Droga w ruchu jednostajnie przyspieszonym przyjmujemy, że szybkość początkowa ciała wynosi zero, to drogę policzymy ze wzoru
 

 
Wykres zależności szybkości od czasu v(t) dla ruchu jednostajnie przyspieszonego, jest półprosta nachylona do osi czasu. Wartość pola pod tą półprostą jest równa wartości przebytej drogi w podanym czasie.
 

 
Fizyka gimnazjum- wzory. Klasa 2

2.1 Hydrostatyka i aerostatyka
 
Siła parcia (parcie)- jest to siła nacisku ciała na podłoże (powierzchnię innego ciała)
 

 
Ciśnienie- iloraz wartości siły parcia i powierzchni, na którą ta siłą działa nazywamy ciśnieniem, jednostką ciśnienia jest paskal [Pa]
 

 
Prawo Pascala- jeżeli na zamknięty w zbiorniku gaz (lub ciecz) działamy siłą, to wytworzone w ten sposób dodatkowe ciśnienie jest jednakowe w całej objętości tego gazu (lub cieczy)
 
Ciśnienie hydrostatyczne- jest to ciśnienie, jakie wywiera słup cieczy na powietrznię, jego wartość zależy od wysokości słupa cieczy (głębokość) oraz gęstości cieczy
 

 
Siła wyporu (prawo Archimedesa)- na każde ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu zwrócona pionowo w górę, równa, co do wartości ciężarowi wypartej cieczy.
 

 
Ciało tonie, gdy jego gęstość jest większa od gęstości cieczy. Ciało pływa na dowolnej głębokości, gdy jego gęstość jest równa gęstości cieczy. Ciało pływa na powierzchni cieczy, gdy jego gęstość jest mniejsza od gęstości cieczy.
 
Prasa hydrauliczna- w urządzeniach hydraulicznych i pneumatycznych działając na małą powierzchnie tłoka S1 niewielką siłą F1, powodujemy, że na dużą powierzchnie S2 ciecz (lub gaz- urządzenia pneumatyczne) działa siłą o dużej wartości F2, którą obliczymy ze wzoru:
 

 
2.2 Zasady dynamiki Newtona
 
Pierwsza zasada dynamiki- Jeżeli na ciało nie działają żadne siły lub gdy działające siły wzajemnie się równoważą, to ciało porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym lub pozostaje w spoczynku
 
Druga zasada dynamiki- Wartość przyspieszenia ciała o masie m jest wprost proporcjonalna do wartości wypadkowej siły działającej na to ciało
 

 
1niuton- jest wartością siły, która ciału o masie 1kg nadaje przyspieszenie o wartości 1m/s²
 
Przyspieszenie ziemskie- na upuszczone w pobliżu Ziemi ciało o masie m działa na nie siła ciężkości, która nadaje ciału przyspieszenie o wartości
 

 
Przyspieszenie, z jakim spadają ciała na Ziemię pod wpływem działania siły ciężkości (pomijamy opór powietrza), nie zależy od ich masy i jest w danym miejscu Ziemi jednakowe dla wszystkich ciał.
 
Pęd ciała- jest to iloraz jego masy i szybkości, jaką ciało posiada.
 

 
Zasada zachowania pędu- jeżeli ciała oddziałują tylko ze sobą i na skutek tego oddziaływania zmienia się pęd każdego z nich, to pęd całego układu nie zmienia się (jest taki sam jak był na początku)
 
2.3 Praca, moc, energia
 
Praca- praca mechaniczna jest wykonywana, gdy na ciało działa siła i gdy ciało to, ulega przesunięciu., jednostką pracy jest 1J(dżul)
 

 
1J (dżul)- jest to jednostka pracy, jeden dżul jest to praca, jaką wykonuje siła o wartości 1N, działając na ciało, które przesuwa się o 1m zgodnie ze zwrotem siły
 

 
Moc- mocą nazywamy iloraz pracy i czasu, w którym ta praca została wykonana, jednostką mocy jest 1W (wat)
 

 
1W(wat)- jeden wat jest to moc takiego urządzenia, które w czasie 1sekundy wykona pracę o wartości 1dżula
 

 
Przyrost energii mechanicznej- układu jest równy pracy sił zewnętrznych wykonanej nad tym układem
 

 
Układ wracając do poprzedniego stanu, może kosztem swojej energii wykonać pracę o takiej samej wartości.
 
