higienistka stomatologiczna 322[03] z1 02 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Alicja Jędrzejczyk

Wykonywanie badań jamy ustnej
322[03].Z1.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
lek. med. Paweł Szymczyk
mgr Katarzyna Zarębska

Opracowanie redakcyjne:
lek. stom. Alicja Jędrzejczyk

Konsultacja:
mgr Ewa Kawczyńska-Kiełbasa

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[03].Z1.02
„Wykonywanie badań jamy ustnej”, zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu higienistka stomatologiczna.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Organizacja stanowiska pracy

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Badanie jamy ustnej

5.2.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie higienistka stomatologiczna..

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, umiejętności jakie powinien posiadać uczeń przed przystąpieniem
do realizacji programu jednostki modułowej,

–

cele kształcenia, umiejętności jakie uczeń opanuje podczas realizacji programu jednostki
modułowej,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

wiczenia zawierające wskazówki do realizacji, zalecane metody nauczania–uczenia się

oraz środki dydaktyczne,

–

sprawdzian postępów pomoże ocenić poziom wiedzy ucznia po wykonaniu ćwiczeń,

–

ewaluację osiągnięć ucznia, po zrealizowaniu programu jednostki modułowej pozwoli
ocenić poziom nabytych umiejętności,

–

wykaz literatury.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem następujących metod nauczania: ćwiczeń praktycznych,
dyskusji dydaktycznej, metody analizy przypadków.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, od samodzielnej do

zespołowej.

Schemat układu jednostek modułowych

322[03].Z1.01

Prowadzenie wywiadu chorobowego

322[03].Z1

Badania stomatologiczne

322[03].Z1.02

Wykonywanie badań jamy ustnej

322[03].Z1.03

Opracowywanie planu profilaktyczno-

leczniczego

322[03].Z1.04

Prowadzenie dokumentacji

stomatologicznej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

charakteryzować anatomię i fizjologię narządu żucia,

−

wskazywać zmiany patologiczne występujące w jamie ustnej,

−

stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

przeprowadzać wywiad chorobowy,

−

rozróżniać podstawowe urządzenia i narzędzia w gabinecie stomatologicznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

–

zorganizować stanowisko pracy do badania narządu żucia,

–

przygotować pacjenta do badania zewnątrzustnego i wewnątrzustnego,

–

zastosować środki ochrony indywidualnej,

–

przeprowadzić zewnątrzustne badanie przedmiotowe,

–

dobrać sprzęt i narzędzia do badania jamy ustnej,

–

przeprowadzić wewnątrzustne badanie przedmiotowe,

–

posłużyć się stomatologicznymi instrumentami diagnostycznymi,

–

zastosować zasady antyseptyki i aseptyki,

–

określić różnicę w uzębieniu mlecznym i stałym,

–

określić zmiany próchnicowe twardych tkanek zęba,

–

określić stan higieniczny jamy ustnej,

–

zinterpretować wyniki badania radiologicznego narządu żucia,

–

ocenić stan jamy ustnej pacjenta na podstawie wyników przeprowadzonych badań,

–

wykonać diagram zębowy z zastosowaniem różnych metod,

–

wykorzystać wnioski z badań dla celów dyspanseryjnych, kariologicznych, ortodontycznych,
periodontologicznych i onkologicznych,

–

opisać stan jamy ustnej pacjenta w karcie badań kontrolnych,

–

posłużyć się specjalistycznym programem komputerowym,

–

zastosować zasady etyki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Higienistka stomatologiczna 322[03]

Moduł:

Badania stomatologiczne 322[03].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie badań jamy ustnej 322[03].Z1.02

