cwiczenia medycyna snu

background image

1

sen i zaburzenia snu

Dr hab. n. med. Piotr Białasiewicz
Dr n. med. Maciej Król

cele prezentacji:

 podstawowe informacje dotyczące snu
 przegląd zaburzeń snu (chorób i zespołów

chorobowych - ICSD II)

 polisomnografia – podstawowe badanie

w medycynie snu

 fazy snu - hipnogram
 nadmierna senność dzienna – podstawowy

objaw

 zespół obturacyjnego bezdechu sennego –

diagnoza i leczenie

sen - fakty



rytm okołodobowy (circadian)



spadek aktywności ruchowej



zmniejszona odpowiedź na bodźce zewnętrzne



odwracalność



ś

rednio śpimy 8 godz. na dobę – 25 lat życia



jakościowo różny od „wypoczynku”



jakość snu wpływa na jakość życia

objawy zaburzonego snu można spotkać
w różnych dziedzinach medycyny

przykłady:



bezsenność jako objaw depresji



deprywacja snu z powodu poliurii, nocnej
napadowej duszno
ści



deprywacja snu z powodu okresowych
ruchów ko
ńczyn



deprywacja snu z powodu przewlekłego
bólu

background image

2

przegląd zaburzeń snu - ICSD 2



bezsenność



zaburzenia oddychania w czasie snu



hipersomnie pochodzenia centralnego



zaburzenia rytmu okołodobowego



parasomnie



zaburzenia ruchowe w czasie snu



izolowane objawy, warianty normy
i nierozwi
ązane problemy

bezsenność

 odpowiedź na sytuację stresową
 psychofizjologiczna ~
 paradoksalna ~ (nieprawidłowa percepcja snu)

 idiopatyczna ~
 w przebiegu zaburzeń somatycznych
 w przebiegu chorób psychiatrycznych ~
 polekowa i poalkoholowa ~

zaburzenia oddychania w czasie snu

 zespoły bezdechu centralnego (periodyka

Cheyna-Stokesa)

 zespół obturacyjnego bezdechu sennego

(OBS)

 zespoły hipowentylacji

hipersomnie pochodzenia centralnego

 narkolepsja
 idiopatyczna hipersomnia z długim czasem

snu

 idiopatyczna hipersomnia z krótkim czasem

snu

 w przebiegu chorób somatycznych

(cukrzyca)

 polekowa i poalkoholowa ~

background image

3

 zespół zmiany strefy czasowej (jet lag)
 zaburzenia snu związane z pracą zmianową
 zespoły przyspieszonej lub spóźnionej fazy

snu

zaburzenia rytmu dobowego

 somnambulizm
 lęki nocne (night terrors, dzieci 3 to 5 lat)
 koszmary senne (nightmares)
 moczenie nocne

parasomnie –

zaburzenia związane z zaburzonym

wybudzaniem (na styku snu i czuwania)

 zespół niespokojnych nóg
 choroba okresowych ruchów kończyn

dolnych (PLMD)

 bruksizm

związane ze snem zaburzenia ruchowe

 chrapanie
 mówienie przez sen
 rdzeniowy mioklonus przysenny
 osoby z krótkim i długim czasem snu

izolowane objawy, warianty normy
i nierozwiązane problemy

background image

4



insomnia – interdyscyplinarna (wtórna)
pierwotna - psychiatria



OBS – choroby wewnętrzne / pulmonologia



narkolepsja – neurologia



bruksizm - stomatologia

uwaga!
zaburzenia snu obecne w ró
żnych dziedzinach
medycyny



stałe godziny snu



unikaj alkoholu przed snem (redukuje sen głęboki i
sen REM)



unikaj substancji pobudzających (kofeina, nikotyna)



właściwa temperatura w sypialni (w czasie snu REM
zaburzona termoregulacja)



nie bądź głodny, ale i nie przejadaj się



jeśli nie możesz zasnąć przez 30 min. wstań
i zajmij się czymś, aż poczujesz się zmęczony



łóżko jest do spania (i seksu)

jak się wyspać? - higiena snu



prawidłowy sen – czas trwania i jakość



potrzebne są proste narzędzia do oceny
jakości snu



kwestionariusze snu – narzędzia
przesiewowe (screening) - duża czułość
(mają wychwycić osoby z zaburzeniami snu)

jak ocenić sen?