Energia potencjalna grawitacji- wzrasta, gdy ciało oddala się od powierzchni Ziemi, energia potencjalna grawitacji ciała o masie m umieszczonego na wysokości h obliczamy ze wzoru:
 

 
Energia kinetyczna- związana jest z ruchem ciała, jej wartość obliczamy ze wzoru:
 

 
Energia potencjalna sprężystości
 

 
Zasada zachowania energii- jeżeli pomiędzy ciałami układu działają siły grawitacyjne lub siły sprężystości, a siła zewnętrzna ni wykonuje pracy, to energia mechaniczna układu jest stałą.
 
Dźwignia dwustronna
 

 
Kołowrót
 

 
Sprawność maszyn
 

 
2.4 Przemiany energii w zjawiskach cieplnych
 
Energia wewnętrzna ciała- to suma energii kinetycznych chaotycznego ruchu wszystkich jego cząsteczek oraz ich energii potencjalnych pochodzących od wzajemnego oddziaływania tych cząsteczek
 
Pierwsza zasada termodynamiki- energię wewnętrzną ciała możemy zmienić przez wykonanie pracy (W) lub przez przekazanie ciepła (Q), albo przez równoczesne wykonanie pracy i przekazanie ciepła.
 

 
Ciepło- jest to proces przekazywania energii z jednego ciała do drugiego, w wyniku różnicy temperatur
 

 
Ciepło właściwe- informuje nas o tym, ile ciepła (energii) należy dostarczyć, aby ogrzać 1kg substancji o 1K
 

 
Topnienie - substancji zachodzi w stałej i charakterystycznej dla danej substancji temperaturze, zwanej temperaturą topnienia. Dla tej samej substancji ciepło topnienia jest równe ciepłu krzepnięcia
 

 
Krzepnięcie- substancji następuje w stałej i charakterystycznej dla danej substancji temperaturze, zwanej temperaturą krzepnięcia. Dla tej samej substancji ciepło krzepnięcia jest równe ciepłu topnienia
 

 
Ciało topniejąc pobiera z otoczenia ciepło, rośnie jego energia wewnętrzna
 

 
Ciało krzepnąc- oddaje chłodniejszemu otoczeniu ciepło, maleje jego energia wewnętrzna
 

 
Parowanie- ciecz paruje w każdej temperaturze, jeżeli parowanie cieczy zachodzi w całej jej objętości to mamy wrzenie - czyli wrzenie to parowanie cieczy w całej jej objętości. Parująca ciecz pobiera z otoczenia ciepło (ciecz zwiększa swoją energię wewnętrzną).
Ilość ciepła pobranego obliczymy ze wzoru:
 

 
Skraplanie- para skraplając się, oddaje chłodniejszemu otoczeniu ciepło (para zmniejsza swoją energię wewnętrzną).
Ilość ciepła oddanego obliczymy ze wzoru:
 

 
Dla tej samej substancji ciepło parowania jest równe jej ciepłu skraplania.
 
Bilans cieplny- dla układu ciał, które nie wymieniają ciepła z otoczeniem, suma ciepła oddanego przez jedne ciała jest równa sumie ciepła pobranego przez inne ciała tworzące ten układ
 

 
2.5 Drgania i fale
 
Ruch drgający- charakteryzują następujące wielkości fizyczne: amplituda drgań(A), okres(T), częstotliwość(f)
 
Amplituda- największe wychylenie ciała z położenia równowagi (oznaczamy symbolem A), jednostką tej wielkości jest jednostka długości (na przykład metr)
 
Okres drgań- jest to czas, w którym ciała wykonuje jedno pełne drganie (czyli przebywa drogę od jednego skrajnego położenia do drugiego i z powrotem) tą wielkość oznaczamy symbolem T
 
Częstotliwość- informuje o ilości drgań wykonanych przez ciało w ciągu jednej sekundy. Jednostką tej wielkości jest jeden Hz (herc)
 

 
Wahadło- w czasie ruchu wahadła, cyklicznie występują przemiany energii potencjalnej w kinetyczna i odwrotnie. Energia potencjalna wahadła ma największą wartość w punktach maksymalnego wychylenia, wtedy energia kinetyczna wahadła wynosi zero. W położeniu równowagi, energia kinetyczna wahadła ma największa wartość, a energia potencjalna ma wartość zero.
 
