SZTUKA AUTOPREZENTACJI

RAFAŁ POLAK

KONTAKT: [e-mail]
KONSULTACJE: DZIEKANAT, POKÓJ NR 3.

WARUNKI ZALICZENIA

OBECNOŚĆ - 20 punktów

AKTYWNOŚĆ NA ZAJĘCIACH (WYKONYWANIE ĆWICZEŃ) - 30 punktów

KOLOKWIUM – 50

MAKSYMALNIE 100 PKT

ABY UZYSKAĆ ZALICZENIE NALEŻY ZDOBYĆ CO NAJMNIEJ 51%
MAKSYMALNEJ LICZBY PUNKTÓW.

OCENY WYSTAWIANE SĄ WG NASTĘPUJĄCEJ SKALI:

0-50 PKT. NIEDOSTATECZNY

51-60 PKT. DOSTATECZNY

61-70 PKT. PLUS DOSTATECZNY

71-80 PKT. DOBRY

81-90 PKT. PLUS DOBRY

91-100 PKT. BARDZO DOBRY

CELE PRZEDMIOTU

•

umiejętność przygotowywania wystąpień publicznych

•

umiejętność opanowania stresu na rozmowie kwalifikacyjnej

•

nawiązywanie kontaktów z instytucjami

•

umiejętność reagowania na krytykę i atak

•

kontakty z mediami

•

wyrażanie własnego zdania i obrona swoich opinii

•

umiejętność prowadzenia spotkań grupowych

•

ćwiczenie zasad komunikacji interpersonalnej

•

umiejętność radzenia sobie z tremą i stresem w różnych sytuacjach

PREZENTACJA PRZYGOTOWANA ZOSTAŁA

NA PODSTAWIE NASTĘPUJĄCYCH POZYCJI:

Eleri Samson, Jak tworzyć własny wizerunek, (przeł. A. Białkowska-Gużyńska), Warszawa 1996.

Elizabeth Tierney (tł. Monika Dziedzic), 30 minut dla skutecznej komunikacji, czyli Jak być rozumianym przez innych, Katowice 2002.

Andrew Leigh, Michael Maynard (tł. M. Gawlik-Małkowska), Komunikacja doskonała : wszystko, czego potrzebujesz, aby udało ci się

za pierwszym razem, Poznań 1999.

Lech Tkaczyk, Komunikacja niewerbalna. Postawa, mimika, gest, Wrocław 1999.

Tim Hindle (tł. Rafał Schmidtke), Sztuka prezentacji, Warszawa 2000.

Andrew Leigh, Michael Maynard (przeł. Magdalena Gawlik-Małkowska), Komunikacja doskonała: wszystko, czego potrzebujesz, aby

udało ci się za pierwszym razem, Poznań, 1999.

Guenther Rebel (tł. M. Śmieciński), Naturalna mowa ciała w socjotechnicznych metodach osiągania celu, Wrocław 1999.

Alfred J. Bierach (tł. E. Białek, J. Błoch-Białek), Sztuka czytania z twarzy. Język twarzy, mimika, portrety, prajęzyk, Wrocław 1996.

Alfred J. Bierach, Komunikacja niewerbalna. Sztuka czytania z twarzy. Język twarzy, mimika, portrety, parajęzyk, Wrocław 1996.

Wadim Wołowik, Język ciała w biznesie, polityce i życiu publicznym, Kraków 1998.

STUDENCI CHCĄCY POGŁĘBIĆ SWOJĄ WIEDZĘ

NA TEMAT OMAWIANYCH ZAGADNIEŃ
PROSZENI SĄ O SIĘGNIĘCIE DO POWYŻSZYCH ŹRÓDEŁ

SZTUKA AUTOPREZENTACJI – UWAGI WSTĘPNE.
DEFINICJE

CO TO JEST AUTOPREZENTACJA?

proces kontrolowania przez jednostkę sposobu, w jaki jest

postrzegana przez otoczenie. Autoprezentacja inaczej określana jest
jako "manipulowanie wywieranym wrażeniem".

SZTUKA AUTOPREZENTACJI POLEGA NA ZAPREZENTOWANIU WŁASNEJ
OSOBY W TAKI SPOSÓB JAKI OCZEKUJĄ OD NAS INNI LUDZIE.

Wiąże się z tym:

•

łatwość wypowiedzi,

•

budowanie błyskotliwych wypowiedzi,

•

umiejętność przekonywania,

•

lepsze wyniki w nauce i pracy,

•

znajomość mowy ciała

•

zdecydowana postawa podczas odpowiedzi i wystąpień.

NAJWAŻNIEJSZE ZASADY SZTUKI
AUTOPREZENTACJI

•

Wykorzystanie wszystkich sytuacji, które pomogą
nam w zdobyciu zaufania odbiorcy

•

Podawanie wyłącznie prawdziwych informacji

Aby być pozytywnie odbieranym przez otoczenie bądźmy życzliwi i mili
w sposób niewymuszony. Każda nieszczerość i sztuczność zostanie na
pewno wychwycona przez odbiorcę i przyniesie odwrotny skutek.
A przede wszystkim postarajmy się poznać potrzeby odbiorcy i sprawić,
żeby uznał, że to właśnie my będziemy potrafili je zaspokoić. Bądźmy
przy tym autentyczni, wiarygodni i uczciwi.

PEWNOŚĆ SIEBIE

Pewność siebie, czyli eksponowanie swoich mocnych stron osobowości
jest podstawowym warunkiem korzystnej prezentacji swojej osoby jako
partnera dla innych ludzi, czy to w sytuacjach prywatnych, czy w
kontaktach zawodowych.

Składniki pozytywnej autoprezentacji to również:

•

panowanie nad emocjami

•

entuzjazm,

•

kreatywność,

•

wiedza

•

doświadczenie

PAMIĘTAJMY O TYM, ŻE NIEKORZYSTNE MYŚLENIE O SOBIE JEST SAMO
SPEŁNIAJĄCYM SIĘ PROROCTWEM!!!

ĆWICZENIA POMAGAJĄCE UZYSKAĆ PEWNOŚĆ SIEBIE

1. Sporządź dowolnej długości listę swoich osiągnięć i rzeczy, z których
jesteś dumny. Teraz wymień wszystkie umiejętności, które po drodze
udało Ci się zdobyć, łącznie z pływaniem, udzieleniem komuś pomocy,
egzaminami, jazdą na rowerze, gotowaniem wyśmienitych posiłków
oraz obecną pracą. Niech to będzie długa lista.

Ważne abyś umiał docenić, to co masz do zaoferowania. Możesz
traktować swoje osiągnięcia jako coś normalnego, a dla innych mogą
być one źródłem najwyższego podziwu.

