Articles from Portal popularno-naukowy

- chemia, biologia, doświadczenia

chemiczne

Otrzymywanie azotanu ołowiu

2012- 05- 23 13:05:09 DMchemik

Azot an ołowiu jest solą, kt óra jako dobrze rozpuszczalna w wodzie może
posłużyć do wykonania reakcji charakt eryst ycznych dla jonu Pb(II). Kryst alizuje
łat wo, t worząc bezbarwne kryszt ały. Zależnie od t emperat ury z przesyconego
rozt woru wypadają kryszt ałki o różnych kszt ałt ach. Ciekawe skomplikowane
t wory t worzą się na gorąco podczas odparowywania rozt woru. w
t emperat urach niższych t worzą się pięcioboczne kryszt ałki, a w
t emperat urach zbliżonych do pokojowej kryszt ałki sześcioboczne. Kryst aliczne
sole ołowiu pięknie się mienią na świet le słonecznym, co sami łat wo
zaobserwujemy. Ot rzymywanie t ej soli jest łat we. Wyst arczy rozt worzyć ołów
w kwasie azot owym, co t eż t ut aj opiszę. Zdobycie ołowiu nie jest t rudne i o
możliwościach jego nabycia inf ormuję w „Odczynnikowym ost rym dyżurze,
czyli skąd t o wszyst ko wziąć”, problemat yczne może być zdobycie kwasu
azot owego. W osobnym art ykule opiszę kilka ciekawych doświadczeń z t ym
związkiem.

8HNO3 + 3Pb → 3Pb(NO3)2 + 2NO + 4H2O

Odczynniki:

Kwas azot owy 65% lub inny, np. t echniczny 52%

Ołów

woda dest ylowana

Sprzęt:

erlenamajerka lub zlewka 250 ml

lejek i bibuła f ilt racyjna

kryst alizat or lub parownica

czasza lub płyt a grzejna (np. kocherek z regulacją mocy, mieszadło
magnet yczne)

Wykonanie:

Ołów musi być w miarę drobny, np w post aci śrut u lub plomb ołowianych, jeśli
t akowego nie mamy, t o należy go st opić i wlać do zimnej wody, ot rzymamy
łezki ołowiane i granulki. 106 g ołowiu wrzucamy do zlewki lub erlenmajerki
(ost rożnie, by nie rozbić naczynia! Najlepiej wsypywać ołów do t rzymanego
ukośnie naczynia). Nast ępnie zalewamy ołów 100 ml 65% HNO3 lub 125 ml 52%
HNO3 lub odpowiednią ilość kwasu o innym st ężeniu. Począt kowo kwas
zabarwia się na żółt o i na powierzchni met alu pojawia się osad, kt óry opada

na dno. Kolbę można ogrzać delikat nie dla zainicjowania szybszej reakcji.
Powst ające t lenki azot u działają bowiem aut okat alit ycznie, więc po
zainicjowaniu reakcja zaczyna zachodzić burzliwie i wydziela się sporo NO, a
po ogrzaniu głównie NO2. Jako, że ołów nie jest zbyt akt ywnym met alem,
przet o nawet w reakcji ze st ężonym kwasem t worzy się głównie NO, a dopiero
na gorąco NO2, jednocześnie powst aje sporo kryst alicznego osadu.
Mieszaninę zost awiamy do nast ępnego dnia i dopiero jeśli w osadzie
zauważymy ciemne kawałki nieprzereagowanego ołowiu, t o można dodać
małą porcję kwasu i ogrzać celem dokończenia reakcji. T ymczasem na
ściankach naczynia przez noc już urosło t rochę większych kryszt ałów, kt óre
możemy obejrzeć pod słońce. Rozt wór może być męt ny od zanieczyszczeń
ołowiu, więc naczynie ogrzewamy do wrzenia i porcjami dolewamy wody do
całkowit ego rozpuszczenia osadu soli, czekając aż rozt wór osiągnie wrzenie
przed dodaniem nast ępnej porcji. Gdy już cała sól się rozpuści rozt wórz
szybko sączymy przez sączek, a po przesączeniu sączek przemywamy gorącą
wodą dest ylowaną do usunięcia powst ałej na nim soli (nie używać lejka ze
spiekiem, gdyż spiek ulegnie niemal nat ychmiast owemu zapchaniu przez
kryst alizujący azot an). Przesącz ogrzewamy w kryst alizat orze lub zlewce do
pojawienia się kryszt ałów (f ot o), kt óre mogą być piękne już na t ym et apie.
Zagęszczony rozt wór pozost awiamy do ost ygnięcia i odsączamy na sączku
lub na spieku. Nat omiast ług pokryst aliczny ponownie ogrzewamy do
pojawienia się kryszt ałów i chłodzimy. Odsączamy uzyskując kolejną porcję
soli. Osady można przemyć niewielką ilością wody zakwaszonej kwasem
azot owym. Przesącz należy umieścić w pojemniku na odpady do ut ylizacji.
Ot rzymaną sól suszymy do st ałej masy w ciepłym miejscu, ost at nia f aza
suszenia może być w eksykat orze. Ot rzymuje się 158 g czyst ego azot anu
ołowiu, co st anowi 92% t eoret ycznej wydajności.

Środki ostrożności:

Sole ołowiu są szkodliwe, zat em należy unikać bezpośredniego kont akt u z nimi
i ich rozt worami. Kwas azot owy jest żrący i jego pary są szkodliwe dla zdrowia!
W reakcji powst ają szkodliwe t lenki azot u. Rozt warzanie prowadzić pod
wyciągiem, na wolnym powiet rzu lub ewent ualnie na ruszcie pieca przy
odpowiednim ciągu kominowym (lat em może być t o t rudne do osiągnięcia).
St osować rękawice, okulary i odzież ochronną.

DMchemik

Homo sapiens

Goście wyszukali nas poprzez:

azot an ołowiu
azot an olowiu

Przeczyt any 636 razy, dzisiaj 1 razy