Specyfikacje Techniczne M-13.00.00. BETON

TRAB -

MOSTY

.

Projektowanie. Nadzory

41

M-13.01.00.

BETON KONSTRUKCYJNY - WYMAGANIA

1. WST

Ę

P

1.1. Przedmiot SST

Przedmiotem niniejszej SST s

ą

wymagania dotycz

ą

ce materiałów, wykonania i odbioru mieszanek betonowych i betonów

zwykłych klasy B30 i powy

ż

ej.

1.2. Zakres stosowania SST

Specyfikacja techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót p.n. :

BUDOWA KŁADKI DLA PIESZYCH NAD JAREM

W CI

Ą

GU DROGI WOJ. NR 593 W M. JEZIORANY

1.3. Zakres robót obj

ę

tych SST

Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotycz

ą

wykonania i odbioru mieszanek betonowych i obejmuj

ą

:

♦

materiały do mieszanek betonowych B30 i powy

ż

ej

♦

wytwarzanie betonu

♦

transport betonu,

♦

układanie mieszanki betonowej

♦

badania mieszanki betonowej

1.4. Okre

ś

lenia podstawowe

mieszanka betonowa

- mieszanina wszystkich składników u

ż

ytych do wykonania betonu przed i po zag

ę

szczeniu,

przed rozpocz

ę

ciem jego twardnienia ,

konsystencja i urabialno

ść

- zespół cech okre

ś

laj

ą

cych wła

ś

ciwo

ś

ci mieszanki betonowej, od których zale

ż

y łatwo

ść

wypełniania formy i zdolno

ść

zachowania kształtu po rozformowaniu zaraz po zag

ę

szcze-

niu ,

domieszka do betonu

- dodatek w ilo

ś

ci nie przekraczaj

ą

cej 5% zawarto

ś

ci cementu maj

ą

cy na celu poprawienie

konsystencji i urabialno

ś

ci mieszanki betonowej .

1.5. Ogólne wymagania dotycz

ą

ce robót

Ogólne wymagania dotycz

ą

ce robót podano w SST DM-00.00.00. Wymagania ogólne.

Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jako

ść

ich wykonania oraz za zgodno

ść

z dokumentacj

ą

projektow

ą

, SST i pole-

ceniami In

ż

yniera oraz Wymaganiami i zaleceniami dotycz

ą

cymi wykonania betonów do konstrukcji mostowych, wydanymi

przez GDDP-Warszawa 1990 r.

2. MATERIAŁY

2.1. Cement

Cement jest najwa

ż

niejszym składnikiem betonu i powinien posiada

ć

nast

ę

puj

ą

ce wła

ś

ciwo

ś

ci:

♦

wysok

ą

wytrzymało

ść

,

♦

mały skurcz szczególnie w okresie pocz

ą

tkowym ,

♦

wydzielanie małej ilo

ś

ci ciepła przy wi

ą

zaniu .

Celem otrzymania betonu w du

ż

ym stopniu nieprzepuszczalnego i trwałego, a wi

ę

c odpornego na działanie agresywnego

ś

rodowiska, do konstrukcji mostowych nale

ż

y stosowa

ć

wył

ą

cznie cement portlandzki (bez dodatków),o podwy

ż

szonej od-

porno

ś

ci na wpływy chemiczne.

Do betonu klasy B30 do B40 nale

ż

y stosowa

ć

cement marki 45. Wymaga si

ę

, aby cement ten charakteryzował si

ę

nast

ę

-

puj

ą

cym składem:

♦

zawarto

ść

krzemianu trójwapniowego (alitu) C

3

S 50-60 % ,

♦

zawarto

ść

glinianu trójwapniowego C

3

A, mo

ż

liwie niska do 7 % ,

♦

zawarto

ść

alkaliów do 0,6 %,

♦

przy stosowaniu kruszywa niereaktywnego do 0,9 % .

Cement pochodz

ą

cy z ka

ż

dej dostawy musi spełnia

ć

wymagania zawarte w PN-88/B-3000. Nie dopuszcza si

ę

wyst

ę

powa-

nia w cemencie grudek nie daj

ą

cych si

ę

rozgnie

ść

w palcach.

M-13.00.00. BETON

Specyfikacje Techniczne

TRAB -

MOSTY

.

Projektowanie. Nadzory

42

Wykonawca powinien dokonywa

ć

kontroli cementu przed u

ż

yciem go do wykonania mieszanki betonowej, nawet bez ocze-

kiwania na zlecenie In

ż

yniera w urz

ę

dowym laboratorium do bada

ń

materiałowych i przekazywa

ć

In

ż

ynierowi kopie wszyst-

kich

ś

wiadectw tych prób, dokonuj

ą

c jednocze

ś

nie odpowiednich zapisów w Dzienniku Budowy.

Obowi

ą

zkiem In

ż

yniera jest

żą

danie powtórzenia bada

ń

tej samej partii cementu, je

ś

li istnieje podejrzenie obni

ż

enia jako-

ś

ci cementu spowodowane jak

ą

kolwiek przyczyn

ą

.

Kontrola cementu winna obejmowa

ć

:

♦

oznaczenie czasu wi

ą

zania wg. PN-88/B-04300

♦

oznaczenie zmiany obj

ę

to

ś

ci wg. PN-88/B-04300

♦

sprawdzenie zawarto

ś

ci grudek (zbryle

ń

) cementu nie daj

ą

cych si

ę

rozgnie

ść

w palcach i nie rozpadaj

ą

cych si

ę

w

wodzie.

Cement nale

ż

y przechowywa

ć

w sposób zgodny z postanowieniami normy BN-88/6731-08.

2.2. Kruszywo

Kruszywo powinno spełnia

ć

wszystkie wymagania normy PN-86/B-06712 (wymagania dla kruszyw do betonów klasy po-

wy

ż

ej B25). Powinno składa

ć

si

ę

z elementów niewra

ż

liwych na przemarzanie, nie zawiera

ć

składników łamliwych,

pyl

ą

cych czy o budowie warstwowej, gipsu ani rozpuszczalnych siarczanów, pirytów, pirytów gliniastych i składników orga-

nicznych.

Wykonawca powinien dostarczy

ć

pisemne stwierdzenie, w oparciu o wykonane badania mineralogiczne, o braku obecno-

ś

ci form krzemionki (opal, chalcedon, trydymit) i wapieni dolomitycznych reaktywnych w stosunku do alkaloidów zawartych

w cemencie, wykonuj

ą

c niezb

ę

dne badania laboratoryjne.

2.3. Kruszywo grube

Do betonów klas B30 i wy

ż

szych nale

ż

y stosowa

ć

wył

ą

cznie grysy granitowe lub bazaltowe o maksymalnym wymiarze

ziarna do 16 mm. Stosowanie grysów z innych skał dopu

ś

ci

ć

mo

ż

na pod warunkiem zbadania ich w placówce badawczej

wskazanej przez Inwestora, i uzyskania wyników spełniaj

ą

cych podane ni

ż

ej wymagania.

Grysy powinny odpowiada

ć

nast

ę

puj

ą

cym wymaganiom:

♦

zawarto

ść

pyłów mineralnych 1 %

♦

zawarto

ść

ziaren nieforemnych (wydłu

ż

onych i płaskich) do 20 %

♦

wska

ź

nik rozkruszenia:

- dla grysów granitowych do 16 %

- dla grysów bazaltowych i innych do 8 %

♦

nasi

ą

kliwo

ść

do 1.2 %

♦

mrozoodporno

ść

wg. metody bezpo

ś

redniej do 2 %

♦

mrozoodporno

ść

wg. zmodyfikowanej metody bezpo

ś

redniej (wg. BN-84/6774-02) do 10 %

♦

reaktywno

ść

alkaliczna z cementem okre

ś

lona wg. PN-78/B-06714/34 nie wywołuj

ą

ca zwi

ę

kszenia wymiarów li-

niowych ponad 0,1 %

♦

zawarto

ść

zanieczyszcze

ń

obcych do 0,25 %

♦

zawarto

ść

zanieczyszcze

ń

organicznych nie daj

ą

ca barwy ciemniejszej od wzorcowej.