2. Przedstaw swoje podstawowe cechy. Da Ci to poczucie tego, kim
naprawdę jesteś.

Zadaj sobie pytania: Co wyróżnia mnie spośród innych? Wybadaj
pięcioro przyjaciół; niech powiedzą, co sprawia, że jesteś tym kim
jesteś.

3. Wyobraź sobie swoje kolejne próby porozumiewania się tak, jakbyś
je oglądał na ekranie telewizora. Zobacz, że przebiegają wspaniale,
dokładnie tak, jakbyś sobie życzył. Regularnie odgrywaj przed sobą tę
afirmację, kiedykolwiek poczujesz taką potrzebę.

ASERTYWNOŚĆ

Mówienie wprost o tym, co chcemy, czujemy lub czego pragniemy,

ale nie kosztem innych

Racjonalne o dojrzałe zachowanie

Zdolność negocjacji i wypracowywania kompromisów

Dążenie do tego by nas usłyszano, nawet jeśli oznacza to

powtórzenie wiadomości

Świadomość tego, że jest się godnym szacunku orz świadczące o

tym postępowanie

Pokazanie innym, że posiadasz swój cel

Należy znaleźć złoty środek – POMIĘDZY SKROMNOŚCIĄ
A FANTAZJOWANIEM

PIERWSZE WRAŻENIE

PIERWSZE 11 SEKUND

PORZĄDEK POSTRZEGANIA

• rasa
• płeć
• wiek
• wzrost
• wyraz twarzy, oczy i włosy
• ubranie
• ruchy

•

postawa

Następnie, w takim porządku, w jakim jest to dla nas istotne, oceniamy:

• atrakcyjność
• osobowość i temperament
• wykształcenie
• osiągnięty sukces
• kulturę osobistą
• wychowanie
• stan majątkowy
• pozycję w firmie
• zalety społeczne i moralne

•

pozycję społeczną

ATRYBUCJA – SPOSTRZEGANIE SPOŁECZNE.
WNIOSKOWANIE O CECHACH I PRZYCZYNACH

ATRYBUCJA – SPOSTRZEGANIE SPOŁECZNE
ATRYBUCJA – WNIOSKOWANIE O CECHACH I PRZYCZYNACH

Atrybucja to przypisywanie innym ludziom lub samemu sobie
określonych cech osobowości bądź systemu wartości, potrzeb,
motywów na podstawie zewnętrznych zachowań, m. in. wypowiedzi,
mimiki, gestów. W klasycznych teoriach atrybucji mówi się o procesie
wnioskowania o stanach wewnętrznych osoby działającej, jak i samego
siebie na podstawie przesłanek zewnętrznych.

Zdaniem Heidera człowiek obserwujący innego człowieka stara się
odpowiedzieć na pytanie:

• DLACZEGO ZACHOWAŁ SIĘ TAK, A NIE INACZEJ?
• DLACZEGO KTOŚ TAKI JEST?
• DLACZEGO TAK POSTĘPUJE?

TEORIA ATRYBUCJI ZAKŁADA, ŻE ZROZUMIENIE I NAUKOWE WYJAŚNIENIE
PRZYCZYN ZACHOWANIA CZŁOWIEKA NIE BĘDZIE MOŻLIWE, GDY NIE SIĘGNIEMY
DO TZW. PSYCHOLOGII NAIWNEJ, PSYCHOLOGII CZŁOWIEKA Z ULICY,
PSYCHOLOGII AMATORSKIEJ, KTÓRĄ UPRAWIAJĄ LUDZIE NA CO DZIEŃ.

ATRYBUCJA DYSPOZYCYJNA I ATRYBUCJA
SYTUACYJNA

ATRYBUCJĄ

DYSPOZYCYJNĄ

(atrybucją

wewnętrzną,

atrybucją

personalną) zwane jest przypisywanie zachowań danej osoby jej
cechom osobowości, umiejętnościom, potrzebom i uznanym przez nią
wartościom.

PRZYKŁADY:

jeżeli ktoś coś robi powoli to pewnie jest flegmatykiem

jeśli komuś się cos udało zgrabnie zrobić to pewnie potrafi to robić

(a nie zawsze tak jest)

ATRYBUCJA SYTUACYJNA

(zewnętrzna, odnosząca się do czynników

zewnętrznych) natomiast skupia się nie na właściwościach danej osoby
ale na właściwościach środowiska, sytuacji lub interakcji między
ludźmi.

PRZYKŁADY:

jeśli ktoś jest kibicem to pewnie jest kibolem

jeśli ktoś jest księdzem to obowiązują go wyższe standardy

moralne

DOBRA KOMUNIKACJA JAKO PODSTAWA POZYTYWNYCH
RELACJI

KOMUNIKACJA W GRUPIE

O dobrej komunikacji grupowej mówimy wówczas, gdy wszyscy członkowie grupy, a zwłaszcza
jej lider (liderzy):

•

Biorą na siebie odpowiedzialność za sprawny przepływ informacji

•

Reagują na milczenie i nie wyrażone emocje

•

Nie traktują każdej ciszy jako przyzwolenia

•

Nakłaniają do udziału tych, którzy jeszcze nie zabrali głosu

•

Bronią opinii mniejszości

•

Podtrzymują dyskusję

•

Uczą się zwięzłości

•

Pozwalają na rozbieżność opinii, która daje możliwość innowacji

•

Zachęcają ludzi do rozwiązywania problemów poprzez: poszukiwanie i prezentowanie
pomysłów, słuchanie po to, by zrozumieć, a nie natychmiast wyrazić swój sprzeciw,
wygłaszanie krótkich prezentacji

•

Zachowują równowagę pomiędzy komunikacją mającą na celu analizę problemu a
komunikacją poświęconą znajdowaniu rozwiązań, przeznaczając wystarczający - nie za
długi - czas na to pierwsze

•

Otwarcie stawiają czoło problemom, na przykład demaskują nieuczciwe zachowanie typu
złość lub uchylanie się od odpowiedzialności

UWAGA: WROGIEM DOBREJ KOMUNIKACJI JEST KONFORMIZM

ODBIORCA – KLUCZ DO SUKCESU

Ilu masz odbiorców?

Kim są twoi odbiorcy?

Relacja pomiędzy tobą a odbiorcami twojej wiadomości.

Czy temat wiadomości jest bliski i znany jej odbiorcom?


GDY PRZEMYŚLISZ WCZEŚNIEJ POWYŻSZE PYTANIA, WÓWCZAS TWOJE
WYSTĄPIENIE BĘDZIE INTERESUJĄCE DLA ODBIORCÓW, PONIEWAŻ CO
PRAWDA WYJAŚNISZ IM RZECZY, KTÓRE JUŻ WIEDZĄ, LECZ W TAK
WYRAŹNY I PRZEJRZYSTY SPOSÓB, ŻE NIE OPUSZCZĄ
NAJWAŻNIEJSZYCH INFORMACJI

Informacje demograficzne.

