Msza święta jest Ofiarą Ciała i Krwi Pana naszego Jezusa
Chrystusa sprawowaną na naszych ołtarzach pod postaciami
chleba i wina dla upamiętnienia ofiary krzyżowej.

Katechizm

Piusa X

Jest Ofiarą Ciała i Krwi Pana Jezusa, którą On ustanowił, aby
w niej na całe wieki, aż do swego przyjścia, utrwalić Ofiarę
Krzyża i tak powierzyć Kościołowi pamiątkę swej Męki i
Zmartwychwstania.

Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego

Msza święta

Msza święta

Cele sprawowania Mszy świętej:

oddanie Bogu należnej czci – ofiara hołdu

podziękowanie Bogu za dobrodziejstwa – ofiara
dziękczynna

przebłaganie Boga i zadośćuczynienie za grzechy – ofiara
przebłagalna

wyproszenie łask – ofiara prośby

Nieco historii

Wielki Czwartek – ustanowienie Mszy świętej

II w. – prefacja, Sanctus, relacja o ustanowieniu
Eucharystii

III w. – dialog przed prefacją, wspomnienie zmarłych,
zakończenie Kanonu, Pater noster przed Komunią, kolekty

IV w. – znane główne modlitwy Kanonu, Kyrie

V w. – Introitus, dwa czytania, Alleluja, Credo, prefacje
świąteczne, cały Kanon, embolizm Libera nos, Ite, missa
est

VI w. – Kanon odmawiany po cichu przyjmuje dzisiejszą
formę (za św. Grzegorza, papieża)

Nieco historii

do czasów Soboru Trydenckiego istniało wiele różnych
mszałów (różnice dotyczą głównie modlitw cichych
kapłana: modlitw u stopni ołtarza, offertorium, modlitw
przed Komunią)

ze względu na przekłamania i herezje protestanckie papież
Pius V zniósł wszystkie mszały młodsze niż 200 lat, w ich
miejsce wprowadził mszał rzymski

papież Pius V uroczyście stwierdził, że mszał rzymski
obowiązywać będzie wiecznie

obok rytu rzymskiego: ryt dominikański, ambrozjański,
mozarabski, kartuski, gallikański, karmelicki,
premonstrateński, paryski

Nazewnictwo

Formy rytu rzymskiego

zwyczajna

nadzwyczajna

Msza posoborowa

Msza (przed)soborowa

Msza Pawła VI

Msza Piusa V

Msza nowa

Msza stara

Novus Ordo Missae (NOM)

Msza bł. Jana XXIII

Msza z roku 1969

Msza z roku 1962
Msza wszech czasów
Msza trydencka
ryt gregoriański

Cechy charakterystyczne

język sakralny: łacina

liturgia orientowana ku Wschodowi – wschodzące słońce
symbolem Jezusa Chrystusa

brak koncelebry (wyjątek: święcenia kapłańskie, sakra
biskupia)

inny kalendarz roku kościelnego

Msze wigilijne – postne (fioletowy kolor szat!)

sakramenty (z wyjątkiem święceń kapłańskich)
sprawowane poza Mszą

bogactwo symboli

rzymska zwięzłość

żelazna logika liturgii

Cechy charakterystyczne

aspersja w niedzielę przed Mszą

podział Mszy na Mszę katechumenów i Mszę wiernych

modlitwy u stopni ołtarza

tylko dwa czytania (Lekcja i Ewangelia) – rzadko więcej

liczne antyfony (najczęściej zaczerpnięte z psałterza)

brak znaku pokoju

brak modlitwy wiernych

cisza Kanonu – ikonostas Zachodu

ostatnia Ewangelia

Dlaczego po łacinie?

jedność Kościoła – taka
sama Msza na całym
świecie

łacina – język martwy –
słowa nie zmieniają
znaczenia

bł. Jan XXIII, papież: . . . język łaciński odznacza się
jasnymi pojęciami i ścisłymi terminami, [. . . ] co jedynie
prowadzi do jasności i pewności doktrynalnej.

Konstytucja

Apostolska «Veterum sapientiae»

Ołtarz

Orientacja ołtarza

ołtarz orientowany na
wschód – wschodzące
słońce symbolem
Chrystusa

ołtarz na podwyższeniu –
symbol góry jako miejsca
uprzywilejowanego przez
Boga (góra Synaj, Horeb,
Kalwaria, . . . )

jedność miejsca – krzyż,
tabernakulum, miejsce
celebracji

Kalendarz

Tajemnica Wcielenia

okres przygotowania (fiolet): Adwent
okres świąteczny (biel): Okres Bożego Narodzenia
okres po świętach (zieleń): Okres po Objawieniu

