,

−

autentyczne (otrzymane z zakładu) lub wykonane przez ucznia druki do rozliczenia obrotów
towarowych i faktycznego zużycia materiałów w skali globalnej na przykład 1 miesiąca,

−

materiały piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Limit skóry cielęcej potrzebnej do zrealizowania zlecenia wykroju elementów otrzymanego

od mistrza wynosił 19,45 m

2

.Robotnik zużył faktycznie 20,07 m

2

. Oblicz o ile procent

przekroczył planowane zużycie robotnik i podaj wszystkie znane Ci przyczyny, które mogły
spowodować taką sytuację.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy danych zawartych w treści ćwiczenia,

2)

obliczyć procent przekroczenia limitu zużycia,

3)

określić przyczyny, które mogą mieć wpływ na większe zużycie materiału od planowanego
w rozbiciu na przyczyny obiektywne i subiektywne,

4)

zademonstrować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze ilustrujące przyczyny i skutki nadmiernego zużycia materiałów w procesie ich
rozkroju,

–

próbki skór i innych materiałów z występującymi wadami,

–

przybory piśmiennicze,

–

kalkulator,

–

papier formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

W zakładzie obuwia krojczy uzyskujący w procesie rozkroju oszczędności materiałów

w stosunku do obowiązujących limitów otrzymują premię, która w odniesieniu do skór wynosi
20% od wartości zaoszczędzonego materiału. Limit na realizację zlecenia wynosił 18,57 m

2

skóry bydlęcej, której średnia wartość z przeliczenia gatunków wynosiła 113,50 zł za m

2

netto

(bez podatku VAT). Pracownik na wykonanie zlecenia zużył tylko 17,63 m

2

skóry. Oblicz ile

będzie wynosić kwota premii jaką uzyska krojczy od wykonanego zlecenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy danych zawartych w ćwiczeniu,

2)

obliczyć ilość i wartość zaoszczędzonego materiału (skóry),

3)

obliczyć wartość premii od ilości i wartości zaoszczędzonej skóry,

4)

zaprezentować wyniki obliczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

kalkulator,

–

przybory do pisania,

–

papier formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Planowanie i rozliczanie
produkcji”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c , 2. c , 3. d , 4. b , 5. d , 6. c , 7. a , 8. b , 9. b , 10. d , 11. a ,

12. c , 13. a , 14. d , 15. b , 16. c , 17. c , 18. a , 19. d , 20. c

Plan testu

Nr

zadania

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1.

Nazwać podstawowe wskaźniki planu produkcji

A

P

c

2.

Rozróżnić wskaźniki planu produkcji

B

P

c

3.

Wskazać

różnice

występujące

między

wskaźnikami planu produkcji

B

P

d

4.

Określić czynniki mające decydujący wpływ na
wielkość planowanej produkcji

B

P

b

5.

Zidentyfikować

wyrazy

zamieszczone

we

wzorze

A

P

d

6.

Wskazać rok, w którym opublikowano wzór
Langiera stosowany do obliczeń ekonomicznej
wielkości serii produkcyjnej

B

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

7.

Rozpoznać dokumenty planistyczne

A

P

a

8.

Wskazać nazwę dokumentu stanowiącego
podstawę do opracowania planu wykonawczego
(operatywnego)

A

P

b

9.

Określić liczbę egzemplarzy wypełnionego
dowodu przekazania gotowego obuwia do
magazynu zbytu

B

P

b

10.

Wskazać komórkę do której są adresowane
wszystkie dokumenty planu wykonawczego

B

P

d

11.

Zdefiniować

zasadniczy

warunek

umożliwiający rozpoczęcie produkcji

A

P

a

12.

Określić

procentowy

udział

kosztów

materiałowych

przy

produkcji

kozaczków

damskich w stosunku do całkowitego kosztu
wyrobu

B

P

c

13.

Wskazać służby odpowiedzialne za wypełnianie
i rozliczanie

zleceń

rozkroju

materiałów

podstawowych

B

P

a

14.

Wskazać dopuszczalną ilość robót w toku
rozłożonych w procesie produkcyjnym obuwia

B

P

d

15.

Uzasadnić, że wielkość produkcji globalnej jest
niższa od towarowej

D

PP

b

16.

Obliczyć zdolność produkcyjną stanowiska
roboczego

C

PP

c

17.

Ustalić

zależność

zachodzącą

między

wskaźnikami zdolności produkcyjnej oraz
wskaźnikami intensywnego i ekstensywnego
wykorzystania zdolności produkcyjnej

C

PP

c

18.

Ustalić wielkość partii produkcyjnej w oparciu
o ekonomiczną wielkość serii

C

PP

a

19.

Porównać wzory i zidentyfikować ich nazwy

C

PP

d

20.