Typowe reakcje i sposoby zachowywania się odbiorców.

Uwzględnianie osobliwości

PROKSEMIKA. PRZESTRZEŃ OSOBISTA

PROKSEMIKA ZAJMUJE SIĘ PRZESTRZENNĄ ODLEGLEGŁOŚCIĄ MIĘDZY
LUDŹMI, KTÓRZY WCHODZĄ Z SOBĄ W INTERAKCJE, JAK RÓWNIEŻ ICH
STOSUNKIEM DO SIEBIE, PRZEJAWIAJĄCYM SIĘ W KONTAKCIE
DOTYKOWYM I WZROKOWYM.

1.

STREFA INTYMNA (15-45cm).

2.

STREFA OSOBISTA ( 46-122 cm).

3.

STREFA SPOŁECZNA (1,22-3,6 m).

4.

STREFA PUBLICZNA (pow. 3,6 m.).

PREZENTACJA. PRZYGOTOWANIE. PROWADZENIE.
WIDOWNIA

PRZYGOTOWANIE PREZENTACJI

•

Zanim rozpoczniesz przygotowanie prezentacji zastanów się, co
chcesz przekazać

•

Prezentacja powinna być na temat, prosta, powinna zmierzać do
wytyczonego celu

•

Słuchacze powinni być pod wrażeniem Twojej wiedzy a nie popisu
inteligencji i błyskotliwości

•

Twoje pozytywne nastawienie, energia i entuzjazm przemówią
same za siebie i pozostaną w pamięci słuchaczy dłużej niż szczegóły
wykładu

•

Forma prezentacji zależy w głównej mierze od treści, którą chcesz
przekazać

•

Prezentację wzbogacaj rysunkami, wykresami, tabelkami – zawsze
muszą być opisane

PAMIĘTAJ:

Osiągnięcie sukcesu uzależnione jest w głównej mierze od trzech
elementów

Twoja publiczność

Twój sposób komunikowania się

Ty sam

UWAGA – JEŚLI TO MOŻLIWE PRZYGOTUJ MIEJSCE
PREZENTACJI

•

Notatki w widocznym, łatwo dostępnym miejscu

•

Dobrze oświetlone podium

•

Akustyka

•

Ustawienie krzeseł

•

Ustawienie przekąsek i napojów

•

Sprawność sprzętu pomocniczego AW (rzutnik,
system audio, wideo, multimedia, grafika
komputerowa)

PRZYGOTOWANIE SIEBIE

Podstawą sukcesu prezentacji jest pozytywne myślenie

Wizualizacja pozytywnego scenariusza – projekcja wydarzeń w

myśli

Przygotuj tekst prezentacji

Ćwicz tekst przed lustrem, na stojąco. Próbę przeprowadzaj przed

kimś znajomym komu może zaufać:

o

Niech zwraca uwagę na każde twoje nietypowe zachowanie

o

Zapamiętuj treść przygotowanych notatek

o

Przeprowadź próbę w sali, w której będzie prezentacja

o

Ćwicz czytając na głos

o

Ćwicz zmianę intonacji głosu

ODPOWIEDZ SOBIE NA PYTANIA:

Czy moje rozpoczęcie wystarczająco przykuwa uwagę

Czy używam sugestywnych sformułowań i środków wyrazu

Czy piszę lub mówię od serca (uwiarygodnienie)

Czy odwołuję się do uczuć i rozsądku odbiorcy

Czy forma pisemnego przekazu jest profesjonalna (elegancki

papier, czcionka, itd.)

Czy pomoce wizualne wzmagają pożądany efekt

Czy mój przekaz zawiera elementy zaskoczenia

Czy element humorystyczny wzmocniłby efekt

ĆWICZ:

Przy prezentacji zachowuj się tak, jakby uwaga skupiona była na

Tobie (scena)

Spójrz w lustro. Czy wyglądasz na osobę zadbaną?

Jeśli nie jesteś pewien swojego ubioru bądź stylu, spróbuj

zasięgnąć rady kogoś, czyj styl podziwiasz. Niech Ci pomoże
wprowadzić zmiany do Twojej garderoby. Ludzie kochają udzielać
rad i schlebia im, że ktoś prosi ich o pomoc w kwestii stroju. Może
nawet zechcesz się skonsultować z fachowcem.

PRZED PREZENTACJĄ:

•

W przeddzień prezentacji dobrze się wyśpij

•

Weź ze sobą szczotkę do włosów, szczoteczkę i pastę do zębów
oraz pastę do butów

•

Sprawdź zamki błyskawiczne i guziki w swoim ubraniu

•

W przypadku pocenia się – koniecznie załóż marynarkę

•

Nie zakładaj niczego, co mogłoby rozpraszać słuchaczy

•

Załóż wygodne obuwie

•

Postaraj się aby włosy nie opadały Ci na twarz

TUŻ PRZED PREZENTACJĄ:

•

Zjedz cukierek o smaku miętowym lub miodowym

•

Przećwicz zmianę intonacji głosu

•

Zrób kilka rozluźniających ćwiczeń gimnastycznych

•

Rozluźnij mięśnie twarzy (ścisk, zacisk, napnij mięśnie czoła)

•

Przejrzyj swoje notatki a następnie skoncentruj się

WIDOWNIA

Określ sytuację w jakiej prowadzona będzie rozmowa

– prezentacja

Ilu jest słuchaczy,

W jakim wieku są słuchacze

Co łączy słuchaczy

Jakie są oczekiwania słuchaczy

Jakie uprzedzenia mogą mieć słuchacze

Czego słuchacze mogą się obawiać

Na czym zależy słuchaczom

Czy uczestniczą w prezentacji z własnej inicjatywy,

czy nie

Czym można go zaskoczyć

Odczytuj znaki zainteresowania widowni

STYL PROWADZENIA PREZENTACJI

LICZBA SŁUCHACZY

STYL PREZENTACJI

TECHNIKI

FORMALNY
Przestrzegaj etykiety obowiązującej
podczas posiedzeń komisji, prezentacji
handlowych dla poszczególnych klientów i
prezentacji międzywydziałowych

•

Na początku prezentacji
nawiąż kontakt
wzrokowy z każdym ze
słuchaczy

•

Przez cały czas twarz
powinna być skierowana
do słuchaczy, co ułatwia
utrzymanie ich w
skupieniu

MAŁA WIDOWNIA
Grupę mniejszą niż 15 osób uważa
się za małą. Większość osób ma
okazję prowadzić prezentację przed
grupą tej wielości.