Tajemnica Odkupienia

okres przygotowania (fiolet):

dalszego: Przedpoście
bliższe: Wielki Post
bezpośrednie: Okres Męki Pańskiej

okres świąteczny (biel, czerwień): Okres Wielkanocny
okres po świętach (zieleń): Okres po Zesłaniu Ducha
Świętego

Kalendarz

Tajemnica Wcielenia

okres przygotowania (fiolet): Adwent
okres świąteczny (biel): Okres Bożego Narodzenia
okres po świętach (zieleń): Okres po Objawieniu

Tajemnica Odkupienia

okres przygotowania (fiolet):

dalszego: Przedpoście
bliższe: Wielki Post
bezpośrednie: Okres Męki Pańskiej

okres świąteczny (biel, czerwień): Okres Wielkanocny
okres po świętach (zieleń): Okres po Zesłaniu Ducha
Świętego

Modlitwy u stopni
ołtarza

Plan

Modlitwy u stopni
ołtarza

Części Mszy

Msza katechumenów

od modlitw u stopni ołtarza do wyznania wiary

Msza wiernych

od ofiarowania do ostatniej Ewangelii
dawniej mogli w niej uczestniczyć tylko wierni ochrzczeni

Modlitwy u stopni
ołtarza

Modlitwy u stopni ołtarza

znak krzyża świętego

psalm 42: Judica me –
„streszczenie” Mszy św.

spowiedź powszechna
Confiteor osobno kapłana i
wiernych

rozgrzeszenie
wstawiennicze

końcowe westchnienia
błagalne (z Ps 84)

[1]

Modlitwy u stopni
ołtarza

Introit

znak krzyża

modlitwa wprowadzająca w misterium Ofiary

sięga swym pochodzeniem Kościoła pierwotnego:
większość tekstów pochodzi z najstarszych antyfonarzy

Modlitwy u stopni
ołtarza

Kyrie

dziewięciokrotne
wezwanie

po trzy wezwania do
każdej Osoby Trójcy
świętej

dziewięć chórów
anielskich

kapłan

wierni

Kyrie elejson

Christe elejson

Kyrie elejson

Modlitwy u stopni
ołtarza

Gloria

hymn pochwalny Trójcy Świętej

trzy części skierowane do Osób Boskich

przedstawione dwa cele liturgii:

Gloria in excelsis Deo «Chwała na wysokości Bogu» –
latria, cześć – obowiązek każdego człowieka względem
Boga
et in terra pax hominibus – «a na ziemi pokój ludziom» –
element soteriologiczny, chwała Boża znajduje efekt w
zbawieniu ludzi

zakończenie znakiem krzyża

Modlitwy u stopni
ołtarza

Kolekta

modlitwa Kościoła zbierająca modlitwy wiernych

większość tekstów pochodzi z III – IV wieku

kolektę poprzedza:

ucałowanie ołtarza – gest uszanowania relikwii,
pozdrowienie Kościoła tryumfującego w niebie przez
Kościół wojujący na ziemi
Dominus vobiscum – pozdrowienie ludu

Modlitwy u stopni
ołtarza

Liturgia Słowa

układ roczny czytań

Lekcja – jedno czytanie (najczęściej z NT), rzadko więcej

Graduał – jedna z najstarszych części liturgicznych Mszy,
prawie zawsze pochodzi z psalmu, w okresie wielkanocnym
nieodmawiany

Alleluja – wierni siedzą, w okresie wielkanocnym
rozbudowane

Traktus – zastępuje Alleluja w dni postne (Adwent, Wielki
Post, Suche Dni, Msze wigilijne, Msze za zmarłych)

Sekwencja – w Wielkanoc, Zielone Świątki, Boże Ciało, w
Mszy Siedmiu Boleści NMP, w Rekwiem

Ewangelia – odczytywana/śpiewana po stronie Ewangelii
(na północ)

Modlitwy u stopni
ołtarza

Liturgia Słowa

układ roczny czytań

Lekcja – jedno czytanie (najczęściej z NT), rzadko więcej

Graduał – jedna z najstarszych części liturgicznych Mszy,
prawie zawsze pochodzi z psalmu, w okresie wielkanocnym
nieodmawiany

Alleluja – wierni siedzą, w okresie wielkanocnym
rozbudowane

Traktus – zastępuje Alleluja w dni postne (Adwent, Wielki
Post, Suche Dni, Msze wigilijne, Msze za zmarłych)

Sekwencja – w Wielkanoc, Zielone Świątki, Boże Ciało, w
Mszy Siedmiu Boleści NMP, w Rekwiem

Ewangelia – odczytywana/śpiewana po stronie Ewangelii
(na północ)

