NOTATKI Z ĆWICZEŃ Z ALERGOLOGII KLINICZNEJ 15- 19. 10.07r.
PONIEDZIAŁEK 15.10.07r.
Skala Millera (skala nasilenia reakcji alergicznej)
I skóra: pokrzywka, uogólniony świąd
II ukł. pokarmowy: bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka, bole głowy
III ukł. oddechowy: duszność, ściskanie w klatce piersiowej, dysfagia, dysartia, chrypka
IV ukł. Krążeniowy: spadek ciś, utrata przytomności, sinica, wstrząs, oddanie moczu/kału
Wywiad:
Jaki owad
Czy zostawił żądło- zostawiają pszczoły (w elastycznej skórze człowieka nie może wyjąć)
Msc użądlenia- pasieka, cukiernia
Reakcje :
Miejscowe - zaczerwienienie, świąd, ból
Miejscowa wyraźna- j.w., średnica > 10 mm
Uogólniona- duszność, obrzęk krtani, uogólniony świąd
Diagnostyka :
1.testy skórne punktowe: pyłki, sierść, roztocza, lateks, pokarmy, jady
nanosi się dany alergen, podważa skórę nożykiem i sprawdza po 15 i 25 min czy jest bąbel; >4mm odczyt dodatni=> wtedy śródskórne
2. przeciwciała IgE przeciw alergenom ( jadom owadów)
3. testy śródskórne- wkłucie śródskórnie alergenu- jady owadów, leki
4. testy płatkowe- nakleja się alergeny na plecy, pozostawia na 48 godzin- odczyt, drugi odczyt po 72 godz.. Wykonujemy na :
metale- kobalt, chrom, nikiel
guma
leki- np. detreomycyna
Profilaktyka ( po potwierdzeniu ) :
unikanie miejsc , w których są owady ( cukiernia, pasieka)
nie jeść, nie pić na dworze
ubranie w barwach ziemi
nie używać perfum
leki:
profilaktycznie: przeciw histaminowe: cetyryzyna ( w okresie rojenia- wiosna-> jesień )
po użądleniu: a) p/histaminowe (2 dawki) p.o.
b) 100 mg encortonu p.o.
c) adrenalina
Adrenalinę stosujemy we wstrząsie anafilaktycznym . Zwiastuny wstrząsu anafilaktycznego po użądleniu: świąd dłoni, stóp, zaczerwienienie twarzy, duszność, osłabienie.
Odczulanie ( immunoterapia swoista) :
podawanie rosnących dawek alergenu aż do takich, które odpowiadają użądleniem => chorzy wytwarzają tolerancję
alergeny roztocza, sierść, pyłki - odczulanie w przychodni
jady owadów- odczulanie tylko w szpitalu!!
Faza 1- kurs wstępny
rosnące dawki wg protokołu RASH: 5 dni; przez 4 dni 4 razy dziennie rosnąca a w 5 dniu dawka maksymalna. Lub 1 raz w tyg. Przez 11 tyg.
Faza 2- podtrzymująca;
trwa 5 lat, początkowo 1 w miesiącu następnie 2x w miesiącu
Skuteczność >90%
Diagnostyka alergii na jady - w okresie zimy, ponieważ testy skórne wymagają odstawienia leków p/histaminowych (brak osłony) a najmniejsze narażenie na owady jest zimą
Leczenie wstrząsu :
PWE ,płyny
adrenalina
p/histaminowy gr. I
sterydy
tlen
inhibitory pompy protonowej/ blokery H2
ułożenie na plecach z nogami uniesionymi ku górze
Leki odstawiane przed testami:
- p/histaminowe- 1 tydz przed
-sterydy msc- kilka tyg
-sterydy ogólne- encorton do 5 mg można nie przerywac
-psychotropowe
Powikłania odczulania- reakcja anafilaktyczna
Leki p/wskazane w uczuleniu:
B blokery- hamują receptory dla adrenaliny, która jest podstawowym lekiem w leczeniu wstrząsu anafilaktycznego ( dlatego należy zmienić na inny lek hipotensyjny )
Inhibitory ACE- powodują wzrost bradykininy, która negatywnie wpływa na anafilaksję
Sprawdzenie skuteczności odczulania:
Oznaczenie swoistego IgE powinna spaść -stężenie p/ciał nie jest jednoznaczne z nasileniem
Testy skórne punktowe ( -)
Próba prowokacji- Użądlenie przez owada na Sali reanimacyjnej z anestezjologiem
Leczenie po użądleniu:
Odczyn miejscowy: fenistil, zyrtec, lód
Miejscowy nasilony: miejscowo steryd, doustnie steryd
Uogólniona łagodna (pokrzywka całego ciała, duszność)-nie wolno puścić do domu , obserwacja 24 godz. !!- steryd, p/histaminowy, adrenalina
Reakcja anafilaktyczna 2 fazowa:
Od razu duszność, pokrzywka
Opróżnienie anafilaksji nawet do doby- obserwacja
Testy natywne- z naturalnymi alergenami: owoce, warzywa, mleko, mąka. Chory przynosi produkty i na miejscu przygotowuje się zawiesiny , które są używane do testów.
