Kalendarze świata arabskiego
Kalendarz gregoriański - używany praktycznie we wszystkich krajach arabskich (często jako druga, dodatkowa opcja). Nazwy miesięcy przejęte są z języka angielskiego i przystosowane do fonologii arabskiej. Aby odróżnić go od kalendarza muzułmańskiego, przy dacie dodawana jest litera arabska "mim", np. السبت 28/1/2006 م
Kalendarz muzułmański (hidżryjski) - księżycowy kalendarz religijny używany w świecie arabsko-muzułmańskim. Lata liczone są od daty emigracji Mahometa i jego zwolenników z Mekki do Medyny w 622 AD (Anno Domini, Roku Pańskiego) i oznaczane są jako AH (Anno Hegirae, Roku Hidżry). Muzułmanie, dla odróżnienia roku hidżryjskiego (muzułmańskiego) od gregoriańskiego (chrześcijańskiego), dają literę "ha'" obok dat, np. السبت 28/12/1426 هـ
Kalendarz szamijski (wschodni) - używany w Syrii, Libanie, Palestynie, Jordanii i Iraku (z dawnymi semickimi nazwami miesięcy). Podobne nazwy, co w kalendarzu szamijskim, występują w kalendarzu żydowskim.
Kalendarz libijski - używany w Libii po 1978 roku, kiedy to za początek rachuby lat tego kalendarza uznano śmierć proroka Mahometa (a nie "hidżrę" z 622 AD). Nazwy miesięcy to imiona wybitnych osobistości historycznych (np. Hannibal, Naser), elementy przyrody (np. ptak, woda) czy nazwy pór roku (np. wiosna, lato). أي النار 1374 و.ر
Kalendarz tunezyjski - nazwy miesięcy zostały zapożyczone z języka francuskiego.
Kalendarz dżahilijski (przedislamski) - używany na Półwyspie Arabskim w okresie przed pojawieniem się islamu. Obecnie nieużywany.
miesiąc |
kalendarz muzułmański |
kalendarz dżahilijski |
pierwszy miesiąc |
محرَّم [muHarram] |
المؤتمر [al-mu'tmir] |
drugi miesiąc |
صفر [Safar] |
ناجِر [nādżir] |
trzeci miesiąc |
ربيع الأول [rabī` al-'ałłal] |
خَوّان [hałłān] خُوّان [hułłān] |
czwarty miesiąc |
ربيع الآخر [rabī` al-'āhar] ربيع الثاني [rabī` at-tānī] |
وَبصَان [łabSān] وُبْصَان [łubSān] صُوَان [Sułān] |
piąty miesiąc |
جمادى الأولى [dżumādà al-'ūlà] جمادى الأول [dżumādà al-'ałłal] |
رُنّى [runnà] رُبّى [rubbà] |
szósty miesiąc |
جُمادى الآخرة [dżumādà al-'āhira] جُمادى الثانية [dżumādà at-tānīja] جُمادى الآخر [dżumādà al-'āhar] جُمادى الثاني [dżumādà at-tānī] |
حنين [Hanīn] |
siódmy miesiąc |
رجب [radżab] |
الأصمّ [al-'aSamm] |
ósmy miesiąc |
شعبان [sza`bān] |
عاذل [`ādil] |
dziewiąty miesiąc |
رمضان [ramaDān] |
ناتِق [nātiq] |
dziesiąty miesiąc |
شوَّال [szałłāl] |
وعِل [ła`il] |
jedenasty miesiąc |
ذو القِعدة [dū al-qi`da] ذو القَعدة [dū al-qa`da] |
وَرنة [łarna] هُوَاع [hułā`] |
dwunasty miesiąc |
ذو الحجّة [dū al-Hidżdża] |
بُرَك [burak] |
nazwa miesiąca |
kalendarz gregoriański |
kalendarz szamijski (Syria, Liban, Palestyna, Jordania, Irak) |
