ARABSKA INWAZJA
Przeciwko Izraelowi stanęły armie arabskie. Największą
wartość bojową miały wśród nich siły Transjordanii, czyli
Legion Arabski, dowodzony przez angielskiego generała
Johna Bagota Glubba. Brytyjczycy ponadto obsadzali 37
oficerskich stanowisk dowódczych. Do operacji w
Palestynie wyznaczono około 10 tys. żołnierzy,
uzbrojonych w pojazdy opancerzone, małokalibrową broń
przeciwpancerną oraz lekkie czołgi (wszystko produkcji
brytyjskiej).
Egipt skierował do tej operacji początkowo około 5 tys.
żołnierzy z małokalibrową artylerią, niewielką liczbą
lekkich czołgów i samolotów (wszystko produkcji
brytyjskiej).
Irak wysłał do Palestyny kontyngent liczący około 5 tys.
żołnierzy dobrze wyposażonych w lekką broń artyleryjską,
pojazdy opancerzone i samoloty. Dodatkowe siły Syrii i
Libanu miały znaczenie symboliczne.
Łącznie Arabowie przygotowali siły inwazyjne liczące
ponad 27 tys. żołnierzy, wspieranych przez około 8 tys.
członków Arabskiej Armii Wyzwoleńczej i palestyńskiej
partyzantki. Do dyspozycji mieli łącznie 150 dział, 150
pojazdów opancerzonych, 40 czołgów oraz 60 samolotów
myśliwskich.
Izrael do swojej obrony mógł wystawić jedynie paramilitarne
oddziały, bez jednego naczelnego dowództwa, rozbite politycznie i
słabo uzbrojone. Polityczne centrum stanowiły oddziały Haganah
(Obrona), które skupiały około 43 tys. ludzi (faktyczną wartość
bojową stanowiło zaledwie 10 tys. ludzi). Większość z nich stanowiło
lokalną obronę osiedli, wiosek i zakładów przemysłowych. Na co
dzień tam mieszkali i pracowali, byli zdolni do natychmiastowej
walki obronnej. Było to, więc przysłowiowe pospolite ruszenie.
Haganah dysponowała około 17 tys. karabinów, 800 pistoletów
maszynowych, 200 karabinów maszynowych, 750 lekkich
moździerzy i zapasami amunicji na trzy dni walki. Lewe skrzydło
stanowiły Uderzeniowe Kompanie, zwane Palmach, liczące około 3
tys. mężczyzn i kobiet z kibbuców. Byli oni dobrze wyszkoleni i
przyzwoicie uzbrojeni. Prawe skrzydło stanowiły Irgun oraz Lehi.
Narodowa Organizacja Wojskowa (Irgun Cwai Leumi), znana pod
skrótem Ecel, skupiała około 2 tys. ludzi. Natomiast Izraelscy
Bojownicy Wolności (Lehi) dysponowali około 600 ludźmi. Obie te
formacje były przygotowane wyłącznie do działań dywersyjnych i
terrorystycznych, toteż w regularnej wojnie miały małą wartość
bojową. Dodatkową siłę stanowiła tzw. Gwardia Narodowa, złożona
z mieszkańców wiosek i miasteczek. Paramilitarne Młodzieżowe
Bataliony Gadna (G'dudei Noar), skupiały okoliczną młodzież w
wieku 15-17 lat. Istniał jeszcze Nachal (Fighting Pioneer Youth),
który zrzeszał osadników biorących swoich osiedli przed atakami
wroga. śydzi nie dysponowali ani jednym czołgiem, ani jednym
nowoczesnym działem, ani jednym samolotem bojowym. Przeciwko
wrogim armiom mogli wystąpić z lekką bronią w ręku, granatami i
koktajlami Mołotowa.