ś

wir powinien spełnia

ć

wymagania PN-86/B-06712 „Kruszywa mineralne do betonu” dla marki 30 w zakresie cech fizycz-

nych i chemicznych. Ponadto ogranicza si

ę

do 10 % mrozoodporno

ść

ż

wiru badan

ą

zmodyfikowan

ą

metod

ą

bezpo

ś

redni

ą

.

W kruszywie grubym, tj. w grysach i

ż

wirach nie dopuszcza si

ę

grudek gliny. Zaleca si

ę

, aby zawarto

ść

podziarna nie prze-

kraczała 5 %, a nadziarna 10 %.

Kruszywo pochodz

ą

ce z ka

ż

dej dostawy musi by

ć

poddane badaniom niepełnym obejmuj

ą

cym:

♦

oznaczenie składu ziarnowego wg. PN-78/B-06714/15

♦

oznaczenie zawarto

ś

ci ziaren nieforemnych wg. PN-78/B-06714/16

♦

oznaczenie zawarto

ś

ci pyłów mineralnych wg. PN-78/B-06714/13

♦

oznaczenie zawarto

ś

ci zanieczyszcze

ń

obcych wg. PN-78/B-06714/12

♦

oznaczenie zawarto

ś

ci grudek gliny (oznacza

ć

jak zawarto

ść

zanieczyszcze

ń

obcych).

Nale

ż

y zobowi

ą

za

ć

dostawc

ę

do przekazywania dla ka

ż

dej partii kruszywa wyników bada

ń

pełnych oraz okresowo badania

specjalne dotycz

ą

ce reaktywno

ś

ci alkalicznej.

2.4. Kruszywo drobne

Kruszywem drobnym powinny by

ć

piaski o uziarnieniu do 2 mm pochodzenia rzecznego lub kompozycja piasku rzecznego

i kopalnianego uszlachetnionego.
Zawarto

ść

poszczególnych frakcji w stosie okruchowym piasku powinna wynosi

ć

:

♦

do 0,25 mm

⇒

14

÷

19 %, do 0,5 mm 33 do 48 %

♦

do 1,00 mm

⇒

57

÷

76 % z jednoczesnym spełnieniem wymaga

ń

zawartych w PN-78/B-06714/15 pkt. c

Piasek powinien spełnia

ć

nast

ę

puj

ą

ce wymagania:

♦

zawarto

ść

pyłów mineralnych do 1,5 %

♦

reaktywno

ść

alkaliczna z cementem wg PN-78/B-06714/34 nie wywołuje zwi

ę

kszenia wymiarów ponad 0,1 % ,

♦

zawarto

ść

zwi

ą

zków siarki do 0,2 %

♦

zawarto

ść

zanieczyszcze

ń

obcych do 0,25 %

♦

zawarto

ść

zanieczyszcze

ń

organicznych nie daj

ą

ca barwy ciemniejszej od wzorcowej.

W kruszywie drobnym nie dopuszcza si

ę

grudek gliny. Piasek pochodz

ą

cy z ka

ż

dej dostawy musi by

ć

poddany badaniom

niepełnym obejmuj

ą

cym:

♦

oznaczenie składu ziarnowego wg. PN-78/B-06714/15

Specyfikacje Techniczne M-13.00.00. BETON

TRAB -

MOSTY

.

Projektowanie. Nadzory

43

♦

oznaczenie zawarto

ś

ci pyłów mineralnych wg. PN-78/B-06714/13

♦

oznaczenie zawarto

ś

ci zanieczyszcze

ń

obcych wg. PN-78/B-06714/12

♦

oznaczenie zawarto

ś

ci grudek gliny (oznacza

ć

jak zawarto

ść

zanieczyszcze

ń

obcych).

Nale

ż

y zobowi

ą

za

ć

dostawc

ę

do przekazywania dla ka

ż

dej dostawy piasku wyników bada

ń

pełnych oraz okresowo wynik

badania specjalnego dotycz

ą

cego reaktywno

ś

ci alkalicznej.

2.5. Uziarnienie kruszywa

Mieszanki kruszywa drobnego i grubego wymieszane w odpowiednich proporcjach powinny utworzy

ć

stał

ą

kompozycj

ę

granulometryczn

ą

, która pozwoli na uzyskanie wymaganych wła

ś

ciwo

ś

ci zarówno

ś

wie

ż

ego betonu (konsystencja, jedno-

rodno

ść

, urabialno

ść

, zawarto

ść

powietrza) jak i stwardniałego (wytrzymało

ść

, przepuszczalno

ść

, moduł spr

ęż

ysto

ś

ci,

skurcz).
Krzywa granulometryczna powinna zapewni

ć

uzyskanie maksymalnej szczelno

ś

ci betonu przy minimalnym zu

ż

yciu cemen-

tu i wody. Szczególn

ą

uwag

ę

nale

ż

y zwróci

ć

na uziarnienie piasku w celu zredukowania do minimum wydzielania mleczka

cementowego. Kruszywo powinno składa

ć

si

ę

z co najmniej 3 frakcji; dla frakcji najdrobniejszej pozostało

ść

na sicie o boku

oczka 5 mm nie mo

ż

e by

ć

wi

ę

ksza ni

ż

5 %. Poszczególne frakcje nie mog

ą

zawiera

ć

uziarnienia przynale

ż

nego do frakcji

ni

ż

szej w ilo

ś

ci przewy

ż

szaj

ą

cej 15 % i uziarnienia przynale

ż

nego do frakcji wy

ż

szej w ilo

ś

ci przekraczaj

ą

cej 10 % całego

składu frakcji.
Zaleca si

ę

betony klasy B35 i wy

ż

ej wykonywa

ć

z kruszywem o uziarnieniu ustalonym do

ś

wiadczalnie, podczas projekto-

wania składu mieszanki betonowej. Do betonu klasy B25 i B30 nale

ż

y stosowa

ć

kruszywo o ł

ą

cznym uziarnieniu miesz-

cz

ą

cym si

ę

w granicach podanych na wykresach i według tabeli podanych poni

ż

ej.

Zalecane graniczne uziarnienie kruszywa

Bok oczka sita

Przechodzi przez sito w %

mm

Kruszywo do 16 mm

Kruszywo do 31,5 mm

0,25

3

÷

8

2

÷

8

0,50

7

÷

20

5

÷

18

1,00

12

÷

32

8

÷

28

2,00

21

÷

42

14

÷

37

4,00

36

÷

56

23

÷

47

8,00

60

÷

76

38

÷

62

16,00

100

62

÷

80

31,50

100

Maksymalny wymiar ziaren kruszywa powinien pozwala

ć

na wypełnienie mieszank

ą

ka

ż

dej cz

ęś

ci konstrukcji przy

uwzgl

ę

dnieniu urabialno

ś

ci mieszanki, ilo

ś

ci zbrojenia i grubo

ś

ci otuliny.

2.6. Woda

Woda zarobowa do betonu powinna spełnia

ć

wszystkie wymagania PN-88/B-32250 „Materiały budowlane. Woda do beto-

nów i zapraw”. Powinna pochodzi

ć

ze

ź

ródeł nie budz

ą

cych

ż

adnych w

ą

tpliwo

ś

ci, lub dobrze zbadanych. Stosowanie wody

z wodoci

ą

gu nie wymaga bada

ń

.

Cz

ęść

wody zarobowej jest potrzebna do wi

ą

zania betonu, jest to woda aktywna, chemicznie zwi

ą

zana w betonie.

Ilo

ść

wody niezb

ę

dna do wi

ą

zania daje stosunek cementowo-wodny w/c = 0,2

÷

0,25.

Reszta wody słu

ż

y do zwil

ż

enia kruszywa i nadania mieszance betonowej odpowiedniej konsystencji jest to woda bierna,

która z biegiem czasu wyparuje z betonu pozostawiaj

ą

c mikro i makropory obni

ż

aj

ą

ce wytrzymało

ść

betonu.