EOG - elektrookulogram



EEG - elektroencefalogram



EMG - elektromiogram



EKG - elektrokardiogram



chrapanie



przepływ powietrza (nozdrza i usta)



brzuszny i piersiowy wysiłek oddechowy



pulsoksymetria

polisomnografia –
gold diagnostic standard

background image

5

elektrody EEG – zasada 10 / 20

elektrody EEG – zasada 10 / 20

C3

O1

A2

C3-A2

co mierzymy?

wzmocnioną różnicę potencjałów
pomiędzy parami elektrod:

C3A2, C4A1, O1A2, O2A1

elektrookulogram

LOC

mierzymy zmiany potencjału
wynikające z różnic potencjałów
gałki ocznej - rogówka ma
potencjał dodatni a siatkówka
ujemny

ROC

podbródkowy
elektromiogram

G1

G2

zmiany potencjału wynikające
z napięcia mięśni szkieletowych

background image

6

zmienne potrzebne do oceny faz snu



EOG

prawe i lewe oko



EEG

odprowadzenie centralne
(odprowadzenie potyliczne)



EMG

podbródkowe

stany świadomości

czuwanie

sen REM

sen NREM

architektura snu – fazy snu

od 4 do 5 cykli trwających od 90 do 110 minut
pierwsze cykle najdłuższe

REM

sleep

Stage 1

Stage 2

Stage 3

Stage 4

czuwanie

sen płytki

sen głęboki

1 cykl (±90 do 110 min)

REM

I

II

III

IV

fazy snu - czuwanie

fale beta (13-30 Hz)
(niezsynchronizowane:
niska amplituda, wysoka
częstotliwość)
zamknięte oczy: fale alfa
(8-12 Hz)
(zsynchronizowane:
wyższa amplituda,
niższa częstotliwość)



>50% każdej składki (epoch) zawiera fale alfa



slow rolling eye movements (SREM) – wolne ruchy gałek
ocznych lub ruchy powiek widoczne w kanałach EOG



wysokie napięcie mięśni - EMG

background image

7

fazy snu – alfa i beta

faza 1 – N1



>50% składki zawiera fale theta (3-7 Hz); fale alfa <50% składki



SREM w kanałach EOG



wysokie napięcie mięśni - EMG

faza 2 – N2



fale theta (3-7 Hz)



K-kompleksy i wrzeciona snu



odbite EEG w EOG



niższe napięcie mięśni - EMG

faza 2 – wrzeciona snu



wrzeciono snu - 12-14 Hz



od 0.5 do 3 sekund



typowe dla N2

.5 sec.

background image

8

faza 2 – K-kompleksy



ostre, wolne fale z ujemnym i następnie dodatnim wychyleniem



dowolna amplituda



czas trwania – co najmniej 0.5 s.



typowe dla N2



mogą występować pod wpływem bodźców lub spontanicznie

faza 3 – N3



20% - 50% każdej składki musi zawierać:



fale delta (0.5 - 4 Hz) amplituda > 75mcV



w kanałach EOG widoczne fale delta



zmniejszone napięcie mięśni - EMG

faza 4 – N3

>50 składki fale delta

REM



szybkie ruchy gałek ocznych



mieszana częstoliwość fali w EEG (przypominają beta)



najniższe EMG

background image

9

prawidłowy hipnogram

czuwanie - alfa

zasypianie

N1 - theta

background image

10

N2 – wrzeciona snu

N3 - delta

REM



połączenie dwóch metali



zmiana temperatury
widoczna jako zmiana
napięcia

termopara – ustno-nosowy przepływ powietrza

background image

11

chrapanie - mikrofon

piezoelektryczne czujniki do ruchów oddechowych

goleniowe EMG

uproszczona diagnostyka
żnicowa w medycynie snu



pomimo odpowiedniego czasu snu,
rano niewyspany i senny w ciągu dnia –
OBS / hipersomnie