- napaść na Izrael -
Arabska inwazja rozpoczęła się o rankiem 15 maja 1948
r. Po egipskim nalocie na Tel Awiw, arabskie armie
jednocześnie ze wszystkich kierunków przekroczyły
międzynarodowe granice Państwa Izrael. Rozpoczęła się
arabska inwazja. Wojska inwazyjne zaatakowały kilkoma
kolumnami. Od północy nacierały oddziały syryjskie,
irackie i libańskie wspierane partyzantami z Arabskiej
Armii Wyzwoleńczej. Ich zadaniem było otwarcie sobie
drogi do Doliny Jordanu i opanowanie Galilei. W centrum
nacierały siły irackie i jordańskie, mające na celu odcięcie
Galilei i opanowanie rejonu Jerozolimy. Od południa
atakowały oddziały egipskie, które miały opanować
wybrzeże Morza Śródziemnego i zająć rejon pustyni
Negew.
Na północy Izraela, mieszkańcy żydowskich osiedli w rejonie
Jeziora Tyberiadzkiego stawili bohaterski opór arabskim oddziałom.
Ten sukces Izraelczyków miał duży wydźwięk moralny.
Najsłynniejsza była obrona kibucu Degania, która pokrzyżowała
plany Syryjczyków. Bitwa o Kibutz Degania zakończyła się
wycofaniem Syryjczyków. W następnych dniach, śydzi
przeprowadzili kontratak i zdobyli wieś Zemah, na północny-wschód
od Degania.
W centralnej części Izraela, oddziały irackie szybko posuwały się w
rejonie na północ od Nablusu i do 28 maja 1948 r. dotarły na
odległość 10 km od miejscowości Netania u wybrzeży Morza
Śródziemnego.
Na froncie południowym egipska kolumna idąca w kierunku Tel
Awiwu, 19 maja 1948 r. napotkała na silny opór żydowskich
osadników (wzmocnionych kompanią z Brygady Negew) w kibucu
Yad Mordechai. Bohaterscy obrońcy Yad Mordechai zatrzymali całą
egipską kolumnę, dając Tel Awiwowi bezcenny czas na mobilizację i
przygotowanie linii obronnych. Po ciężkich walkach, wczesnym
rankiem 24 maja 1948 r. obrońcy kibucu Yad Mordechai wycofali się
do pobliskiego kibucu Gevaram. W ten sposób, walczące żydowskie
osiedla i kibuce powstrzymywały marsz arabskich armii.
Legion Arabski natomiast przez pierwsze cztery dni
wojny wstrzymywał się od wszelkich działań. Te cztery dni
w historiografii arabskiej noszą miano "dni straconych".
15 maja 1948 r. oddziały Hagany zaatakowały pozycje
arabskie w Jerozolimie. W żydowskiej dzielnicy Starego
Miasta mieszkało około 1000 śydów bronionych przez 150
członków Hagany. Byli oni otoczeni przez 20 tys.
arabskich mieszkańców miasta, z których około 700 było
uzbrojonych. Im to ze wsparcie przyszedł Legion Arabski,
który najpierw otoczył i odciął całe miasto od pomocy
żydowskiej, a następnie 24 maja 1948 r. rozpoczął
ostateczny szturm na dzielnicę żydowską Starego Miasta.
Po czterech dniach ciężkich walk, 28 maja 1948 r.
wyczerpani i pozbawieni amunicji żydowscy obrońcy
poddali się. Jordańczycy natychmiast przystąpili do
wysadzania w powietrze wszystkich śladów obecności
śydów w Jerozolimie. W Starym Mieście Jerozolimy
zniszczyli 22 spośród 27 znajdujących się tam synagog.
Pozostałych 5 zburzyli w późniejszych latach. Zniszczono
między innymi słynną synagogę "Hurvat Rabbi Yehuda
Hasid", w skrócie nazywaną "HaHurva". Walki trwały w
innych częsciach miasta, na zewnatrz murów Starego
Miasta Jerozolimy.