Wskazać możliwość wykorzystania danych,
zawartych w druku.

D

PP

c

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie
będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które sprawiły
uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.

5.

Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.

6.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane są
cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz ją
i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7.

Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

9.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

10.

Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi w KARCIE
ODPOWIEDZI.

11.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Do najważniejszych wskaźników planu produkcji zaliczamy produkcję
a)

towarową.

b)

globalną.

c)

towarową i globalną.

d)

podstawową.

2.

Wartość wykonanej produkcji i wartość wynikająca z różnicy remanentów (na początku i na
końcu okresu rozliczeniowego) oraz wartość produkcji nie zakończonej są określone
wspólnym mianem jako
a)

produkcja towarowa.

b)

produkcja wyrobów i półfabrykatów.

c)

produkcja globalna.

d)

koszty wyrobów i półproduktów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

3.

Wielkość produkcji globalnej może być w stosunku do wielkości produkcji towarowej
a)

tylko większa.

b)

tylko mniejsza.

c)

wyrównana.

d)

zarówno większa, ale także mniejsza, a nawet jej równa.

4.

Decydujący wpływ na określenie planowanej wielkości produkcji mają takie czynniki jak
a)

analiza potrzeb rynku i cena wyrobu.

b)

analiza potrzeb rynku i zdolność produkcyjna.

c)

koszty produkcji i zasoby siły roboczej.

d)

tendencje mody i stan techniczny parku maszynowego.

5.

Zdolność produkcyjna jest często wyrażona za pomocą wzoru Z

p

= T

d

•

V. Wielkość

wyrażona symbolem T

d

oznacza

a)

czas trwania operacji technologicznej.

b)

rodzaj transportera międzyoperacyjnego.

c)

długość cyklu produkcyjnego.

d)

efektywny fundusz czasu pracy.

6.

F.J. Langier opublikował swój wzór w roku
a)

1951.

b)

1973.

c)

1931.

d)

1948.

7.

Dokument, w którym określa się ilość materiału podstawowego do wykrojenia partii
elementów obuwia to
a)

karta limitowa.

b)

kwit Rw.

c)

kwit Pz.

d)

zlecenie wewnętrzne rozkroju materiału.

8.

Dokumentem stanowiącym podstawę opracowania okresowego planu wykonawczego
(operatywnego) jest
a)

rozpis produkcji.

b)

plan produkcji.

c)

karta limitowa.

d)

asygnata rozpisowa.

9.

Dowód przekazania gotowego obuwia do magazynu zbytu wypełnia się
a)

w dwóch egzemplarzach.

b)

w czterech egzemplarzach.

c)

w trzech egzemplarzach.

d)

w jednym egzemplarzach.

10.

Jedyną komórką do której adresowane są wszystkie dokumenty planu wykonawczego jest
a)

księgowość.

b)

dział zaopatrzenia.

c)

przygotowanie produkcji.

d)

sekcja ekonomiczna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

11.

Aby przystąpić do uruchomienia produkcji należy spełnić zasadniczy warunek jakim jest
a)

przygotowanie planu wykonawczego.

b)

przygotowanie planu produkcji i planu sprzedaży.

c)

opracowanie planu zaopatrzenia.

d)

podjęcie działań marketingowych.

12.

Procentowy udział kosztów materiałowych w stosunku do całkowitego kosztu wytwarzania
kozaczków damskich kształtuje się na poziomie
a)

57%.

b)

58%.

c)

77%.

d)

67%.

13.

Zlecenia rozkroju materiałów podstawowych są wypełniane i rozliczane przez
a)

mistrza oddziału rozkroju.

b)

księgowość.

c)

dział zaopatrzenia.

d)

sekcję ekonomiczną.

14.

Ilość robót w toku rozmieszczonych w różnych fazach procesu produkcyjnego w przemyśle
obuwniczym powinna oscylować w przedziale
a)

4–5 planów dziennych.

b)

5 –7 planów dziennych.

c)

3–6 planów dziennych.

d)

6–7 planów dziennych.

15.

Plan produkcji towarowej w roku realizowanym wynosi 950 tys. zł. Wartość remanentu na
początek okresu wynosiła 50 tys. zł, a na koniec 20 tys. zł. Wielkość produkcji globalnej
w stosunku do produkcji towarowej
a)

będzie większa o 30 tys. zł.

b)

będzie mniejsza o 30 tys. zł.

c)

będzie równa produkcji towarowej.

d)

będzie większa o 50 tys. zł.

16.

Dysponowany fundusz czasu pracy dla stanowiska roboczego T

d

= 2040 godzin, a czas

wykonania operacji t = 3 minuty i 45 sekund. Jaka jest zdolność produkcyjna stanowiska
liczona w parach to
a)

544 pary.

b)

3264 pary.

c)

32640 par.

d)

16320 par.