Temat: Wskaźniki oceny stanu zdrowotnego i potrzeb leczniczych pacjenta.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności doboru badań dla celów dyspanseryjnych i potrzeb

leczniczych pacjenta.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

zorganizować stanowisko pracy do przeprowadzenia badania jamy ustnej,

–

przygotować pacjenta do badania,

–

zastosować środki ochrony osobistej,

–

zastosować zasady antyseptyki i aseptyki,

–

dobrać narzędzia diagnostyczne i posłużyć się nimi,

–

ocenić stan higieniczny jamy ustnej,

–

ocenić stan jamy ustnej pacjenta na podstawie wyników przeprowadzonych badań,

–

wykonać diagram zębowy z zastosowaniem różnych metod,

–

wykorzystać wnioski z badań dla celów dyspanseryjnych, kariologicznych, ortodontycznych,
periodontologicznych i onkologicznych,

–

opisać stan jamy ustnej pacjenta w karcie badań kontrolnych.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca w grupach,

–

praca indywidualna.

Czas: 6 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

filmy dydaktyczne z instruktażem przeprowadzania badań,

−

odtwarzacz DVD,

−

głowy fantomowe,

−

fantomy łuków zębowych,

−

fantomy zębów,

−

instrumenty diagnostyczne,

−

dokumentacja stomatologiczna,

−

slajdy z przypadkami klinicznymi,

−

tablice z wykresami i diagramami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć
1. Sprawy organizacyjne (sprawdzenie obecności, przygotowania do zajęć).
2. Podanie tematu zajęć.
3. Wprowadzenie:

–

nauczyciel przeprowadza pogadankę na temat różnorodnych wskaźników używanych
do oceny stanu jamy ustnej, w trakcie prezentuje na fantomach łuków zębowych
i zębów narzędziami diagnostycznymi, w jaki sposób zbieramy informacje potrzebne
do wyliczania wskaźników,

–

nauczyciel przedstawia slajdy z przypadkami klinicznymi, jednocześnie pokazuje na
tablicach wykresy i diagramy wykorzystujące dane z badań dyspanseryjnych,

–

nauczyciel prezentuje film dydaktyczny ukazujący badania potrzebne do wyliczeń
wskaźników do oceny przyzębia, próchnicy i higieny jamy ustnej,

–

po zakończonej projekcji zadaje uczniom pytania dotyczące przygotowania
stanowiska pracy, pacjenta, aseptyki i antyseptyki:
Jakie narzędzia powinny być przygotowane i dlaczego?
Jak chronimy siebie i pacjenta w trakcie badań?

4. Realizacja ćwiczenia (praca w grupach 2-osobowych):

–

nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, zakres i sposób wykonania,

–

uczniowie po zapoznaniu się z zadaniem przystępują do jego realizacji,

–

w parach wykonują badania jamy ustnej,

–

w trakcie badania nauczyciel zadaje pytanie o wybór wskaźnika i kryterium wyboru.

5. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek:

–

sprawdza czy uczniowie dobrze zrozumieli zadanie i czy prawidłowo wykonują
badanie (pomiary).

–

sprawdza czy zachowane są przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

6. Opisanie stanu jamy ustnej (praca indywidualna):

–

uczniowie zapisują wyniki własnych badań w karcie pacjenta,

–

na kartkach dokonują odpowiednich obliczeń,

–

zapisują uwagi i wnioski.

7. Podsumowanie zajęć:

–

uczniowie prezentują wyniki własnych badań, przedstawiają zapisane uwagi
i wnioski,

–

uczniowie dyskutują na temat przedstawionych wyników, wymieniają swoje
spostrzeżenia i uwagi, wyjaśniają przyczynę doboru wskaźnika,

–

nauczyciel ocenia pracę poszczególnych uczniów.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Higienistka stomatologiczna 322[03]

Moduł:

Badania stomatologiczne 322[03].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie badań jamy ustnej 322[03].Z1.02

Temat: Badanie przedmiotowe i podmiotowe pacjenta.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności przeprowadzania wywiadu i badania pacjenta.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy do przeprowadzenia badania jamy ustnej,

−

przygotować pacjenta do badania,

−

zastosować środki ochrony osobistej,

−

zastosować zasady antyseptyki i aseptyki,

−

przeprowadzić badanie podmiotowe i przedmiotowe,

−

dobrać narzędzia diagnostyczne i posłużyć się nimi,

−

określić różnice w uzębieniu mlecznym i stałym,

−

określić zmiany próchnicowe twardych tkanek zęba,

−

zinterpretować wyniki badania radiologicznego narządu żucia.