NIEFORMALNY
Podczas prezentacji nowych produktów
lub prezentacji dla kolegów stosuj styl
nieformalny

•

Współpracuj ze
słuchaczami, zachęcaj
ich d zadawania pytań

•

Dopuszczaj poszczególne
osoby do krótkich
wypowiedzi

FORMALNY
Przestrzegaj etykiety obowiązującej
podczas wygłaszania przemówienia na
konferencji lub na dorocznym spotkaniu
spółki publicznej

•

Postaraj się by wszyscy
słuchacze dobrze Cię
słyszeli, zwłaszcza w
tylnej części Sali

•

Podsumowuj, podkreślaj
i powtarzaj główne
kwestie

DUŻA WIDOWNIA
Grupę liczącą 15 osób i więcej uważa
się za grupę dużą. Doświadczonym
prezenterom łatwiej jest przemawiać
do większej grupy osób.

NIEFORMALNY
W przypadku prowadzenie prezentacji
spontanicznych podczas oficjalnych
konferencji stosuj styl nieformalny

•

Cały czas mów wolno i
wyraźnie

•

Twoje przesłanie
powinno być zrozumiałe i
proste Wnikaj w
szczegóły tylko na
wyraźną prośbę

PROWADZENIE PREZENTACJI

•

Myśl o wielkiej widowni jak o małej grupie

•

Zachowuj się naturalnie, słuchacze przyjmą Cię ciepło

•

Uśmiechaj się tylko wtedy, kiedy sytuacja temu
sprzyja – nie wymuszaj uśmiechu

•

W miarę możliwości nie korzystaj z notatek (tracisz
kontakt) – znasz temat

•

Stój twarzą do widowni, nigdy plecami

•

Mów spokojnie, powoli – gdy chcesz podkreślić daną
kwestię – zrób krótką pauzę

PREZENTACJA – CO ROBIĆ POWINIENEŚ

Używaj prostego języka

Nawiązuj kontakt wzrokowy aby ocenić odbiór prezentacji przez
słuchaczy

Stosuj pauzy dla zaakcentowania i podkreślania ważnych kwestii.
Słuchacze lepiej przyswoją wówczas treść prezentacji

Jeśli zechcesz sprawdzić czas spoglądaj na zegar ścienny, a nie na
zegarek na ręku

Nie bój się gestykulacji

Zakończ pozytywnym i sensownym podsumowaniem (1-2 zdania)

Zrób przerwę między podsumowaniem a czasem na odpowiedzi

Stosuj aliterację – słowa rozpoczynające się na tę samą literę

PREZENTACJA – CZEGO ROBIĆ NIE
POWINIENEŚ

Nie przepraszaj słuchaczy za brak doświadczenia

Nie jąkaj się i nie wahaj. Zgubiwszy wątek nie denerwuj się,

zachowaj spokój

Nie zniżaj głosu kończąc każde zdanie. Brzmi to niepewnie i może

wskazywać na nienajlepszą znajomość tematu

Nie odbiegaj za bardzo od przesłania, które masz przekazać. W

przeciwnym razie zgubisz wątek, a słuchacze zdekoncentrują się

TREMA – JAK SOBIE Z NIĄ PORADZIĆ

ZMIEJSZENIE TREMY
POWODY TREMY

PRAKTYCZNE ROZWIĄZANIA

NADMIERNA
POBUDLIWOŚĆ
Nie potrafisz się
zrelaksować. Zapominasz,
co masz powiedzieć.

Przygotuj się ćwicząc przed lustrem w domu
oraz – jeśli to możliwe – w miejscu prezentacji.
Połóż notatki w łatwo dostępnym miejscu. Weź
głęboki oddech, uśmiechnij się.

ZNUDZENI SŁUCHACZE
Słuchacze tracą
zainteresowanie, kręcą się i
rozmawiają ze sobą.

Zastanów się, czy mówisz na temat. Jeśli nie,
przerwij. Zmień tempo prezentacji i zachowaj
kontakt wzrokowy ze słuchaczami.

TRUDNI SŁUCHACZE
Pytanie z sali brzmią
agresywnie. Słuchacze chcą
Cię ośmieszyć.

Bądź grzeczny i kulturalny. Okaż szacunek
słuchaczom, którzy akceptują Twój wykład.
Kieruj do nich trudne pytania.

AWARIA POMOCY AW
Sprzęt zepsuł się lub
zapomniałeś, jak się go
obsługuje.

Staraj się nie korzystać z pomocy, jeśli nie
umiesz ich obsługiwać. Przed prezentacją
zawsze sprawdź sprzęt, który będzie
wykorzystany.

ZADANIE 1

„Zainteresuj nas swoim hobby”. Przygotuj i przedstaw krótką opowieść na dowolny temat.
Wypowiedź trwa 5 minut.

JAK MÓWIĆ BY NAS SŁUCHANO, JAK SŁUCHAĆ, BY DO NAS
MÓWIONO

AKTYWNE SŁUCHANIE

1.

Patrzmy na twarz swojego rozmówcy, jeśli sprawia

nam trudność patrzenie w oczy, skupmy wzrok na
jego ustach.

2.

Okazujmy zainteresowanie tym, co mówi. Możemy

do tego wykorzystać całe spektrum gestów (uśmiech,
potakiwanie głową, ułożenie ciała wyrażającym
zainteresowanie i zrozumienie itp.) i dźwięków
paralingwistycznych ( mhy, ach itp.).

3.

Wybierzmy odpowiedni dystans, który preferuje

nasz rozmówca.

4.

Odzwierciedlajmy jego postawę i gesty.

5.

Nie przerywajmy, bądźmy cierpliwi, dopytujmy

o szczegóły.

6.

Trzymajmy się tematu, który podjął rozmówca.

KLARYFIKOWANIE

Klaryfikowanie jest kolejną techniką służącą z kolei
poprawieniu zrozumienia. Ta technika wymaga
podsumowania w kilku słowach tego co powiedział
rozmówca, uściślenia faktów, dopytania o szczegóły.
Dzięki niej upewniamy się czy idziemy tym samym
tokiem rozumowania i unikamy nieporozumień oraz
oszczędzamy czas. Stosując klaryfikowanie
wykorzystujemy takie zwroty jak:

1.

Jeśli dobrze cię rozumiem....

2.

A więc uważasz, że...

3.

Chciałabym się upewnić, czy na pewno chodzi ci o....

4.

Mam wrażenie, że się zagubiłam. Pozwól, że powiem co

zrozumiałam...

5.

Czy możesz to powtórzyć...

6.

Inaczej mówiąc...

7.

To znaczy według ciebie...itp.

ZADAWANIE PYTAŃ

1.

Dlaczego np. tak myślisz?

2.

Co np. o tym sądzisz, sprawiło ci największą radość?

3.

Jak się czujesz?

DOMINUJĄCY KANAŁ PRZEKAZU

WZROKOWIEC:
słowa:

wizja,

zamglony,

pokazać,

wyjaśniać,

niewyraźny,

skoncentrować, spojrzenie, perspektywa, ujawnić, iluzja, pomysł,
kolorowy itp.
zwroty: rozumiem co masz na myśli...,widzę o co ci chodzi..., patrząc
z mojej strony..., wygląda to inaczej...itp.

