Elektronika Praktyczna 11/97

24

T E S T

W dziale "TEST" przedstawiamy narzędzia, programy i oprzyrządowanie pomocnicze,
wykorzystywane w pracowniach konstrukcyjnych i laboratoriach elektronicznych. Prezentacja jest
poprzedzona badaniami prowadzonych w laboratorium AVT. Zadaniem działu jest dostarczanie
pełnej i sprawdzonej informacji o aktualnej ofercie krajowego rynku.

Przegląd nowości z kraju

Miniaturowe oscyloskopy cyfrowe

Dotychczasowe ìTestyî

poúwiÍcaliúmy wybranym

grupom narzÍdzi

i†przyrz¹dÛw pomiarowych

przeznaczonych dla

elektronikÛw. Tym razem

przedstawiamy przegl¹d

nowoúci z†kilku rÛønych

dziedzin elektroniki, dziÍki

czemu nadrabiamy

zaleg³oúci, jakie powsta³y

w†ci¹gu kilku ostatnich

miesiÍcy.

Nasz¹ prezentacjÍ

rozpoczynamy od

miniaturowych

przetwornikÛw -

oscyloskopÛw do³¹czanych

do z³¹cza drukarkowego

komputera. Ponadto

przedstawiamy bardzo

interesuj¹ce mierniki

uniwersalne oraz nowy

programator firmy

Advantech.

Brytyjska firma Pico Tech-

nology specjalizuje siÍ m.in.
w†produkcji miniaturowych
przetwornikÛw A/C, ktÛre
dziÍki doskona³emu oprogra-
mowaniu, ktÛre producent do-
starcza w†zestawie, moøna za-
mieniÊ w†oscyloskop cyfrowy.
Przetworniki przystosowane s¹

do wspÛ³pracy
z † k o m p u t e r a m i

klasy

PC.

Wymia-

na danych po-
miÍdzy przetwor-

nikiem i†kompu-

terem odbywa siÍ
poprzez z³¹cze

rÛwnoleg³e Cen-
tronics (drukar-

kowe), w†ktÛre
jest wyposaøony

kaødy standardo-
wy komputer.

DziÍki wyko-

rzystaniu przez

konstruktorÛw tak popularne-
go interfejsu komunikacyjnego,
pod³¹czenie przetwornika do
komputera jest bardzo proste

i†zapewnia pe³n¹ kompatybil-
noúÊ przetwornikÛw z†dowol-
nym komputerem PC. Zastoso-
wanie tego interfejsu wi¹øe siÍ
niestety takøe z†pewnym ogra-
niczeniem - poniewaø trans-
misja sygna³u odbywa siÍ sze-
regowo, doúÊ znacznie ograni-
czona zosta³a maksymalna
czÍstotliwoúÊ prÛbkowania.
Jest to jeden z†waøniejszych
powodÛw, dla ktÛrych nie
moøna traktowaÊ tych minia-
turowych urz¹dzeÒ na rÛwni
z†powaønymi konstrukcjami
oscyloskopÛw laboratoryjnych.
Kolejn¹, doúÊ istotn¹, z†punk-
tu widzenia uøytkownika, wa-
d¹ prezentowanych przyrz¹-
dÛw jest niewielki zakres prze-
twarzanego napiÍcia. Wada ta
nieco traci na znaczeniu, jeøe-
li weümiemy pod uwagÍ wie-

loúÊ dostÍpnych wersji prze-
twornikÛw serii Pico (tab.1).

Uøytkownicy przetworni-

kÛw musz¹ siÍ liczyÊ z†ko-
niecznoúci¹ zastosowania ad-
apterÛw dopasowuj¹cych na-
piÍcie mierzone do zakresu
przetwarzania wybranego prze-
twornika.

Oprogramowanie dostar-

czane wraz z†przetwornikami
zaskakuje bogactwem oferowa-
nych moøliwoúci. WystÍpuje
ono w†dwÛch wersjach - dla
Windows 3.1/95 (rys.1) i†rÛw-
nie atrakcyjnej graficznie dla
DOS (rys.2). Niezaleønie od
wersji oprogramowanie umoø-
liwia wyúwietlanie kszta³tu
mierzonego przebiegu, czyli
pracÍ w†standardowym trybie
oscyloskopowym. Przy pomo-
cy szeregu opcji dostÍpnych
w†menu moøliwe jest skalowa-
nie przebiegu w†osi czasu
w†zakresie 500

µ

s..50s/dzia³kÍ,

zmiana wspÛ³czynnika wzmoc-
nienia kana³u X†i†Y, ustalenie
warunku wyzwolenia pomiaru
(takøe opÛünione), ustalenie
wartoúci offsetu dla wybrane-
go kana³u i†szereg innych op-
cji stosowanych w†standardo-
wych oscyloskopach. DziÍki
zastosowaniu systemu kurso-
rÛw poruszanych przy pomocy
myszki moøliwe jest zmierze-
nie parametrÛw sygna³u po-
miÍdzy wskazanymi punktami.

