ORGANIZACJA SĄDÓW
ADMINISTRACYJNYCH

Uwagi ogólne

Reforma sądownictwo związana z konstytucyjnym wymogiem

wprowadzenia dwuinstancyjnego postępowania została wprowadzona

aktami prawnymi z 2002 r., które zaczęły obowiązywać od 1 stycznia

2004 r., są to:



Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. — Prawo o ustroju sądów

administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269), dalej

p.u.s.a.



Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. — Prawo o postępowaniu przed

sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270) dalej

p.p.s.a.



Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. — Przepisy wprowadzające ustawę —

Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę — Prawo o

postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr

153, poz. 1271).

Krótka charakterystyka

Obecnie istnieją wojewódzkie sądy administracyjne

oraz Naczelny Sąd Administracyjny oraz

Sprawy

należące

do

właściwości

sądów

administracyjnych rozpoznają, w pierwszej instancji,

wojewódzkie

sądy

administracyjne

(domniemanie

kompetencji).

Naczelny Sąd Administracyjny sprawuje nadzór nad

działalnością wojewódzkich sądów administracyjnych w

zakresie orzekania w trybie określonym ustawami, a w

szczególności rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń

tych sądów i podejmuje uchwały wyjaśniające zagadnienia

prawne oraz rozpoznaje inne sprawy należące do

właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy

innych ustaw.

SĘDZIOWIE I INNE OSOBY
ZWIĄZANE Z ORZEKANIEM

Sędziowie

Sędziowie

sądów

administracyjnych

w

sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i
podlegają tylko

Konstytucji

oraz

ustawom

.

Sędziów sądów administracyjnych do pełnienia

urzędu na stanowisku sędziowskim

powołuje

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na

wniosek

Krajowej Rady Sądownictwa.

Sędziowie

sądów

administracyjnych

są

powoływani na stanowisko sędziego wojewódzkiego
sądu administracyjnego, z wyznaczeniem miejsca
służbowego (siedziby) sędziego, albo na stanowisko
sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Związanie w orzekaniu

Sąd Administracyjny jest uprawnionym - na

podstawie art. 178 Konstytucji RP oraz art. 4 ustawy

z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów

administracyjnych - do

odmowy zastosowania w

sprawie aktu rangi podustawowej

, wobec czego

odmawia zastosowania uchwały rady powiatu w

sprawie

przepisu

Regulaminu

przyznawania

stypendiów unijnych, w zakresie w jakim traktuje on

o tym, iż na decyzję starosty służy zażalenie do

zarządu powiatu w terminie siedmiu dni od dnia

otrzymania

zawiadomienia

w

przedmiocie

przyznania stypendium.

Wyrok WSA w Olsztynie, 13 grudnia 2006 r. II SA/Ol 119/06

POWOŁANIE NA SĘDZIEGO

Sędzia WSA (art. 6 p.u.s.a)

§ 1 Do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego wojewódzkiego sądu

administracyjnego może być powołany ten, kto:

1) ma obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
2) jest nieskazitelnego charakteru,
3) ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub

zagraniczne uznane w Polsce,

4) jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego,
5) ukończył 35 lat życia,
6) wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy w dziedzinie administracji publicznej

oraz prawa administracyjnego i innych dziedzin prawa związanych z działaniem

organów administracji publicznej,

7) pozostawał co najmniej osiem lat na stanowisku sędziego, prokuratora, radcy w

Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo przynajmniej przez osiem lat

wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza albo przez dziesięć

lat pozostawał w instytucjach publicznych na stanowiskach związanych ze

stosowaniem lub tworzeniem prawa administracyjnego lub pracował w

charakterze asesora sądowego w wojewódzkim sądzie administracyjnym co

najmniej dwa lata.

Wyjątki

§ 2. Wymagania, o których mowa w § 1 pkt 7, nie

dotyczą osób z tytułem naukowym profesora lub

ze stopniem naukowym doktora habilitowanego

nauk prawnych.

§ 3. W wyjątkowych przypadkach Prezydent

Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Krajowej

Rady Sądownictwa, może powołać kandydata na

stanowisko sędziego mimo krótszych, niż

określone w § 1 pkt 7, okresów pozostawania na

stanowiskach wymienionych w tym punkcie lub

wykonywania

zawodu

adwokata,

radcy

prawnego lub notariusza.

