Inne nazwy
fosforan trójetylowy, fosforan trójetylu, ester trietylowy kwasu fosforowego, ester trójety-
lowy kwasu fosforowego, TEP, fosforan trietylowy
Klasyfikacja i oznakowanie
Znaki ostrzegawcze - Znaki nakazu - Znaki zakazu
Znak transportowy
Symbole R
R 22
Dzia∏a szkodliwie w przypadku spo˝ycia
Symbole S
(S 2
Przechowywaç poza zasi´giem dzieci)
S 25
Unikaç zanieczyszczenia oczu
Oznakowanie preparatów
Zakres [%]
Oznakowanie
Symbole R
c
≥
25 Xn
22
Klasyfikacja wed∏ug ró˝nych przepisów
W∏aÊciwe numery TRGS/TRGA: 903
Norma czystoÊci powietrza (TA):
- post´powaç jak z substancjami organicznymi klasy II;
- maks. dopuszczalna emisja: 0,10 g/m
3
(strumieƒ masy
≥
2 kg/h)
Klasa zagro˝enia wg VbF: —
Klasyfikacja wg GGVS: nie stanowi zagro˝enia
Rozporzàdzenie o ochronie przed imisjà z (roku): 1991
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego VBG: —
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego ZH1 —
KZW, klasyfikacja w∏asna przemys∏u chemicznego: nie
Fosforan trietylu
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 1913 Strona 1
Czerwiec 2000
Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik
Nr wg CAS: 78-40-0
Nr indeksu: 015-013-00-7
Nr wg ONZ: —
Nr wg EINECS: 201-114-5
1913
Fosforan trietylu
Wzór chemiczny: (C
2
H
5
)
3
PO
4
Ostrze˝enie przed
materia∏ami
szkodliwymi dla zdrowia
Nakaz stosowania
ochrony oczu
Nakaz stosowania
ochrony ràk
Xn
substancja
szkodliwa
Ârodki bezpieczeƒstwa
Instalacja, aparatura i zbiorniki powinny byç szczelnie zamkni´te. Odsysaç w miejscach
dozowania (odbioru) lub tworzenia si´ produktu. Przewietrzaç pomieszczenia. Unikaç
bezpoÊredniego kontaktu z oczami, skórà lub ubraniem. Pracowaç w dopasowanej
odzie˝y ochronnej. Do ochrony oddychania stosowaç filtr dla gazów typu A.
Pierwsza pomoc
Po wdychaniu zapewniç spokój, Êwie˝e powietrze, opiek´ lekarskà. Po kontakcie ze
skórà ska˝one cz´Êci cia∏a natychmiast dok∏adnie umyç du˝à iloÊcià wody z myd∏em.
Po ska˝eniu oczu oczy dok∏adnie przemyç du˝à iloÊcià bie˝àcej wody, przy szeroko
rozwartych powiekach (czyste oko chroniç, w razie potrzeby usunàç szk∏a kontaktowe).
Konieczne badania kontrolne u okulisty. Po po∏kni´ciu natychmiast wyp∏ukaç jam´
ustnà, a nast´pnie obficie popiç wodà. Konieczna pomoc lekarska. Usunàç zabrudzone,
przesàczone cz´Êci odzie˝y. Zapewniç pomoc lekarskà.
Pierwsze czynnoÊci w razie po˝aru
W razie po˝aru wi´kszej iloÊci produktu, zagro˝ony teren zagrodziç w kierunku z wia-
trem. Ostrzec pobliskich mieszkaƒców. Mogà tworzyç si´ tlenki fosforu i inne, toksyczne
produkty rozk∏adu. Nie spuszczaç (nie zrzucaç) produktu do kanalizacji. Rozlany/rozsy-
pany produkt nie obj´ty jeszcze po˝arem pokryç pianà odpornà na alkohole. Produkt
i pojemniki nie obj´te jeszcze po˝arem ch∏odziç rozpryskiwanà wodà, pokryç pianà lub
gdy to mo˝liwe, usunàç z zagro˝onego terenu. Pojemniki obj´te po˝arem gasiç obfitym
strumieniem rozpryskiwanej wody. Istnieje niebezpieczeƒstwo gwa∏townego p´kania
pojemników.
Usuwanie ma∏ych iloÊci
Rozlany produkt zebraç za pomocà uniwersalnych Êrodków wch∏aniajàcych (porowatej
miki, ziemi okrzemkowej) i podobnie jak i nie zu˝ytà reszt´ produktu, zlikwidowaç
w przystosowanej do tych celów instalacji spalania.
Pierwsze czynnoÊci przy zagro˝eniu ska˝eniem
Powietrze:
produkty rozk∏adu zbiç rozpryskiwanà wodà i/lub energicznie wzburzyç,
zawirowaç.
Woda:
ostrzec odbiorców wody pitnej, ch∏odzàcej i u˝ytkowej (przemys∏owej); ska-
˝onà wod´ gaÊniczà zatrzymaç.
Gleba:
ma∏e iloÊci produktu zebraç za pomocà Êrodków wch∏aniajàcych; warstw´
gleby zanieczyszczonà wi´kszà iloÊcià wylanego lub rozsypanego produktu
zdjàç i dostarczyç do odpowiedniej jednostki likwidujàcej odpady.
Wskazówki dla stra˝y po˝arnej
Po˝ar wi´kszej iloÊci produktu zwalczaç pianà odpornà na alkohole, du˝à iloÊcià
rozpryskiwanej wody. Ma∏e po˝ary gasiç proszkiem, pianà, wodà, CO
2
. Dru˝yny
po˝arnicze nale˝y wyposa˝yç w niezale˝ne od powietrza aparaty oddechowe oraz
w lekkà chemicznà odzie˝ ochronnà. Prace zwiàzane z usuwaniem odpadów wykony-
waç lekkiej chemicznej odzie˝y ochronnej i w aparatach oddechowych niezale˝nych od
powietrza z otoczenia.