Modlitwy u stopni
ołtarza

Liturgia Słowa

układ roczny czytań

Lekcja – jedno czytanie (najczęściej z NT), rzadko więcej

Graduał – jedna z najstarszych części liturgicznych Mszy,
prawie zawsze pochodzi z psalmu, w okresie wielkanocnym
nieodmawiany

Alleluja – wierni siedzą, w okresie wielkanocnym
rozbudowane

Traktus – zastępuje Alleluja w dni postne (Adwent, Wielki
Post, Suche Dni, Msze wigilijne, Msze za zmarłych)

Sekwencja – w Wielkanoc, Zielone Świątki, Boże Ciało, w
Mszy Siedmiu Boleści NMP, w Rekwiem

Ewangelia – odczytywana/śpiewana po stronie Ewangelii
(na północ)

Modlitwy u stopni
ołtarza

Liturgia Słowa

układ roczny czytań

Lekcja – jedno czytanie (najczęściej z NT), rzadko więcej

Graduał – jedna z najstarszych części liturgicznych Mszy,
prawie zawsze pochodzi z psalmu, w okresie wielkanocnym
nieodmawiany

Alleluja – wierni siedzą, w okresie wielkanocnym
rozbudowane

Traktus – zastępuje Alleluja w dni postne (Adwent, Wielki
Post, Suche Dni, Msze wigilijne, Msze za zmarłych)

Sekwencja – w Wielkanoc, Zielone Świątki, Boże Ciało, w
Mszy Siedmiu Boleści NMP, w Rekwiem

Ewangelia – odczytywana/śpiewana po stronie Ewangelii
(na północ)

Modlitwy u stopni
ołtarza

Kazanie

nie jest częścią Mszy

najczęściej po Ewangelii
lub przed Mszą

wygłaszane oczywiście w
języku narodowym

kapłan zdejmuje
manipularz

kapłan, gdy wychodzi z
prezbiterium głosić
kazanie, zdejmuje ornat

Modlitwy u stopni
ołtarza

Wyznanie wiary

ułożone na Soborze Nicejskim (325 r.), uzupełnione na
Soborze Konstantynopolitańskim (381 r.) wobec herezji
ariańskiej

na słowa o wcieleniu et incarnatus est klęka się, a na słowa
et homo factus est głęboko skłania

zakończone znakiem krzyża

wyznanie wiary kończy pierwszą część Mszy – Mszę
katechumenów

Modlitwy u stopni
ołtarza

Brak modlitwy wiernych

ślad po modlitwie wiernych:

Pan z wami. I z duchem swoim. rozpoczyna Mszę wiernych
Módlmy się. wezwanie do modlitwy (wiernych)
rozpoczyna się przygotowanie materii sakramentu i
ofiarowanie

modlitwa wiernych zanikła, bo okazała się zbędna:

modlitwa wiernych obejmuje Kościół, wiernych,
potrzebujących, zmarłych
modlitwy w tych intencjach są zawarte w Kanonie
Kanon jest zawsze odmawiany w czasie Mszy
Kanon jest doktrynalnie nieomylny

Wielki Piątek: nie odmawia się Kanonu, kapłan śpiewa
wezwania modlitwy stojąc przy ołtarzu, tak jakby
odmawiał Kanon

Modlitwy u stopni
ołtarza

Brak modlitwy wiernych

ślad po modlitwie wiernych:

Pan z wami. I z duchem swoim. rozpoczyna Mszę wiernych
Módlmy się. wezwanie do modlitwy (wiernych)
rozpoczyna się przygotowanie materii sakramentu i
ofiarowanie

modlitwa wiernych zanikła, bo okazała się zbędna:

Wielki Piątek: nie odmawia się Kanonu, kapłan śpiewa
wezwania modlitwy stojąc przy ołtarzu, tak jakby
odmawiał Kanon

Modlitwy u stopni
ołtarza

Brak modlitwy wiernych

ślad po modlitwie wiernych:

Pan z wami. I z duchem swoim. rozpoczyna Mszę wiernych
Módlmy się. wezwanie do modlitwy (wiernych)
rozpoczyna się przygotowanie materii sakramentu i
ofiarowanie

modlitwa wiernych zanikła, bo okazała się zbędna:

Wielki Piątek: nie odmawia się Kanonu, kapłan śpiewa
wezwania modlitwy stojąc przy ołtarzu, tak jakby
odmawiał Kanon

Modlitwy u stopni
ołtarza

Ofiarowanie

„mały kanon”

charakter przebłagalny i
zadośćuczynny

wyłączenie darów ofiarnych
ze strefy profanum

Modlitwy u stopni
ołtarza

Ofiarowanie chleba

Przyjmij, święty Ojcze, wszechmogący wiekuisty Boże, tę
nieskalaną hostię, którą ja niegodny sługa Twój, ofiaruję
Tobie, Bogu mojemu żywemu i prawdziwemu, za
niezliczone grzechy, przewinienia i zaniedbania moje, i za
wszystkich tu obecnych, a także za wszystkich wiernych
chrześcijan żywych i umarłych, aby mnie oraz im
przyczyniła się do zbawienia na życie wieczne. Amen

od ofiarowania hostia leży bezpośrednio na korporale –
patena jest częściowo wsuniętą pod korporał lub trzyma ją
subdiakon