Okres wahadła obliczamy ze wzoru:
 

 
lub jeżeli znamy długość wahadła, to obliczamy ze wzoru:
 

 
Fala - to rozchodzące się w ośrodku sprężystym zaburzenie, w zależności od kierunku drgań cząsteczek w porównaniu do kierunku rozchodzenia się fali rozróżniamy
- fale poprzeczne (kierunek drgań cząsteczek jest prostopadły do kierunku rozchodzenia się fali)
- fale podłużne (kierunek drgań cząsteczek jest zgodny z kierunkiem rozchodzenia się fali)
 
Falę charakteryzują takie wielkości fizyczne: częstotliwość (ilość drgań wykonywanych w ciągu jednej sekundy), długość fali (droga, jaką przebywa fala w czasie jednego okresu drgań cząsteczek), szybkość fali (zależy ona od rodzaju ośrodka- otoczenia, w którym rozchodzi się fala), amplituda fali (jest równa amplitudzie drgań cząsteczek ośrodka)
 
Długość fali
 

 
Fale akustyczne- w cieczach i gazach są falami podłużnymi, w ciałach stałych, fale akustyczne mogą być zarówno poprzeczne jak i podłużne.
Fale o częstotliwościach mniejszych od 20Hz to infradźwięki, a o częstotliwościach większych od 20 000Hz (20kHz) to ultradźwięki.
Fale akustyczne słyszane przez człowieka są zawarte pomiędzy infradźwiękami a ultradźwiękami, czyli są z przedziału częstotliwości od 20Hz do 20 000Hz.
Szybkość rozchodzenia się fal akustycznych zależy od rodzaju ośrodka, na przykład szybkość fali akustycznej w powietrzu wynosi około 340m/s, a w metalowej szynie około 1500m/s.
 
Fale głosowe, które posiadają określoną częstotliwość (są okresowe) to tony i dźwięki.
 
Fizyczne cechy dźwięku to: częstotliwość, natężenie (poziom natężenia) oraz charakter drgań (cechy subiektywne dźwięku), czyli: wysokość dźwięku, głośność dźwięku i barwa dźwięku.

Fizyka gimnazjum- wzory. Klasa 3

3.1 Elektryczność statyczna (elektrostatyka)
 
Ładunek elementarny jest to ładunek elektryczny odpowiadający wartości ładunku jednego elektronu, czyli
 

 
1kulomb (1C) jest to jednostka ładunku elektrycznego w układzie SI, taki ładunek odpowiada ładunkowi
 

 
Sposoby elektryzowania ciał
 
- elektryzowanie przez tarcie polega na przejściu elektronów z jednego ciała do drugiego, jedno ciało traci elektrony (elektryzuje się dodatnio) drugie przyjmuje elektrony (elektryzuje się ujemnie); całkowity ładunek układu tych ciał nie zmienia się
 
- elektryzowanie przez indukcję polega na elektryzowaniu przewodnika przez wymuszenie przemieszczenia się w nim swobodnych elektronów pod wpływem zbliżania do niego naelektryzowanego drugiego ciała, jeżeli zbliżamy naelektryzowane ciało do izolatora, to powodujemy polaryzacje elektryczna izolatora, czyli rozsunięcie ładunków elektrycznych.
 
- elektryzowanie ciał przez dotyk polega na dotknięcie ciała innym ciałem naelektryzowanym, w wyniku, czego następuj trwałe przemieszczenie się elektronów z jednego ciała do drugiego, a to powoduje, że oba ciała, są naelektryzowane ładunkiem tego samego znaku.
 
Zasada zachowania ładunku: w układzie ciał izolowanych elektrycznie suma ładunków dodatnich i ujemnych nie ulega zamianie. Ładunek może jedynie przemieszczać się z jednego ciała lub jego części do innego ciała lub jego części.
 
Prawo Coulomba wartość siły wzajemnego oddziaływania dwóch ładunków jest wprost proporcjonalna do iloczynu wartości tych ładunków i odwrotnie proporcjonalna do kwadratu ich wzajemnej odległości
 

 
Pole elektrostatyczne- obszar przestrzeniu, w którym na umieszczony ładunek elektryczny działa siła elektryczna
 
Napięcie elektryczne- między dwoma punktami pola elektrostatycznego informuje nas o tym, jaką pracę wykonują siły tego pola podczas przesuwania między tymi punktami ładunku jednego kulomba (1C)
 

 
3.2 Prąd elektryczny
 
Obwód elektryczny tworzy źródło prądu wraz z podłączonym do niego odbiornikiem. W Źródle prądu zgromadzona jest energia elektryczna. W odbiorniku przepływ prądu powoduje wykonanie pracy. W skład obwodu elektrycznego wchodzą również przewody łączące źródło prądu z odbiornikami.
Graficznym obrazem obwodu elektrycznego jest schemat elektryczny, na którym elementy obwodu przedstawione są przez umowne symbole.
 