Fosforan trietylu
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 1913 Strona 2
WEKA Sp. z o.o.
Fizyczne i chemiczne w∏aÊciwoÊci substancji
Fosforan trietylu jest bezbarwnà cieczà o przyjemnym, owocowym zapachu.
Masa molowa:
182,156 g/mol
Temperatura zap∏onu (cc):
116 °C
Temperatura topnienia:
-56,4 °C
Temperatura samozap∏onu:
457 °C
Temperatura wrzenia:
RozpuszczalnoÊç w wodzie:
przy 1013 mbar
215,6 °C
w 20 °C
1 000 000 mg/dm
3
przy 5 mbar
80 °C
RozpuszczalnoÊç w rozp. organ. (20°C):
G´stoÊç:
miesza si´ z wi´kszoÊcià rozpuszczal-
w 20 °C
1,0695 g/cm
3
ników organicznych
Pr´˝noÊç par:
Wspó∏czynnik WxF:
3
w 20 °C
0,2 mbar
w 30 °C
0,6 mbar
St´˝enie nasycenia:
w 50 °C
2,7 mbar
w 20 °C
1,49 g/m
3
w 30 °C
4,34 g/m
3
Próg zapachowy:
nie znany
w 50 °C
18,31 g/m
3
Wzgl´dna g´stoÊç par
Wspó∏czynniki przeliczeniowe:
(powietrze = 1):
6,29
1 mg/m
3
= 0,13 cm
3
/m
3
1 cm
3
/m
3
= 7,57 mg/m
3
LotnoÊç (eter = 1):
0,0
Reakcje z innymi substancjami
Produktami rozk∏adu termicznego sà produkty rozk∏adu kwasu fosforowego. Reaguje
gwa∏townie ze Êrodkami utleniajàcymi. Reaguje z wodà.
Zagro˝enia dla zdrowia
Fosforan trietylu dzia∏a dra˝niàco na skór´ i na b∏ony Êluzowe oczu i dróg oddechowych.
Mo˝e dostaç si´ do organizmu przez po∏kni´cie, wdychanie lub wch∏oni´cie przez
skór´. Zatrucie powoduje takie objawy jak: bóle g∏owy, zawroty g∏owy, md∏oÊci, wymioty,
dolegliwoÊci uk∏adu trawiennego, utrudnione oddychanie.
Zagro˝enia dla Êrodowiska
Powoduje d∏ugo utrzymujàce si´, niekorzystne zmiany w ekosystemach wodnych.
Wskaênik oceny dla ostrej toksycznoÊci:
wobec ssaków 3
wobec ryb 2,7
wobec bakterii
2,6
Fosforan trietylu
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 1913 Strona 3
Czerwiec 2000
Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik
Numer w katalogu substancji
Klasa zagro˝enia wody:
1
zagra˝ajàcych wodzie:
456
Kontrola nara˝enia
WartoÊç NDS:
brak danych
Choroby zawodowe:
BK 1307, 5101
WartoÊç NDSCh:
—
WartoÊç NDSP:
—
Instrukcje bran˝owe:
G 23, 24
Badania profilaktyczne: nie wymagane
Instrukcja post´powania
Rozprowadzanie: Za∏àcznik do § 1 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla che-
mikalii, punkt: 5
Zakaz samoobs∏ugi wg § 4 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla chemikalii: nie
Produkcja i stosowanie: Za∏àcznik IV Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych, punkt: 10
Warunki przechowywania wg § 24 Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych: nie
Informacje dodatkowe
Dane toksykologiczne
LD
LO
(doustnie, szczur)
1131-1600 mg/kg LD
50
(doustnie, mysz)
1370-1600 mg/kg
LD
LO
(doustnie, Êw. morska)
1600 mg/kg LD
LO
(iv., szczur)
1000 mg/kg
LD
50
(iv., mysz)
485 mg/kg LD
LO
(ip., szczur)
800 mg/kg
LD
50
(ip., szczur)
800-950 mg/kg LD
LO
(ip., Êw. morska)
800 mg/kg
LD
50
(ip., mysz)
485-800 mg/kg LD
50
(doskórnie, Êw. morska) 21400 mg/kg
LD
50
(doskórnie, nieznany)
84800 mg/kg LC
LO
(inhal., szczur)
28000 ppm (6 h)
LC
50
(inhal., szczur)
> 8817 mg/m
3
(4 h) LC
50
(inhal., szczur)
> 2050 mg/m
3
(6 h)
Wskazówki dla lekarzy
Drogi przedostania si´ do organizmu: substancja mog∏a byç po∏kni´ta, wdychana oraz
wch∏oni´ta przez skór´. Objawy: bóle g∏owy, zawroty g∏owy, md∏oÊci, nudnoÊci, wymioty,
dolegliwoÊci uk∏adu trawiennego, utrudnione oddychanie. Dzia∏a dra˝niàco na skór´
i na b∏ony Êluzowe oczu i dróg oddechowych. Post´powanie: Stosowaç odtrutki
w zale˝noÊci od objawów. Brak indywidualnej odtrutki.
Zastosowanie
Jako surowiec do otrzymywania Êrodków owadobójczych (insektycydów), jako
zmi´kczacz, plastyfikator, rozpuszczalnik i katalizator w procesach estryfikacji i etylowa-
nia w syntezach chemii organ., jako dodatek do olejów smarnych, laków, Êrodków
bejcujàcych, jako Êrodek impregnacji antyogniowej (dodatek antypalny).
Fosforan trietylu
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 1913 Strona 4
WEKA Sp. z o.o.