Modlitwy u stopni
ołtarza

Ofiarowanie wina

zmieszanie wina i wody: Boże z, któryś godność natury
ludzkiej przedziwnie stworzył i jeszcze przedziwniej
naprawił: daj nam przez tajemnicę tej wody i wina
uczestniczyć w Bóstwie Tego, który raczył stać się
uczestnikiem człowieczeństwa naszego, Jezus Chrystus,
Twój Syn, a nasz Pan, który z Tobą żyje i króluje w
jedności Ducha Świętego, Bóg przez wszystkie wieki
wieków. Amen.

ofiarowanie wina: Ofiarujemy Ci, Panie, kielich zbawienia,
błagając łaskawości Twojej, aby jako miła wonność
wzniósł się przed oblicze Twego Boskiego Majestatu, za
zbawienie nasze i całego świata. Amen.

Modlitwy u stopni
ołtarza

Polecenie darów ofiarnych

kapłan głęboko pochylony odmawia modlitwę: W duchu
pokornych i w sercu skruszonych, przyjmij nas, o Panie; a
ofiara nasza niech tak się dziś przed Twoim obliczem
dokona, aby się podobała Tobie, Panie Boże.
(Dn 3, 39 — 40)

wezwanie Ducha świętego: Przybądź Uświęcicielu,
wszechmogący wieczny Boże i pobłozgosław tę ofiarę,
przygotowaną dla chwały Twego świętego Imienia.

Modlitwy u stopni
ołtarza

Polecenie darów ofiarnych

wezwanie Ducha świętego: Przybądź Uświęcicielu,
wszechmogący wieczny Boże i pobłozgosław tę ofiarę,
przygotowaną dla chwały Twego świętego Imienia.

Modlitwy u stopni
ołtarza

Okadzenie

zasypanie kadzidła: Za przyczyną św. Michała Archanioła,
stojącego po prawicy ołtarza kadzideł, i wszystkich
wybranych swoich, niechaj to kadzidło Pan raczy
pobłogozsławić i przyjąć jako wonność miłą. Przez
Chrystusa, Pana naszego. Amen.

okadzenie krzyża

okadzenie darów: To kadzidło, której pobłogosławił, niech
się wzniesie ku Tobie, Panie, a na nas niech zstąpi Twoje
miłosierdzie.

okadzenie ołtarza: Niechaj się wznosi, o Panie, moja
modlitwa jako woń kadzidła przed oblicze Twoje, a
uniesione ręce moje jako ofiara wieczorna. Postaw, Panie,
straż przy ustach moich i stałą wartę przy bramie warg
moich, by serce moje nie skłaniało się ku słowom złym, w
szukaniu usprawiedliwienia grzechów.

Modlitwy u stopni
ołtarza

Okadzenie

okadzenie krzyża

okadzenie darów: To kadzidło, której pobłogosławił, niech
się wzniesie ku Tobie, Panie, a na nas niech zstąpi Twoje
miłosierdzie.

Modlitwy u stopni
ołtarza

Okadzenie

okadzenie krzyża

okadzenie darów: To kadzidło, której pobłogosławił, niech
się wzniesie ku Tobie, Panie, a na nas niech zstąpi Twoje
miłosierdzie.

Modlitwy u stopni
ołtarza

Okadzenie

okadzenie krzyża

okadzenie darów: To kadzidło, której pobłogosławił, niech
się wzniesie ku Tobie, Panie, a na nas niech zstąpi Twoje
miłosierdzie.

Modlitwy u stopni
ołtarza

Polecenie darów ofiarnych

obmycie rąk – psalm 25 Lavabo manus

modlitwa do Trójcy świętej: Przyjmij, Trójco Święta, tę
ofiarę, którą Ci składamy na pamiątkę męki,
zmartwychwstania i wniebowstąpienia Jezusa Chrystusa,
Pana naszego, oraz na cześć Najświętszej Maryi zawsze
Dziewicy, świętego Jana Chrzciciela, świętych apostołów
Piotra i Pawła, a także tych, i wszystkich Świętych: aby
przyniosła im cześć a nam zbawienie. I niechaj ci, których
wspominamy na ziemi, raczą orędować za nami w
niebiosach. Przez tegoż Chrystusa, Pana naszego. Amen.
– jedna z najstarszych modlitw (z liturgii ambrozjańskiej)

Modlitwy u stopni
ołtarza

Polecenie darów ofiarnych

Módlcie się bracia, aby moja i wasza ofiara stała się
przyjemną Bogu Ojcu wszechmogącemu. – Niech Pan
przyjmie ofiarę z rąk twoich na cześć i chwałę swojego
Imienia, a także na pożytek nasz i całego swego Kościoła
świętego.