Inn¹ moøliwoúci¹ oferowa-

n¹ przez programy jest wy-
úwietlenie spektrum badanego
sygna³u. Wyniki obliczeÒ mo-
g¹ byÊ pokazane na skali loga-

Tabela 1.

Nazwa

Rozdziel−

Zakres

Maksymalna

Ilość

Impedancja

przyrządu

czość

napięcia

częstotliwość

kanałów

wejściowa

wejściowego próbkowania

[V]

[kp/s]

[

Ω

]

ADC−10

8

0..5

20

1

200k

ADC−11

10

0..2,5

18

11

1M

ADC−12

12

0..5

15

1

200k

ADC−40

8

−5..+5

20

1

1M

ADC−42

12

−5..+5

15

1

1M

Rys. 1.

T E S T

25

Elektronika Praktyczna 11/97

rytmicznej lub liniowej. Jeden
ruchomy pionowy kursor (po-
rusza siÍ wzd³uø osi czÍstotli-
woúci)

pozwala

analizowaÊ

po-

ziom

sygna³u

dla

dowolnie

wy-

branej czÍstotliwoúci.

Przetworniki Pico mog¹

spe³niaÊ takøe rolÍ miernikÛw
napiÍcia lub czÍstotliwoúci.
Wyniki pomiaru s¹ wyúwietla-
ne na czteropozycyjnym
wskaüniku skalowanym w†V
lub dB. W†szerokim zakresie
czÍstotliwoúci sygna³u wejúcio-
wego moøliwe jest wykorzys-
tanie wskaünika cyfrowego do
wyúwietlania odpowiadaj¹cego
jej wskazania.

Rys. 2.

Doskona³ym

uzu-

pe³nieniem dwÛch
ostatnio wymienio-
nych opcji wyúwiet-
lania jest moøliwoúÊ
wskazania wyniku
pomiaru w†postaci
paska bargrafu, ktÛ-
ry pozwala w†prosty
sposÛb oszacowaÊ
tendencje zmian ba-
danego sygna³u.
TwÛrcy oprogramo-
wania przewidzieli
takøe moøliwoúÊ wy-

úwietlania panelu zbiorczego,
ktÛry zawiera wszystkie wybra-
ne przez uøytkownika sposoby
prezentacji sygna³u.

Zestaw dostarczany przez

producenta zawiera takøe nie-
co mniej efektowne graficznie,
lecz bardzo przydatne oprog-
ramowanie Picolog. Program
ten umoøliwia zaawansowan¹
obrÛbkÍ mierzonego sygna³u -
moøliwe jest na przyk³ad two-
rzenie tabeli przekodowaÒ,
dziÍki ktÛrej moøliwe jest in-
dywidualne dobranie charak-
terystyki przetwarzania sygna-
³u do wymagaÒ aplikacji. Tak
wiÍc realizacja pomiarÛw

z†czujnikami o†charakterysty-
kach nieliniowych nie sprawi
wiÍkszych trudnoúci uøytkow-
nikom prezentowanych prze-
twornikÛw.

Ogromn¹ atrakcj¹ dla uøyt-

kownikÛw chc¹cych samo-
dzielnie tworzyÊ oprogramo-
wanie dla przetwornikÛw ro-
dziny Pico bÍd¹ de-
dykowane im drive-
ry przygotowane
przez producenta.
S ¹ o n e d o s t Í p n e
w†postaci kodu
ürÛd³owego w†jÍzy-
kach BASIC i†C,
w†postaci plikÛw
obiektowych *.obj
oraz w†postaci bib-
liotek *.h oraz *.dll.
Dok³adny opis ko-
dÛw ürÛd³owych
oraz bibliotek jest
instalowany wraz
z†oprogramowaniem na dysk
twardy komputera.

Podsumowuj¹c - przetwor-

niki serii Pico s¹ atrakcyjn¹
propozycj¹ dla uøytkownikÛw
systemÛw pomiarowych, dla
ktÛrych istotna jest moøliwoúÊ
obrabiania wynikÛw pomiarÛw

przy pomocy komputera i†swo-
je badania ograniczaj¹ do syg-
na³Ûw wolnozmiennych. Mog¹
byÊ ona takøe przydatne
w†wielokana³owych

systemach

pomiarowych, gdzie wystÍpu-
je koniecznoúÊ nadzorowania
wielu sygna³Ûw jednoczeúnie.
Janusz Tomczak

Przetworniki Pico udostÍp-

ni³a redakcji firma RK-System.

Czytelnicy zainteresowani

poznaniem oferty firmy Pico
Technology mog¹ j¹ odwiedziÊ
w†Internecie pod adresem:

www.picotech.co.uk.

totny argument dla nieco mniej
awangardowych konstrukto-
rÛw.