Od 23 maja 1948 r. duże zmotoryzowane siły izraelskie próbowały
odblokować drogę Tel Awiw-Jerozolima. Przez długi czas ciężkie
walki toczyły się w rejonie miasta Latrun, jednakże Izraelczycy nie
potrafili przechylić szali zwycięstwa na swoją stronę. Walki w tym
rejonie trwały nieustannie do 9 czerwca 1948 r.
27 maja 1948 r. izraelska brygada Givati usunęła siłą
2600 Arabów z Zarnugi i 1870 Arabów z Kaukaby.
28 maja 1948 r. Izraelczycy wysiedlili 800 Arabów z
wioski Hudż.
28 maja 1948 r. rząd izraelski wydał rozkaz powołujący do życia
IDF - Siły Obronne Izraela (Cewa Hagana LeIsrael, w skrócie
Cahal), do których miały przystąpić wszystkie żydowskie grupy
zbrojne walczące w Palestynie. Ten rozkaz został oficjalnie
opublikowany 31 maja 1948 r. Zakazano w nim wszelkiej
niezależnej działalności zbrojnej poza IDF. Od członków Izraelskich
Sił Obronnych żądano złożenia przysięgi wierności Państwu Izrael,
jego prawu i legalnym władzom. Główni oficerowie dowództwa IDF
zostali zaprzysiężeni na uroczystości 27 czerwca 1948r.
Proces tworzenia jednolitej armii Izraela był trudny. Jako
pierwsze co do własnej niezależności porozumiały się zbrojne
organizacje Irgun Zeva'i Le'ummi (IZL - "Narodowa Zbrojna
Organizacja") i Lohamei Herut Israel (Lehi - "bojownicy o Wolność
Izraela"), które od początku weszły prawie w całości w skład IDF.
Pojedyncze odrębne oddziały Lehi walczyły tylko w okolicach
Jerozolimy, aż do 17 września 1948 r., kiedy to organizacja została
oficjalnie rozwiązana. Jej członkowie ochotniczo wstąpili do formacji
IDF. Natomiast bataliony IZL walczyły jako odrębne formacje w
ramach IDF, aż do 20 września 1948 r., kiedy to bataliony
rozwiązano. Ich członkowie ochotniczo wstąpili do formacji IDF.
Kampanie i bataliony Palmach zostały rozwiązane rozkazem z dnia
29 października 1948 r., który wszedł w życie 7 listopada 1948 r. W
ten sposób, proces tworzenia i jednoczenia Izraelskich Sił
Obronnych został ukończony (trwał sześć i pół miesiąca).
29 maja 1948 r. nacierająca egipska kolumna (prawie 500
opancerzonych pojazdów i dział) dotarła do rejonu portu Ashdod, i
kierowała się w stronę odległego o 20 mil Tel Awiwu. Wówczas
dowództwo IDF zdecydowało się przeprowadzić powietrzny nalot.
Cztery izraelskie myśliwce Messerschmitt (produkcji czeskiej)
zbombardowały i ostrzelały Egipcjan. Pilotami byli: dowódca Lou
Lenart (amerykański ochotnik), Moddy Alon, Ezer Weizmann oraz
Eddie Cohen (ochotnik z Południowej Afryki - zginął w tej akcji).
Psychologiczny efekt nalotu był ogromny, i zanim Egipcjanie zdołali
się ponownie przegrupować, izraelska Brygada Givati zajęła
dogodne pozycje obronne i wysadziła most na drodze z Gesher do
Halom. Marsz egipskiej kolumny na Tel Awiw został zatrzymany.
31 maja 1948 r. Izraelczycy przeprowadzili kontratak na
flanki atakujących oddziałów irackich w rejonie
miejscowości Dżenin i Nablus, jednak po przejściowych
sukcesach zostali w pierwszych dniach czerwca
powstrzymani.
1 czerwca 1948 r. Izraelczycy usunęli siłą 1550 Arabów z
Rubin.
2 czerwca 1948 r. Izraelczycy przeprowadzili kolejny kontratak,
tym razem w pasie nadmorskim. Rezultatem tego uderzenia było
zatrzymanie egipskich oddziałów zmierzających w stronę Tel Awiwu.