Metody nauczania–uczenia się:
–

pogadanka,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

dyskusja dydaktyczna,

–

wiczenie praktyczne.

Formy organizacji pracy uczniów:

−

praca w grupach,

−

praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

−

filmy dydaktyczne z instruktażem przeprowadzania badań ,

−

odtwarzacz DVD,

−

głowy fantomowe,

−

fantomy łuków zębowych,

−

instrumenty diagnostyczne,

−

slajdy z przypadkami klinicznymi.

Czas: 6 godzin dydaktycznych.

Przebieg zajęć
1. Sprawy organizacyjne (sprawdzenie obecności, przygotowania do zajęć).
2. Podanie tematu zajęć.
3. Wprowadzenie:

–

nauczyciel przeprowadza pogadankę na temat potrzeb wykonywania badań
stomatologicznych,

–

prezentuje film dydaktyczny o sposobie przeprowadzania badań,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

po zakończonej projekcji zadaje uczniom pytania dotyczące przygotowania
stanowiska pracy, pacjenta, aseptyki i antyseptyki, np. Jakie narzędzia powinny być
przygotowane i dlaczego?, Jak chronimy siebie i pacjenta w trakcie badań?

4. Realizacja ćwiczenia (praca w grupach 2-osobowych):

–

nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, zakres i sposób wykonania,

–

uczniowie po zapoznaniu się z zadaniem przystępują do jego realizacji,

–

wykonują badania jamy ustnej,

–

nauczyciel zwraca uwagę na dokładne zebranie wywiadu i ocenę stanu ogólnego,
pacjenta,

–

w trakcie wykonywania ćwiczenia nauczyciel nadzoruje jego realizację,

–

zwraca uwagę na porównanie fantomów i szczęki i żuchwy pacjenta w trakcie
badania,

–

nauczyciel zadaje uczniom pytania dodatkowe:
Jakie choroby ogólne należy zapytać pacjenta i dlaczego?
Na jakie choroby zakaźne należy zwrócić uwagę i dlaczego?

–

uczniowie w trakcie badań wewnątrzustnych zwracają szczególną uwagę na przepisy
bhp, aseptykę i antyseptykę.

5. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek, zwraca uwagę:

–

czy uczniowie prawidłowo wykonują ćwiczenie,

–

czy przestrzegają zasad bhp i ochrony osobistej.

6. Sporządzanie notatki z badań (praca indywidualna):

–

uczniowie zapisują wyniki własnych badań w karcie pacjenta,

–

zaznaczają uwagi zarówno w badaniu podmiotowym jak i przedmiotowym.

7. Podsumowanie zajęć:

–

uczniowie prezentują wyniki własnych badań, przedstawiają zapisane uwagi
i wnioski,

–

uczniowie dyskutują na temat przedstawionych wyników, wymieniają swoje
spostrzeżenia i uwagi,

–

nauczyciel ocenia pracę poszczególnych uczniów.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ĆWICZENIA

5.1. Organizacja stanowiska pracy

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykorzystując tablice i atlas anatomiczny porównaj budowę zębów mlecznych i stałych.

Na podstawie analizy modelu szczęki dziecka w wieku około lat 10, zaznacz na diagramie:
zęby mleczne i stałe oraz wszystkie ubytki próchnicowe z ich lokalizacją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić materiały i odpowiednie przybory, artykuły piśmienne, atlas anatomiczny,

tablice,

2) zaplanować tok postępowania,
3) zapisać w tabeli różnice pomiędzy uzębieniem mlecznym a stałym,
4) przygotować diagram zębowy według dowolnie wybranego systemu,
5) przeanalizować model uzębienia mieszanego ze wskazaniem zmian próchnicowych,
6) oznaczyć na diagramie zęby mleczne oraz zmiany próchnicowe,
7) zapisać wnioski.