Programator bez trudu po-

radzi sobie z†dowoln¹ pamiÍ-
ci¹ EPROM, EEPROM, Flash
i†pochodnymi. Moøliwe jest
takøe programowanie zawar-
toúci pamiÍci SRAM z†pod-
trzymaniem bateryjnym (do-
mena firmy Dallas), oraz sze-
regowych pamiÍci EPROM
i†EEPROM. Duø¹ atrakcj¹ dla
konstruktorÛw bÍdzie moøli-
woúÊ programowania standar-
dowych procesorÛw z†rodzi-
ny MCS-51, ich odpowiedni-
kÛw z†pamiÍci¹ programu ty-
pu Flash oraz wybranych pro-
cesorÛw z†rodziny PIC16C5X.
Niestety lista programowa-
nych uk³adÛw nie obejmuje
kontrolerÛw AT89C1051/2051
oraz nowszych procesorÛw
Microchipa. DoúÊ istotnym
niedoci¹gniÍciem jest takøe
brak moøliwoúci programowa-
nia standardowych uk³adÛw
PLD - czyli GAL16/20V8 oraz
ich odpowiednikÛw produko-
wanych przez AMD (Vantis),
czy teø ich bardzo popularne
na naszym rynku wersje, do-
starczane przez SGS-Thom-
son. Przewidziano natomiast
moøliwoúÊ programowania
uk³adÛw GAL22V10(B), ale
tylko w†wersji standardowej.
Wydaje siÍ to byÊ powaønym
niedoci¹gniÍciem, poniewaø

Labtool 40S − programator dla zdecydowanych

coraz wiÍksz¹ popularnoúÊ
zdobywaj¹ wúrÛd uøytkowni-
kÛw programowane w†syste-
m i e w e r s j e u k ³ a d u
GAL22V10.

Wielu

uøytkowni-

kom doskwieraÊ moøe takøe
brak moøliwoúci programowa-
nia procesorÛw firmy Moto-
rola.

Tak wiÍc - na pierwszy rzut

oka - Labtool 40S wydaje siÍ
byÊ narzÍdziem o†mocno ogra-
niczonych moøliwoúciach. Jest
to jednak tylko czÍúciowa
prawda, poniewaø konstrukto-
rzy programatora zastosowali
bardzo ciekawe rozwi¹zanie
sprzÍtowe, ktÛre umoøliwi
proste i†tanie powiÍkszanie je-
go moøliwoúci. OtÛø konfigu-
racjÍ po³¹czeÒ podstawki
z†sygna³ami steruj¹cymi konfi-
guruje siÍ przy pomocy trzech
p³ytek konfiguracyjnych, ktÛre
kszta³tem s¹ zbliøone do mo-

du³Ûw pamiÍ-
ciowych stosowa-
nych w†komputerach PC
(SIMM). Programowane uk³a-
dy s¹ podzielone na grupy
i†dla kaødej z†nich przygoto-
wano jedn¹ z†szeúciu (trzy
dwustronne p³ytki-adaptery)
konfiguracji po³¹czeÒ. Tak
wiÍc dodanie do listy obs³ugi-
wanych, nowych uk³adÛw, wy-
maga tylko wymiany oprogra-
mowania steruj¹cego i†ewentu-
alnie zastosowania taniej p³yt-
ki-adaptera.

W†chwili obecnej lista pro-

ducentÛw obejmuje 32 firmy (w
zestawie zawarto oprogramo-
wanie w†wersji 3.41), lecz Ad-
vantech przewiduje moøliwoúÊ
udostÍpnienia nowych, znacz-
nie bogatszych wersji oprogra-
mowania poprzez sieÊ Internet
lub na koncie BBS. W†przypad-

W skład zestawu wchodzą:

✚

programator Labtool 40S,

✚

kabel połączeniowy (DB−25/
Amphenol 36),

✚

zasilacz sieciowy,

✚

dyskietka z oprogramowaniem
sterującym i dokumentacją (plik
tekstowy),

✚

trzy płytki−adaptery, służące do
konfigurowania programatora,

✚

adapter z podstawką ZIF dla
pamięci szeregowych.

Rys. 3.

Advantech jest znany

wúrÛd elektronikÛw g³Ûwnie
jako producent doskona³ego
programatora Labtool 48. Od
kilku miesiÍcy na krajowym
rynku jest dostÍpny nowy pro-
gramator opracowany przez
Advantecha - Labtool 40S.