3 czerwca 1948 r. izraelski pilot myśliwca Messerschmitt zestrzelił
nad Tel Awiwem dwa egipskie bombowce Dakota. Było to pierwsze
powietrzne zwycięstwo Izraela. W Tel Awiwie tańczono na ulicach, a
zwycięskiego pilota (Moddy Alon) obdarowano kwiatami,
szampanem i czekoladą. To był dar dla pilota, który uratował miasto
przed bombardowaniem.
Egipcjanie w odpowiedzi rozdzielili swoje siły, i częścią z
nich uderzyli oraz okrążyli Izraelczyków na pustyni
Negew. Druga część sił egipskich ruszyła w stronę
Betlejem i Jerozolimy, na spotkanie sił jordańskich.
4 czerwca 1948 r. Izraelczycy usunęli siłą 5920 arabskich
mieszkańców Jibna.
6 czerwca 1948 r. arabskie oddziały rozpoczęły
uderzenie od północy na Galileę, jednakże odniosły tylko
pojedyncze sukcesy.
7 czerwca 1948 r. przeważające egipskie siły zaatakowały i zdobyły
żydowski kibuc Nitzanim, położony na południe od Ashdod.
Egipcjanie kontrolowali teraz wszystkie strategiczne drogi w tym
regionie i skierowali główny ciężar swojej ofensywy na drogę Beer
Sheba-Hebron-Jerozolima.
10 czerwca 1948 r. żydowska Brygada Givati
przeprowadziła nagłe uderzenie i przecięła egipską
"pustynną drogę" do Beer Sheby. Było to ważne taktyczne
zwycięstwo.
- pierwszy rozejm -
11 czerwca 1948 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ narzuciła
czterotygodniowy rozejm w Palestynie. Rozejm trwał do 9
lipca 1948 r. Rozejm był nadzorowany przez mediatora
ONZ hrabiego Folke Bernadotte (mianowany przez
Zgromadzenie Ogólne ONZ 21 maja 1948 r.), który wraz z
oficerami belgijskimi, francuskimi, szwedzkimi i
amerykańskimi, mieli za zadanie nie dopuścić do
militarnego wzmacniania swoich pozycji przez walczące
strony.
Po ogłoszeniu zawieszenia broni utworzono
międzynarodowe siły pokojowe UNTSO (United Nations
Truce Supervision Organization), bazujące w
Jerozolimie.
W chwili zawieszenia walk Egipt kontrolował Strefę Gazy,
na Negewie walczyli otoczeni żydowscy osadnicy,
Irakijczycy byli w Nablusie, Jordańczycy zajęli Dolinę
Jordanu i część Jerozolimy, a setki tysięcy mieszkańców
porzuciła swe domy.
Przerwę w walkach Izrael wykorzystał na wzmocnienie
swoich sił zbrojnych. Dużej pomocy finansowej i militarnej
udzielił śydom Związek Radziecki, który spostrzegał
syjonizm jako ruch antyimperialistyczny i
antykapitalistyczny. Do przerzutu użyto samolotów
czechosłowackich, natomiast do transportu sprzętu
zakupionego na zachodzie użyto samolotów będących
własnością śydów, ale zarejestrowanych w USA,
Kanadzie, Belgii i Panamie. Pilotowali je lotnicy żydowscy
bądź piloci wynajęci głównie z Pan American.
W czerwcu 1948 r. premier Izraela Ben Gurion nakazał zatopić
statek "Altalena", zakupiony przez skrajnie prawicową grupę bojową
Etzel. Statek wiózł nowych imigrantów i broń dla Izraela. Etzel
zażądał, by 20 % tej broni pozostało w jej wyłącznej dyspozycji i nie
trafiło do powstającej izraelskiej armii. Etzel gotowa była siłą bronić
rozładunku. Rząd izraelski nie chcąc dopuścić do istnienia różnych
formacji zbrojnych w Izraelu, zdecydował się na zatopienie statku.