Testy śródskórne:
z lekami : Początkowo rozcieńczenie 1:100; następnie 1:10; następnie takie stężenie jakie jest podawane przy zabiegach itd.
Na jady owadów
Testy skórne :
Na : roztocze, pyłki , sierść, pokarm
Testy wykorzystujące mech. IgE ( nie stosujemy na wyprysk kontaktowy - IV mech. )
Próba (+) -zły rozpuszczalnik, złe wykonanie techniczne
Próba (-) - leki p/ histaminowe ( odstawić na 1 tyg. Przed testem ) / sterydy miejscowe ( odstawić na kilka tyg. Przed testem ) ; sterydy ogólne można stosować do dawki 5 mg
Testy płatkowe :
Na : metale : Ni , Cr, Co , gumy ( wulkanizatory), kosmetyki, leki ( dodatek do substancji- Detreomycyna)
Naklejamy na plecy 2 paski na 2-3 doby
Sterydy mogą zatrzeć wynik
Leki podawane przed zastosowaniem znieczulenia miejscowego u alergików ( premedykacja):
p/histaminowy nowa generacja (Zyrtec) 3 dni przed zabiegiem
p/histaminowy stara gen-(hydroksyzyna) 12 godzin przed
ranigast- 12 godz przed
encorton 20 mg 1-7-12 godz przed
salbutamol 1 wziew- przed zabiegiem
WTOREK 16.10.07r.
ASTMA
Objawy:
napady duszności, gł. Noc 4-5 rano
kaszel
świszczący oddech
ściskanie w klatce piersiowej
Czynniki wywołujące:
stres
wysiłek
alergeny
POCHP |
ASTMA |
starsi |
Młodsi |
- |
Alergie w rodzinie |
- |
Nocne wybudzenia |
Wykrztuszanie poranne |
|
Diagnostyka astmy:
bad spiralne:
FEV1- natężona obj wydechowa 1 sek; astma <70% (spada)
próba rozkurczowa (+) = odwracalności obturacji :- po sprawdzeniu wyjściowego FEV1 podaje się salbutamol, znów mierzy się FEV1 i ..
u astmatyków poprawa FEV1 >12% - 15% i >200 ml
POCHP - brak poprawy
rtg klatki- w astmie nie ma zmian charakterystycznych
bad krwi- wzrost eozynofilii całkowitych i swoistych IgE w astmie
próba wysiłkowa- spadek FEV1 dopiero po wysiłku
Gdy wywiad jest (+) ,spirometria (-) , próba rozkurczowa (-) to można wykazać w Bad. Spirometrycznym obturacje w stanach :
próba wysiłkowa - spadek FEV1 przy wysiłku
próba na histaminę, metacholinę- określenie przy jakim stęż. Dochodzi obturacja. Obturacja zajdzie i chorego i zdrowego , tylko przy różnych stężeniach.