Jest to urz¹dzenie o†nieco

innym przeznaczeniu niø po-
przednik - tym razem zamiast
wprowadzania na rynek kolej-
nego niezwykle uniwersalnego
laboratoryjnego îkombajnuî,
umoøliwiaj¹cego programowa-
nie wszelkich dostÍpnych na
úwiecie uk³adÛw, Advantech
postawi³ na znacznie szersz¹
rzeszÍ klientÛw o†nieco bar-
dziej typowych i†skonkretyzo-
wanych wymaganiach. Taka
strategia spowodowa³a, øe lis-
ta elementÛw programowanych
przez Labtoola 40S jest doúÊ
skromna. Takie podejúcie zna-
laz³o oczywiúcie odbicie w†ce-
nie urz¹dzenia, co stanowi is-

Elektronika Praktyczna 11/97

26

T E S T

ku koniecznoúci zaprogramo-
wania pamiÍci spoza udostÍp-
nionej listy istnieje moøliwoúÊ
wybrania uk³ady z†listy GENE-
RIC i†rÍczne dobranie paramet-
rÛw programowania.

Instrukcja obs³ugi Labtoola

40S znajduje siÍ na dyskietce,
moøna takøe korzystaÊ z†dob-

Możliwości i cechy charakterystyczne programatora Labtool 40S

✓

umożliwia programowanie pamięci EPROM, EEPROM, Flash, szeregowych
EEPROM, RAM z podtrzymaniem bateryjnym, procesory rodziny ‘51 (także
z pamięcią Flash, produkowane przez Atmela), procesory MCS−251, układy
GAL22V10 oraz cztery procesory rodziny PIC16C (C54/55/56/57),

✓

współpracuje z komputerem poprzez złącze Centronics,

✓

oprogramowanie sterujące jego pracą pracuje w DOSie i ma niewielkie
wymagania sprzętowe.

rze opracowanej pomocy kon-
tekstowej.

Program steruj¹cy nie wy-

maga instalacji - po przegraniu
do wybranego katalogu na dysk
twardy naleøy uruchomiÊ pro-
gram dekompresuj¹cy in-
stall.exe. Obs³uga programu
jest bardzo przejrzysta i†nie

sprawi trudnoúci takøe

mniej doúwiadczonym

uøytkownikom. Pewn¹

trudnoúÊ moøe sprawiÊ

³adowanie plikÛw, po-

niewaø program nie

wyúwietla zawartoúci

domyúlnego katalo-

gu - trzeba wiÍc

pamiÍtaÊ ca³¹
úcieøkÍ dostÍpu.

Program potrafi

obs³ugiwaÊ przygo-

Escort 2000 − znacznie więcej niż multimetr

towane uprzednio makropole-
cenia, moøliwe jest takøe pro-
gramowanie seryjne z†automa-
tycznym modyfikowaniem za-
pisywanego do uk³adÛw licz-
nika prÛbek. Bardzo uøyteczny
jest takøe wbudowany w†pro-
gram obs³ugi znakowy edytor
bufora (ASCII i†BIN).

Podsumowuj¹c - nowy pro-

gramator Advantecha jest inte-
resuj¹c¹ propozycj¹ dla uøyt-
kownikÛw korzystaj¹cych ze

Firma Escort wprowadzi³a

na rynek przyrz¹d niezwyk³y -
na pierwszy rzut oka jest to
standardowy multimetr (bar-
dzo podobny zewnÍtrznie do
znanych Czytelnikom EP mier-
nikÛw Escort 95/97), jednak po
bliøszym przyjrzeniu...

åmia³o moøna stwierdziÊ,

øe Escort 2000 jest konstrukcj¹
awangardow¹, ktÛra wyznacza
nowe kierunki rozwoju kolej-
nych generacji multimetrÛw.
Tak naprawdÍ pojÍcie
ìmultimetrî

niezbyt

pasuje

do

Escorta 2000, a†wynika to
z†faktu, øe oprÛcz ogromnych
moøliwoúci pomiarowych,
przyrz¹d ten moøe spe³niaÊ ro-
lÍ programowanego generatora
przebiegÛw,

wzorcowego

ürÛd-

³a impulsÛw prostok¹tnych,
a†takøe dok³adnego, programo-
wanego ürÛd³a napiÍciowego
lub pr¹dowego.

Zaczniemy od krÛtkiej pre-

zentacji czÍúci pomiarowej Es-
corta 2000. Przyrz¹d jest wy-
posaøony w†podwÛjny, 5-cyf-
rowy wyúwietlacz cyfrowy,
dziÍki czemu moøliwy jest jed-
noczesny pomiar dwÛch para-

stosunkowo w¹skiej grupy
uk³adÛw programowalnych,
ktÛrym zaleøy na rozs¹dnym
kompromisie pomiÍdzy kosz-
tami urz¹dzenia i†jego jakoú-
ci¹. Konstruktorom maj¹cym
awangardowe ci¹goty, poleca-
my jednak starszego brata z†ro-
dziny Labtool.
Piotr Zbysiński, AVT

Przyrz¹d udostÍpni³a re-

dakcji firma Elmark.

metrÛw przebiegu wejúciowe-
go, np. czÍstotliwoúci i†ampli-
tudy, czy teø wspÛ³czynnika
wype³nienia i†napiÍcia (lub
natÍøenia) mierzonego sygna-
³u. Prezentowany przyrz¹d jest
wyposaøony w†wewnÍtrzny,
bardzo dok³adny przetwornik
True RMS, ktÛry umoøliwia
pomiar sygna³Ûw zmiennych
z†na³oøon¹ sk³adow¹ sta³¹.