Kapłan po raz ostatni odwraca się do wiernych, ponownie
odwróci się mówiąc Oto Baranek Boży.

Sekreta – modlitwa ściśle ofiarna, część zmienna Mszy,
odmawiana po cichu

Modlitwy u stopni
ołtarza

Polecenie darów ofiarnych

Kapłan po raz ostatni odwraca się do wiernych, ponownie
odwróci się mówiąc Oto Baranek Boży.

Sekreta – modlitwa ściśle ofiarna, część zmienna Mszy,
odmawiana po cichu

Modlitwy u stopni
ołtarza

Liturgia Ofiary

Modlitwy u stopni
ołtarza

Prefacja, czyli przedśpiew

odniesienie do Trójcy świętej

modlitwa uwielbienia i dziękczynienia

ostatnia modlitwa wypowiadana głośno przed Kanonem

«Święty, Święty, Święty»

«Błogosławiony, który idzie w Imię Pańskie»

Modlitwy u stopni
ołtarza

Kanon – Canon Missæ

historia Kanonu sięga czasów apostolskich

ustalony już w czasach św. Grzegorza, papieża

odmawiany po cichu przez kapłana

cisza spowijająca Tajemnicę – ikonostas Zachodu
słowa Konsekracji wypowiadane wyraźnie, ale szeptem

modlitwy wstawiennicze, modlitwy o przyjęcie Ofiary,
Konsekracja

Modlitwy u stopni
ołtarza

Te igitur

Ciebie więc, najmiłościwszy
Ojcze, przez Jezusa Chrystusa
Syna Twojego, Pana naszego,
pokornie błagamy i prosimy:
przyjmij te z dary, te z daniny,
te z święte, nieskalane ofiary.

ogólne polecenie ofiar

rozpoczęcie modlitwy
kapłańskiej

ucałowanie ołtarza

Modlitwy u stopni
ołtarza

In primis

. . . przede wszystkim za Kościół
Twój święty, powszechny: racz
go obdarzyć pokojem, strzec,
jednoczyć i rządzić nim na
całym okręgu ziemi, wraz ze
sługą Twoim naszym papieżem
N., naszym biskupem N. i ze
wszystkimi prawowiernymi
stróżami wiary katolickiej i
apostolskiej.

I modlitwa wstawiennicza,
za świat

modlitwa za Kościół

Modlitwy u stopni
ołtarza

Memento, Domine

. . . Pomnij, Panie, na sługi i
służebnice Twoje N.N. i na
wszystkich tu obecnych,
których wiara jest Ci znana i
oddanie jawne. Za nich to
składami Ci tę ofiarę chwały i
oni sami Tobie ją zanoszą za
siebie i za wszystkich swoich, w
intencji odkupienia dusz
swoich, w nadziei zbawienia i
pomyślności . . .

II modlitwa wstawiennicza,
za żyjących

modlitwa za wiernych oraz
wszystkich obecnych

przywołanie kapłaństwa
służebnego i
powszechnego

Modlitwy u stopni
ołtarza

Communicantes

. . . Zjednoczeni w Świętych
Obcowaniu ze czcią
wspominamy najpierw
chwalebną zawsze Dziewicę
Maryję, Matkę Boga i Pana
naszego Jezusa Chrystusa,
. . . Dla ich zasług i modlitw
racz nas we wszystkim otaczać
Swą przemożną opieką. Przez
tegoż Chrystusa, Pana naszego.
Amen.

III modlitwa wstawiennicza

wspomnienie świętych:
NMP, św. Józefa, 12
Apostołów i 12
męczenników

w łączności z Kościołem
tryumfującym

Modlitwy u stopni
ołtarza

Hanc igitur

. . . Prosimy Cię przeto, Panie,
abyś tę ofiarę sług Twoich i
całej rodziny Twojej miłościwie
przyjął, dni życia naszego w
pokoju swym ustalił i zechciał
od wiecznego potępienia nas
wybawić i zaliczyć w poczet
wybranych Twoich. Przez
Chrystusa, Pana naszego.
Amen.