Woda powinna by

ć

dodawana w mo

ż

liwie najmniejszych ilo

ś

ciach w stosunku do zało

ż

onej wytrzymało

ś

ci i stopnia ura-

bialno

ś

ci mieszanki betonowej, bior

ą

c pod uwag

ę

równie

ż

ilo

ś

ci wody zawarte w kruszywie, w sposób pozwalaj

ą

cy na za-

chowanie mo

ż

liwie małego stosunku w/c = 0,4.

2.7. Dodatki i domieszki do betonu

Zaleca si

ę

stosowanie do mieszanek betonowych domieszek chemicznych o działaniu uplastyczniaj

ą

cym ( superplastyfika-

torów), które pozwalaj

ą

na zmniejszenie ilo

ś

ci wody zarobowej przy lepszym zag

ę

szczeniu i szczelno

ś

ci betonu. Zaleca si

ę

równie

ż

do

ś

wiadczalne sprawdzenie skuteczno

ś

ci domieszek przy ustalaniu receptury mieszanki betonowej.

Do mieszanki betonowej nale

ż

y obowi

ą

zkowo stosowa

ć

domieszki napowietrzaj

ą

ce, które powoduj

ą

lepsze zag

ę

szczenie

betonu i zwi

ę

kszaj

ą

jego wodoszczelno

ść

. Optymalna ilo

ść

powietrza w mieszance powinna wynosi

ć

3-5 %. Dodatki napo-

wietrzaj

ą

ce zwi

ę

kszaj

ą

tak

ż

e urabialno

ść

, plastyczno

ść

i jednorodno

ść

oraz zmniejszaj

ą

wytrzymało

ść

betonu na

ś

ciska-

nie. Ilo

ść

dodatków napowietrzaj

ą

cych nale

ż

y okre

ś

li

ć

do

ś

wiadczalnie tak, aby obj

ę

to

ść

powietrza w zag

ę

szczonej mie-

szance betonowej wynosiła:
- 5-6 % przy ziarnach kruszywa do 16 mm,
- 4-5 % przy ziarnach kruszywa do 31,5 mm .
Zastosowanie dodatków napowietrzaj

ą

cych nie mo

ż

e zmniejszy

ć

wytrzymało

ś

ci na

ś

ciskanie betonu o wi

ę

cej ni

ż

10 %.

3. SPRZ

Ę

T

M-13.00.00. BETON

Specyfikacje Techniczne

TRAB -

MOSTY

.

Projektowanie. Nadzory

44

Instalacje do wytwarzania betonu przed rozpocz

ę

ciem produkcji powinny by

ć

poddane ogl

ę

dzinom In

ż

yniera.

Instalacje te powinny by

ć

typu automatycznego przy wagowym dozowaniu kruszywa, cementu, wody i dodatków.

Silosy na cement musz

ą

mie

ć

zapewnion

ą

doskonał

ą

szczelno

ść

z uwagi nawilgo

ć

atmosferyczn

ą

. Wagi do dozowania

cementu powinny by

ć

kontrolowane co najmniej raz na dwa miesi

ą

ce i rektyfikowane na rozpocz

ę

cie produkcji, a nast

ę

pnie

przynajmniej raz na rok. Urz

ą

dzenia dozuj

ą

ce wod

ę

powinny by

ć

sprawdzane co najmniej raz na miesi

ą

c.

Mieszanie składników powinno odbywa

ć

si

ę

wył

ą

cznie w betoniarkach o wymuszonym działaniu (zabrania si

ę

stosowania

mieszarek wolnospadowych). Obj

ę

to

ść

mieszalników betoniarek musi zabezpiecza

ć

pomieszczenie w nim, wszystkich

składników wa

ż

onych bez wyrzucania na zewn

ą

trz.

4. TRANSPORT

Transport betonu z wytwórni do miejsca wbudowania, powinien by

ć

wykonywany przy u

ż

yciu odpowiednich

ś

rodków

w celu unikni

ę

cia segregacji pojedynczych składników i zniszczenia betonu.

Mieszanka betonowa powinna by

ć

transportowana w mieszalnikach samochodowych (tzw.gruszkach), a czas transportu

nie powinien by

ć

dłu

ż

szy ni

ż

:

♦

90 min przy temperaturze otoczenia + 15

o

C

♦

70 min przy temperaturze otoczenia + 20

o

C

♦

30 min przy temperaturze otoczenia + 30

o

C

Nie s

ą

dozwolone samochody skrzyniowe ani wywrotki. Zaleca si

ę

podawanie betonu do miejsca wbudowania za pomoc

ą

specjalnych pojemników o konstrukcji umo

ż

liwiaj

ą

cej łatwe ich opró

ż

nianie lub pompy przystosowanej do podawania mie-

szanek plastycznych.
U

ż

ycie pomp jest dozwolone pod warunkiem,

ż

e przedsi

ę

biorstwo zastosuje odpowiednie

ś

rodki celem utrzymania ustalo-

nego stosunku W/C w betonie przy wylocie.
Je

ś

li transport mieszanki do pojemnika b

ę

dzie wykonywany przy u

ż

yciu betoniarki samochodowej, jej jednorodno

ść

powin-

na by

ć

kontrolowana w czasie rozładunku.

Obowi

ą

zkiem In

ż

yniera jest odrzucenie transportu betonu nie odpowiadaj

ą

cego opisanym wy

ż

ej wymaganiom.

5. WYKONANIE ROBÓT

Recepta laboratoryjna i badania wst

ę

pne

Przed przyst

ą

pieniem do wytwarzania betonu Wykonawca dostarczy Inspektorowi do akceptacji recept

ę

laboratoryjn

ą

mieszanki betonowej oraz wyniki bada

ń

wst

ę

pnych (próbnych zarobów) m.in. wytrzymało

ś

ci na

ś

ciskanie, nasi

ą

kliwo

ś

ci,

mrozoodporno

ś

ci .

5.1. Wytwarzanie betonu

Wytwarzanie betonu powinno odbywa

ć

si

ę

w wytwórni w której :

♦

Dozowanie kruszywa powinno by

ć

wykonywane z dokładno

ś

ci

ą

2%.

♦

Dozowanie cementu powinno odbywa

ć

si

ę

na niezale

ż

nej wadze, o wi

ę

kszej dokładno

ś

ci.

♦

Do wody i dodatków dozwolone jest równie

ż

dozowanie obj

ę

to

ś

ciowe.

♦

Dozowanie wody winno by

ć

dokonywane z dokładno

ś

ci

ą

2%.

Czas i pr

ę

dko

ść

mieszania powinny by

ć

tak dobrane, by produkowa

ć

mieszank

ę

odpowiadaj

ą

c

ą

warunkom jedno-

rodno

ś

ci, o których była mowa powy

ż

ej. Zarób powinien by

ć

jednorodny, posiada

ć

jednolit

ą

spójno

ść

, by w czasie trans-

portu i innych operacji nie wyst

ą

piło oddzielanie poszczególnych składników.

Urabialno

ść

mieszanki powinna pozwoli

ć

na uzyskanie maksymalnej szczelno

ś

ci po zawibrowaniu bez wyst

ą

pienia pustek

w masie betonowej lub na jej powierzchni. Urabialno

ść

nie mo

ż

e by

ć

osi

ą

gana przy wi

ę

kszym zu

ż

yciu wody ni

ż

przewi-

dziano w recepturze mieszanki. In

ż

ynier mo

ż

e zezwoli

ć

na stosowanie plastyfikatorów, upłynniaczy i innych dodatków,

nawet je

ś

li ich zastosowanie nie było przewidziane w PW.

Produkcja betonu i betonowanie powinny zosta

ć

przerwane, gdy temperatura spadnie poni

ż

ej 0

o

C, za wyj

ą

tkiem sytuacji

szczególnych, lecz wtedy In

ż

ynier wyda ka

ż

dorazowo dyspozycj

ę

na pi

ś

mie z podaniem warunków betonowania.