Sędzia NSA

Do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego

Naczelnego Sądu Administracyjnego może być

powołany ten, kto spełnia wymagania określone

w art. 6 § 1 pkt 1-4 i 6, jeżeli ukończył 40 lat oraz

pozostawał co najmniej dziesięć lat na

stanowisku sędziego lub prokuratora albo

przynajmniej przez dziesięć lat wykonywał

zawód

adwokata,

radcy

prawnego

lub

notariusza. Wymaganie ukończenia 40 lat nie

dotyczy sędziego, który co najmniej przez trzy

lata pozostawał na stanowisku sędziego

wojewódzkiego sądu administracyjnego.

ASESOR

Pełnione obowiązki

Prezes

Naczelnego

Sądu

Administracyjnego może, za zgodą kolegium
sądu,

powierzyć

asesorowi

sądowemu

pełnienie czynności sędziowskich

w tym

sądzie na czas określony, nieprzekraczający

pięciu lat

.

Mianowanie

Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego

może

mianować

asesorem sądowym osobę, która:

1) spełnia wymagania, o których mowa w art. 6 § 1 pkt 1-

4 i 6,

2) ukończyła 30 lat,
3) przez co najmniej cztery lata pozostawała na

stanowisku sędziego, prokuratora lub radcy w

Prokuratorii

Generalnej

Skarbu

Państwa

albo

przynajmniej przez cztery lata wykonywała zawód

adwokata, radcy prawnego lub notariusza albo przez

sześć lat pozostawała w instytucjach publicznych na

stanowiskach

związanych

ze

stosowaniem

lub

tworzeniem prawa administracyjnego.

REFERENDARZ SĄDOWY I
ASYSTENT

Pełnione obowiązki i wymagania

Na stanowisko referendarza sądowego, do

wykonywania czynności w postępowaniu
mediacyjnym

oraz

innych

czynności

sędziowskich określonych w ustawach, może
być mianowany ten, kto spełnia wymagania
określone w art. 6 § 1 pkt 1-3 oraz pozostawał
co najmniej trzy lata na stanowiskach
związanych ze stosowaniem lub tworzeniem
prawa administracyjnego.

Pełnione obowiązki i
wymagania

Na stanowisku asystenta sędziego, do

samodzielnego

wykonywania

czynności

administracji

sądowej

oraz

czynności

przygotowania spraw sądowych do ich
rozpoznania, może być zatrudniony ten, kto
spełnia wymagania określone w art. 6 § 1 pkt
1 -3.

WOJEWÓDZKI SĄD
ADMINISTRACYJNY

Utworzenie

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na

wniosek

Prezesa

Naczelnego

Sądu

Administracyjnego, w drodze rozporządzenia,

tworzy

i

znosi

wojewódzkie

sądy

administracyjne oraz ustala ich siedziby i obszar
właściwości, a także może tworzyć, poza
siedzibą sądu, i znosić

wydziały zamiejscowe

tych sądów

.

Wojewódzki sąd administracyjny tworzy się

dla jednego województwa lub dla większej liczby
województw.

ISTNIEJĄCE WSA

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 25 kwietnia 2003 r.
w sprawie utworzenia wojewódzkich sądów administracyjnych oraz ustalenia ich
siedzib i obszarów właściwości (Dz.U. Nr 72, poz. 652 ze zm.)

§ 1. Tworzy się następujące wojewódzkie sądy administracyjne oraz ustala się ich siedziby i obszary właściwości:

1) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku - dla obszaru województwa podlaskiego;

2) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy - dla obszaru województwa kujawsko-pomorskiego;

3) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku - dla obszaru województwa pomorskiego;

4) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach - dla obszaru województwa śląskiego;

4

1

) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim - dla województwa lubuskiego;

4

2

) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach - dla województwa świętokrzyskiego;

5) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie - dla obszaru województw: małopolskiego i świętokrzyskiego

województwa małopolskiego;

6) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie - dla obszaru województwa lubelskiego;

7) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - dla obszaru województwa łódzkiego;

8) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie - dla obszaru województwa warmińsko-mazurskiego;

9) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu - dla obszaru województwa opolskiego;

10)

(4)

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu - dla obszaru województw: lubuskiego i województwa

wielkopolskiego;

11) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie - dla obszaru województwa podkarpackiego;

12) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie - dla obszaru województwa zachodniopomorskiego;

13) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie - dla obszaru województwa mazowieckiego;

14) Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu - dla obszaru województwa dolnośląskiego.