SŁUCHOWIEC:
słowa: słuchać, mówić, dyskutować, głośno, zgadzać się, słyszalny,
krzyczeć, dopowiedzieć, zakomunikować itp.
zwroty: słyszałem, że...,zgoda jest dla mnie bardzo ważna...,
chciałabym ci zakomunikować...itp.

CZUCIOWIEC:
słowa: dotknąć, naciskać, zranić, pojąć, posługiwać się, ruch, napięcie,
rozdrażniony, konkretny, miękki, nie do zniesienia itp.
zwroty: czuję, że zmierzasz do..., wyczuwam twoje zdenerwowanie...,
rozumiem co czujesz..., dotknęło mnie to co
powiedziałeś...itp.

WIZERUNEK WŁASNY

PAMIĘTAJ: wszystko co robimy, to nasz autoportret. Naznacz swoją
pracę doskonałością.

Twój wizerunek własny oraz sposób postępowania, czyli znane, ale

obco brzmiące pojęcie „image-u” stanowią czynniki, które w znacznym
stopniu wpływają na promowanie Twej osoby zarówno w firmie, jak i na
propozycje pracy otrzymywane z zewnątrz.

ELEMENTY WIZERUNKU WŁASNEGO

WYGLĄD

•

Zewnętrzne cechy charakterystyczne

•

Strój

•

Stan ubrania

OPINIA

•

Sposób postrzegania

•

Przeszłość

•

Doświadczenie

•

Kwalifikacje

STYL KOMUNIKOWANIA SIĘ

•

Sposób mówienie

•

Sposób pisania

•

Sposób słuchania

•

Sposób myślenia

•

Sposób prezentacji

POSTAWA

•

Charyzma

•

Zaufanie

•

Pewność siebie

•

Szacunek dla siebie

MOWA CIAŁA

•

Sposób bycia

•

Sylwetka

•

Gesty

•

Przestrzeń

•

Ułożenie

WIZERUNEK ROZWINIĘTY:

•

Rekwizyty

•

Dodatki

•

Telefon

•

Etykieta

•

Dokumentacja

•

Podróże

•

Twoje miejsca

•

Ludzie

WIZERUNEK ZAWODOWY

ELEMENTY WIZERUNKU WSPÓŁCZESNEGO PROFESJONALISTY

•

Odpowiednie kwalifikacje

•

Dobrze poinformowany

•

Dyskretny

•

Nie pozwala by uczucia przeszkadzały w pracy

•

Nie pozwala by przesądy przeszkadzały w pracy

•

Nie krytykuje podwładnych lub kolegów przy osobach trzecich

•

Nie poniża specjalistów z innych dziedzin

•

Grzeczny

•

Punktualny

•

Dobrze przygotowany

•

Zdyscyplinowany wewnętrznie

•

Ma przejrzysty system wartości

•

Ma odpowiedni wygląd

•

Nie wykorzystuje słabych punktów klientów

•

Nie radzi w sprawach, w których nie ma odpowiednich kwalifikacji

•

Ma miłe podejście – nie jest sarkastyczny, nie poniża ani nie niszczy

•

Nie robi rzeczy, które sam krytykuje

•

Dochowuje tajemnicy

•

Respektuje prawo klienta do odmowy, bądź ograniczenia swego udziału w
proponowanym projekcie (ze względu na ograniczenia społeczne, kulturowe,
finansowe lub emocjonalne)

CODZIENNOŚĆ W PRACY

•

HIGIENA OD STÓP DO GŁÓW

•

DEZODORANT

•

WŁOSY

•

WŁOSY KOBIETY

•

WŁOSY MĘŻCZYZNY

•

MĘSKA TWARZ

•

MĘSKI ZAROST

•

TWARZ KOBIETY

•

ZAROST U KOBIET

•

RAMIONA

•

ZĘBY

•

DŁONIE I PAZNOKCIE

•

ZAPACH

OFICJALNOŚĆ STROJU

STOPNIE OFICJALNOŚCI STROJU KOBIECEGO

STOPIEŃ PIERWSZY

•

Kostium w ciemnym kolorze, klasyczna góra i dół – podobne do stroju męskiego garnituru
noszonego przez establishment, czyste linie, klasyczne ciemne buty, niewiele biżuterii, lekka
bluzka

•

Kostium w ciemnym kolorze, linia bardziej stylizowana, kontrast z jasną lub białą bluzką lub
spódnicą

•

Kostium, styl klasyczny, kolor intensywny, proste linie

STOPIEŃ DRUGI

•

Kostium z tkaniny o intensywniejszym kolorze i o bardziej stylizowanej linii

•

Klasyczna w stylu sukienka i żakiet

•

Żakiet plus spódnica, kolorowe lub neutralne, tkanina o ciekawej fakturze lub deseniu, proste linie

•

Sukienka, linia klasyczna lub aktualnie modna, kolor ciemniejszy lub neutralny ciemny

STOPIEŃ TRZECI

•

Klasyczny żakiet i spodnie, kolor dołu i góry ten sam, ciemny

•

Klasyczny żakiet i krótkie spodnie, ciemny kolor

STOPIEŃ CZWARTY

•

Klasyczna spódnica z prostą bluzką

•

Klasyczna spódnica z bluzką zdecydowanie damską w kroju

•

Ciemne, proste spodnie z klasyczną bluzką

•

Ciemnie, proste spodnie z bluzką damską, modną, zabawną

STOPIEŃ PIĄTY

•

Sweter, zwykła spódnica

•

Bluzka, zwykłą spódnica, kamizelka

•

Bluzka i szorty

•

Prosta sukienka bez rękawów

•

Ubranie sportowe

STOPNIE OFICJALNOŚCI STROJU MĘSKIEGO

STOPIEŃ PIERWSZY

•

Ciemny, szary lub granatowy garnitur, delikatny wzór lub prążki na dobrej jakości wełnie

•

Bawełniana koszula: biała lub kremowa, lekki błękit lub delikatne prążki, szyta tak by
lekko dotykać ciała, ale nie za ciasna, niezbyt duży kołnierz, mankiety odginane ze
spinkami

•

Ciemne skarpety, gładkie, długie co najmniej do połowy łydki, tak aby podczas siadania i
krzyżowania nóg nie było widać skóry

•

Czarne buty, typu Oxford lub broque

•

Jedwabny krawat z delikatnym wzorem

•

Żadnej biżuterii prócz zegarka, spinek do mankietów, sygnetu lub obrączki ślubnej

STOPIEŃ DRUGI

•

Zestaw: garnitur, koszula, krawat, ale w stylu trochę swobodniejszym:

•

Garnitur modniejszy i luźniejszy krój, kolor lżejszy, neutralny albo kolor zdecydowany