I modlitwa o przyjęcie
Ofiary

kapłan wyciąga ręce nad
darami ofiarnymi, tak jak
niegdyś arcykapłan
wyciągał ręce nad żertwą
ofiarną

kapłan przedstawia,
dlaczego składa ofiarę

Modlitwy u stopni
ołtarza

Quam oblationem

. . . Wsród wszystkich ofiar,
prosimy Cię, Ty Boże, racz te
pobłozgosławić, uzznać,
zatzwierdzić, prawdziwą i miłą
sobie uczynić, tak, żeby stała
się dla nas Ciazłem i Krwią
znajmilszego Syna Twojego,
Pana naszego, Jezusa
Chrystusa.

II modlitwa o przyjęcie
ofiary

kapłan czyni pięć znaków
krzyża nad darami

kapłan przedstawia w jaki
sposób chce składać ofiarę

Modlitwy u stopni
ołtarza

Konsekracja

TO JEST BOWIEM CIAŁO

MOJE.

TO JEST BOWIEM KIELICH

KRWI MOJEJ, NOWEGO I

WIECZNEGO PRZYMIERZA:

TAJEMNICA WIARY: KTÓRY

ZA WAS I ZA WIELU

WYLANY BĘDZIE NA

ODPUSZCZENIE

GRZECHÓW.

Modlitwy u stopni
ołtarza

Konsekracja

[2]

Modlitwy u stopni
ołtarza

Konsekracja

po konsekracji chleba
kapłan przyklęka, ukazuje
Ciało Pańskie i ponownie
przyklęka

podobnie postępuje przy
konsekracji wina

od konsekracji chleba
kapłan nie rozdziela
palców, którymi dotykał
Ciała Pańskiego (nawet by
chwycić kielich z Krwią)
aż do obmycia po Komunii

Modlitwy u stopni
ołtarza

Unde et memores

. . . Przeto i my słudzy Twoi, Panie, oraz lud
Twój święty, wspominając tak błogosławioną
Mękę, jak też i Zmartwychwstanie z otchłani
i chwalebne Wniebowstąpienie tegoż
Chrystusa, Syna Twojego, Pana naszego,
ofiarujemy przedostojnemu Majestatowi
Twojemu, z darów i dobrodziejstw Twoich,
Hostię z czystą, Hostię z świetą, Hostię z
Niepokalaną, Chleb z święty wiekuistego
życia i Kielich z zbawienia wiecznego.

III modlitwa o
przyjęcie
Ofiary

kapłan czyni
pięć znaków
krzyża nad
Najświętszymi
Postaciami

Modlitwy u stopni
ołtarza

Supra quae

. . . Racz na nie wejrzeć
przejednanym i łaskawym
obliczem i przyjąć je tak mile,
jak mile przyjąć raczyłeś dary
sprawiedliwego sługi Twego
Abla i ofiarę Patriarchy naszego
Abrahama i tę, którą Ci złożył
najwyższy Kapłan
Melchizedech, ofiarę świętą,
Hostię niepokalaną.

IV modlitwa o przyjęcie
Ofiary

cechy Ofiary: miła, święta,
niepokalana

ofiary Abla, Abrahama,
Melchizedeka
zapowiedziami Ofiary
Doskonałej

Modlitwy u stopni
ołtarza

Supplices

. . . Pokornie Cię błagamy,
wszechmogący Boże, rozkaz, by
ręce świętego Anioła Twego
zaniosły tę Ofiarę na niebiański
Twój ołtarz, przed oblicze
Boskiego Majestatu Twego,
abyśmy wszyscy, tego ołtarza
uczestnicy, pożywając
przenajświętsze Ciazło i Krew
z Syna Twego, otrzymali z
niebios pełnię błogosławieństwa
i łaski. Przez tegoż Chrystusa,
Pana naszego. Amen.

V modlitwa o przyjęcie
Ofiary

przedstawia przyczyny
składania Ofiary –
modlitwa za obecnych

kapłan, gdy mówi słowa
«Ciało» i «Krew» czyni
znaki krzyża nad Ciałem i
nad Krwią Pańską.

Modlitwy u stopni
ołtarza

Memento etiam

. . . Pomnij tez, Panie, na sługi i
służebnice Twoje N. N., którzy
nas wyprzedzili ze znamieniem
wiary i śpią snem pokoju.
Błagamy Cię, Panie, użycz im i
wszystkim tym, którzy w
Chrystusie spoczywają, miejsca
ochłody, światła i pokoju.
Przez tegoż Chrystusa, Pana
naszego. Amen.

IV modlitwa wstawiennicza

modlitwa za zmarłych, za
Kościół, który się
oczyszcza

Modlitwy u stopni
ołtarza

Nobis quoque

. . . Nam także, grzesznym
sługom Twoim, którzy
pokładamy nadzieję w
mnóstwie litości Twojej, racz
dać jakiś udział i obcowanie ze
świętymi Twoimi Apostołami i
Męczennikami: Janem,
Szczepanem, . . . i całym
gronem Twych Świętych;
dopuść nas, prosimy, do ich
współdziedzictwa, nie z naszych
zasług biorąc miarę, lecz
przebaczeniem obdarzając
Przez Chrystusa, Pana naszego.