Uzębienie mleczne

Uzębienie stałe

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

model uzębienia mieszanego ze zmianami próchnicowymi,

−

karta pacjenta,

−

diagram uzębienia,

−

odzież ochronna,

−

atlas anatomiczny,

−

tablice dydaktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj u kolegi/koleżanki badanie uzębienia i zaznacz wyniki w diagramie. W trzech

różnych systemach oznacz ewentualne zmiany próchnicowe i wypełnienia zębów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić narzędzia i materiały potrzebne do wykonania badania,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) zastosować przepisy bhp i zadbać o ochronę indywidualną,
4) wykonać diagram zębowy,
5) dokonać badania,
6) zapisać wyniki w diagramie,
7) oznaczyć w trzech różnych systemach zęby z próchnicą i zęby z wypełnieniami,
8) zaprezentować i omówić wyniki badania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

karta pacjenta lub arkusz papieru,

−

odzież ochronna,

−

unit stomatologiczny,

−

narzędzia diagnostyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Wykonywanie badań jamy ustnej

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj pełne badanie stomatologiczne jamy ustnej kolegi/koleżanki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko pracy,
2) zgromadzić narzędzia i materiały potrzebne do wykonania badania,
3) zastosować przepisy bhp i zadbać o ochronę indywidualną,
4) przygotować pacjenta,
5) dokonać badania,
6) wyniki zapisać w karcie zdrowia pacjenta,
7) przedstawić i omówić wyniki badania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

karta zdrowia pacjenta,

−

odzież ochronna,

−

unit stomatologiczny,

−

narzędzia diagnostyczne.

Ćwiczenie 2

Przy wykorzystaniu 6 różnych, dowolnie wybranych wskaźników oceń stan kariologiczny,

periodontologiczny i higieniczny jamy ustnej u kolegi/koleżanki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko pracy,
2) zgromadzić narzędzia i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zastosować przepisy bhp i zadbać o ochronę indywidualną,
4) dokonać badania i stosownych wyliczeń,
5) wyniki zapisać w karcie zdrowia pacjenta,
6) przedstawić i omówić wyniki badania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

karta zdrowia pacjenta,

−

odzież ochronna,

−

unit stomatologiczny,

−

narzędzia diagnostyczne,

−

kalkulator, kartka papieru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie badań jamy
ustnej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 5, 6, 7, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 4, 8, 9, 10, 11, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie, co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie, co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym, co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. a, 4. a, 5. d, 6. b, 7. c, 8. c, 9. c, 10. a, 11. b,

12. b, 13. a, 14. a, 15. c, 16. c, 17. b, 18. a, 19. b, 20. a.

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Rozpoznać narzędzia diagnostyczne

Określić zasady przygotowania pacjenta

Rozróżnić sposoby oznaczania zębów

Rozróżnić zęby stałe i mleczne

Rozpoznać rodzaje badania

Określić zakres zbierania wywiadu

Określić zasady wykonywania badania
przedmiotowego

Ocenić wynik przeprowadzonego badania

Rozróżnić przyczyny zmian w jamie ustnej

Rozpoznać objawy zmian patologicznych
w śliniankach

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić obszar zbioru chłonki ze struktur
jamy ustnej

Rozpoznać zaburzenia zgryzowe

Rozpoznać nieprawidłowe przyczepy
wędzidełek

Rozróżnić wskaźniki do oceny higieny jamy
ustnej

Rozróżnić stany patologiczne w jamie
ustnej

Dobrać wskaźnik do oceny
periodontologicznych potrzeb leczniczych

Rozróżnić objawy próchnicy średniej

Określić klasyfikację ubytków
próchnicowych

Posłużyć się zdjęciem rtg do diagnostyki

Zastosować badanie fluorescencyjne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Zestaw zawiera 20

zadań.

5. Do każdego zadania przyporządkowane są 4 możliwe odpowiedzi, tylko jedna odpowiedź

jest prawidłowa.

6. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak X przy odpowiedzi

prawidłowej. W przypadku pomyłki zakreśl błędną odpowiedź kółkiem i ponownie
zaznacz X odpowiedź prawidłową.

7. Za każdą prawidłową odpowiedź otrzymujesz 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak

0 punktów.

8. Rozwiązuj zadania samodzielnie.
9. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Zgłębnik periodontologiczny należy do narzędzi

a) diagnostycznych.
b) chirurgicznych.
c) do usuwania złogów nazębnych.
d) do przenoszenia leków.

2. Nieprawdą jest, że pacjent przed badaniem powinien

a) mieć przygotowany fotel stomatologiczny.
b) wypłukać usta płynem odkażającym.
c) oswoić się z bólem i dyskomfortem.
d) otrzymać jednorazowy kubeczek i serwetę.

3. Oznaczanie zębów przez wstawienie cyfry arabskiej (1–8) w kąt utworzony przez umowną

granicę podziału jamy ustnej na ćwiartki został wprowadzony przez
a) Zsigmondiego.
b) Haderupa.
c) Allerhanda.
d) Światową Organizację Zdrowia.

4. Zęby stałe

a) mają w łuku przedtrzonowce.
b) posiadają listewkę szkliwną.
c) mają zawiązki zębów.
d) mają silne zwężenie szyjki.

5. Anamneza to

a) badanie dodatkowe.
b) badanie zewnątrzustne.
c) badanie zewnątrzustne.
d) wywiad.

6. Wywiad środowiskowy pacjenta

a) nie jest ważny w przygotowaniu pacjenta.
b) może wskazać, np. na choroby dziedziczne i związane z wykonywaną pracą.
c) pomaga w badaniach dyspanseryjnych.
d) ułatwia kontakt z pacjentem.

7. Badania przedmiotowego dokonujemy

a) tylko wzrokiem.
b) tylko narzędziami.
c) wzrokiem, słuchem, dotykiem, węchem.
d) tylko przy użyciu aparatury specjalistycznej.

8. Węzły chłonne

a) powinny być twarde.
b) powinny być widoczne.
c) nie powinny być wyczuwalne.
d) powinny być bolesne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Zmiany w jamie ustnej

a) są charakterystyczne tylko dla chorób ogólnych.
b) są charakterystyczne tylko dla chorób miejscowych.
c) mogą być objawem chorób ogólnych.
d) są zawsze uwarunkowane sposobami żywieniowymi.

10. W kamicy ślinianek nie stwierdzamy

a) zmian w moczu.
b) obrzęku ślinianki lub jej ujścia.
c) powiększenia węzłów chłonnych.
d) zmian w obrazie rtg.

11. Z zębów górnych przednich chłonkę zbierają węzły chłonne

a) podbródkowe.
b) podżuchwowe A.
c) podżuchwowe B.
d) podżuchwowe C.

12. Zgryz otwarty jest przykładem zaburzeń

a) liczby zębów.
b) stosunku pionowego szczęki do żuchwy.
c) stosunku poprzecznego szczęki do żuchwy.
d) stosunku przednio-tylnego szczęki do żuchwy.

13. Nieprawidłowe wędzidełka mogą być przyczyną

a) obnażania zębów.
b) powiększenia węzłów chłonnych.
c) rozwoju próchnicy.
d) zaburzeń pionowych w zgryzie.

14. Wskaźnik płytki bakteryjnej stosujemy do oceny

a) higieny jamy ustnej.
b) frekwencji próchnicy.
c) twardych tkanek zęba.
d) rozchwiania zębów.

15. Zmiana zabarwienia, kształtu, krwawienie i owrzodzenia są charakterystyczne dla wskaźnika

a) Russella.
b) dziąsłowego.
c) krwawienia z kieszonki dziąsłowej stopień 5.
d) krwawienia z kieszonki dziąsłowej stopień 1.

16. Periodontologiczne potrzeby lecznicze badamy wskaźnikiem

a) dziąsłowym.
b) PUW.
c) CPITN.
d) Russella.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Próchnica średnia

a) daje objawy ze strony miazgi.
b) obejmuje szkliwo i zębinę.
c) zajmuje ubytki przydziąsłowe.
d) daje bóle samoistne.