nie może zasnąć lub utrzymać snu –
bezsenność



dziwnie zachowanie w czasie snu -
parasomnie

nadmierna senność dzienna (EDS)



senność w ciągu dnia upośledzająca
prawidłowe funkcjonowanie



subiektywna

background image

12

EDS – stopnie nasilenia



uczucie senności przy braku aktywności



drzemie w monotonnym, cichym otoczeniu



zasypia w nieodpowiednich sytuacjach



zachowania automatyczne: na wpół świadoma
kontynuacja aktywności podczas snu, bez
następczej pamięci zdarzenia



zasypianie podczas aktywności (spacerowanie,
mówienie…)

EDS – ocena
Epworth Sleepiness Scale



czytanie na siedząco



oglądanie TV



w miejscu publicznym: kino, teatr, kościół



pasażer w środku lokomocji przez 1 godz.



odpoczynek na leżąco po południu w spokoju



rozmowa na siedząco



po obiedzie bez alkoholu na siedząco



prowadząc samochód na światłach, przejeździe
kolejowym

EDS – ocena
Epworth Sleepiness Scale

0: nigdy
1: mała szansa
2: umiarkowana szansa
3: duża szansa

EDS – assessment
Epworth Sleepiness Scale

wyniki

> 6 graniczny

>10 śpiący

>12 bardzo śpiący

background image

13

Epworth Sleepiness Scale
badanie dorosłych we Francji

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

42% prawidłowy (0-6)

37% « graniczny » (7-10)

21% śpiący (>10)

7% bardzo śpiący (>13)

diagnostyka różnicowa EDS



OBS



narkolepsja (z lub bez catapleksji)



idiopatyczne hipersomnie



zbyt krótki czas snu



zespół opóźnionej fazy snu



w przebiegu chorób somatycznych i psychicznych



polekowa

OBS

historia



1928 – EEG



1965 – pierwszy opis pacjenta z OBS



1968 – Rechtschaffen i Kales – fazy snu



1970 – tracheostomia w leczeniu OBS



1981 – CPAP

background image

14

sen a wentylacja



zasypianie przestawia punkt nastawy
chemoreceptorów dla CO

2

w górę –

przejściowa niestabilność rytmu oddechowego,
mogą pojawiać się bezdechy centralne; w nocy
niewielka hipowentylacja pęcherzykowa



zmniejszone napięcie mięśni poprzecznie
prążkowanych – dwukrotny wzrost oporów
górnych dróg oddechowych

OBS / HS – zespół chorobowy !!!



wiele czynników etiologicznych może
współwystępować u pacjenta



zdefiniowany jako występowanie co najmniej 5
bezdechów (lub hypopnoe) w przeliczeniu na
godzinę efektywnego snu

badania przesiewowe w OSAS



ESS – do oceny EDS



kwestionariusz berliński – ocenia typowe
objawy dla OBS

zaburzenia oddychania



bezdech obturacyjny



bezdech centralny



bezdech mieszany



hypopnoe – okres spłyconego oddychania

background image

15

ogólne zasady



zaburzenia oddychania trwają co najmniej
10s.



towarzyszy im spadek saturacji (SpO

2

) > 3%

(desaturacja)



przebudzenia w EEG (arousals) kończą ~

bezdech obturacyjny

Obstructive apnea

bezdech obturacyjny

całkowita blokada dróg oddechowym + paradoksalne
ruchy oddechowe

spadek saturacji

wydech

wdech

blokada górnych dróg
oddechowych

przełamanie
blokady

paradoksalny

EKG

przepływ

klatka

brzuch

SpO2

narastający wysiłek oddechowy

background image

16

hypopnoe



zmniejszenie przepływu o co najmniej 50%



SpO

2

desaturacje >3%



przebudzenie

hypopnoe – czas trwania 18 s.