V modlitwa wstawiennicza

modlitwa za uczestników
Ofiary

słowa «Nobis quoque»
(nam także) kapłan mówi
głośniej i uderza się w
piersi (podobnie czynią
wszyscy w prezbiterium)

w łączności z Kościołem
tryumfującym

Modlitwy u stopni
ołtarza

Per quem

. . . Przez Niego, Panie, te
wszystkie dary zawsze dobrymi
stwarzasz, uświęzcasz,
ożyzwiasz, błogozsławisz i
nam ich udzielasz.

VI modlitwa wstawiennicza

dotyczy wszystkich
pozostałych dóbr, których
udziela nam Bóg

kapłan czyni trzy znaki
krzyża nad Najświętszymi
Postaciami

Modlitwy u stopni
ołtarza

Per Ipsum

. . . Przez z Niego i z z Nim, i
w z Nim masz, Boże Ojcze z
wszechmogący, w jedności
Ducha z Świętego, wszelką
cześć i chwałę.
Przez wszystkie wieki wieków.
Amen.

mówiąc «Per Ipsum»
(przez Niego) kapłan czyni
pięć znaków krzyża Hostią
Przenajświętszą

na słowa «omnis honor et
gloria» (wszelką cześć i
chwałę) kapłan unosi nieco
Przenajświętsze Postacie –
małe podniesienie

modlitwa uwielbienia i czci

Modlitwy u stopni
ołtarza

Obrzędy Komunii

«Ojcze nasz»

poprzedzone wezwaniem «Módlmy się»
kapłan sam odmawia Modlitwę Pańską, wierni mówią tylko
ostatnie wezwanie: «Ale nas zbaw ode złego»

«Pokój Pański niech będzie w wami» – łamanie i
zmieszanie Postaci

«Baranku Boży»

prywatne modlitwy kapłana przed Komunią

modlitwa o pokój, w Mszy z wyższą asystą także
przekazanie znaku pokoju
modlitwa o zachowanie od zła
modlitwa o owoce przyjęcia Komunii

Modlitwy u stopni
ołtarza

Komunia

osobna Komunia kapłana i
wiernych

Komunia zawsze na
klęcząco i do ust

Komunia przy balaskach

kapłan nie rozdziela
palców trzymając puszkę!

Komunii nie rozdzielają
świeccy

Ciało Chrystusa Pana
naszego niechaj strzeże
duszy twojej na życie
wieczne. Amen.

[3]

Modlitwy u stopni
ołtarza

Obrzędy zakończenia

«Ite, missa est» – rozesłanie

«Placeat Tibi» – O Trójco Przenajświętsza, niechaj Ci
miłym będzie hołd służby mojej i spraw aby ta ofiara,
którą ja niegodny zaniosłem przed oczy majestatu Twego,
była Tobie przyjemna, mnie zaś i wszystkim, za których ją
złożyłem, stała się przejednaniem dzięki Twemu
miłosierdziu. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

błogosławieństwo – przyjmowane na klęcząco

ostatnia Ewangelia – prolog Janowy św. Ewangelii,
przyklęka się na słowa «A Słowo ciałem się stało»

Modlitwy u stopni
ołtarza

Modlitwy po cichej Mszy świętej

«Zdrowaś Maryjo» – trzykroć

«Witaj Królowo»

«Święty Michale Archaniele» – egzorcyzm prywatny

«Najświętsze Serce Jezusowe, zmiłuj się na nami» –
trzykroć

Quattuor abhinc
annos

Plan

Quattuor abhinc
annos

Quod primum

Bulla wydana przez papieża Piusa V w 1570 r.

. . . uznajemy po wieczne czasy, że dla śpiewania bądź
recytowania Mszy św. w jakimkolwiek kościele,
bezwzględnie można posługiwać się tym Mszałem, bez
jakichkolwiek skrupułów sumienia lub obawy o narażenie
się na karę, sąd . . .

Żaden biskup, administrator, kanonik, kapelan lub inny
ksiądz diecezjalny, lub zakonnik [. . . ] nie może być
zobowiązany do odprawiania Mszy św. w inny sposób, . . .

. . . niniejsza Konstytucja nigdy nie może być
unieważniona lub zmieniona, ale na zawsze pozostanie
ważna, i będzie mieć moc prawną.

Quattuor abhinc
annos

Quod primum

Bulla wydana przez papieża Piusa V w 1570 r.

Żaden biskup, administrator, kanonik, kapelan lub inny
ksiądz diecezjalny, lub zakonnik [. . . ] nie może być
zobowiązany do odprawiania Mszy św. w inny sposób, . . .