DziÍki zastosowaniu uk³a-

du automatycznie dobieraj¹ce-
go zakres pomiarowy do amp-
litudy sygna³u wejúciowego,
uøytkownik moøe ca³kowicie
skupiÊ siÍ na analizie wyni-
kÛw pomiaru. Przewidziano
oczywiúcie takøe moøliwoúÊ
rÍcznej zmiany zakresu pomia-
rowego, lecz jest to funkcja
doúÊ rzadko wykorzystywana
(jak wynika z†doúwiadczeÒ po-
wsta³ych podczas kilkutygo-
dniowej eksploatacji Escorta
2000 w†laboratorium AVT).

W†zaleønoúci od wymagaÒ

stawianych pomiarowi moøli-
we jest skonfigurowanie przy-
rz¹du w†tryb pomiaru o†niøszej
rozdzielczoúci (zakres do
4000), co zwiÍksza iloúÊ wyko-

nywanych pomiarÛw do 3/sek.
Tryb ten moøe byÊ bardzo uøy-
teczny podczas badania prze-
biegÛw wolnozmiennych, po-
niewaø przyrz¹d nie jest wy-
posaøony w†bargraf u³atwiaj¹-
cy úledzenie tendencji zmian
amplitudy. Standardowo mier-
nik wyúwietla wyniki na piÍ-
ciu pozycjach wyúwietlacza
(do 40000), a†czÍstotliwoúÊ po-
miarÛw wynosi ok. 1Hz. Inte-
resuj¹ce s¹ funkcje pomocni-
cze multimetru, ktÛre umoøli-
wiaj¹ automatyczne uúrednia-
nie wynikÛw wielu pomiaru,
znajdowanie wartoúci maksy-
malnej, minimalnej oraz doko-
nywanie pomiarÛw wzglÍd-
nych (w odniesieniu do pozio-
mu zadeklarowanego jako wzo-
rzec).

Miernik umoøliwia takøe

pomiar rezystancji w†zakresie
400

Ω

..40M

Ω

, czÍstotliwoúci do

ok. 200kHz (duøa czu³oúÊ we-
júcia - moøliwy jest pomiar
sygna³Ûw o†amplitudzie juø
40mV), kontrola napiÍcia prze-
wodzenia diod pÛ³przewodni-
kowych, kontrola zwarÊ, po-
miar temperatury (wymagana
zewnÍtrzny czujnik typu K).
Nieco s³abszym punktem Es-
corta 2000 jest pomiar napiÍÊ
i†pr¹dÛw, a†to ze wzglÍdu na
ograniczone zakresy pomiaro-
we. Do pomiaru pr¹dÛw prze-
widziano tylko dwa zakresy 40
i†400mA, a†pomiar napiÍcia
moøliwy jest tylko do 300V
(sta³e/zmienne).

O†niezwyk³oúci prezento-

wanego przyrz¹du decyduje je-
go wyposaøenie dodatkowe,
tzn. wbudowane: programowa-
ny generator przebiegÛw, pro-
gramowane ürÛd³o pr¹du i†na-
piÍcia oraz generatory przebie-
gÛw: liniowego i†prostok¹tnego.

Generator przebiegu pros-

tok¹tnego jest wyposaøony

w†selektor generowanej czÍs-
totliwoúci (28 nastaw fabrycz-
nych), moøliwoúÊ regulacji
wspÛ³czynnika wype³nienia
(256 krokÛw), regulacjÍ szero-
koúci impulsu oraz amplitudy
(dostÍpne zakresy: +5V, +/-5V,
+12V, +/-12V). Generator prze-
biegu liniowego umoøliwia ge-
nerowanie sygna³u zmieniaj¹-
cego siÍ liniowo pomiÍdzy za-
danymi punktami kraÒcowymi
i†przy okreúlonej przez uøyt-
kownika rozdzielczoúci (z
przedzia³u 1..999). Przebieg
wyjúciowy moøe siÍ zmieniaÊ
w†zakresie napiÍÊ +/-1,5V, +/
-15V lub pr¹dowym +/-25mA.

