background image

10. ELEKTROSTATYKA: Praca w polu elektrostatycznym i prawo Gaussa 

Praca w polu elektrostatycznym 
10.1.  Oblicz jaką  pracę  należy  wykonać  by  kulkę  naładowaną  ładunkiem  q  przesunąć  ruchem  jednostajnym  w 
jednorodnym polu elektrostatycznym o natężeniu E na odległość x

a.

 

wzdłuż linii sił pola, 

b.

 

prostopadle do linii sił pola, 

c.

 

wzdłuż prostej tworzącej z liniami sił pola kąt 

α

10.2.  Znaleźć  pracę  wykonaną  przez  siły  pola,  wytworzonego  przez  dwa 
punktowe ładunki, przy przeniesieniu ładunku q =3 C z punktu C do punktu D, 
jeżeli a = 6 cm, Q

1

 = 10 C, Q

2

 = -6 C (rys). 

10.3.  Trzy  ładunki  punktowe  q

= 3  10

-6 

C,  q

= 5  10

-6 

C,  q

= -6  10

-6 

C  znajdują  się  w  wierzchołkach  trójkąta 

ABC (AB = 0,3 m, BC = 0,5 m, AC = 0,6 m). Obliczyć pracę, jaką należy wykonać aby rozsunąć te ładunki na 
odległość, dla której można by założyć, że siły wzajemnego oddziaływania ładunków równe są zeru. 

10.4. W modelu Bohra atomu wodoru elektron krąży po orbicie kołowej o promieniu R, a proton znajduje się w 
ś

rodku  tej  orbity.  Ile  wynosi  prędkość  elektronu?  Ile  wynosi  elektryczna  energia  potencjalna  wyrażona  w 

elektronowoltach? Ile wynosi całkowita energia mechaniczna wyrażona w elektronowoltach? 

10.5. Elektron znajduje się  w odległości  r = 5,3 10

-11

 m od protonu. Jakiej prędkości  musi  nabrać, by uciec do 

nieskończoności? 

10.6.* Jaką pracę należy wykonać, aby naładować metalową kulę o promieniu R ładunkiem Q

10.7.  Jaką  pracę  należy  wykonać,  aby  naładować  do  napięcia  V  płaski  kondensator  powietrzny  o  polu 
powierzchni okładek S i odległości między nimi równej d? O ile zmieni się wartość tej pracy, jeśli kondensator 
wypełnimy dielektrykiem o przenikalności ε

10.8. Metalowa  kula została  naładowana ładunkiem dodatnim (trwałe ładowanie przez indukcję). Czy  masa tej 
kuli się zmniejszy, zwiększy czy pozostanie bez zmian? Uzasadnij. 

 
Prawo Gaussa 

10.9. Obliczyć potencjał i natężenie pola elektrycznego wewnątrz i na zewnątrz naładowanej ładunkiem Q
a) sfery o promieniu R 
b) kuli o promieniu R wykonanej z przewodnika 
c) nieprzewodzącej kuli o promieniu R 

10.10. Wyznacz natężenie pola elektrostatycznego w punkcie oddalonym o x od środka wykonanej z dielektryka 
wydrążonej kuli o promieniu  R

z

 (promień  wydrążenia  wynosi R

w

), na  której zgromadzono ładunek  Q. Rozważ 

przypadki: 

a.

 

x < R

w

 

b.

 

R

w

 < x < R

z

 

c.

 

x > R

z

 

10.11. Wyznacz natężenie pola elektrostatycznego w punkcie oddalonym o x od osi nieskończenie długiego, 
nieprzewodzącego, naładowanego pręta o promieniu R i objętościowej gęstości ładunku ρ. Rozważ przypadki: 

a.

 

x < R 

b.

 

x > R 

10.12.  Wyznacz  natężenie  pola  elektrostatycznego  w  odległości  r  od  środka  nieskończenie  długiego, 
wydrążonego, nieprzewodzącego, naładowanego pręta o promieniu R

z

 i gęstości ładunku ρ. Promień wydrążenia 

wynosi R

w

. Rozpatrz trzy przypadki: 

a.

 

r < R

w

 

b.

 

R

w

 < r < R

z

 

c.

 

r > R

z

 

10.13.  Jakie  jest  pole  elektryczne  wytworzone  przez  nieskończenie  dużą,  nieprzewodzącą  płaszczyznę 
naładowaną jednorodnie? Gęstość powierzchniowa ładunku wynosi σ

10.14  Małą  nieprzewodzącą  kulkę  o  masie  m = 1 mg  i  ładunku  q = 2*10

-8

 C  (rozłożonym  jednorodnie  w  całej 

objętości kulki), zawieszona na izolowanej nici, tworzącej kąt 

α

 = 30

o

 z pionową, jednorodnie naładowaną płytą. 

Uwzględniając  siłę  ciężkości  i  zakładając,  że  płyta  rozciąga  się  daleko  w  kierunku  poziomym  i  pionowym, 
oblicz gęstość powierzchniową ładunku σ na płycie. 

background image

10.15.  Trzy  płasko  równoległe  cienkie  płytki  umieszczone  w  małej  odległości  jedna  od  drugiej,  równomiernie 
naładowano.  Gęstości  powierzchniowe  ładunków  płytek  są  odpowiednio  równe:  σ

1

 = 3*10

-8

 C/m

2

,  

σ

2

 = -5*10

-8

 C/m

2

,  σ

3

 = 8*10

-8

 C/m

2

.  Znaleźć  natężenie  pola  w  punktach  leżących  pomiędzy  płytkami  i  na 

zewnątrz płytek. Sporządź wykres E(r) przyjmując za początek układu odniesienia pierwszą płytkę. 

10.16.* Przestrzeń wypełniona jest ładunkiem o gęstości ρ zmieniającej się według wzoru ߩ =

, gdzie ρ

jest 

wielkością  stałą,  a  r  –  odległością  od  początku  układu  współrzędnych.  Określić  wektor  natężenia  pola 
elektrycznego jako funkcję wektora położenia r