Zginęło prawie 100 osób na pokładzie, a Izrael stanął na skraju
wojny domowej.
27 czerwca 1948 r. specjalny mediator z ramienia
ONZ, szwedzki dyplomata, hrabia Folke
Bernadotte, przedstawił wstępne propozycje
rozwiązania konfliktu na Bliskim Wschodzie.
Palestyna miała stać się unią arabsko-żydowską.
Przy Izraelu miała zostać Galilea, a przy Arabach
Negew. Jerozolima miała się znaleźć pod władzą
ONZ. Równocześnie miała być wstrzymana
żydowska imigracja, a arabscy uchodźcy mieli
powrócić do swych domostw. Wspólne rozmowy
nie powiodły się, gdyż Arabowie nie zgodzili się na
przyjęcie postanowień ONZ i zażądali zmniejszenia
terenów będących w posiadaniu śydów.
- "dziesięciodniowa bitwa" -
9 lipca 1948 r. Izraelczycy rozpoczęli wielką operację
"Danny", której celem było odblokowanie strategicznej
drogi Tel Awiw-Jerozolima. Duże żydowskie siły uderzyły
na Legion Arabski na centralnym froncie. Po
"dziesięciodniowej bitwie", Izraelczycy zdołali opanować
lotnisko i miasto Lod oraz Ramlę z okolicznymi wioskami.
Natomiast miasto Latrun nadal pozostawało pod kontrolą
Legionu Arabskiego.
Wówczas izraelskie dowództwo wydało rozkaz
brygadom Harel i Jiftah, aby wypędziły około 50 tys.
arabskich mieszkańców Lod i Ramli. Arabowie z Lod
musieli pieszo przejść drogą do Bet Haron, gdzie
znajdowały się pierwsze pozycje Legionu Arabskiego.
Podczas marszu przez półpustynną okolicę zmarło wielu
starców i dzieci. Arabowie z Ramli zostali już przewiezieni
samochodami do Latrun, skąd ewakuował ich Legion
Arabski.
W czasie operacji "Danny" Izraelczycy przeprowadzili
dodatkową operację "Dekel", w czasie której usunięto
arabskie oddziały z centralnej Galilei, łącznie z Nazaretem
(wyzwolony 16 lipca). Otworzyło to drogę do Dolnej Galilei
od strony Zatoki Hajfy.
14 lipca 1948 r. Izraelczycy przeprowadzili
propagandowy nalot trzech bombowców na pałac
egipskiego króla Faruka w Kairze. Nalot przeprowadziły
bombowce B-17, które lecąc z Czechosłowacji do Izraela,
zbombardowały po drodze Egipt. Wywarło to duże
wrażenie na Egipcjanach, którzy przyjęli postawę
defensywną na całym froncie. Izraelczycy natomiast
zdołali utworzyć niewielki korytarz łączący z osiedlami na
pustyni Negew.
W następnych dniach, celem izraelskich nalotów stały
się arabskie miasta: Gaza, El-Arish, Kair, Amman i
Damaszek.
- drugi rozejm -
18 lipca 1948 r. wszedł w życie drugi rozejm w
Palestynie i trwał do 15 października 1948 r.
Postanowienia drugiego zawieszenia broni nie były
przestrzegane. Legion Arabski przez cały czas prowadził
intensywny ostrzał Starego Miasta Jerozolimy, a 12
sierpnia zburzył stację pomp w Latrun (pomimo faktu, że
obiekt był pod kontrolą ONZ). W tej sytuacji Izraelczycy
pośpiesznie zbudowali rurociąg, którym dostarczali wodę
do Jerozolimy.
W drugiej połowie 1948 r. Izrael zakupił w
Czechosłowacji broń o wartości 9 mln. dolarów (
między innymi 59 samolotów). Umowa była
kredytowana przez Czechosłowacki Bank
Narodowy i miała gwarancje rządu
czechosłowackiego. Dostawy broni szły do Izraela
tranzytem przez polskie porty.