kalendarz libijski |
styczeń |
يناير [janājir] |
كانون الثاني [kānūn at-tānī] |
أي النار ['ajj an-nār] |
luty |
فبراير [fabrājir] |
شُبَاط [szubāT] |
النُوَّار [an-nułłār] |
marzec |
مارس [māris] |
آذار ['ādār] |
الربيع [ar-rabī`] |
kwiecień |
أبريل ['abrīl] |
نَيْسَان [najsān], نِيْسَان [nīsān] |
الطير [aT-Tajr] |
maj |
مايو [mājū] |
أيَّار ['ajjār] |
الماء [al-mā'] |
czerwiec |
يونيو [jūnijū] |
حُزَيْرَان [Huzajrān], حَزِيْرَان [Hazīrān] |
الصيف [aS-Sajf] |
lipiec |
يوليو [jūlijū] |
تمُّوز [tammūz] |
ناصر [nāSir] |
sierpień |
أغسطس ['aġusTus] |
آب ['āb] |
هانيبال [hānībāl] |
wrzesień |
سبتمبر [sibtambar] |
أيلول ['ajlūl] |
الفاتح [al-fātiH] |
październik |
أكتوبر ['uktūbar] |
تشرين الأول [tiszrīn al-'ałłāl] |
التمور [at-tumūr], الثمور [at-tumūr] |
listopad |
نوفمبر [nūfambar] |
تشرين الثاني [tiszrīn at-tānī] |
الحرث [al-Hart] |
grudzień |
ديسمبر [dīsambar] |
كانون الأول [kānūn al-'ałłāl] |
الكانون [al-kānūn] |
nazwa miesiąca |
kalendarz tunezyjski, kalendarz algierski |
kalendarz marokański |
kalendarz mauretański
|
styczeń |
جانفي [dżānfī] |
يناير [jannājir] |
يناير [jannājir] |
luty |
فيفري [fīfrī] |
فبراير [fibrājir] |
فبراير [fibrājir] |
marzec |
مَارِس [māris], مَارْس [mārs] |
مارس [mārs] |
مارس [mārs] |
kwiecień |
أفريل ['afrīl] |
أبريل ['abrīl] |
إبريل ['ibrīl] |
maj |
ماي [māj] |
ماي [māj] |
مايو [mājū] |
czerwiec |
جوان [dżułān] |
يونيو [jūnijū] |
يونيو [jūnijū] |
lipiec |
جويلية [dżułīlja] |
يوليوز [jūlijūz] |
يوليو [jūlijū] |
sierpień |
أوت ['ūt] |
غشت [ġuszt] |
أغشت ['aġuszt] |
wrzesień |
سبتمبر [sibtambir] |
شتنبر [szutanbir] |
شتمبر [szutambir] |
październik |
أكتوبر ['uktūbir] |
أكتوبر ['uktūbir], أوكتوبر ['ūktūbir] |
أكتوبر ['uktūbir] |
listopad |
نوفمبر [nūfambir] |
نونبر [nułanbir] |
نوفمبر [nufambir] |
grudzień |
ديسمبر [dīsambir] |
دجنبر [dudżanbir] |
دجمبر [dudżambir] |
Tydzień arabsko-muzułmański ma 7 dni. Zaczyna się w sobotę (السبت ), a kończy w piątek (الجمعة).
dni tygodnia |
muzułmańskie dni tygodnia |
dżahilijskie dni tygodnia |
sobota |
السبت [as-sabt] |
شِيَار [szijār] |
niedziela |
الأحد [al-'aHad] |
أوَّل ['ałłal] |
poniedziałek |
الإثنين [al-'itnajn] |
أَهْوَن ['ahłan], أهْوَد ['ahład], أَوْهَد ['ałhad], الثُّنَى [at-tunà] |
wtorek |
الثلاثاء [at-tulātā'] |
جُبار [dżubār] |
środa |
الأربعاء [al-'arbi`ā'] |
دُبار [dubār] |
czwartek |
الخميس [al-hamīs] |
مؤنس [mu'nis] |
piątek |
الجمعة [al-dżum`a] |
عَرُوبَة [`arūba] , العَرُوبَة [al-`arūba], حَرْبَة [Harba] |
1 |
Muharram |
7 |
Radżab |
2 |
Safar |
8 |
Sza'ban |
3 |
Rabi' al-awwal (Rabi' I) |
9 |
Ramadan |
4 |
Rabi' al-thani (Rabi' II) |
10 |
Szawwal |
5 |
Jumada al-awwal (Jumada I) |
11 |
Dhu al-Qi'dah |
6 |
Jumada al-thani (Jumada II) |
12 |
Dhu al-Hijjah |