Skład mieszanki betonowej powinien przy najmniejszej ilo

ś

ci wody zapewni

ć

szczelno

ść

uło

ż

enia mieszanki w wyniku za-

g

ę

szczania przez wibrowanie. Przy projektowaniu składu mieszanki betonowej zag

ę

szczanej przez wibrowanie i dojrzewa-

j

ą

cej w warunkach naturalnych ( przy

ś

redniej temperaturze dobowej

>

10

O

C ),

ś

rednie wymagane wytrzymało

ś

ci na

ś

ci-

skanie betonu poszczególnych klas przyjmuje si

ę

równe warto

ś

ciom 1,3 R

bG

.

W przypadku odmiennych warunków wykonania i dojrzewania betonu (np. prasowanie, odpowietrzanie, dojrzewa nie
w warunkach podwy

ż

szonej temperatury), nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wpływ tych czynników na wytrzymało

ść

i inne parametry be-

tonu. Warto

ść

stosunku C/W nie mo

ż

e by

ć

mniejsza ni

ż

2 (stosunek W/C nie wi

ę

kszy ni

ż

0,5).

Konsystencja mieszanek nie rzadsza od plastycznej, sprawdzana aparatem Ve-Be. Dopuszcza si

ę

badanie konsystencji

plastycznej sto

ż

kiem opadowym wył

ą

cznie w warunkach budowy. Stosunek poszczególnych frakcji kruszywa grubego

ustalony do

ś

wiadczalnie, powinien odpowiada

ć

najmniejszej jamisto

ś

ci.

Przy do

ś

wiadczalnym ustalaniu uziarnienia kruszywa nale

ż

y przestrzega

ć

nast

ę

puj

ą

cych zasad:

♦

Stosunek poszczególnych frakcji kruszywa grubego, osobno dozowanych, powinien by

ć

taki jak w mieszance kru-

szywa o najmniejszej jamisto

ś

ci.

Specyfikacje Techniczne M-13.00.00. BETON

TRAB -

MOSTY

.

Projektowanie. Nadzory

45

♦

Zawarto

ść

piasku w stosie okruchowym powinna by

ć

jak najmniejsza i jednocze

ś

nie zapewnia

ć

niezb

ę

dn

ą

ura-

bialno

ść

przy zag

ę

szczeniu przez wibrowanie oraz nie powinna przekracza

ć

:

- 42% przy kruszywie grubym do 16,0 mm

- 37% przy kruszywie grubym do 31,5 mm .

Warto

ść

współczynnika A, stosowanego do wyznaczania wska

ź

nika C/W, charakteryzuj

ą

cego mieszank

ę

betonow

ą

nale

ż

y

wyznacza

ć

do

ś

wiadczalnie. Współczynnik ten wyznacza si

ę

na podstawie uzyskanych wytrzymało

ś

ci betonów z mieszanek

o ró

ż

nych warto

ś

ciach wska

ź

nika C/W - mniejszym i wi

ę

kszym od warto

ś

ci przewidywanej teoretycznie - wykonanych z

materiałów dostarczonych na budowie do stosowania.

Dla zmniejszenia skurczu betonu nale

ż

y d

ąż

y

ć

do jak najmniejszej ilo

ś

ci cementu.

Dopuszcza si

ę

maksymalne ilo

ś

ci cementu, zale

ż

nie od klasy betonu:

♦

400 kg/m

3

dla B 25 i B 30

♦

450 kg/m

3

dla B 35 i wy

ż

ej .

Dopuszcza si

ę

przekroczenie tych ilo

ś

ci o 10% w uzasadnionych przypadkach za zgod

ą

In

ż

yniera .

5.2. Układanie mieszanki betonowej

5.2.1. Zalecenia ogólne

Betonowanie powinno by

ć

wykonywane ze szczególn

ą

staranno

ś

ci

ą

i zgodnie z zasadami sztuki budowlanej.

Rozpocz

ę

cie robót betoniarskich mo

ż

e nast

ą

pi

ć

po opracowaniu przez wykonawc

ę

i akceptacji przez In

ż

yniera dokumen-

tacji technologicznej, obejmuj

ą

cej tak

ż

e betonowanie. Betonowanie mo

ż

e zosta

ć

rozpocz

ę

te po sprawdzeniu deskowa

ń

i

zbrojenia przez In

ż

yniera i po dokonaniu na ten temat wpisu do Dziennika Budowy.

5.2.2. Zalecenia dotycz

ą

ce betonowania elementów

Przy wykonywaniu elementów konstrukcji monolitycznych nale

ż

y przestrzega

ć

dokumentacji technologicznej, która powin-

na uwzgl

ę

dnia

ć

nast

ę

puj

ą

ce zalecenia:

♦

W fundamentach i korpusach podpór mieszank

ę

betonow

ą

nale

ż

y układa

ć

bezpo

ś

rednio z pojemnika lub pompy,

b

ą

d

ź

za pomoc

ą

rynny, warstwami o grubo

ś

ci do 40 cm, zag

ę

szczaj

ą

c wibratorami wgł

ę

bnymi.

♦

W słupach, w których strzemiona nie przecinaj

ą

płaszczyzny poziomej, układa

ć

mieszank

ę

betonow

ą

w sposób

ci

ą

gły segmentami o wysoko

ś

ci do 5,0 m, podaj

ą

c j

ą

od góry do rdzenia słupa za po

ś

rednictwem leja lub pompy i

zag

ę

szcza

ć

warstwami o grubo

ś

ci do 40 cm, stosuj

ą

c wibratory przyczepne lub wgł

ę

bne.

♦

W słupach z g

ę

stym zbrojeniem i strzemionami przecinaj

ą

cymi ich przekrój poprzeczny, o najmniejszym wymia-

rze przekroju 40 cm, mieszank

ę

betonow

ą

układa

ć

bez przerwy segmentami o wysoko

ś

ci do 2,0 m, wprowadza-

j

ą

c j

ą

od góry do rdzenia słupa za po

ś

rednictwem leja lub pompy i zag

ę

szcza

ć

warstwami o grubo

ś

ci do 40 cm,

przy u

ż

yciu wibratorów wgł

ę

bnych wprowadzonych od góry w osi słupa.

♦

Gdy wysoko

ść

słupa jest wi

ę

ksza od jednego segmentu (h

>

5,0 m lub h

>

2,0 m), wówczas betonowanie kolejne-

go segmentu mo

ż

na rozpocz

ąć

po upływie 1

÷

2 godz.

♦

Przy wykonywaniu belek, mieszank

ę

betonow

ą

układa

ć

warstwami o grubo

ś

ci do 40 cm, bezpo

ś

rednio z pojemni-

ka lub pompy, lub za po

ś

rednictwem rynny i zag

ę

szcza

ć

wibratorami wgł

ę

bnymi.

♦

W płytach, mieszank

ę

betonow

ą

układa

ć

bezpo

ś

rednio z pojemnika lub pompy. W płytach o gr.

>

12 cm zbrojo-

nych gór

ą

i dołem nale

ż

y stosowa

ć

wibratory wgł

ę

bne.

6. KONTROLA JAKO

Ś

CI ROBÓT

6.1. Wymagane wła

ś

ciwo

ś

ci betonu

6.1.1. Zalecenia do projektowania betonów wysokiej wytrzymało

ś

ci

Zgodnie z postanowieniami zawartymi w normie PN-91/S-10042 pkt. 3.2. wymaga si

ę

stosowania dla konstrukcji mosto-

wych betonu co najmniej klasy:

♦

B 30 - w odniesieniu do elementów podpór i

ś

cian oporowych o grubo

ś

ci poni

ż

ej 60 cm, do prz

ę

seł

ż

elbetowych,

do płytkich tuneli i do prefabrykowanych elementów

ż

elbetowych.

♦

B 35 - w odniesieniu do torkretu i konstrukcji z betonu spr

ęż

onego.

Klas

ę

betonu nale

ż

y rozumie

ć

jako wytrzymało

ść

gwarantowan

ą

wg. PN-88/B-06250.

Przy projektowaniu betonu nale

ż

y opiera

ć

si

ę

na podstawowych wzorach wytrzymało

ś

ci, (wzór Bolomey’a), szczelno

ś

ci

i wodo

żą

dno

ś

ci cementu i kruszywa.