 
Umowny kierunek prądu elektrycznego jest on przeciwny do rzeczywistego ruchu elektronów swobodnych. Na schemacie elektryczny umowny przepływ prądu oznacza się od bieguna dodatniego do bieguna ujemnego.
 
Natężenie prądu informuje nas, jak duży ładunek elektryczny przepływa w czasie 1s przez poprzeczny przekrój przewodnika w dowolnym miejscu obwodu.
 

 
Amperomierz- jest to przyrząd służący do mierzenia natężenia prądu, włączamy go szeregowo w obwód elektryczny, czyli w taki sposób, aby prąd elektryczny, którego natężenie mierzymy przepływał również przez amperomierz.
 

 

Prawa Ohma- natężenie prądu w przewodniku jest wprost proporcjonalne do napięcia przyłożonego między jego końcami

 
Opór elektryczny jest to stały dla danego przewodnika iloraz napięcia (U) między jego końcami i natężenia prądu (I) w nim płynącego.
 

 
Odbiornik zastępczy- to taki odbiornik, który po włączeniu do źródła prądu w miejsce kilku odbiorników, jakie on zastępuje, nie zmienia natężeni prądu płynącego w obwodzie.
 
Połączenie szeregowe odbiorników- w połączeniu szeregowym opór odbiornika zastępczego równy jest sumie oporów poszczególnych oporników połączenia
 

 
natężenie prądu w każdym odbiorniku ma taka samą wartość, a suma napięć na odbiornikach jest równa napięciu przyłożonemu od połączenia szeregowego odbiorników
 
Połączenie równoległe odbiorników- w połączeniu równoległym odbiorników odwrotność oporu odbiornika zastępczego równa jest sumie odwrotności oporów poszczególnych odbiorników
 

 
napięcia na poszczególnych odbiornikach mają takie same wartości i są równe napięciu źródła, suma natężeń prądów w poszczególnych odbiornikach równa jest natężeniu prądu wpływającego do rozgałęzienia
 
Pierwsze prawo Kirchhoffa suma natężeń prądów w poszczególnych odbiornikach równa jest natężeniu prądu wpływającego do rozgałęzienia
 

 
Praca prądu elektrycznego w danym odbiorniku równa jest iloczynowi napięcia między jego końcami (U), natężeniu prądu (I) w nim płynącego i czasu przepływu prądu (t)
 

 
Moc odbiornika energii elektrycznej- równa jest iloczynowi napięcia (U) między jego zaciskami i natężenia prądu (I) płynącego przez ten odbiornika. Jednostka mocy prądu jest wat (1W)
 

 
3.3 Pole magnetyczne
 
Pole magnetyczne to obszar przestrzeni, w którym na igiełkę magnetyczną działa siła, zwana siłą magnetyczną. Źródłem pola magnetycznego może być ruda magnetytu, magnes stały, kula ziemska.
Każdy magnes posiada dwa bieguny: północny (N) i południowy (S). Biegunów tych nie można od siebie oddzielić. Po podziale magnesu na części, każda część nadal ma dwa bieguny.
Pole magnetyczne przedstawiamy graficznie w postaci linii Pol amagnetycznego, których zwrot według umowy na zewnątrz magnesu jest od bieguna północnego (N) do bieguna południowego (S).
 


Bieguny jednoimienne magnesów odpychają się, a bieguny różnoimienne przyciągają się wzajemnie.

Reguła prawej dłoni- jeżeli prawa dłonią obejmiemy przewodnik z prądem w taki sposób, że odchylony kciuk wskazuje kierunek płynącego przez przewodnik prądu, to pozostałe zgięte palce wskazują zwrot linii pola magnetycznego powstałego wokół przewodnika.
 

Reguła lewej dłoni- jeżeli lewą dłoń ułożymy w polu magnetycznym tak, aby linie pola były zwrócone prostopadle do wewnętrznej powierzchni dłoni, a wyprostowane palce wskazywały kierunek płynącego prądu, to odchylony o 80st. kciuk wskaże kierunek i zwrot siły działającej na przewodnik.
 