próba alergenem
Czynniki zaostrzające astmę :
alergeny
infekcje dróg oddechowych, nosa, zatok
refluks
PEF- szczytowa objętość wydechowa l/min
Rano i wieczorem różna
u astmatyków różnica > 20% ( duża dobowa zmienność)
wykonać 3 razy i zapisać w dzienniczku najlepszy wynik
{ (PEF wieczór - PEF rano ) / 0,5 (PEF wieczór + PEF rano) } x 100%
Formy leków stosowane w astmie:
MDA- mgiełka z inhalatora ; koordynacja wdechu z naciśnięciem
Spejsery- komory do których wpuszcza się preparat a następnie wdycha- atrovent, betorec, cyclasomid
Easy breath- aerozol, sam na wdechu uwalnia lek- becloson
Aeroliser- kapsułki wkłada się do pojemnika, ram są rozgniatane i wdycha się proszek
Dysk haler
Turbohaler
In check:
badanie do doboru odpowiedniej formy leku wziewnego
Chory wykonuje wdech przy różnych oporach- mierzy się FEV, opory i dobiera odpowiedni inhalator
ŚRODA 17.10.07r.
Nadwrażliwość na aspirynę :
Znaczenie ma kaskada kwasu arachidonowego , oraz wzrost leukotrienów
Aspiryna powoduje zahamowanie wytwarzania PG co powoduje wzrost leukotrienów
Osoby 3-4 dekada zycia
K >M
Początek choroby : przewlekły nieżyt nosa, polipy nosa ( wyraz przewlekłego zapalenia; polipy często odrastają) , potem astma, nadwrażliwość na aspirynę
Astma nie atopowa- nie ważne są alergeny
Objawy mogą być pomimo nie przyjmowanie NLPZ
Objawy są po 1,0-1,5 h od przyjęcia tj. : duszność, zatkanie nosa, uderzenia gorąca, zaczerwienienie= flash, wstrząs => wymaga intubacji i wentylacji mechanicznej
W zaostrzeniach : sterydy
Diagnostyka
Dotyczy : osób z astmą, nawracającymi polipami nosa (są wyrazem nadwrażliwości przerośniętej śluzówki), po pokrzywce po polopirynie
Testy prowokacji ( innych nie stosujemy gdyż nie ma swoistych IgE, nie stosujemy też testów skórnych) . Test wykonujemy droga p.o. ( wzrastające dawki - placebo, 50 , 100 mg - 600mg ) , nosem, do oskrzeli ( lizat , specjalna forma nie drażniąca śluzówki )
Spirometria - mimo braku objawów klin. Jest obturacja
Rhinomanometria - Bad. Przepływów i oporów w nosie
Leczenie
Polipektomia
Nieżyt nosa- sterydy miejscowo , potem ogólnie
Nadwrażliwość na aspirynę - unikać wszystkich NLPZ z wyjątkiem paracetamolu, COX 2 ,Tramalu- opioidowy lek p/ zapalny . Można podawać sterydy np., Dexaven z wyjątkiem półbursztynianu hydrokortyzonu !!
Dieta aspirynowa
Wytworzenie tolerancji ( desensytyzaja) - po wytworzeniu tolerancji chory musi brać NLPZ do końca życia . Odstawienie na 2 -3 dni spowoduje zanik tolerancji. Dawka zależy od tego co chcemy osiągnąć ( 75- 300 mg). Wskazania do desensytyzacji :
choroba wieńcowa
choroby z dolegliwościami bólowymi ( reumatyczne)
odrastające polipy nosa
trudna do kontroli astma aspirynowa
Przewlekły kaszel :
przyczyny
astma
POCHP ( tytoń)
refluks
choroby górnych dróg oddechowych, zapalenia zatok
neo
zakażenia ( gruzlica)
po lekach ( ACE-I )
diagnostyka
wywiad
spirometria
Bad. Laryngologiczne
PH metria
testy skórny pkt
RTG klatki ( PA, boczne)
bronchofiberoskopia, BAL
Odczulanie :
leki p/ wskazane przy odczulaniu :
1. beta- bloker - leki te blokują rec. Adrenergiczne ; w przypadku wstrząsu anafilaktycznego należy podać adrenaliną, która działa na owe rec. Które byłyby zablokowane=> adrenalina by nie działała
fazy
wstępna - rosnące dawki alergenów , trwa ok. 1 tyg. , metoda RASH- 5 dni
podtrzymująca
wskazania do odczulania ( immunoterapii ) :
alergia na jady owadów
alergiczny nieżyt nosa i spojówek ( alergiczny nieżyt nosa nie leczony sprzyja powstaniu astmy )
astma
AZS
diagnostyka :
wywiad
obecność alergenów istotnych klinicznie - może się zdarzyć iż w testach skórnych pkt będzie wynik (+) a chory wystawiamy na ekspozycją danego alergenu nie będzie miał objawów albo nie ma potwierdzenia w życiu
potwierdzenie wywiadu testami skórnymi pkt
testy odczulające - mieszać można alergenu tylko w obrębie gatunku, idealna szczepionka składa się z 1 alergenu . Często dochodzi do alergii krzyżowej między gatunkami dlatego pacjent może być uczulony na kilka alergenów.