Składniki do betonów wysokiej wytrzymało

ś

ci musz

ą

by

ć

specjalnej jako

ś

ci. Wytrzymało

ść

skały, z której pochodzi kruszy-

wo powinno by

ć

co najmniej dwukrotnie wy

ż

sza od wytrzymało

ś

ci betonu.

Marka cementu powinna by

ć

przyj

ę

ta wg. pkt. 2.1. Do betonu stosowa

ć

płukane kruszywo łamane marki 30 i piasek drob-

noziarnisty mo

ż

liwie bez frakcji 0

÷

0,125 mm. Szczególnie korzystne s

ą

kruszywa o uziarnieniu nieci

ą

głym.

Nasi

ą

kliwo

ść

betonu zwi

ą

zanego - max 4% .

Zawarto

ść

porów w

ś

wie

ż

ej mieszance wg. pkt. 6.2.3.

6.1.2. Jako

ść

betonu

Przed rozpocz

ę

ciem betonowania Wykonawca jest zobowi

ą

zany okre

ś

li

ć

jako

ść

materiałów i mieszanek betonowych

przedkładaj

ą

c do oceny In

ż

ynierowi :

M-13.00.00. BETON

Specyfikacje Techniczne

TRAB -

MOSTY

.

Projektowanie. Nadzory

46

♦

Próbki materiałów, które ma zamiar stosowa

ć

wskazuj

ą

c ich pochodzenie, typ i jako

ść

.

♦

Propozycje odno

ś

nie uziarnienia kruszywa.

♦

Rodzaj i dozowanie cementu, stosunek wodno-cementowy.

♦

Rodzaj i dozowanie dodatków i domieszek, które zamierza stosowa

ć

.

♦

Proponowany rodzaj konsystencji i przewidywany wska

ź

nik konsystencji wg. metody sto

ż

ka opadowego w [cm],

lub metody Ve-Be w [s].

♦

Sposób wytwarzania betonu, transportu, betonowania i piel

ę

gnacji betonu.

♦

Wyniki próbnych bada

ń

wytrzymało

ś

ci na

ś

ciskanie po 7 dniach wykonanych na próbkach w kształcie sze

ś

cianu o

bokach 15,0 cm, zgodnie z pkt. 6.3. PN-88/B-06250

♦

Okre

ś

lenie trwało

ś

ci betonu na podstawie prób opisanych w dalszej cz

ęś

ci niniejszej specyfikacji.

Nadzór Inwestorski wyda pozwolenie na rozpocz

ę

cie betonowania po sprawdzeniu i zatwierdzeniu dokumentów stwierdza-

j

ą

cych jako

ść

materiałów, wykonaniu próbnych mieszanek betonowych, przeprowadzeniu bada

ń

na próbkach przygotowa-

nych zgodnie z propozycjami wykonawcy.
Laboratorium badawcze wykona próbki, których ilo

ść

i sposób wykonania bada

ń

zostan

ą

podane przez In

ż

yniera, który

wykonywa

ć

b

ę

dzie okresowe badania w czasie realizacji budowy, celem sprawdzenia zgodno

ś

ci wła

ś

ciwo

ś

ci u

ż

ytych ma-

teriałów do produkcji betonu.

6.1.3. Wytrzymało

ść

i trwało

ść

betonu

Celem okre

ś

lenia w trakcie wykonywania betonów ich wytrzymało

ś

ci na

ś

ciskanie, powinny by

ć

pobrane 2 serie próbek

w ilo

ś

ciach zgodnych z pkt. 5.1. PN-88/B-06250. Próbki powinny by

ć

pobrane oddzielnie dla ka

ż

dego elementu obiektu,

dla ka

ż

dej klasy betonu zaznaczonej na rysunkach PW i dla ka

ż

dego wykonywanego odr

ę

bnie segmentu płyty pomostu.

Próbki oznakowane kolejnymi numerami zgodnie z protokółem pobrania winny by

ć

wyposa

ż

one w tabliczki z podpisami In-

ż

yniera nadzoru i kierownika robót, gwarantuj

ą

cymi ich autentyczno

ść

.

Próbki powinny by

ć

przechowywane w pomieszczeniach wskazanych przez In

ż

yniera, przez jedn

ą

dob

ę

w formach.

Pierwsza seria próbek zostanie zbadana w laboratorium wskazanym przez In

ż

yniera w obecno

ś

ci przedstawiciela Wyko-

nawcy, celem stwierdzenia wytrzymało

ś

ci odpowiadaj

ą

cej ró

ż

nym okresom twardnienia, według dyspozycji podanych

przez In

ż

yniera. Wyniki prób zgniatania pierwszej serii próbek mog

ą

by

ć

przyj

ę

te za podstaw

ę

rozliczania robót pod wa-

runkiem,

ż

e warto

ść

wytrzymało

ś

ci na

ś

ciskanie po 28 dniach dojrzewania dla ka

ż

dego elementu obiektu i rodzaju

betonu wyliczona w pkt. 6.2.4. b

ę

dzie odpowiadała klasie betonu nie ni

ż

szej ni

ż

wskazana w obliczeniach statycznych i na

rys. PW.
Jednak

ż

e celem potwierdzenia otrzymanych wyników powinny by

ć

poddane badaniom w Laboratorium Urz

ę

dowym, próbki

drugiej serii w ilo

ś

ci

⇒

20% próbek .

W przypadku gdy wytrzymało

ść

na

ś

ciskanie otrzymana dla ka

ż

dego elementu obiektu i rodzaju betonu pierwszej serii

próbek była ni

ż

sza od wytrzymało

ś

ci odpowiadaj

ą

cej klasie betonu przyj

ę

tej w obliczeniach statycznych i podanej na ry-

sunkach PW, nale

ż

y wszystkie próbki drugiej serii podda

ć

badaniom w Laboratorium Urz

ę

dowym, niezale

ż

nie od tego do

jakiej klasy zaliczony jest beton.

W oczekiwaniu na oficjalne wyniki bada

ń

In

ż

ynier mo

ż

e zgodnie ze swoimi uprawnieniami wstrzyma

ć

betonowanie,

a Wykonawca nie mo

ż

e z tego tytułu ro

ś

ci

ć

pretensji do jakichkolwiek odszkodowa

ń

.

Je

ż

eli z bada

ń

drugiej serii wykonanych w Laboratorium urz

ę

dowym otrzyma si

ę

warto

ść

wytrzymało

ś

ci na

ś

ciskanie po 28

dniach dojrzewania, odpowiadaj

ą

c

ą

klasie betonu nie ni

ż

szej ni

ż

wskazana w obliczeniach statycznych i na rysunkach PW,

a wynik taki zostanie przyj

ę

ty do rozliczenia robót. Je

ś

li jednak z tych bada

ń

otrzyma si

ę

warto

ść

wytrzymało

ś

ci na

ś

ciska-

nie po 28 dniach ni

ż

sz

ą

od wytrzymało

ś

ci odpowiadaj

ą

cej klasie betonu wskazanej w oblicz. statycznych i na rysunkach

PW, Wykonawca b

ę

dzie zobowi

ą

zany na swój koszt do wyburzenia i ponownego wykonania konstrukcji lub do wykonania

innych zabiegów, które zaproponowane przez Wykonawc

ę

musz

ą

by

ć

formalnie zatwierdzone przez In

ż

yniera (w uzgod-

nieniu z nadzorem autorskim). Wszystkie koszty bada

ń

laboratoryjnych obci

ąż

aj

ą

Wykonawc

ę

.