17.

Wskaźnik wykorzystania zdolności produkcyjnej równa się 0,72, a wskaźnik intensywnego
wykorzystania równa się 0,75. Wartość wskaźnika ekstensywnego wykorzystania zdolności
produkcyjnej wyniesie
a)

0,38.

b)

0,86.

c)

0,96.

d)

1,04.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

18.

Program produkcji rocznej przewiduje wykonanie 80 tys. par kozaczków damskich. Koszty
przygotowania produkcji oszacowano na 30 tys. zł, stopa kredytowa wynosi 10%, koszt
własny produkcji dla 1 pary wynosi 130 zł. Ekonomiczna wielkość partii produkcyjnej
powinna wynosić
a)

25298 par.

b)

32850 par.

c)

12450 par.

d)

24398 par.

19.

Zamieszczone poniżej wzory służą do obliczenia ekonomicznej wielkości serii
produkcyjnej. Wzór oznaczony symbolem a) to wzór

j

z

p

e

j

z

p

e

k

p

k

P

n

b

k

p

k

P

n

a

⋅

⋅

⋅

=

⋅

⋅

⋅

=

2

)

200

)

a)

techniczno-ekonomiczny.

b)

Suszańskiego.

c)

pierwiastkowy.

d)

Langiera.

20.

Zamieszczony na rysunku schemat druku ilustruje dane, które są wykorzystywane przy

Przych. z mag.

Wydawanie krojczym

Zwroty krojczych Zwroty do mag. Stan

Uwagi

Lp. Data Stan ub. miesiąca

nr Rw Ilość Nr zlecenia pozycja Nazwisko gatunek ilość Nazwisko Ilość nr Zw

Ilość bieżący

a)

rozliczaniu krojczego.

b)

przekazywaniu materiałów do rozkroju.

c)

ewidencjonowaniu obrotów materiałowych.

d)

odbiorze materiałów z magazynu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Planowanie i rozliczanie produkcji

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Numer

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

TEST 2

Test praktyczny typu „próba pracy” do jednostki modułowej „Planowanie
i rozliczanie produkcji” 311[25].Z5.03.

Treść zadania

W oparciu o dane rzeczywiste uzyskane bezpośrednio w zakładzie przemysłowym lub dane

fikcyjne przekazane przez nauczyciela dokonaj kontroli i analizy robót w toku po zakończeniu
dnia roboczego

W badaniu osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych

w celach jednostki modułowej zaleca się zastosowanie zadania testowego typu „próba pracy”.
Zadanie jest tak dobrane aby pozwoliło sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności
w zakresie wiedzy teoretycznej i sprawności wykonywania czynności praktycznych. Uczniowi
należy stworzyć możliwość inwencji w zaplanowaniu poszczególnych etapów wykonywania
zadania, a w szczególności dotyczących: określenia zasad kontroli i analizy stanu robót w toku,
na zakończenie dnia pracy, sporządzenia lub wykorzystania istniejących druków ewidencyjnych,
przetworzenia uzyskanych informacji z przeprowadzonej kontroli i dokonanie analizy. Jest to
jednocześnie możliwość samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych
umiejętności i dokonania analizy podjętych działań praktycznych. Zadaniem nauczyciela jest
stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie zadania zgodnie z zasadami
planowania wykonawczego i w określonym czasie.

Uczeń powinien mieć udostępnione:

-

dostęp do informacji o stanie i rozmieszczeniu robót w toku w zakładzie obuwia lub
stosowny zbiór informacji od nauczyciela,

-

stosowane w zakładzie druki do rejestracji danych z przeprowadzonej kontroli,

-

plan wykonawczy produkcji obowiązujący w dniu kontroli,

-

przybory piśmiennicze,

-

papier formatu A-4

Nauczyciel powinien:

-

zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska pracy,

-

określić założenia wstępne i zakres kontroli,

-

przekazać uczniom zestaw danych do ćwiczeń w przypadku braku dostępu do informacji
o przebiegu procesu produkcyjnego w zakładzie,

-

przydzielić uczniom niezbędne pomoce dydaktyczne w postaci plansz informacyjnych
i stosowanych druków, planów wykonawczych, dokumentacji technologicznej,

-

określić czas na wykonanie zadania,

-

nadzorować na bieżąco pracę uczniów,

-

dokonać oceny wykonanej pracy.