Inn¹ interesuj¹c¹ moøli-

woúci¹ jest tworzenie w³as-
nych wzorÛw przebiegÛw, ktÛ-
re nastÍpnie s¹ ìodtwarzaneî
przez wewnÍtrzny uk³ad sek-
wencyjny przyrz¹du. Moøliwe
jest zdefiniowanie 16 krokÛw
przebiegu, kaød¹ o†programo-
wanym czasie trwania. Po za-

Cechy charakterystyczne przyrządu Escort 2000

■

jest wyposażony w podwójny, 5−cyfrowy wyświetlacz (efektywnie 4

3

/

4

cyfry),

przy czym zakres pomiarowy można ustalić na 4000 lub 40000,

■

wyświetlacz jest podświetlany diodami LED (podświetlanie jest automatycznie
wyłączane po pewnym czasie),

■

umożliwia pomiar napięć i prądów AC/DC, temperatury, częstotliwości, współ−
czynnika wypełnienia, szerokości impulsów, rezystancji, jest wyposażony w wy−
krywacz zwarć i tester diod półprzewodnikowych,

■

zakresy pomiarowe dobierane są automatycznie przez procesor miernika,

■

przyrząd jest wyposażony w automatyczny wyłącznik zasilania,

■

dostępne są tryby pomiarów względnych oraz szereg funkcji pomocniczych (Da−
ta Hold, Max, Min, Avg),

■

tor pomiarowy jest wyposażony w konwerter True RMS, dzięki czemu możliwy
jest pomiar prądów i napięć zmiennych ze składową stałą,

■

może spełniać rolę generatora programowanych przebiegów,

■

może spełniać rolę źródła napięciowego lub prądowego,

■

ma wbudowany generator przebiegu prostokątnego z regulowanym współczyn−
nikiem wypełnienia, częstotliwością i amplitudą,

■

może współpracować z komputerem PC poprzez optoizolowane złącze RS−232.

T E S T

27

Elektronika Praktyczna 11/97

pisaniu kszta³tu przebiegu
w†pamiÍci przyrz¹du moøna
go odtwarzaÊ jako pojedyncz¹
sekwencjÍ, kaødorazowo wy-
zwalan¹ przez uøytkownika
lub jako przebieg okresowy
o†zadanym kszta³cie. Moøliwe
jest takøe ìodtwarzanieî za-
wartoúci pamiÍci krok po kro-
ku, kiedy to momenty zmian
wyznacza wciúniÍcie przycis-
ku przez uøytkownika.

Wykorzystanie Escorta

2000 jako generatora przebie-

gÛw wymaga zastosowania ze-
wnÍtrznego zasilacza 12V/
300mA, ktÛry wchodzi w†sk³ad
zestawu. Do pracy w†trybie po-
miarowym wystarcza zasilanie
wewnÍtrzne (bateria 9V).

Programowanie wszystkich

nastaw oraz ustalanie trybu po-
miaru moøliwe jest dziÍki za-
stosowaniu 10-pozycyjnego po-
krÍt³a i†7-przyciskowej klawia-
tury. Obs³uga przyrz¹du jest
interaktywna - na wyúwietla-
czu pojawiaj¹ siÍ proste komu-

nikaty s³owne (w jÍzyku an-
gielskim) wspomagane bardzo
bogat¹ bibliotek¹ symboli. Za-
stosowanie interaktywnego
konfigurowania u³atwia i†przy-
spiesza pracÍ z†miernikiem,
a†po krÛtkim czasie eksploata-
cji instrukcja przestaje byÊ nie-
zbÍdna.

Ze wzglÍdu na ograniczo-

n¹ objÍtoúÊ artyku³u przedsta-
wiliúmy tylko najbardziej is-
totne moøliwoúci oferowane
przez Escorta 2000, chc¹c skrÛ-

towo zasygnalizowaÊ, jakiej
ewolucji ulegn¹ (najprawdopo-
dobniej) w†niedalekiej przy-
sz³oúci uniwersalne przyrz¹dy
pomiarowe.

O†bardziej szczegÛ³owe in-

formacje na temat moøliwoúci
i†parametrÛw przyrz¹du pro-
ponujemy zwracaÊ siÍ do dys-
trybutora przyrz¹dÛw Escort.
Krzysztof Podemski

Przyrz¹d udostÍpni³a re-

dakcji firma Labimed.

BM338 − coś dla elektronika i dla mechanika...

Na opakowaniu multimetru

BM338 firmy BRYMEN widnie-
je napis ìdwa w†jednymî i†trze-
ba przyznaÊ, øe nie jest to wy-
³¹cznie zrÍczny chwyt reklamo-
wy. Przyrz¹d BM338 ³¹czy ce-
chy dobrego multimetru z†fun-
kcjami samochodowego testera
diagnostycznego. Wydaje siÍ, øe
zainteresuje siÍ nim liczna gru-
pa zmotoryzowanych elektroni-
kÛw, miernik moøe siÍ takøe
przydaÊ w†warsztacie samocho-
dowym pe³ni¹c rolÍ substytutu
bardziej wyrafinowanych przy-
rz¹dÛw pomiarowych.