Próba trwało

ś

ci jest wykonywana przez podanie próbek 100 cykli zamra

ż

ania i rozmra

ż

ania. Zmiany wła

ś

ciwo

ś

ci w wyniku

tej próby powinny znale

źć

si

ę

w podanych ni

ż

ej granicach:

♦

Zmniejszenie modułu spr

ęż

ysto

ś

ci 20%

♦

Utrata masy 2%

♦

Rozszerzalno

ść

liniowa 2%

6.2. Kontrola jako

ś

ci mieszanki betonowej i betonu

6.2.1. Zakres kontroli

Zachowuj

ą

c w mocy przepisy pkt. 5.1. PN-88/B-06250, dotycz

ą

ce wytrzymało

ś

ci betonu, In

ż

ynier ma prawo pobrania

w ka

ż

dym momencie, kiedy uzna za stosowne, dalszych próbek materiałów lub betonu celem poddania badaniom, b

ą

d

ź

próbom laboratoryjnym.
Kontroli podlegaj

ą

nast

ę

puj

ą

ce wła

ś

ciwo

ś

ci mieszanki betonowej i betonu wg. PN-88/B-06250:

♦

Konsystencja mieszanki betonowej.

♦

Zawarto

ść

powietrza w mieszance betonowej.

♦

Wytrzymało

ść

betonu na

ś

ciskanie.

♦

Nasi

ą

kliwo

ść

betonu.

♦

Odporno

ść

na działanie mrozu.

♦

Przepuszczalno

ść

wody przez beton

Specyfikacje Techniczne M-13.00.00. BETON

TRAB -

MOSTY

.

Projektowanie. Nadzory

47

Zwraca si

ę

uwag

ę

na konieczno

ść

wykonania planu kontroli jako

ś

ci betonu, zawieraj

ą

cego m. in. podział obiektu (kon-

strukcji) na cz

ęś

ci podlegaj

ą

ce osobnej ocenie oraz szczegółowe okre

ś

lenie liczebno

ś

ci i terminów pobierania próbek do

kontroli mieszanki i betonu. In

ż

ynier mo

ż

e za

żą

da

ć

wykonania bada

ń

i kontroli na betonie dojrzałym, za pomoc

ą

metod

nieniszcz

ą

cym (badania sklerometryczne, za pomoc

ą

ultrad

ź

wi

ę

ków lub pomiaru oporno

ś

ci).

6.2.2. Sprawdzenia konsystencji mieszanki betonowej

Sprawdzenie konsystencji przeprowadza si

ę

podczas projektowania składu mieszanki betonowej i nast

ę

pnie przy stanowi-

sku betonowania, co najmniej 2 razy w czasie jednej zmiany roboczej.
Ró

ż

nice pomi

ę

dzy przyj

ę

t

ą

, a kontrolowan

ą

konsystencj

ą

mieszanki nie powinny przekroczy

ć

:

♦

20% ustalonej warto

ś

ci wska

ź

nika Ve-Be.

♦

1 cm - wg. metody sto

ż

ka opadowego przy konsystencji plastycznej.

Dopuszcza si

ę

korygowanie konsystencji mieszanki betonowej wył

ą

cznie przez zmian

ę

zawarto

ś

ci zaczynu w mieszance,

przy zachowaniu stałego stosunku C/W, ewentualnie przez zastosowanie domieszek chemicznych.

6.2.3. Sprawdzenie zawarto

ś

ci powietrza w mieszance betonowej

Sprawdzenie zawarto

ś

ci powietrza w mieszance betonowej przeprowadza si

ę

metod

ą

ci

ś

nieniow

ą

podczas projektowania

jej składu, a przy stosowaniu domieszek napowietrzaj

ą

cych co najmniej raz w czasie zmiany roboczej podczas betonowa-

nia.
Zawarto

ść

powietrza w mieszance betonowej badana metod

ą

ci

ś

nieniow

ą

wg. PN-88/B-06250 nie powinna przekracza

ć

:

♦

2% w przypadku nie stosowania domieszek napowietrzaj

ą

cych.

♦

przedziałów warto

ś

ci podanych w tabeli ni

ż

ej w przypadku stosowania domieszek napowietrzaj

ą

cych :

Zawarto

ść

powietrza w mieszance betonowej

Uziarnienie kruszywa [ mm ]

0

÷

16

0

÷

31,5

Zawarto

ść

powietrza

[ % ]

Beton nara

ż

ony na czynniki

atmosferyczne

3,5

÷

5,5

3

÷

5

Beton nara

ż

ony na stały do-

st

ę

p wody przed zamarza-

niem

3,5

÷

6,5

4

÷

6

6.2.4. Sprawdzenie wytrzymało

ś

ci betonu na

ś

ciskanie

W celu sprawdzenia wytrzymało

ś

ci betonu na

ś

ciskanie (klasy betonu), nale

ż

y pobra

ć

próbki o liczbie okre

ś

lonej w planie

kontroli jako

ś

ci, lecz nie mniej ni

ż

:

♦

1 próbk

ę

na 100 zarobów

♦

1 próbk

ę

na 50 m

3

♦

1 próbk

ę

na zmian

ę

robocz

ą

♦

3 próbki na parti

ę

betonu

Próbki pobiera si

ę

przy stanowisku betonowania, równomiernie losowo po jednej w okresie betonowania, a nast

ę

pnie prze-

chowuje i bada zgodnie z PN-88/B-06250.

Ocenie podlegaj

ą

wszystkie wyniki badania próbek pobranych z partii. Partia betonu mo

ż

e by

ć

zakwalifikowana do danej

klasy, je

ś

li wytrzymało

ść

okre

ś

lona na próbkach kontrolnych 15 x 15 x 15 cm spełnia nast

ę

puj

ą

ce warunki:

1. Przy liczbie kontrolowanych próbek n

<

15

R

aR

i

b

G

min

≥

(1)

gdzie:

R

i

min

- najmniejsza warto

ść

wytrzymało

ś

ci w badanej serii zło

ż

onej z „n” próbek,

R

b

G

- wytrzymało

ść

gwarantowana,

a

- współczynnik zale

ż

ny od liczby próbek wg. tabeli:

Liczba próbek „n”

a

od 3 do 4

1,15

od 5 do 8

1,10

od 9 do 14

1,05

M-13.00.00. BETON

Specyfikacje Techniczne

TRAB -

MOSTY

.

Projektowanie. Nadzory

48

W przypadku, gdy warunek (1) nie jest spełniony, beton mo

ż

e by

ć

uznany za odpowiadaj

ą

cy danej klasie, je

ś

li spełnione

s

ą

nast

ę

puj

ą

ce warunki:

R

i

min

> R

b

G

(2)

oraz:

R > 1,2R

b

G

(3)

gdzie:

R

-

ś

rednia warto

ść

wytrzymało

ś

ci badanej serii próbek, obliczona wg. wzoru (4)

R

n

R

a

i

i

n

=

=

∑

1

1

(4)

w którym:

R

i

- wytrzymało

ść

poszczególnych próbek .

2. Przy liczbie kontrolowanych próbek n

>

15 zamiast warunku (1) lub poł

ą

czonych warunków (2) i (3) obowi

ą

zuje waru-

nek(5)

R

s

R

i

b

G

−

×

1 64

,

>

(5)

w którym:

R

i

-

ś

rednia warto

ść

wg. wzoru (4)

s - odchylenie standardowe wytrzymało

ś

ci dla serii „n” próbek obliczone wg. wzoru:

(

)

s

n

R

R

i

=

−

−

∑

1

1

2

6)

W przypadku, gdy odchylenie standardowe wytrzymało

ś

ci

s

według wzoru (6) jest wi

ę

ksze od 0,2R wg wzoru (4), zaleca

si

ę

ustalenie i usuni

ę

cie przyczyn powoduj

ą

cych zbyt du

ż

y rozrzut wytrzymało

ś

ci.

W przypadku gdy warunki (1) lub (2) nie s

ą

spełnione, kontrolowan

ą

parti

ę

betonu nale

ż

y zakwalifikowa

ć

do odpowiednio

ni

ż

szej klasy.

W uzasadnionych przypadkach, za zgod

ą

In

ż

yniera, mo

ż

na przeprowadzi

ć

dodatkowe badania wytrzymało

ś

ci betonu na

próbkach wyci

ę

tych z konstrukcji lub elementu, albo badania nieniszcz

ą

ce wytrzymało

ś

ci betonu wg PN-74/B-06261 lub

PN-74/B-06262.
Je

ż

eli wyniki tych bada

ń

dodatkowych b

ę

d

ą

pozytywne, to nadzór mo

ż

e uzna

ć

beton za odpowiadaj

ą

cy wymaganej klasie.

