SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA
W WARSZAWIE
KATEDRA ANALIZY RYNKÓW I KONKURENCJI

prof. dr hab. Roman Sobiecki

Rynek – elastyczność

popytu i podaży

Plan wykładu

1.

Prosty obieg gospodarczy

2.

Pojęcie i ekonomiczny sens badania elastyczności popytu i podaży

3.

Wskaźniki elastyczności popytu:

a) cenowej,
b) dochodowej,
c) mieszanej

4.

Wskaźnik cenowej elastyczności podaży

5.

Ekonomiczna interpretacja wskaźników elastyczności popytu i podaży

6.

Paradoksy: Giffena i Veblena

7.

Klasyfikacja dóbr w zależności od wskaźnika elastyczności cenowej,

dochodowej i mieszanej popytu

8.

Wpływ rodzaju dobra na elastyczność popytu. Prawo Engla

9.

Wpływ użyteczności krańcowej na wskaźnik elastyczności popytu

10.

Kluczowe pytania

Prosty obieg gospodarczy

Gospodarstwo

domowe

Przedsiębiorstwo

Rynek towarów

i usług

konsumpcyjnych

Rynek czynników

produkcji

Pojęcie i ekonomiczny sens badania
elastyczności popytu i podaży

Elastyczność popytu jest to sposób reakcji popytu na

zmianę:



Ceny tego towaru (cenowa elastyczność popytu)



Dochodu nabywców (dochodowa elastyczność popytu)



Ceny innego towaru (mieszana popytu)

Elastyczność cenowa podaży jest to sposób reakcji

podaży na zmianę ceny

Wskaźniki elastyczności popytu

Wskaźnik cenowej elastyczności popytu

ΔD ΔP

E

PD

= - /

D P

Wskaźnik dochodowej elastyczności popytu

ΔD ΔI

E

I

D

= /

D I ΔD

1

ΔP

2

Wskaźnik mieszanej elastyczności popytu

E

M

D

= /

D

1

P

2

Wskaźnik cenowej elastyczności podaży

Wskaźnik cenowej elastyczności podaży

ΔS ΔP

E

Cs

= /

S P

Ekonomiczna interpretacja wskaźników
elastyczności popytu i podaży

Wskaźniki elastyczności popytu:

O ile procent wzrośnie lub spadnie popyt jeśli

spadnie lub wzrośnie cena (dochód, cena innego
towaru)

Wskaźnik cenowej elastyczności podaży:
O ile wzrośnie lub spadnie podaż jeśli wzrośnie

lub spadnie cena towaru

Paradoksy: Giffena i Veblena

Paradoks Giffena:
Wzrost ceny chleba w Wielkiej Brytanii w II połowie XIX

w. spowodowało wzrost popytu na chleb ( w grupie
najbiedniejszych gospodarstw domowych

Paradoks Veblena (efekt demonstracji, efekt snoba):
Wzrost ceny towaru powoduje wzrost popytu w grupie

bogatszych gospodarstw domowych, z pobudek
prestiżowych (snobistycznych)

Klasyfikacja dóbr w zależności od wskaźnika
elastyczności cenowej, dochodowej i mieszanej popytu

DOBRA SUBSTYTUCYJNE E

MD

> 0

DOBRA KOMPLEMENTARNE E

MD

< 0

DOBRA TYPU GIFFENA

DOBRA NIŻSZEGO RZĘDU

Eid<0

DOBRA NORMALNE

Eid>0

DOBRA PIERWSZEJ POTRZEBY

Eid<1

DOBRA LUKSUSOWE

Eid>1

Wpływ rodzaju dobra na elastyczność
popytu. Prawo Engla

Prawo Engla
Wraz ze wzrostem dochodów spada udział

wydatków na żywność w wydatkach ogólnych

Kluczowe pytania

1.

W jakim celu należy badać elastyczność popytu i podaży?

2.

Jak liczy się wskaźniki elastyczności popytu: cenowej, dochodowej, mieszanej oraz
elastyczności cenowej podaży?

3.

Co to znaczy, że popyt jest elastyczny cenowo lub dochodowo?

4.

Jaka jest interpretacja wskaźników elastyczności popytu i podaży?

5.

Co to znaczy, że popyt jest nieelastyczny cenowo lub dochodowo?

6.

Czy popyt jest jednakowo elastyczny przy każdej jego wielkości? Jeśli nie, to co
wpływa na zmianę wskaźnika elastyczności przy różnych poziomach wielkości
popytu lub podaży?

7.

Na czym polegają paradoksy: Giffena i Veblena?

8.

Jak klasyfikuje się dobra w zależności od wskaźnika elastyczności cenowej,
dochodowej i mieszanej popytu?

9.

Jaką zależność przedstawia Prawo Engla i do interpretacji jakich zjawisk
ekonomiczno-społecznych może ono służyć?

10.

Czy wiedząc, że popyt na dany towar jest elastyczny i kierując się korzyściami
ekonomicznymi, należy zwiększać czy zmniejszać produkcję (podaż)?