OŚRODEK ZAMIEJSCOWY WSA

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 grudnia 2005

r.

w sprawie utworzenia Wydziału Zamiejscowego w Radomiu Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego w Warszawie (Dz.U. Nr 256, poz. 2144)

§ 1. Tworzy się Wydział Zamiejscowy w Radomiu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w

Warszawie, zwany dalej "Wydziałem Zamiejscowym".

§ 2. 1. Wydział Zamiejscowy rozpoznaje sprawy należące do właściwości Wojewódzkiego Sądu

Administracyjnego w Warszawie ze skarg na akty i czynności:

1) terenowych organów administracji rządowej, z zastrzeżeniem ust. 2, podjęte w jednostkach

organizacyjnych tych organów, które mają siedziby w powiatach białobrzeskim, grójeckim,

kozienickim, lipskim, przysuskim, radomskim, szydłowieckim, zwoleńskim oraz w mieście

Radomiu, jeżeli ich kierownicy lub inni pracownicy są upoważnieni do podejmowania aktów i

czynności w imieniu organu;

2) organów powiatów wymienionych w pkt 1 oraz ich związków;
3) organów gmin w powiatach wymienionych w pkt 1 oraz ich związków;
4) Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Radomiu;
5) dotyczące uprawnień kombatanckich, z tytułu pracy przymusowej, pomocy i opieki społecznej,

świadczeń rodzinnych, statusu bezrobotnego, zasiłków i innych należności i uprawnień

bezrobotnego, chorób zawodowych, świadczeń leczniczych i rehabilitacyjnych, dodatków

mieszkaniowych oraz powszechnego obowiązku obrony, podjęte przez organy niewymienione w

pkt 1-4, jeżeli strona skarżąca zamieszkuje w powiatach, o których mowa w pkt 1.

5)

(1)

innych organów niewymienionych w pkt 1-4, w przypadku gdy strona skarżąca ma miejsce

zamieszkania lub siedzibę w powiatach, o których mowa w pkt 1, lub w przypadku usytuowania

nieruchomości, z którą związany jest przedmiot sprawy w powiatach, o których mowa w pkt 1.

2. Przepis ust. 1 pkt 1 nie ma zastosowania w sprawach funkcjonariuszy Policji zatrudnionych w

jednostkach organizacyjnych Policji w innych powiatach niż wymienione w ust. 1 pkt 1.

Podział WSA

Wojewódzki sąd administracyjny dzieli się

na wydziały, które tworzy i znosi Prezes
Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Organy WSA

Organami wojewódzkiego sądu administracyjnego

są:

-

prezes sądu,

-

zgromadzenie ogólne sędziów wojewódzkiego
sądu administracyjnego, zwane dalej
"zgromadzeniem ogólnym",

-

kolegium wojewódzkiego sądu
administracyjnego,

NACZELNY SĄD
ADMINISTRACYJNY

Skład i organy

Naczelny Sąd Administracyjny ma siedzibę w

Warszawie.

W skład Naczelnego Sądu Administracyjnego wchodzą:

-

Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego,

-

Wiceprezesi,

-

sędziowie.

Organami Naczelnego Sądu Administracyjnego są:

-

Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego,

-

Zgromadzenie

Ogólne

Sędziów

Naczelnego

Sądu

Administracyjnego ,

-

Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wiedza:

1)

Wymień rodzaje sądów administracyjne i określ

ich właściwość.

2)

Czym jest ośrodek zamiejscowy WSA?

3)

Wskaż organ WSA i NSA

4)

Wskaż osoby pełniące funkcje orzecznicze.

5)

Wymień wymagania na stanowisko:

-

sędziego WSA i NSA,

-

asesora,

-

referendarza sądowego,

-

asystenta sędziego

Sprawdź wiedzę

Sądy administracyjne sprawują:

administrację publiczną,

wymiar sprawiedliwości,

politykę rządu.

Sądy administracyjne nie rozstrzygają sporów kompetencyjnych pomiędzy:

samorządowymi kolegiami odwoławczymi,

organami jednostek samorządu terytorialnego,

organami administracji rządowej.

Sędziowie sądu administracyjnego nie są:

niezawiśli,

podlegli przepisom powszechnie obowiązującego prawa,

podlegli tylko Konstytucji oraz ustawom.

Sędziów sądów administracyjnych do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim powołuje:

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa,

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Prezesa NSA,

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Kolegium NSA

Asesor sądowy wykonuje:

czynności administracyjne w sądzie administracyjnym,

czynności w postępowaniu mediacyjnym oraz innych czynności sędziowskie określone w ustawach,

czynności sędziowskie w sądzie, w którym został powołany.