Multimetr posiada funkcje

spotykane w†wiÍkszoúci wspÛ³-
czesnych miernikÛw. Moøliwy
jest pomiar napiÍÊ i†pr¹dÛw sta-
³ych oraz zmiennych, opornoú-
ci, czÍstotliwoúci. OprÛcz tego
przyrz¹d umoøliwia badanie
z³¹cz pÛ³przewodnikowych, ma
wbudowany tester zwarÊ z†syg-
nalizacj¹ düwiÍkow¹ i†mierzy
temperaturÍ przy pomocy ter-
mopary. WartoúÊ temperatury
moøe byÊ wyúwietlona zarÛwno
w†stopniach Celsjusza jak
i†Fahrenheita.

Uzupe³nieniem podstawo-

wych moøliwoúci pomiarowych
jest dodatkowy zestaw funkcji
nawi¹zuj¹cych trochÍ do opcji
spotykanych w†oscyloskopach.
Przyrz¹d umoøliwia pomiar
wartoúci skutecznej (TrueRMS)
w†zakresie 50Hz - 2kHz. Przy
pomiarach czÍstotliwoúci i†nie-
ktÛrych funkcji samochodowych
korzystaj¹c z†funkcji LEVEL
moøna wybraÊ najdogodniejszy
z†4†moøliwych poziomÛw po-
miaru. Przy pomocy funkcji
CREST moøna zmierzyÊ wartoúÊ
szczytow¹ krÛtkotrwa³ych im-
pulsÛw (pocz¹wszy od 0,8ms)
pojawiaj¹cych siÍ zwykle pod-
czas stanÛw przejúciowych np.
w†czasie w³¹czenia lub wy³¹cze-
nia uk³adu. Funkcja STORE
umoøliwia zapamiÍtanie 18 wy-
nikÛw pomiaru wraz z†moøli-
woúci¹ ³atwego ich odtworzenia.
ZawartoúÊ pamiÍci jest przecho-
wywana do momentu wy³¹cze-
nia przyrz¹du. Multimetr
BM338 wyposaøony zosta³
w†tryb pomiarÛw wzglÍdnych.
Oznacza to, øe moøliwe jest
ustalenie minimalnej i†maksy-

malnej wartoúci mierzonego pa-
rametru (np. napiÍcia lub opor-
noúci) a†przyrz¹d bÍdzie sygna-
lizowa³ czy aktualny pomiar
mieúci siÍ w†zakresie i†jak¹
czÍúÊ, procentow¹, tak przyjÍte-
go zakresu stanowi. W†trybie
pomiarowym moøliwa jest rÍcz-
na lub automatyczna zmiana za-
kresÛw a†wyúwietlana wartoúÊ
w†kaødej chwili moøe byÊ za-
mroøona na wyúwietlaczu przy
pomocy funkcji HOLD. Dodat-
kowo moøliwe jest w³¹czenie fil-
tru dla czÍstotliwoúci sieci 50Hz
lub 60Hz.

Drug¹ grup¹ funkcji oferowa-

nych przez multimetr s¹ pomia-
ry zwi¹zane bezpoúrednio z†eks-
ploatacj¹ samochodu. Juø od
dawna widaÊ, øe nowoczesne sa-
mochody puchn¹ od instalowa-
nej w†nich elektroniki. Zaczyna-
j¹ teø przypominaÊ øywe orga-
nizmy z†sieci¹ nerwow¹ instala-
cji elektrycznej, receptorami co-
raz liczniejszych czujnikÛw
i†centralnym mÛzgiem kompute-
ra pok³adowego. Dla dogadania
siÍ z†takim motoryzacyjno-elek-
tronicznym ìorganizmemî po-
trzebne s¹ przyrz¹dy trochÍ bar-
dziej inteligentne od zwyk³ego
miernika uniwersalnego. BM338
daje moøliwoúci kontroli wielu
waønych parametrÛw pojazdu.
Niew¹tpliwie najwiÍkszy poøy-
tek z†przyrz¹du bÍd¹ mieli po-
siadacze MercedesÛw wyposaøo-
nych w†komputer pok³adowy. Po
po³¹czeniu przyrz¹du z†gniaz-
dem diagnostycznym pojazdu,
ktÛrego silnik pracuje na wol-
nych obrotach, wyúwietlacz mul-
timetru wyúwietli numer usterki
zgodny z†ìMercedes-Benz Diag-
nostic Trouble Code Reference
Guideî. Jeøeli pojazd jest spraw-
ny na wyúwietlaczu pojawia siÍ
cyfra 1. Takøe posiadacze innych
marek samochodÛw wyposaøo-
nych w†komputer pok³adowy
i†gniazdo diagnostyczne mog¹
skorzystaÊ z†przyrz¹du podczas
identyfikacji usterek w†swoich
pojazdach. W†tym przypadku
jednak procedura jest znacznie
bardziej skomplikowana. Przy-
rz¹d pozwala tylko zdetekowaÊ
impulsy pojawiaj¹ce siÍ w†gnieü-
dzie diagnostycznym, system ko-
dowania b³Ídu kaødy uøytkow-

nik musi znaleüÊ indywidualnie
w†podrÍczniku obs³ugi swojego
samochodu. PomiarÛw prÍdkoúci
obrotowej silnikÛw Diesla moøna
dokonaÊ przy pomocy sondy pie-
zoelektrycznej firmy JMJ.