. . . niniejsza Konstytucja nigdy nie może być
unieważniona lub zmieniona, ale na zawsze pozostanie
ważna, i będzie mieć moc prawną.

Quattuor abhinc
annos

Quod primum

Bulla wydana przez papieża Piusa V w 1570 r.

Żaden biskup, administrator, kanonik, kapelan lub inny
ksiądz diecezjalny, lub zakonnik [. . . ] nie może być
zobowiązany do odprawiania Mszy św. w inny sposób, . . .

. . . niniejsza Konstytucja nigdy nie może być
unieważniona lub zmieniona, ale na zawsze pozostanie
ważna, i będzie mieć moc prawną.

Quattuor abhinc
annos

Quod primum

Bulla wydana przez papieża Piusa V w 1570 r.

Żaden biskup, administrator, kanonik, kapelan lub inny
ksiądz diecezjalny, lub zakonnik [. . . ] nie może być
zobowiązany do odprawiania Mszy św. w inny sposób, . . .

. . . niniejsza Konstytucja nigdy nie może być
unieważniona lub zmieniona, ale na zawsze pozostanie
ważna, i będzie mieć moc prawną.

Quattuor abhinc
annos

Sobór Watykański II

Na koniec trzymając się wiernie tradycji, Sobór święty
oświadcza, że Matka Kościół uważa za równe w prawach
wszystkie prawne uznane obrządki, i że chce je na
przyszłość zachować i zapewnić im wszelki rozwój.

Konstytucja o liturgii świętej

Quattuor abhinc
annos

Quattuor abhinc annos

dokument wydany w 1984 r. przez papieża Jana Pawła II

. . . taka celebracja musi mieć miejsce tylko z korzyścią dla
grup, które się tego domagają; w kościołach i oratoriach
wskazanych przez biskupa [. . . ] i w dniach oraz pod
warunkami ustalonymi przez biskupa zwyczajnie bądź w
przypadkach indywidualnych . . .

Quattuor abhinc
annos

Ecclesia Dei

motu proprio wydane przez papieża Jana Pawła II
w 1988 r.

. . . Wszędzie należy uszanować nastawienie tych, którzy
czują się związani z liturgiczną tradycją łacińską, poprzez
szerokie i wielkoduszne zastosowanie wydanych już
dawniej przez Stolicę Apostolską zaleceń co do
posługiwania się Mszałem Rzymskim według typicznego
wydania z roku 1962 . . .

założenie komisji «Ecclesia Dei» zajmującej się sprawami
tradycjonalistów

Quattuor abhinc
annos

Ecclesia Dei

motu proprio wydane przez papieża Jana Pawła II
w 1988 r.

założenie komisji «Ecclesia Dei» zajmującej się sprawami
tradycjonalistów

Quattuor abhinc
annos

Ecclesia Dei

motu proprio wydane przez papieża Jana Pawła II
w 1988 r.

założenie komisji «Ecclesia Dei» zajmującej się sprawami
tradycjonalistów

Quattuor abhinc
annos

Summorum Pontificum

Motu proprio wydane przez papieża Benedykta XVI w
2007 r.

. . . Jest przeto dozwolone odprawiać Ofiarę Mszy zgodnie
z edycją typiczną Mszału Rzymskiego ogłoszoną przez bł.
Jana XXIII w 1962 i nigdy nie odwołaną, jako
nadzwyczajną formą Liturgii Kościoła. . . .

. . . W Mszach odprawianych bez udziału ludu, każdy
ksiądz katolicki obrządku łacińskiego, diecezjalny czy
zakonny, może używać Mszału Rzymskiego ogłoszonego
przez bł. Jana XXIII w 1962, lub Mszału Rzymskiego
ogłoszonego przez Pawła VI w 1970, [. . . ] Dla takiego
odprawiania, przy użyciu któregokolwiek z Mszałów, ksiądz
nie potrzebuje żadnej zgody Stolicy Świętej ani
Ordynariusza. . . .

Quattuor abhinc
annos

Summorum Pontificum

Motu proprio wydane przez papieża Benedykta XVI w
2007 r.

Quattuor abhinc
annos

Summorum Pontificum

Motu proprio wydane przez papieża Benedykta XVI w
2007 r.

Quattuor abhinc
annos

Summorum Pontificum

. . . W Mszach [. . . ] mogą uczestniczyć z własnej woli –
zachowując wszystkie normy prawne – wierni, którzy
wyrażą taką chęć. . . .

. . . W parafiach, w których jest stale obecna grupa
wiernych przywiązanych do wcześniejszych tradycji
liturgicznych, proboszcz powinien chętnie przyjąć ich
prośbę o odprawianie Mszy rycie Mszału Rzymskiego
ogłoszonego w 1962 . . .