Nie odczula się pokarmami ( są DN po odczulaniu , choć niektórzy próbują)
Alergia krzyżowa :
lateks ( mleczko kauczukowca) + alergen pokarmowy ( banan, kiwi, awokado i inne pestkowce)
leszczyna + orzech
brzoza + seler, surowa marchewka , groszek, jabłko
roztocza +skorupiak
trawy + mąka
Alergen :
termostabilny
termolabilny - rozkładany w wysokiej temp. Nie powoduje uczulenia
Zapalenie alergiczne j. ustnej :
objawy : mrowienie, drętwienie, pieczenia, obrzęk, świąd
np.: po orzeszku
Astma - ZNAĆ !!
klasyfikacja Gina
stopnie kontroli
objawy
leczenie ( doraźne, stałe )
stan astmatyczny
spirometria
LEKCJA KLINICZNA 17.10.07r.
Zespół płucnej eozynofilii :
ostre eozynofilia płuc ( > 20% eozynofili w BAL, eozynofile we krwi = N )
przewlekła eozynofilia płuc
zespół Churg - Strausa
zespół hypereozynofilii ( Bad. Szpiku )
eozynofilowe zapalenie oskrzeli ( > 3% eozynofili )
aspergiloza oskrzelowo- płucna ( IgE swoiste , IgG )
zespół wędrującej larwy ( eozynofilia- krew, plwocina, BAL)
eozynofilia we krwi obwodowej
eozynofilia w plwocinie „ indukowanej „ 3-5% NaCl
eozynofilia w BAL ( popłuczyny oskrzelowo- pęcherzykowe)
objawy ze strony ukł. Oddechowego
zmiany w RTG płuc
RTG w eozynofilii płucnej
TK kl. Piersiowej
rozsiane zmiany ZC-S
podopłucnowe zgęszczenia
guzki położone centrilobularnie
pogrubienie ścian oskrzeli
pogrubienie przegród międzypłatowych
Choroby powodujące duszność:
-zatorowość płucna
-stan astmatyczny
-POCHP
-Niewydolność krążenia
-Odma
-Płyn w opłucnej
- Obrzęk krtani
Badanie zatorowości płucnej- złoty standard angio TK
- scyntygrafia płuc
- pirometria z próbą rozkurczową
-echo serca- skrzepliby w sercu i odgałęzieniach t płucnej
-doppler kk dolnych
leczenie zatorowości płucnej:
fibrynolityczne- chory niestabilny hemodynamicznie, <48 godz
p/krzepliwie- heparyny drobnocząsteczkowe
embolektomia- gdy duże zagrożenie życia, niestabilnośc hemodynamiczna, ryzyko wstrząsu; w przewlekłychstanach gdy nie dochodzi do rekanalizacji
kryteria Churga- Strausa
eozynofilia obwodowa
astma
neuropatia
nacieki w płucach
zatoki
zapalenie naczyń
p pokarmowy
zap wsierdzia i naczyń wieńcowych
mechanizm ujawnienia- leki p/leukotrienowe powodują że jest mniejsza ... GKS co toruje drogę do ch Straussa
azpp = alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych- limfocytoza >30%- podstawa do rozpoznania azpp