Stopniowo dostawy broni do Izraela zaczęły także
docierać z Francji i USA.
W okresie od lipca do października 1948 r. Siły Obronne Izraela
(Cewa Hagana LeIsrael, w skrócie Cahal) zostały rozbudowane do
90 tys. żołnierzy, którzy byli coraz lepiej uzbrojeni.
3 sierpnia 1948 r. zostały zapoczątkowane poufne
kontakty izraelsko-transjordańskie w Paryżu.
Izrael oczekiwał uznania państwa żydowskiego
przez Transjordanię, zgadzając się przy tym na
zmiany terytorialne, tzn. był gotów zaakceptować
zdobycze transjordańskie w zamian za utworzenie
korytarza łączącego Jerozolimę z wybrzeżem.
Największa przeszkoda w rozmowach pojawiła się
przy temacie powrotu do domów uchodźców
palestyńskich, na ci strona izraelska nie wyrażała
zgody.
22 sierpnia 1948 r. wojskowi izraelscy, egipscy i
transjordańscy uzgodnili procedurę zapobiegania
incydentom zbrojnym w Jerozolimie.
17 września 1948 r. w Palestynie został zamordowany
specjalny wysłannik ONZ, hrabia Bernadotte.
22 września 1948 r. Liga Arabska powołała w Gazie
arabski rząd Palestyny z muftim Jerozolimy na czele i
proklamowała niepodległość części Palestyny.
23 września 1948 r. izraelski rząd wydał dekret uznający za
przestępstwo uczestniczenie w arabskich organizacjach
podziemnych. Dekret ten obowiązuje do współczesnych czasów.
Transjordania sprzeciwiła się utworzeniu rządu
palestyńskiego i odmówiła uznania tego tworu.
Pogorszyło to znacznie stosunki Transjordanii z
Ligą Arabską. Król Abdullah w obawie przed
wrogością krajów arabskich, przerwał paryskie
rozmowy izraelsko-transjordańskie.
Jesienią 1948 r. nastroje antyżydowskie w ZSRR
wzmogły się. Zamordowano przewodniczącego
Antyfaszystowskiego Komitetu śydowskiego
(utworzonego w 1942 r.) Solomona Michoelsa.
Następnie rozwiązano komitet, uznając jego
działalność jako "antysowiecką". Aresztowania
objęły licznych żydowskich działaczy politycznych.
Oskarżono ich o imperialistyczny spisek, do
którego należeć miały syjonistyczne organizacje w
Izraelu. Doszło do licznych egzekucji i zsyłek do
obozów na Syberii.
Fala antysemityzmu radzieckiego objęła również
kraje satelickie ZSRR. Najliczniejsze procesy i
wyroki miały miejsce w Czechosłowacji i na
Węgrzech.
- operacja "Dziesięć plag" -
15 października 1948 r. Egipcjanie ostrzelali chroniony
przez ONZ konwój izraelski. Ten incydent stał się
pretekstem dla izraelskiej ofensywy, która rozpoczęła się
wraz z zakończeniem rozejmu.
15 października 1948 r. armia izraelska dowodzona
przez Jigala Allona rozpoczęła operację "Dziesięć plag".
Uderzenie było skierowane na południe, przeciwko
Egipcjanom. Izraelczycy atakowali używając artylerii i
dział przeciwpancernych, lotnictwo bombardowało bazy
egipskie na Synaju, a płetwonurkowie zatopili egipski
okręt flagowy "Emir Farouk". Egipcjanie bardzo szybko
zostali wyparci z pasma nadmorskiego Tel Awiw-Gaza,
zdobyto Beer Szewę, nawiązano kontakt z osadami na
Negewie, a wreszcie okrążono 4 tys. żołnierzy egipskich w
tzw. worku Faluja. Rząd palestyński uciekł tymczasem do
Kairu.