18. Ubytki w zagłębieniach anatomicznych są charakterystyczne dla klasy

a) I Blacka.
b) II Blacka.
c) III Blacka.
d) IV Blacka.

19. Do wykrywania zmian próchnicowych najlepsze jest zdjęcie rtg

a) zgryzowe.
b) skrzydłowo-zgryzowe.
c) panoramiczne.
d) cefalometryczne.

20. Fluorescencja jest

a) badaniem służącym do różnicowania choroby błony śluzowej jamy ustnej.
b) metodą badania zgryzu.
c) metodą leczenia błony śluzowej.
d) badaniem węzłów chłonnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko .................................................................................

Wykonywanie badań jamy ustnej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie badań jamy
ustnej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 5, 6, 7, 9, 16, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. c, 4. d, 5. c, 6. b, 7. d, 8. d, 9. c, 10. c, 11. b,

12. a, 13. d, 14. b, 15. b, 16. c, 17. c, 18. b, 19. a, 20. a.

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Rozpoznać narzędzia diagnostyczne

Rozróżnić sposoby oznaczania zębów

Rozróżnić zęby stałe i mleczne

Określić zakres zbierania wywiadu

Rozróżnić zmiany w jamie ustnej wywołane
cukrzycą

Zastosować badanie dodatkowe do diagnozy
zmian w jamie ustnej

Określić czynniki predysponujące do
występowania nowotworów jamy ustnej

Określić obszar zbioru chłonki ze struktur
jamy ustnej

Rozpoznać zaburzenia zgryzowe

Rozpoznać nieprawidłowe przyczepy
wędzidełek

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozróżnić wskaźniki stosowane do oceny
stanu przyzębia

Rozróżnić objawy próchnicy powikłanej

Sklasyfikować ubytki próchnicowe

Zastosować zdjęcia rtg do diagnostyki
zaników kostnych

Rozpoznać stopnie rozchwiania zębów

Określić miejsce badania ujścia nerwu
trójdzielnego

Rozróżnić objawy próchnicy prostej

Rozpoznać objawy zmian patologicznych
w śliniankach

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Zestaw zawiera 20

zadań.

5. Do każdego zadania przyporządkowane są 4 możliwe odpowiedzi, tylko jedna odpowiedź

jest prawidłowa.

6. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak X przy odpowiedzi

prawidłowej. W przypadku pomyłki zakreśl błędną odpowiedź kółkiem i ponownie
zaznacz X odpowiedź prawidłową.

7. Za każdą prawidłową odpowiedź otrzymujesz 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak

0 punktów.

8. Rozwiązuj zadania samodzielnie.
9. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do narzędzi diagnostycznych nie należy

a) pęseta.
b) strzykawka.
c) zgłębnik.
d) lusterko.

2. Światowa Organizacja Zdrowia wprowadziła oznaczenie zębów

a) przez wpisywanie ich w kąt utworzony przez granice podziału jamy ustnej na

wiartki.

b) dwucyfrowe gdzie pierwsza cyfra oznacza ćwiartkę, druga nr zęba.
c) cyframi rzymskimi.
d) dodając znak „+” lub „–” przed lub za cyframi.

3. Zęby mleczne

a) mają kolor żółty.
b) są bardziej zmineralizowane.
c) posiadają listewkę szkliwną.
d) mają duże korony.

4. Przy zbieraniu wywiadu nie pytamy o

a) dane osobowe.
b) dolegliwości pacjenta.
c) dane rodzinne.
d) dalszą rodzinę.

5. Cukrzyca

a) nie daje objawów w jamy ustnej.
b) może dawać objaw powiększenia języka.
c) może powodować powstawanie nadżerek i rozpadlin.
d) nie jest chorobą ogólną.

6. Przy podejrzeniu nowotworu kierujemy pacjenta na badanie dodatkowe

a) do internisty.
b) cytologiczne lub histopatologiczne.
c) rtg zębow.
d) moczu.