•

Koszula z przypinanymi końcówkami kołnierzyka, kolory pastelowe: róż, zieleń, beż, lila,
także kratki lub prążki

•

Krawat, kolor intensywny lub wzorzysty, muszka

STOPIEŃ TRZECI

•

Marynarka w innym kolorze niż spodnie

•

Granatowy sweter, sportowy płaszcz z tweedu, sztruksu lub flaneli, wełniana marynarka

•

Koszula w kratkę z włochatej wełny

•

Dżinsowa koszula z krawatem

•

Koszula ciemniejsza niż garnitur czy marynarka

•

Brak krawata

STOPIEŃ CZWARTY

•

Koszula dżinsowa bez krawata

•

Skórzana kurtka lub marynarka

•

Brak marynarki

•

Brak krawata

•

Dżinsy, Koszula bawełniana, Koszula sportowa

WIZERUNEK WŁASNY - SCHEMATY

•

UŚMIECH

•

BŁYSK W OKU

•

WYRAZ TWARZY

•

POSTAWA

•

DOBRA FORMA

•

CIĘŻAR CIAŁA

•

WZROST

•

OKULARY

•

DOPASOWANY STRÓJ

•

JAKOŚĆ UBRAŃ

•

UTRZYMANIE UBRAŃ W DOBRYM STANIE

•

WIEK UBRAŃ

•

BUTY

•

DODATKI

•

BIŻUTERIA

•

BIELIZNA

•

BYCIE ZADBANYM

•

KOLOR – INTENSYWNOŚĆ – SCHEMATY KOLORYSTYCZNE

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA. ZAGADNIENIA GŁÓWNE

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA. MOWA CIAŁA

Mianem mowy ciała określa się wszystkie działania motoryczne, sensomotoryczne
i psychomotoryczne. Ludzka owa ciała ze względu na wymiar duchowy ma
wieloaspektowy

charakter.

Jest

spontanicznym

i

instynktownym

choć

jednoznacznie

wykalkulowanym

komunikatem,

Mowa

ciała

to

prajęzyk

towarzyszący każdej wypowiedzi werbalnej. Może ona podkreślać informację,
zmieniać lub czasem wręcz unieważniać jej znaczenie, a więc stawać się
metokomunikacją. Mowa ciała może być niezależna od przekazu werbalnego, gdy
człowiek świadomie, codziennie lub w działalności artystycznej posługuje się
mimiką lub gestami. Może ona również funkcjonować jako zamierzone działanie
lub ruch abstrahujący mimiczne gesty, jak to się dzieje w tańcu. Mowa ciała na co
dzień stosowana bywa jako substytut mowy o zmniejszonej jakości informacyjnej
– na przykład przy pozdrowieniach.

Komunikacja

niewerbalna

jest

porozumiewaniem

się

istot

żywych

(niezamierzonym lub zamierzonym) za pomocą wszelkich środków niezwiązanych
z mową. Każda informacja wypowiedziana, zapisana lub sformułowana w inny
sposób, zawsze zawiera również elementy przekazu niewerbalnego.
Komunikacja

niewerbalna

może

także

stanowić

system

samodzielnego

porozumiewania się.
Wszystkie niewerbalne informacje są wieloznaczne.

ELEMENTY KOMUNIKACJI NIEWERBALNEJ

SYGNAŁY

NIEWERBALNE

WYGLĄD ZEWNĘTRZNY

PORUSZANIE SIĘ, POSTAWA

WITANIE SIĘ

MIMIKA

SPOSÓB SIEDZENIA

OPEROWANIE

GŁOSEM

GESTYKULACJA

DYSTANS PRZESTRZENNY

KINEZJETYKA. WYPOWIEDZI ZA POMOCĄ PORUSZEŃ CIAŁA

KINEZJETYKA ZAJMUJE SIĘ POZYCJAMI CIAŁA, POSTAWĄ, GESTAMI I INNYMI RUCHAMI CIAŁA.

GŁOWA - SZYJA

Przesunięcie:

Do przodu – koncentracja uwagi, przychylność lub agresja;

Do tyłu – wyczekiwanie, sceptycyzm

Obrót:

W kierunku partnera – uwaga, dokładniejsze przysłuchiwanie się

W bok od partnera – nieuwaga

Skłon do przodu:

Szybki – strach, złość, niepewność

Wolny – pokora, smutek, szukanie

Skłon do tyłu:

Szybki – opór

Wolny – powątpiewanie

Skłon w bok:

Szybki – sceptyczne zainteresowanie

Wolny – niedowierzanie, zarozumiałość

Formy mieszane:

Boczny skłon i obrót w kierunku partnera – życzliwość

Poruszanie naprzemienne, np. skłony do przodu i do tyłu – potakiwanie lub zaprzeczanie

Wiele rozmaitych poruszeń, np. obroty i skłony – mieszane znaczenia

Wielokrotne identycznie poruszania wzmacniają i potwierdzają wymienione znaczenia

OCZY, POWIEKI, BRWI

Kierunek w jakim zwrócone są oczy:

Prosto – postawa wyrażająca gotowość lub zainteresowanie

W dół – koncentracja, wewnętrzne wyłączenie lub niepewność

W górę – poszukiwanie wyjścia lub zatopienie się we wspomnieniach

W pustkę – przebywanie myślami w innym miejscu

Wędrowanie oczami (z odpowiednim ustawieniem głowy):

Z góry na dół – zarozumiałość

Za dołu do góry – strach

Kontakt wzrokowy:

Długi – zainteresowanie lub natręctwo

Krótki – lękliwość lub niepewność

Zmienny – chęć bycia gdzie indziej

Brak – koncentracja, strach lub zarozumiałość

Powieki:

Szeroko otwarte – strach, uleganie sugestii

Normalnie – gotowość

Opuszczone – uwaga, nuda lub skromność

Częste poruszenia – nerwowość

Brwi:

Uniesione w górę – zarozumiałość, niedowierzanie lub przerażenie

Ściągnięte – gniew

USTA, WARGI, JĘZYK

Usta:

Lekko otwarte w milczeniu – zdziwienie lub chęć odezwania się

Lekko otwarte podczas mówienia – niepewność lub skromność

Szeroko otwarte (bez słów) – przestrach lub radość

Szeroko otwarte podczas mówienia – silna samoświadomość

Kąciki ust:

Oba w układzie pozbawionym napięcia – być w gotowości

Oba podciągnięte w górę – radość

Oba ściągnięte w dół – depresja

Jedna strona ściągnięta w dół – lekceważenie lub cynizm

Wargi:

Zamknięte bez napięcia – pozostawanie w gotowości

Gryzione – nerwowość, zamyślenie, wahanie

Uniesiona górna warga – lekceważenie

Uniesiona dolna warga – wątpliwości

Górna warga nasunięta na dolną lub dolna na górną –

rozczarowanie

Zagryzienie dolnej lub górnej wargi – nieśmiałość, strach

Koniuszek języka na górnej wardze – koncentracja

RAMIONA

Jedno ramię uniesione w górę – chęć postawienia pytania

Oba ramiona uniesione w górę – wstyd lub nerwowość

Jedno ramię opuszczone w dół – mocne zwątpienie

Oba ramiona opuszczone w dół – rozczarowanie lub zniechęcenie

Jedno ramię wysunięte do przodu – wyzwanie lub obrona

Oba ramiona wysunięte do przodu – szukanie pomocy lub

zamykanie się w sobie

Jedno ramię cofnięte do tyłu – ustępowanie lub przygotowywanie

ataku

Oba ramiona cofnięte do tyłu – imponowanie

PIERSI

Unoszenie – chęć imponowania

Opuszczanie – nieśmiałość

Pochylanie do przodu – niechęć, opanowanie

Pochylanie w bok – ustępowanie

Obrót – niepewność, koncentracja, próżność lub chęć odejścia

Formy mieszane:

Pochylanie do przodu i jednoczesne opuszczanie – nieśmiało chce

coś powiedzieć

NOGI

Rozstawione w pozycji stojącej:

Niezbyt daleko od siebie – pewność siebie

Szeroko rozstawione – chęć zaimponowania

Złączone w pozycji stojącej – napięcie, strach

Rozstawione w pozycji siedzącej:

Niezbyt daleko od siebie – odprężenie, kontrola

Szeroko rozstawione – mocna koncentracja

Złożone w pozycji siedzącej:

Obok siebie – napięcie

Założone na siebie – niepewność, stan gotowości

Trzeba tutaj również wziąć pod uwagę, czy plecy są oparte, czy nie oraz czy tułów jest podparty
od przodu, czy też nie.

Formy mieszane:
Nogi założone na siebie:

Uda rozstawione – odprężenie, samoświadomość

Uda złączone, końce stóp zwrócone na zewnątrz – napięcie

W pozycji stojącej zwrócone ku partnerowi:

W niewielkiej odległości – szukanie kontaktu

W większej odległości – okazywanie sympatii

W pozycji stojącej zwrócone poza partnera:

W niewielkiej odległości – chęć odejścia

W większej odległości – chęć szybkiego odejścia

W pozycji stojącej jedna noga wysunięta przed drugą: pewność siebie

W pozycji siedzącej zwróconej w kierunku partnera:

Jedna noga wyciągnięta przed drugą – okazywanie sympatii

Obie nogi wyciągnięte – odprężenie

W pozycji siedzącej zwróconej w kierunku innym niż partner:

Jedna łyka skierowana do tyłu przyczajenie się przed skokiem

Obie łydki skierowane do tyłu – odmowa

Łydki założone na siebie – silne napięcie lub niechęć

STOPY

W pozycji stojącej:

Ustawione równolegle – skupiona uwaga

Palce zwrócone do środka – niepewność

Palce zwrócone na zewnątrz – pewność siebie

Oparte na wewnętrznej krawędzi – wewnętrzne napięcia

Oparte na zewnętrznej krawędzi – nerwowość

Oparte na palcach – niecierpliwość, arogancja

Oparte na piętach – złe samopoczucie

W pozycji siedzącej:

Ustawione równolegle – skupiona uwaga

Palce zwrócone do środka – niepewność

Palce zwrócone na zewnątrz – pewność siebie

Oparte na wewnętrznej krawędzi – wewnętrzne napięcia

Oparte na zewnętrznej krawędzi – nerwowość

Oparte na palcach – chęć wstania

Oparte na piętach – niecierpliwość, napięcie

KOŁYSANIE STOPAMI:

W pozycji stojącej – zarozumiałość, niecierpliwość

W pozycji siedzącej – nerwowość

Założone na siebie palce stóp: luźna sympatia

Oparte o siebie pięty: oznaka znudzenia

W tych sytuacjach interpretacja zależy również od tego, czy plecy danej
osoby są oparte, oraz od tego, czy tułów jest podparty z przodu, czy też
nie.

MIEDNICA

Prosta pozycja miednicy – silna samoświadomość lub napięcie

Miednica przesunięta w jednym kierunku:

W prawo lub w lewo (ciężar ciała na jednej nodze) – pewność

siebie, odprężenie

Do przodu – poufałość lub chęć zaimponowania

Do tyłu – nieśmiałość, lękliwość lub chęć wycofania się

Biodra wysunięte w jednym kierunku:

Do przodu – niedbała arogancja

Do tyłu – wewnętrzne przygotowanie się do ataku lub wskazanie na

manewr wymijający

OGÓLNA POSTAWA CIAŁA

Ogólnie:

W kierunku partnera – sympatia

Skierowane poza partnera – niechęć

Formy mieszane:

Tułów skierowany ku partnerowi, dolna część ciała poza partnera –

odgrywana sympatia

Tułów skierowany poza partnera, dolna część ciała ku partnerowi -

odgrywana niechęć

MOWA GESTÓW. UWAGI KOŃCOWE

ZNACZENIE WYPOWIEDZI ZA POMOCĄ GESTÓW

GESTYKULACJA – RĘCE

Poruszanie wyciągniętych rąk – zahamowanie lub napięcia

Zaokrąglone poruszanie rąk – pewność siebie, niedbałość lub

niepewność

Szerokie gesty rąk – pewność siebie lub wielkoduszność

Wąskie gesty rąk – niepewność, skromność, chciwość

SKRZYŻOWANE RĘCE

Z przodu – opanowanie lub skrytość

Na plecach – strach lub niepewność

Poruszanie rąk z dala od ciała – otwartość, obrona, atak lub

przychylność

Poruszanie rąk w kierunku ciała – chęć chronienia siebie,

niepewność lub zarozumiałość

FORMY MIESZANE

Jedna ręka skierowana do ciała, druga od ciała – sygnał: chcę żebyś

mnie dotknął

GESTYKULACJA – DŁONIE I PALCE

Otwarta dłoń:

Zwrócona do ciała – gest zapewnienia, zarozumiałości lub ochrona

Zwrócona od ciała – otwartość, obrona lub szukanie kontaktu

Zamknięta

Zwrócona do ciała – przesadne zapewnienia, oskarżanie siebie

Zwrócona od ciała – gniew, wzmocniony atak, obrona, skarga

Obie dłonie przylegające do siebie:

Pocierają o siebie – zarozumiałość

Płasko złożone – koncentracja lub prośba

Splecione – pewność siebie lub spokój

Złożone w kształcie pistoletu – ostrzeżenie, obrona

Złożone w daszek – sprzeciw lub powątpiewanie

Palce splecione ze sobą – najwyższa koncentracja

POZYCJE DŁONI NA CIELE:

Oparcie pięści na boku – złość lub gest imponowania

Oparcie na boku płaskiej dłoni – silna samoświadomość

Skrzyżowanie z przodu – uległość, lub postawa pokorna i

modlitewna

Skrzyżowanie z tyłu – nieśmiałość lub arogancja

Skrzyżowanie powyżej lini pasa - zadowolenie

Skrzyżowanie poniżej lini pasa – niemiłe uczucie

GESTY I UMIEJSCOWIENIE DŁONI:

Przy ubiorze w górnej części ciała (dłonie, palce założone na szelki)

– siła, niepewność

Wewnątrz ubioru w górnej części ciała (dłonie w kieszeni

marynarki, w rozcięciu koszuli) – zarozumiałość

Przy ubiorze w dolnej części ciała (dłonie kurczowo trzymające się

materiału) – niepewność

Wewnątrz ubioru w dolnej części ciała (dłonie w kieszeniach

spódnicy lub spodni) – duża niepewność, arogancja lub niedbałość

Rozpięcie ubioru w górnej części ciała – odprężenie, dobre

samopoczucie

Rozpięcie ubioru w dolnej części ciała – mocne odprężenie,

wyrzeczenie się sfery intymnej

Gest dłoni z góry ku dołowi – świadomość iły

Gest dłoni z dołu do góry – uległość

KONTAKTY DŁONI Z GŁOWĄ:

Broda

Chwytanie – zamyślenie

Pocieranie – zamyślenie, niepewność

Drapanie – wątpliwość

Wspieranie – spokojne zamyślenie lub znużenie

Gładzenie – zarozumiałość

Usta

Palec wskazujący – zakłopotanie lub zamyślenie

Dłoń przed rozpoczęciem mówienia – zamyślenie

Dłoń podczas mówienia – niepewność

Dłoń po zakończeniu mówienia – zamyślenie lub chęć cofnięcia

wypowiedzianych słów

Nos

Chwytanie – koncentracja lub zakłopotanie

Pocieranie – wątpliwość

Drapanie – nerwowość

Uszy

Chwytanie – przyłapanie samego siebie

Pocieranie – zakłopotanie

Drapane – nerwowość

Włosy

Chwytanie – niepowodzenie, przegrana

Pocieranie – gest intymności wobec siebie

Drapanie – szukanie pomysłu lub zaskoczenie

Okulary

Powolne zakładanie – koncentrowanie się na danej rzeczy

Powolne zdejmowanie – chęć zakończenia rozmowy

Wolne przesunięcie w górę – chęć zrobienia przerwy

Szybkie założenie – szybkie przejście do rzeczy

Szybkie zdjęcie – chęć szybkiego zakończenia rozmowy

Szybkie przesunięcie w górę – nerwowe przerwanie

Manipulowanie przedmiotami

1.

Ołówkiem – nerwowość, atak albo schronienie samego siebie

2.

Papierami – niepewność lub podkreślenie własnej ważności

3.

Krzesłem – duża niepewność

4.

Ciągła zmiana przedmiotów – sygnalizowanie chęci ucieczki

BLĘDY W KREACJI KOBIETY BIZNESU

▪ ZBYT WIDOCZNY MAKIJAŻ LUB BEZ MAKIJAŻU
▪ ZBYT JASKRAWE KOMBINACJE KOLORÓW
▪ BRAK RAJSTOP LUB WZORY NA NICH, NIEWYDEPILOWANE NOGI
▪ PRZESADNIE KRÓTKIE SPÓDNICE
▪ OPIĘTE BLUZKI I LEGINSY
▪ SUKIENKI ZE STRETCHU
▪ NIEMODNY, PRZESTARZAŁY STYL
▪ ZBYT DUŻE DEKOLTY, FALBANY, KORONKI
▪ PRZEZROCZYSTE MATERIAŁY, WIDOCZNA BIELIZNA
▪ ODKRYTE SANDAŁY, KLAPKI
▪ CIEMNE OKULARY
▪ ŻUCIE GUMY
▪ PRZEŁADOWANIE BIŻUTERIĄ, SZCZEGÓLNIE PLASTIKOWĄ

AUTOPREZENTACJA. UWAGI OSTATNIE ALE WAŻNE

• ZAWSZE WYGLĄDAJ CZYSTO I ŚWIEŻO
• DBAJ O HIGIENĘ
• DBAJ O FRYZURĘ
• DBAJ O PAZNOKCIE

• PAMIĘTAJ. ODPOWIEDNIO DOBIERAJĄC STROJE MOŻESZ

SKORYGOWAĆ PEWNE DEFEKTY FIGURY

• ZBUDUJ OSOBISTY SCHEMAT KOLORYSTYCZNY (KOLOR BAZOWY ,

DOPASOWANY DO TWOJEGO KOLORYTU -WŁOSY, CERA). PAMIĘTAJ
– NAJBARDZIEJ POZYTYWNE REAKCJE WYWOŁUJĄ STROJE W
KOLORACH CZARNYM, SZARYM LUB GRANATOWYM

• NOŚ W OKOLICACH SZYI DODATKI W KOLORACH, W KTÓRYCH

KORZYSTNIE WYGLĄDASZ. BĘDĄ ONE KIEROWAŁY UWAGĘ KU
TWARZY

• UŚMIECHAJ SIĘ DO SIEBIE I DO INNYCH, LUDZIE TO ZAUWAŻĄ I

BĘDĄ UŚMIECHAĆ SIĘ DO CIEBIE

DZIESIĘĆ SPOSOBÓW NA SKUTECZNĄ
AUTOPROMOCJĘ

•

DOBRZE SIĘ PREZENTUJ

•

BĄDŹ ZORIENTOWANY

•

ZGŁASZAJ SIĘ NA OCHOTNIKA

•

WYDRUKUJ EFEKTY SWOJEJ PRACY

•

EFEKTYWNIE WYKORZYSTUJ KONTAKTY (NETWORKING)

•

WIZYTÓWKI

•

ZDJĘCIA

•

PRZYGOTOWUJ CIEKAWE WYSTĄPIENIA

•

POKAŻ SIĘ W FIRMACH POŚREDNICZĄCYCH W POSZUKIWANIU
PRACY

•

BĄDŹ ŚWIADOM OBOWIĄZUJĄCYCH ZASAD

ZADANIE 1

Czy gesty są ważne:

Rozmówcy siedzą do siebie plecami. Rozmawiają na temat dogodny dla
nich.

• Czy rozmawiają swobodnie
• Co rozmówcy czuli
• Czy gestykulowali
• Jakie gesty wykonywali
• Czego brakowało

ZADANIE 2

Rozmówcy siedzą do siebie przodem. Rozmawiają na temat dogodny dla
nich.

• Czy upodabniają się do siebie
• Czy ich gesty są zbliżone