Airflow reduction

SAO2 desaturation

> effort with paradox

Paradox ends

Inhale

Exhale

bezdech centralny



brak przepływu powietrza > 10 s.



brak ruchów oddechowych



SpO

2

desaturacja >3%

background image

17

bezdech mieszany



brak przepływu powietrza



początkowo brak wysiłku oddechowego,
następnie wysiłek oddechowy narasta



SpO

2

desaturacja >3%

bezdech mieszany

EKG

Airflow

Thoracic Effort

Abdominal Effort

SAO2

Mixed Apnea

background image

18

ocena ilościowa – natężenie choroby



AHI – wskaźnik bezdechów / hypopnoe:

ś

rednia liczba bezdechów / hypopnoe na

godzinę snu

natężenie OBS / HS

łągodne:

AHI: 5 – 14

umiarkowane i ciężkie:
AHI > 14

OBS / HS – etiologia – czynniki ryzyka



otyłość (BMI)



płeć



wiek (40-65)



alkohol przed snem



leki: nasenne, miorelaksujące



anatomia – wąskie i płytkie gardło, duży
język, retrognatia

OBS / HS – główne skargi



ż

ona nie może ze mną spać z powodu

chrapania



moja żona mówi, że przestaję oddychać
w nocy



zasypiam w ciągu dnia



rano wstaję niewyspany



miałem wypadek – zasnąłem za kierownicą



budzę się z bólem głowy i mam wysokie
ciśnienie rano

background image

19

OBS / HS - patomechanizm

apnoe

hypopnoe

przebudzenie

kończy

bezdech

fragmentacja

snu –

zaburzona

struktura snu

nocna

hipoksemia

apnoe

hypopnoe

1

2

background image

20

OBS / HS - konsekwencje

nadciśnienie

zawał

udar

DM t. 2

zaburzenia rytmu

niewydolność serca

wypadki samochodowe / w pracy

leczenie OBS / HS – redukcja
czynników ryzyka



redukcja masy ciała (chirurgia bariatryczna
BMI>35)



nie spać na wznak



nie przyjmować leków miorelaksujących
i alkoholu

OSAS leczenie z wyboru – CPAP



ciągłe dodatnie ciśnienie w drogach
oddechowych



po raz pierwszy opisane w 1981 r. by Sullivan
et al. w Lancecie



skuteczność leczenia 95%



nie okalecza jak tracheostomia

CPAP- jak działa?

background image

21

przed CPAP

leczenie CPAP


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
cwiczenia medycyna snu
NOTATKI Z ĆWICZEŃ, Medycyna, Choroby zakaźne
Ćwiczenie 8 (2), medycyna, Patofizjologia, Ćwiczenia 7-8 (wpływ promieniowania, ciśnień, medycyna mo
Ćwiczenia 4, Medycyna Ratunkowa - Ratownictwo Medyczne
Ćwiczenia z medycyny sądowej, Medycyna sądowa
materiał na kolkwium z ekologii - ćwiczenia, medycyna, I rok, biologia, opracowania
Alergologia- notatki z cwiczeń, Medycyna, Alergologia
Cwiczenie14KartyPracy, Medycyna, Biologia molekularna ŚUM Katowice
agrometeorologia ćwiczenia, medycyna roślin sem.5, agrometeorologia
NOTATKI Z CWICZEN, Medycyna, Alergologia
Ćwiczenia 6, Medycyna Ratunkowa - Ratownictwo Medyczne
Spis ćwiczeń, Medycyna, I rok, Biologia, Biologia
Ćwiczenia 5, Medycyna Ratunkowa - Ratownictwo Medyczne
Ćwiczenia 3, Medycyna Ratunkowa - Ratownictwo Medyczne
LEKARZ - ćwiczenia, Medycyna, lekarz

więcej podobnych podstron