6.2.5. Sprawdzenie nasi

ą

kliwo

ś

ci betonu

Sprawdzenie nasi

ą

kliwo

ś

ci betonu przeprowadza si

ę

przy ustalaniu składu mieszanki betonowej, oraz na próbkach pobra-

nych przy stanowisku betonowania zgodnie z planem kontroli, lecz co najmniej 3 razy w okresie wykonywania obiektu i nie
rzadziej ni

ż

1 raz na 5000 m

3

betonu. Zaleca si

ę

badanie nasi

ą

kliwo

ś

ci na próbkach wyci

ę

tych

z konstrukcji. Oznaczenie to przeprowadza si

ę

co najmniej na 5 próbkach pobranych z wybranych losowo ró

ż

nych miejsc.

6.2.6. Sprawdzenie odporno

ś

ci betonu na działanie mrozu

Sprawdzenie odporno

ś

ci betonu na działanie mrozu przeprowadza si

ę

na próbkach wykonanych w warunkach laboratoryj-

nych podczas ustalania składu mieszanki betonowej oraz na próbkach pobieranych przy stanowisku betonowania zgodnie
z planem kontroli, lecz co najmniej jeden raz w okresie betonowania obiektu i nie rzadziej ni

ż

1 raz na 5000 m

3

betonu.

Zaleca si

ę

badanie na próbkach wyci

ę

tych z konstrukcji.

Do sprawdzenia stopnia mrozoodporno

ś

ci betonu w elementach jezdni i innych konstrukcjach, szczególnie nara

ż

onych na

styczno

ść

ze

ś

rodkami odmra

ż

aj

ą

cymi, zaleca si

ę

stosowanie metody przyspieszonej wg PN-88/B-06250. Wymagany sto-

pie

ń

mrozoodporno

ś

ci betonu F 150 jest osi

ą

gni

ę

ty je

ś

li po wymaganej (150) liczbie cykli zamra

ż

ania-odmra

ż

ania próbek

spełnione s

ą

poni

ż

sze warunki :

1. Po badaniu metod

ą

zwykł

ą

wg. PN-88/B-06250

♦

Próbka nie wykazuje p

ę

kni

ęć

.

♦

Ł

ą

czna masa ubytków betonu w postaci zniszczonych naro

ż

ników i kraw

ę

dzi, odprysków kruszywa itp.

nie przekracza 5% masy próbek nie zamro

ż

onych.

♦

Obni

ż

enie wytrzymało

ś

ci na

ś

ciskanie w stosunku do próbek nie zamra

ż

anych, nie jest wi

ę

ksze ni

ż

20%.

Specyfikacje Techniczne M-13.00.00. BETON

TRAB -

MOSTY

.

Projektowanie. Nadzory

49

2. Po badaniu metod

ą

przyspieszon

ą

wg. PN-88/B-06250

♦

Próbka nie wykazuje p

ę

kni

ęć

♦

Ubytek obj

ę

to

ś

ci betonu w postaci złuszcze

ń

, odłamków i odprysków, nie przekracza w

ż

adnej

próbce warto

ś

ci 0,05 cm

3

/cm

2

powierzchni zanurzonej w wodzie.

6.2.7. Sprawdzenie przepuszczalno

ś

ci wody przez beton

Sprawdzenie stopnia wodoszczelno

ś

ci betonu przeprowadza si

ę

na próbkach wykonanych w warunkach laboratoryjnych

podczas projektowania składu mieszanki betonowej oraz na próbkach pobieranych przy stanowisku betonowania zgodnie
z planem kontroli, nie rzadziej jednak ni

ż

1 raz na 5000 m

3

betonu.

Wymagany stopie

ń

wodoszczelno

ś

ci betonu W 8 jest osi

ą

gni

ę

ty, je

ś

li pod ci

ś

nieniem wody 0,8 MPa w czterech na sze

ść

badanych próbek nie stwierdza si

ę

oznak przesi

ą

kania wody.

6.2.8. Dokumentacja bada

ń

Na Wykonawcy robót spoczywa obowi

ą

zek zapewnienia wykonania bada

ń

laboratoryjnych (przez własne laboratorium lub

na zlecenie), przewidzianych niniejsz

ą

ST oraz gromadzenie, przechowywanie i okazywanie In

ż

ynierowi wszystkich wyni-

ków bada

ń

dotycz

ą

cych jako

ś

ci betonu i stosowanych materiałów.

Zestawienie wymaganych bada

ń

betonu w czasie budowy wg. PN-88/B-06250

Lp.

Rodzaj badania

Metoda badania

według normy

Termin lub cz

ę

sto

ść

badania

1

BADANIA SKŁADNIKÓW BETONU

1.1. Badanie cementu:
- czasu wi

ą

zania

- zmiany obj

ę

to

ś

ci

- obecno

ś

ci grudek

PN-88/B-04300

Bezpo

ś

rednio przed u

ż

yciem ka

ż

dej dostar-

czonej partii

1.2. Badanie kruszywa:
- składu ziarnowego
- kształtu ziaren
- zawarto

ś

ci pyłów mineralnych

- zawarto

ś

ci zanieczyszcze

ń

obcych

PN-91/B-06714/15
PN-78/B-06714/16
PN-78/B-06714/13
PN-76/B-06714/12

Ka

ż

dej dostarczonej partii

- wilgotno

ś

ci

PN-77/B-06714/18

Bezpo

ś

rednio przed u

ż

yciem

1.3. Badanie wody:

PN-88/B-32250

Przy rozpocz

ę

ciu robót lub w przypadku stwier-

dzenia w czasie wykonywania robót zanie-
czyszcze

ń

1.4. Badanie dodatków i domieszek

Instrukcja ITB 206/77

i

Ś

wiadectwa dopusz-

czenia do stosowania

Badania wykonuje IBDiM

2

BADANIA MIESZANKI BETONOWEJ

- urabialno

ś

ci

Przy rozpocz

ę

ciu robót

- konsystencji

PN-88/B-06250

Przy projektowaniu receptury i 2 razy na zmia-
n

ę

robocz

ą

- zawarto

ść

powietrza w mieszance

betonowej

Przy ustalaniu receptury i 2 razy na zmian

ę

robocz

ą

3

BADANIA BETONU

3.1. Badania wytrzymało

ś

ci na

ś

ciska-

nie na próbkach 15x15x15 cm

PN-88/B-06250

Przy ustalaniu receptury oraz wykonaniu ka

ż

dej

partii betonu

3.2. Badania nieniszcz

ą

ce betonu

w konstrukcji

PN-74/B-06261
PN-74/B-06262

W przypadkach technicznie uzasadnionych

3.3. Badanie nasi

ą

kliwo

ś

ci

Przy ustalaniu receptury i 3 razy w czasie
wykonywania konstrukcji

3.4. Badanie odporno

ś

ci na działanie

mrozu

PN-88/B-06250

Przy ustalaniu receptury i 3 razy w czasie
wykonywania konstrukcji

3.5. Badanie przepuszczalno

ś

ci wody

Przy ustalaniu receptury i 3 razy w czasie
wykonywania konstrukcji

M-13.00.00. BETON

Specyfikacje Techniczne

TRAB -

MOSTY

.

Projektowanie. Nadzory

50

6.3. Badania konstrukcji betonowych

6.3.1. Badania w czasie budowy

Badania konstrukcji betonowych i

ż

elbetowych w czasie wykonywania robót polegaj

ą

na bie

żą

cym sprawdzaniu, w miar

ę

post

ę

pu robót, jako

ś

ci u

ż

ywanych materiałów i zgodno

ś

ci wykonanych robót z PW i obowi

ą

zuj

ą

cymi normami.

Badania powinny obj

ąć

wszystkie etapy produkcji, a przede wszystkim takie roboty, które przy ostatecznym odbiorze nie

b

ę

d

ą

widoczne, a jako

ść

ich wykonania nie b

ę

dzie mogła by

ć

sprawdzona.