Siła elektrodynamiczna - jest to siła działające na przewodnik z prądem, który jest umieszczony w polu magnetycznym
 

 
Zjawisko indukcji elektromagnetycznej- jest zjawisko powstawania prądu indukcyjnego występuje w zamkniętym obwodzie ze zwojnicą, w której pole magnetyczne ulega zmianie. Jeżeli pole magnetyczne wewnątrz zwojnicy nie ulega zmianie (jest stałe), to prąd indukcyjny w niej nie powstanie.
Zmianę pola magnetycznego wewnątrz takiego obwodu, możemy wywołać przez przesuwanie magnesu względem zwojnicy. Powstające w zwojnicy prąd indukcyjny ma taki kierunek, że wytwarzane przez niego pole magnetyczne przeszkadza ruchowi magnesu. Czyli magnes będzie odpychany, gdy jest zbliżany do zwojnicy, a przyciągany, gdy jest oddalany od zwojnicy.
 
Przekładnia transformatora- informuje nas o ile razy jest większe lub mniejsze napięcie przetworzone przez transformator.
 

 
Fale elektromagnetyczne- jest to rozchodzące się w przestrzeni zmienne pole elektryczne i magnetyczne (każda pierwotna zmiana pola elektrycznego lub magnetycznego wywołuje powstawanie przenikających się wzajemnie zmiennych pól elektrycznych i magnetycznych, jedno pole jest przyczyną powstawania drugiego pola). Felę elektromagnetyczna opisują te same wielkości, co falę mechaniczną. Fala eletromagnetyczna w przeciwieństwie do fali mechanicznej może rozchodzić się w próżni.
 
Długość fali
 

 
Podział fal elektromagnetycznych
 
-promieniowanie gamma, zakres długości fali jest mniejszy od 0,01nm, jest wysyłane przez substancje promieniotwórcze, ma najmniejsza długość i największą częstotliwość, jest szkodliwe dla życia, jest bardzo przenikliwe.
 
-promieniowanie rentgenowskie, zakres długości fali od 0,01nm do 10nm, jest pochłaniane w różnym stopniu przez różne substancje, wykorzystuje się je w aparatach rentgenowskich do prześwietleń;
 
-promieniowanie ultrafioletowe, zakres długości fali od 10nm- do 400nm, jest składnikiem promieniowania słonecznego, wytwarzają je lampy kwarcowe, może być szkodliwe dla zdrowia (nadmierne opalanie), wykorzystuje się je do sterylizacji narzędzi w szpitalach (niszczenia bakterii i wirusów)
 
- światło widzialne, zakres długości fali od 400nm do 700nm, głównym źródłem światła widzialnego jest Słońce.
 
- promieniowanie podczerwone, zakres długości fali od 700nm do 1mm, jest wysyłane przez ciała o wysokiej temperaturze, ciało człowieka również wysyła tego typu promieniowanie.
 
- mikrofale, zakres długości fali od 1mm do 1m, zastosowanie tych fal to przede wszystkim radary oraz kuchenki mikrofalowe
 
-fale radiowe ultrakrótkie, zakres długości od 1m- do 1m
 
- fale radiowe (krótkie, średnie, długie), zakres długości fal od 10m do 2000m.
 
3.4 Optyka
 
Obraz pozorny w zwierciadle- obraz, którego nie można otrzymać na ekranie, powstaje za powierzchnią zwierciadlaną na przedłużeniu promieni odbitych
 
Obraz rzeczywisty w zwierciadle- obraz, który powstaje na ekranie, powstaje po tej stronie zwierciadła, po której ustawiony jest przedmiot.
 
Powiększenie obrazu jest to iloraz wysokości obrazu i wysokości przedmiotu lub iloraz odległości obrazu od zwierciadła i odległości przedmiotu od zwierciadła
 

 
Ognisko zwierciadła sferycznego- punkt leżący w połowie promienia między środkiem zwierciadła a środkiem krzywizny.
 

 
Równanie zwierciadła sferycznego
 

 
Zdolność skupiająca soczewki jest równa odwrotności ogniskowej
 

 
Jedna dioptria jest zdolnością skupiającą soczewki o ogniskowej 1 metr. Jeżeli mamy układ złożony z kilku soczewek, to zdolność skupiająca układu jest sumą zdolności skupiających poszczególnych soczewek.