21 października 1948 r. Legion Arabski zajął opuszczoną
przez Egipcjan drogę Betlejem-Hebron. Przy czym premier
Izraela Ben Gurion, nie pozwolił armii izraelskiej na
zaatakowanie oddziałów transjordańskich.
- trzeci rozejm -
22 października 1948 r. ONZ doprowadziło do kolejnego
przerwania ognia. Postanowienia trzeciego zawieszenia
broni nie były przestrzegane.
W październiku 1948 r. Wielka Brytania ostrzegła
kanałami dyplomatycznymi Izrael przed
zaatakowaniem terytorium Transjordanii.
- operacja "Hiram" -
28 października 1948 r. armia izraelska rozpoczęła operację
"Hiram", w czasie której w ciągu 4 dni usunięto Arabską Armię
Wyzwoleńczą i oddziały libańskie z północnej Galilei.
Na przełomie października i listopada 1948 r. Izraelczycy
wysiedlili Arabów z Galilei i przygranicznego pasa wzdłuż granicy z
Libanem. Przy czym chrześcijańskich Arabów z wiosek Ikrit i Biram
wysiedlono do Izraela. W wiosce Ilaboun, we wschodniej Galilei,
oddziały brygady Golani dokonały masakry Arabów. W miejscowości
Hula z broni maszynowej rozstrzelano w meczecie 70 cywilnych
Arabów.
29 października 1948 r. izraelscy żołnierze 89 batalionu 8 brygady
zajęli arabską wioskę Dawayama, w rejonie Hajfy. Doszło do
masakry arabskich mieszkańców wioski, zginęło około 80 Arabów.
21 grudnia 1948 roku (po tzw. zjednoczeniu PPR
z PPS) wybrano nowe Biuro Polityczne Polskiej
Zjednoczonej Partii Robotniczej. Jego członkami
zostali: Jakub Berman, Bolesław Bierut, Józef
Cyrankiewicz, Franciszek Jóźwiak, Hilary Minc,
Stanisław Radkiewicz, Adam Rapacki, Marian
Spychalski, Henryk Światkowski, Roman
Zambrowski, Aleksander Zawadzki. Roman
Zambrowski (Rubin Nussbaum) miał nadzór m.in.
nad sądownictwem. Generał Wiktor Grosz (Izaak
Medres) był szefem Głównego Zarządu Polityczno-
Wychowawczego Ludowego Wojska Polskiego.
Generał Leszek Krzemień (Maksymilian Wolf)
został kierownikiem Wydziału Wojskowego
Związku Patriotów Polskich w Moskwie, a
następnie był m.in. szefem Kancelarii Wojskowej
Bieruta, zastępcą szefa Głównego Zarządu
Politycznego Ludowego WP i pełnomocnikiem
Rządu PRL "ds. pobytu wojsk radzieckich w
Polsce". Hilary Minc odpowiadał za sprawy
gospodarcze. Według hierarchii partyjnej był
trzecią co do ważności osobą w powojennej PRL
(po Bierucie i Bermanie). Musimy pamiętać, że ci
śydzi funkcjonowali jako członkowie partii
komunistycznej, a nie przedstawiciele narodu
żydowskiego.
- operacja "Horew" -
Następna operację Izraelici rozpoczęli 22 grudnia 1948 r.
Potrzebowali dużo czasu, aby przygotować to duże
uderzenie, które było największą ofensywą Izraela pod
względem zaangażowania sił i sprzętu. W operacji
"Horew" użyto około 15 tys. żołnierzy, którzy zaatakowali
Egipcjan od pustyni Negew aż po półwysep Synaj. Do
końca grudnia siły egipskie były rozbite i tylko
utrzymywały się jeszcze w strefie Gazy (na linii Gaza -
Umm-Reshresh), natomiast izraelskie oddziały znajdowały
się głęboko na półwyspie Synaj.
Oddziały izraelskie przeprowadziły akcję wypędzenia
Arabów z północnej części pustyni Negew, szczególnie z
trójkąta Faluja. Wszyscy Arabowie opuścili ten rejon i
przenieśli się w okolice Hebronu.