Wyniki bada

ń

oraz wnioski i zalecenia powinny by

ć

wpisane do Dziennika Budowy.

Badania polegaj

ą

na stwierdzeniu:

♦

Zgodno

ś

ci podstawowych wymiarów z PW.

♦

Zachowaniu rz

ę

dnych oraz odchylenia od poło

ż

enia poziomego i pionowego.

♦

Zgodno

ś

ci przekrojów poprzecznych elementów no

ś

nych.

♦

Wielko

ś

ci podniesienia wykonawczego.

♦

Prawidłowo

ś

ci i dokładno

ś

ci poł

ą

cze

ń

mi

ę

dzy elementami.

Sprawdzenie nale

ż

y wykona

ć

przez ogl

ę

dziny zewn

ę

trzne poł

ą

cze

ń

i przez kontrol

ę

doci

ą

gni

ę

cia wszystkich

ś

rub w kon-

strukcji deskowania.

Zakres bada

ń

:

1. Sprawdzenie materiałów polega na stwierdzeniu, czy gatunki ich odpowiadaj

ą

przewidzianym w PW i czy s

ą

zgodne ze

ś

wiadectwami jako

ś

ci i protokółami odbiorczymi.

2. Sprawdzenie rusztowa

ń

wykonuje si

ę

przez bezpo

ś

redni pomiar ta

ś

m

ą

, pionem, niwelatorem i porównanie z PW.

3. Sprawdzenie deskowa

ń

wykonuje si

ę

przez bezpo

ś

redni pomiar ta

ś

m

ą

, poziomic

ą

, łat

ą

i porównanie z PW oraz

PN-63/B-06251.

4. Sprawdzenie zbrojenia wykonuje si

ę

przez bezpo

ś

redni pomiar ta

ś

m

ą

, poziomic

ą

, łat

ą

i porównanie z PW oraz

PN-63/B-06251.

5. Sprawdzenie robót betonowych wykonuje si

ę

wg. PN-88/B-06250 i PN-63/B-06251.

6. Sprawdzenie fundamentów płytowych polega na pomiarze wymiarów geometrycznych płyt, usytuowania wzgl

ę

-

dem osi podłu

ż

nej obiektu i osi poprzecznej podpory.

7. Sprawdzenie fundamentów palowych wykonuje si

ę

badaj

ą

c rozkład pali, w rzucie poziomym oraz sprawdzaj

ą

c

dokumenty odbioru robót palowych.

8. Sprawdzenie podpór jako cało

ś

ci nale

ż

y wykona

ć

przez:

♦

Porównanie przekrojów poprzecznych z PW.

♦

Ustalenie, czy wychylenie z pionu mie

ś

ci si

ę

w granicach dopuszczalnych.

♦

Sprawdzenie rys, p

ę

kni

ęć

i raków.

9. Sprawdzenie korpusów budowli oporowych nale

ż

y wykona

ć

przez:

♦

Porównanie z projektem usytuowania budowli wzgl

ę

dem osi korpusu drogowego.

♦

Porównanie rz

ę

dnych z PW.

♦

Porównanie przekrojów poprzecznych obiektu z PW.

♦

Ustalenie, czy nachylenie

ś

cian pionowych jest w granicach dopuszczalnych.

♦

Badania powierzchni betonu pod k

ą

tem rys, p

ę

kni

ęć

i raków.

6.3.2. Badania po zako

ń

czeniu budowy

Badania po zako

ń

czeniu budowy obejmuj

ą

:

1. Sprawdzenie podstawowych wymiarów obiektu nale

ż

y przeprowadza

ć

przez wykonanie pomiarów na zgodno

ść

z PW w zakresie:

♦

Podstawowych rz

ę

dnych nawierzchni oraz poło

ż

enia osi obiektu w stosunku do dojazdów.

♦

Rozpi

ę

to

ś

ci poszczególnych prz

ę

seł i długo

ś

ci całego obiektu.

2. Sprawdzenie konstrukcji nale

ż

y wykona

ć

przez ogl

ę

dziny oraz kontrol

ę

formaln

ą

dokumentów z bada

ń

prowa-

dzonych w czasie budowy.

6.3.3. Badania dodatkowe

Badania dodatkowe wykonuje si

ę

, gdy co najmniej jedno badanie wykonywane w czasie budowy lub po jej zako

ń

czeniu da-

ło wynik niezadowalaj

ą

cy lub w

ą

tpliwy.

7. OBMIAR

Ogólne wymagania dotycz

ą

ce obmiaru podano w ST DM-00.00.00. Wymagania ogólne. pkt. 7.

Jednostk

ą

obmiaru jest m

3

wbudowanego betonu w konstrukcji.

Specyfikacje Techniczne M-13.00.00. BETON

TRAB -

MOSTY

.

Projektowanie. Nadzory

51

8. ODBIÓR ROBÓT

Ogólne wymagania dotycz

ą

ce odbioru podano w ST DM-00.00.00. Wymagania ogólne. pkt. 8.

Rodzaje odbiorów robót okre

ś

laj

ą

ogólne i szczegółowe warunki kontraktu.

Odbiory ko

ń

cowe robót musz

ą

by

ć

dokonywane komisyjnie.

Skład komisji odbioru robót wyznacza Inwestor.
Do odbioru Wykonawca jest zobowi

ą

zany przedstawi

ć

:

• receptury mieszanki betonowej,

• wyniki badania próbek betonu,

•

ś

wiadectwa jako

ś

ci betonu w zakresie mrozoodporno

ś

ci, nasi

ą

kliwo

ś

ci i wodoprzepuszczalno

ś

ci,

Dowodem dokonania odbioru jest odpowiedni protokół podpisany przez komisj

ę

odbioru.

9. PŁATNO

ŚĆ

Płatno

ść

- za ilo

ść

m

3

wbudowanego betonu, z uwzgl

ę

dnieniem oceny jako

ś

ci robót.

Ogólne wymagania dotycz

ą

ce płatno

ś

ci podano w ST DM-00.00.00. Wymagania ogólne. pkt. 9.

10. PRZEPISY ZWI

Ą

ZANE

10.1. Normy

PN-88/B-06250

Beton zwykły.

PN-EN 197-1:2002 Cz

ęść

1. Skład, wymagania i kryteria zgodno

ś

ci dotycz

ą

ce cementów powszechnego u

ż

ytku.

PN-86/B-01300

Cement. Terminy i okre

ś

lenia.

PN-88/B-30000/Az1:1996

Cement portlandzki. Zmiana

PN-EN 196-1:1996 Metody badania cementu. Oznaczenie wytrzymało

ś

ci

PN-EN 1008:2004 Woda zarobowa do betonu. Specyfikacja pobierania próbek, badania i ocena przydatno

ś

ci wody

zarobowej do betonu, w tym wody odzyskanej z procesów produkcji betonu.

PN-86/B-06712

Kruszywa mineralne do betonu.

PN-86/B-06712/Az1:1997

Kruszywa mineralne do betonu. Zmiana

PN-87/B-06721

Kruszywa mineralne. Pobieranie próbek.

PN-76/B-06714/12 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie zawarto

ś

ci zanieczyszcze

ń

obcych.

PN-78/B-06714/13 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie zawarto

ś

ci pyłów mineralnych.

PN-78/B-06714/15 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie składu ziarnowego.
PN-78/B-06714/16 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie kształtu ziaren.
PN-77/B-06714/17 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie wilgotno

ś

ci.

PN-77/B-06714/18 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie nasi

ą

kliwo

ś

ci.

PN-78/B-06714/19 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie mrozoodporno

ś

ci metod

ą

bezpo

ś

redni

ą

.

PN-78/B-06714/26 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie zawarto

ś

ci zanieczyszcze

ń

organicznych.

PN-78/B-06714/28 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie zawarto

ś

ci siarki metod

ą

bromow

ą

.

PN-78/B-06714/34 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie reaktywno

ś

ci alkalicznej.

PN-87/B-06714/43 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie zawarto

ś

ci ziaren słabych.