Instrukcja dla ucznia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

-

dobrać i założyć odzież ochronną,

-

przygotować stanowisko pracy,

-

dokonać analizy treści zadania,

-

sprecyzować cel i zakres przeprowadzenia kontroli,

-

dokonać analizy otrzymanych druków do zaewidencjonowania danych z przeprowadzonej
kontroli i dokonanej analizy stanu i rozmieszczenia robót w toku, a w przypadku braku
druków, sporządzić własne dokumenty w oparciu o materiały metodyczne podane
w poradniku (rys. 13),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

-

dokonać kontroli rozmieszczenia robót w toku w procesie produkcyjnym, zarejestrować
numery planów i wskazać fazę technologiczną, w której się znajdują, na którym oddziale
produkcyjnym i w jakiej ilości,

-

sprawdzić stan zatrudnienia, podać numer planu obuwia przekazanego w dniu kontroli do
magazynu zbytu oraz ilość przekazanego obuwia od początku miesiąca,

-

skontrolować i zaewidencjonować stan przygotowania półfabrykatów wierzchów i spodów
do montażu obuwia i porównać go z obowiązującym planem,

-

wypełnić dokumentację z przeprowadzonej kontroli i analizy stanu i rozmieszczenia robót
w toku w zakładzie przemysłowym po zakończeniu dnia roboczego,

-

skomentować wyniki kontroli i dokonanej analizy,

-

zaprezentować wyniki swojej pracy.

Uwaga: w przypadku braku dostępu do rzeczywistych danych w zakładzie przemysłowym,

ć

wiczenie należy wykonać w oparciu o dane fikcyjne symulujące zdarzenia rzeczywiste,

które opracowuje i przekaże uczniom nauczyciel

Umiejętności podlegające ocenie

Lp.

Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty

do

uzyskania

Punkty

przyznane

1.

Sposób analizowania otrzymanej dokumentacji

10

2.

Zaplanowanie celu i zakresu kontroli oraz formy
przeprowadzanej analizy

10

3.

Dobranie i ewentualne doprecyzowanie druków do
zaewidencjonowania wyników kontroli i analizy

10

4.

Przygotowanie stanowiska pracy:

−

czystość i porządek miejsca pracy,

−

przygotowanie druków, przyborów piśmienniczych,

papieru do sporządzania sprawozdania

10

5.

Wykonywanie zadania:

-

dokonanie kontroli stanu i rozmieszczenia robót w toku,

-

zaewidencjonowanie wyników kontroli i dokonanie
analizy,

-

zarejestrowanie stanu zatrudnienia, numeru planu i ilości
przekazanego obuwia do magazynu zbytu w dniu kontroli
i narastająco od początku miesiąca,

-

zarejestrowanie stanu przygotowania półfabrykatów do
dalszej produkcji,

-

skomentowanie wyników kontroli i analizy.

10

15

10

10

5

6.

Zaprezentowanie wyników swojej pracy

10

Razem

100

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych

punktów

dopuszczający

60–70

dostateczny

71–80

dobry

81–90

bardzo dobry

91–100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

7. LITERATURA

1.

Borowiecki R. i inni: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa przemysłowego. PWN,
Warszawa-Kraków 1990

2.

Bućko J., Filipowicz J., Gałęzia S., Janik W.: Ekonomika i organizacja produkcji. Materiały
do ćwiczeń. Skrypt Uczelniany nr 16 WSI w Radomiu, Radom 1980

3.

Dębski S.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Cz. I i II. WSiP, Warszawa 1994

4.

Grabkowski M.: Obuwnictwo. Podręcznik dla zasadniczej szkoły zawodowej. WSiP,
Warszawa 1992

5.

Grabkowski M.: Technika wytwarzania obuwia tom II. Politechnika Radomska, Radom
2000

6.

Instrukcja organizacji, normowania i rozliczania branży obuwniczej. ZPS, Łódź 1972

7.

Krawczyk E.: Ekonomika i organizacja produkcji. Skrypt Uczelniany nr 12. Wyższa Szkoła
Inżynierska w Radomiu, Radom 1980

8.

Pasieczny L. i inni: Tworzenie i funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Wydawnictwo Prywatnej
Wyższej Szkoły Biznesu i Administracji, Warszawa 1996

9.

Persz T.: Obuwnictwo przemysłowe. Cz. II. WSiP, Warszawa 1989

10.

Pietraszewski M.: Planowanie działalności gospodarczej. Biznes plan. Wydawnictwo eMPi

2

,

Poznań 1994

11.

Siekiera T.: Organizacja i ekonomika procesu produkcji obuwia. Poradnik dla wytwórców
obuwia. CLPO, Kraków 1996

12.

Ś

wietlik W.: Wybrane zagadnienia organizacji procesów produkcyjnych. Skrypt Uczelniany

nr 14 WSI w Radomiu, Radom 1982

Czasopisma fachowe
Przegląd Skórzany (wydania archiwalne)
Ś

wiat Butów (wydania archiwalne i bieżące)

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000