PODSTAWY REKREACJI

Wykład z dnia 07.11.2009

Społeczne podstawy rekreacji

Środowisko społeczne – względnie stały układ jednostek, grup oraz innych zbiorowości ludzkich

wywołujących aktywność człowieka i wywierający wpływ na jego zachowanie

Poprzez swoją rolę normotwórczą i opiniotwórczą, poprzez podejmowanie celowych działań

wychowawczych a także poprzez działanie socjalizujące wywiera na jednostkę określony wpływ

„nagradzając” ją za zachowanie pożądane z punktu widzenia tegoż środowiska i „karząc” za działania

niezgodne czy znacznie odbiegające od przyjętych norm.

Zachowania wolnoczasowe ze względu na swoją specyfikę są działaniami w których tolerancja

społeczeństwa dla inności jest najdalej posunięta.

Główne cechy zachowań wolnoczasowych różniące te zachowania od innych – nierekreacyjnych –

form aktywności ludzkiej można sprowadzić do:

- autohedonizm i autoteliczność zachowań wolnoczasowych

- dobrowolność przy podejmowaniu

- bezinteresowność

- obniżony poziom samokontroli emocjonalnej

- odmienność w stosunku do innych, codziennych obowiązkowych czynności, mniej formalny

charakter

Styl życia jest jedną z podstawowych kategorii pozwalających naukowcom na opisywanie

zróżnicowania społecznego

Styl życia – zakres i formy codziennych zachowań jednostki lub grup specyficzne dla ich usytuowania

społecznego, tzn. manifestujące położenie społeczne oraz postrzegane jako charakterystyczne dla

tego położenia a dzięki temu umożliwiające szeroko rozumianą lokalizację ludzi

Bariery utrudniające uczestnictwo w rekreacji fizycznej:

- poznawcza (poziom wiedzy, stan upowszechnienia wiedzy)

- psychologiczna (nietrwałe motywacje, małe aspiracje, brak lub niedorozwój potrzeb, brak dyspozycji

wolicjonalnych, leki przed ośmieszeniem)

- kulturowa (historyczne wzorce zachowań społecznych, brak tradycji aktywnego spędzania czasu

wolnego, negatywne postawy do kultury fizycznej)

- ekonomiczna (niski poziom warunków życia, wzrost kosztów usług sportowych i rekreacyjnych,

wzrost cen za sprzęt)

- ideologiczna (uznanie sportu wyczynowego za najważniejszą część kultury fizycznej, próba

pogodzenia różniących się modeli wypoczynku konsumpcyjnego, trudności organizacyjno materialne,

niski prestiż zawodowy specjalisty rekreacji)

Instytucje wychowanie do rekreacji:

Każda instytucja ma zwykle:

- określony cel i funkcje

- zakres czynności wynikający z celu nadrzędnego

- role społeczne ludzi wykonujący te czynności

- środki i urządzenia potrzebne do wykonywania zadań instytucji

- obowiązki i uprawnienia osób wykonujących czynności w ramach instytucji oraz osób będących

przedmiotem działań instytucji

Instytucje dzielimy na:

- naturalnego wychowania (rodzina, rówieśnicy, środowisko lokalne)

- instytucjonalnego (celowego) wychowania – szkoła, instytucje wspomagające – domy kultury, TKKF,

harcerstwo

- pośredniego wychowania – zakłady pracy, środki masowego przekazu

Funkcje instytucji wychowawczych: regulują zachowania jednostek, zaspokajają potrzeby jednostek,

zapewniają ciągłość życia społecznego, oraz integrują zbiorowości.

Biologiczne aspekty rekreacji

Zdrowie jest pełnią fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu człowieka a nie tylko brakiem

choroby czy kalectwa (WHO)

Prozdrowotny styl życia oznacza te działania jednostek, które służą utrzymaniu optymalnego dla

człowieka poziomu zdrowia

- właściwe odżywianie

- unikanie alkoholu i nikotyny

- aktywność fizyczna

- unikanie permanentnego stresu

- właściwa proporcja między czasem wolnym a zajętym

Grupy czynników warunkujących pole zdrowia człowieka:

- biologiczne (genetyczne) 10-15%

- czynniki środowiska zewnętrznego 25-35%

- czynniki związane ze stylem życia 50%

- efekty opieki medycznej 10-20%

Hipokinezja – mało ruchu w stosunku do potrzeb, przez co może:

- utrudniać racjonalne wykorzystywanie pokarmu

- sprzyjać otyłości i utrudniać jej leczenie

- upośledzać krążenie wieńcowe

- upośledzać krążenie obwodowe krwi

- osłabiać ścięgna i mięśnie

- zmniejszać siłę mięśniową

- osłabiać koordynację ruchową

- zwiększać możliwość uszkodzenia stawów

- zmniejszać odporność na nieprzewidziane trudy życia codziennego

Prawidłowa rekreacja ruchowa może:

- przeciwdziałać wadom postawy i dysfunkcjom układu mięśniowego

- zapobiegać chorobom cywilizacyjnym

- niwelować skutki długotrwałych stresów

Stres – reakcja organizmu na działanie różnych czynników (emocji, urazów, bodźców fizycznych) Stres

jako zjawisko krótkotrwałe stanowi czynnik pozytywny, mobilizujący

Permanentny stres powoduje jednak utrzymanie się w organizmie dużej ilości związków

tłuszczowych, również na ściankach naczyń krwionośnych – choroby niedokrwienia

Korzyści rekreacji fizycznej:

- zapobiega odkładaniu się tłuszczu

- spala tłuszcz

- obniża napięcie