7. W przypadku podejrzenia anemii zbędne jest badanie

a) krwi.
b) śluzówek.
c) języka.
d) rtg.

8. Czynnikiem predysponującym do wystąpienia nowotworów nie jest

a) palenie tytoniu.
b) picie alkoholu.
c) przewlekły stan zapalny.
d) brak używania płukanek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Pierwszy i drugi ząb trzonowy górny przekazuje chłonkę do węzłów chłonnych

a) podbródkowych.
b) podżuchwowych A.
c) podżuchwowych B.
d) podżuchwowych C.

10. Zgryz przewieszony jest przykładem zaburzeń

a) liczby zębów.
b) stosunku pionowego szczęki do żuchwy.
c) stosunku poprzecznego szczęki do żuchwy.
d) stosunku przednio-tylnego szczęki do żuchwy.

11. Przemieszczenie zębów może być objawem

a) cukrzycy.
b) nieprawidłowego przyczepu wędzidełka.
c) choroby wątroby.
d) choroby wirusowej.

12. Do oceny przyzębia stosujemy

a) wskaźnik Russella.
b) wskaźnik fuksynowy.
c) wskaźnik PUW.
d) USG.

13. Krwawienie, kamień i patologiczne kieszonki są kryterium charakterystycznym dla

wskaźnika
a) Russella.
b) dziąsłowego.
c) PUW.
d) CPITN.

14. Bóle samoistne są charakterystyczne dla

a) próchnicy prostej.
b) próchnicy powikłanej.
c) próchnicy początkowej.
d) ubytków kl. II.

15. Klasa V ubytków wg Blacka obejmuje

a) powierzchnie styczne trzonowców i przedtrzonowców.
b) ubytki części przydziąsłowej wszystkich zębów.
c) powierzchnie styczne zębów siecznych i kłów, zniszczony kąt sieczny.
d) powierzchnie styczne zębów siecznych i kłów, zachowany kąt sieczny.

16. Do diagnostyki zaników kostnych wykonuje się zdjęcia

a) zgryzowe.
b) skrzydłowo-zgryzowe.
c) panoramiczne.
d) cefalometryczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Ruchy poziome i pionowe zęba świadczą o

a) rozchwianiu 1.
b) rozchwianiu 2.
c) rozchwianiu 3.
d) zdrowym przyzębiu.

18. Uciskaniem otworu podoczodołowego badamy

a) staw skroniowo-żuchwowy.
b) ujście nerwu trójdzielnego.
c) unerwienie twarzy.
d) węzły chłonne.

19. Duży ubytek, brak dolegliwości samoistnych, szybko ustępujący ból prowokowany to

objawy próchnicy
a) prostej.
b) przewlekłej.
c) powikłanej.
d) ostrej.

20. W kamicy ślinianek nie stwierdzamy

a) zmian w moczu.
b) obrzęku ślinianki lub jej ujścia.
c) powiększenia węzłów chłonnych.
d) zmian w obrazie rtg.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko .................................................................................

Wykonywanie badań jamy ustnej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

12.

19.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Gajda Z.: Wybrane zagadnienia ortodoncji w praktyce lekarza stomatologa. PZWL,

Warszawa 1997

2. Jańczuk Z.: Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych. PZWL, Warszawa

1999

3. Jańczuk Z., Banach J.: Choroby błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia. PZWL, Warszawa

1995

4. Jańczuk Z.: Zarys kliniczny stomatologii zachowawczej. PZWL, Warszawa 1981
5. Stawiński K.: Podręcznik dla pielęgniarek i higienistek stomatologicznych. PZWL,

Warszawa 1984

Literatura metodyczna
1. Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym.

Wydawnictwo ITeE, Radom 2001

2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP S.A., Warszawa 1999
3. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie „śak”,

Warszawa 2003

4. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE , Radom 2000
5. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. Cz. I i II.

Wydawnictwo ITeE, Radom 1999