30 listopada 1948 r. Izraelczycy osiągnęli porozumienie z
Arabami w rejonie Jerozolimy, dzięki któremu
wprowadzono tutaj trwałe zawieszenie broni.
30 grudnia 1948 r. Wielka Brytania wystosowała
pod adresem Izraela ultimatum, domagając się
wycofania wojsk izraelskich z Egiptu, pod groźbą
brytyjskiej interwencji wojskowej.
Podobnej treści list przesłał na ręce izraelskiego
premiera Ben Guriona także prezydent USA
Truman.
Na początku stycznia 1949 r. w stolicy
Transjordanii, w Ammanie, pojawił się brytyjski
batalion piechoty, który miał chronić przed
izraelskim zagrożeniem.
Izraelczycy do 8 stycznia 1949 r. wycofali swoje oddziały
z Egiptu. W trakcie tej operacji Izraelczycy zestrzelili 6
stycznia 1949 r. pięć myśliwców brytyjskich,
kontrolujących postępy wycofywania się armii izraelskiej z
Synaju.
- po wojnie -
Pierwsza wojna izraelsko-arabska kosztowała Izrael utratę życia
przez 6 tys. żołnierzy i 2 tys. cywilów, a 15 tys. zostało rannych.
Straty krajów arabskich szacuje się na 15-20 tys.
zabitych oraz 25-30 tys. rannych. Łączną liczbę
uchodźców szacuje się na około 700 tys. osób, z których
460 tys. znalazło się ostatecznie w Jordanii, 100 tys. w
Libanie, 80 tys. w Syrii, a reszta znalazła się w Strefie
Gazy.
W 1948 r. 68% uchodźców arabskich opuszczając
Izrael nie widziało ani jednego izraelskiego
żołnierza. Liczbę uchodźców szacuje się na około
630 tys. Taka sama była liczba uchodźców
żydowskich z krajów arabskich. W 1948 r. w
krajach arabskich mieszkało 856 tys., a w 1982 r.
już tylko 35 tys. śydów. śydzi byli zmuszeni siłą
do opuszczenia krajów arabskich na skutek
brutalnych prześladować i pogromów.
Na terytorium państwa Izrael pozostało 156 tys. Arabów,
stanowiąc około 18 % całej populacji kraju.
W latach 1948-1950 Izraelczycy przygotowali "Prawo o własności
nieobecnych" stanowiące, że osoby, które od 29 listopada 1947 r.
do 1 września 1948 r. opuściły miejsca zamieszkania będą
traktowane jako "nieobecne". W ten sposób arabscy uchodźcy z
Palestyny stracili możliwość dysponowania porzuconym majątkiem.
Na tej podstawie Fundusz Własności Nieobecnych przejął duże
obszary arabskiej ziemi.
7 stycznia 1949 r. izraelscy piloci zestrzelili w walkach
powietrznych pięć samolotów RAF.
13 stycznia 1949 r., pod patronatem nowego
mediatora ONZ, Ralpha Bunche, rozpoczęły się na
wyspie Rodos pokojowe rozmowy izraelsko-
arabskie. Państwa arabskie nie chciały uznać
istnienia Izraela, ani złożyć deklaracji o
zakończeniu wojny, odmawiały też akceptacji
terytorialnych rozstrzygnięć wojny, jednak de facto
Palestyna została podzielona między Izrael (77%
terytorium kraju, czyli o 21% więcej niż
przewidywała to rezolucja ONZ z 1947r.),
Transjordanię (Judea i Samaria) oraz Egipt (Strefa
Gazy). Irak odmówił całkowicie prowadzenia
rozmów z Izraelem.
24 stycznia 1949 r. Królestwo Transjordanii
przyjęło nazwę Haszymidzkiego Królestwa
Jordanii.
--------------------------------------------------
Materiały opracowywane na podstawie: patrz Bibliografia.