Przyrz¹d posiada osobne

gniazda dla pomiaru funkcji ta-
chometrycznych. Pomiaru licz-
by obrotÛw na minutÍ dokonuje
siÍ przy pomocy sondy wykona-
nej w†kszta³cie cÍg z†sond¹ in-
dukcyjn¹, zak³adan¹ na przewÛd
³¹cz¹cy rozdzielacz ze úwiec¹ za-
p³onow¹. Uøytkownik musi
okreúliÊ typ silnika: dwu lub
czterosuwowego lub DIS oraz po-
ziom czu³oúci wyzwalania. Inny-
mi dostÍpnymi funkcjami s¹: po-
miar k¹ta zwarcia stykÛw prze-
rywacza, tester wtryskiwacza
z†moøliwoúci¹ zmierzenia szero-
koúci impulsu i†wspÛ³czynnika
wype³nienia zarÛwno wtryskiwa-
czy sterowanych pojedynczym
impulsem PFI jak i†typu TBI
z†dwoma impulsami o†rÛønej
amplitudzie. Moøliwy jest takøe
pomiar sondy lambda kontrolu-
j¹cej zawartoúÊ O2 w†gazach wy-
dechowych. Po przy³¹czeniu
przyrz¹du do wyprowadzenia
sondy kontrolowana jest czÍstot-
liwoúÊ jej impulsÛw wyjúcio-
wych. Jeúli zawiera siÍ w†grani-
cach 1-3 stÍøenie O2 jest w†nor-
mie. Dodatkowo moøliwy jest
takøe szybki test alternatora.

Wyniki pomiarÛw mog¹ byÊ

prezentowane trojako. Przez wy-
úwietlacz g³Ûwny o†maksymal-
nym wskazaniu 40000. W†tym
trybie pomiar odúwieøany jest
1,25 raza na sekundÍ. Przy dzie-
siÍciokrotnym zmniejszeniu roz-
dzielnoúci pomiarowej odczyt
nastÍpuje co 0,2s. Na mniejszym
4†cyfrowym wyúwietlaczu moøe
byÊ prezentowany odczyt rÛw-
nolegle mierzonego parametru.
Bargraf symuluj¹cy odczyt na
przyrz¹dzie wskazÛwkowym wy-
úwietla dane z†szybkoúci¹ 128
pomiarÛw na sekundÍ. Niew¹tp-
liw¹ zalet¹ przyrz¹du jest moø-
liwoúÊ podúwietlenia wyúwietla-
cza oraz moøliwoúÊ w³¹czenia
funkcji oszczÍdzania baterii gdy
przyrz¹d przez d³uøszy czas po-
zostaje nieaktywny. Jest moøliwy
jednoczesny pomiar prÍdkoúci
obrotowej silnika i wybranej

wielkoúci elektrycznej lub k¹ta
zwarcia.

Przy tak bogatym asorty-

mencie funkcji pomiarowych do
ich wyboru oprÛcz tradycyjnego
pokrÍt³a prze³¹cznika wielopo-
zycyjnego s³uøy takøe 8†dodat-
kowych przyciskÛw. Obs³uga
poszczegÛlnych opcji pracy
przyrz¹du jest wystarczaj¹co
przejrzyúcie opisana w†instruk-
cji obs³ugi dostarczonej przez
dystrybutora, niestety tylko
w†wersji angielskiej. Producent
podaje, øe przyrz¹d powinien
byÊ zasilany z†alkalicznej bate-
rii 9V montowanej we wnÍtrzu
przyrz¹du po odkrÍceniu
4†wkrÍtÛw. Przyrz¹d zabezpie-
cza przed uszkodzeniem szybki
bezpiecznik 15A/600V, ktÛry
moøna wymieniÊ po rozkrÍce-
niu hermetycznej obudowy
przyrz¹du.

Jako wyposaøenie dodatko-

we do³¹czono dwa dwukoloro-
we kable z†bolcami, dwa nakrÍ-
cane na bolce przewodÛw kro-
kodylki, cÍgi z†elementem in-
dukcyjnym oraz termoparÍ do
pomiaru temperatury z†komple-
tem wtyczek.
Ryszard Szymaniak, AVT

Przyrz¹d udostÍpni³a re-

dakcji firma Biall.