Budowa oka:
Zbudowane jest z soczewki ze zmienną i regulowaną Ogniskową,
regulującej średnicę otworu (
), przez którą wpada światło, oraz światłoczułej
w głębi oka. Podobnie jak w oku złożonym i plamce ocznej, w oku prostym również obecny
jest czarny pigment. Komórki, które go zawierają, przylegają od tyłu do siatkówki (ta część
oka nazywana jest
, biegną tam także naczynia krwionośne). Służą one do
absorbowania nadmiaru światła i zapobieganiu zacieraniu konturów tworzonego obrazu, co
może się dziać przez odbijanie się światła wewnątrz oka. Oko proste jest dobrze ukrwione.
Budowę oka prostego można skutecznie porównywać z budową aparatu
fotograficznego.
, czyli zewnętrzna warstwa gałki ocznej, jest mocną, matową,
nieprzepuszczalną warstwą tkanki łącznej, która chroni oko wewnętrzne i nadaje mu
konieczną sztywność.
W przedniej części oka znajduje się trochę cieńszy i przezroczysty obszar, zwany
. Dalej, w komorze przedniej oka (pomiędzy tylną powierzchnią rogówki a przednią
powierzchnią tęczówki) i w komorze tylnej oka (pomiędzy tylną powierzchnią tęczówki,
ciałkiem rzęskowym i przednią powierzchnią soczewki) znajduje się wodnisty płyn – ciecz
wodnista oka.
Komora ciała szklistego (ograniczona od przodu przez soczewkę i ciało rzęskowe,
a z pozostałych stron przez siatkówkę) wypełniona jest ciałem szklistym. Ku przodowi
naczyniówka wrasta do wnętrza oka w postaci
rzęskowych i mięśnia rzęskowego).
Kolejnym elementem budowy oka jest tęczówka, zbudowana z pierścienia
o różnym kolorze (zależnie od rodzaju i ilości barwnika) – stąd tzw. "
".
Wyżej wymienioną naczyniówkę pokrywa siatkówka, zajmująca 2/3 powierzchni gałki
ocznej. W niej znajdują się ogromne ilości komórek nerwowych, a za nimi kolejne rzesze
komórek fotoreceptorowych (
liczniejsze na peryferiach siatkówki i
niewielkim zagłębieniu w centrum siatkówki –
). Od powierzchni gałki ocznej
odchodzi sześć mięśni, które ciągną się do różnych punktów w kostnym oczodole, dzięki
temu gałka może się poruszać.
Oko jest chronione przez różną ilość
(w zależności od organizmu) a także
trójwarstwowy
(łzy – wydzielinę gruczołów łzowych). Substancja ta
rozprowadzana i odprowadzana jest przez powieki podczas mrugnięcia. Zanieczyszczone
warstwy sprowadzane są do kącika oka, gdzie spływają kanałem nosowo-łzowym.
Działanie oka:
Światło przechodzi przez przednią część twardówki – rogówkę;
Wpada do oka przez źrenicę regulowaną tęczówką – kolorową częścią oka;
Przechodzi przez soczewkę, która załamuje promienie świetlne;
Przechodzi przez ciało szkliste;
Promienie padają na wewnętrzną warstwę oka – siatkówkę (gdzie powstaje
odwrócony obraz), składającą się z fotoreceptorów – czopków (kolor)
i pręcików (kształt i ruch). Plamka żółta – największe skupisko czopków;
plamka ślepa – tam nie ma fotoreceptorów, od niej wychodzi nerw wzrokowy;
Poprzez nerw wzrokowy i dalsze składniki drogi wzrokowej impulsy nerwowe
są przekazywane do ośrodków wzrokowych kory mózgowej. Bardzo ważna jest
obecność w
i jej podobnych barwników w
Elementy ciała rzęskowego, czyli wyrostki rzęskowe, to promieniście ułożone fałdy,
które wydzielają ciecz wodnistą (mającą udział w sztywności gałki ocznej), natomiast mięsień
rzęskowy umożliwia zmianę krzywizny soczewki, co zmienia jej ogniskową i sprawia, że oko
Budowa oka:
Schemat budowy oka:
Schemat gałki ocznej u człowieka:
Schemat gałki ocznej u człowieka:
1: komora tylna oka
2: rąbek zębaty siatkówki
3: mięsień rzęskowy
4: obwódka rzęskowa
5: kanał Schlemma
6: źrenica
7: komora przednia oka
8: rogówka
9: tęczówka
10: kora soczewki
11: jądro soczewki
12: wyrostek rzęskowy
13: spojówka
14: mięsień skośny, dolny
15: mięsień prosty, dolny
16: mięsień prosty, przyśrodkowy
17: tętnice i żyły siatkówki
18: tarcza nerwu wzrokowego
19: opona twarda
20: tętnica środkowa siatkówki
21: żyła środkowa siatkówki
22: nerw wzrokowy
23: żyła wirowata
24: otoczka gałki ocznej
25: plamka żółta
26: dołek centralny siatkówki
27: twardówka
28: naczyniówka
29: mięsień prosty, górny
30: siatkówka
służąca do badania ostrości wzroku:
Jest to tylko ilustracja właściwej tablicy, nieodpowiednia do sprawdzenia wzroku.
Tablica Snellena – tablica służąca do oceny
. Tablice Snellena wzięły
swoją nazwę od holenderskiego okulisty
Tradycyjna tablica Snellena posiada jedenaście linii, w których znajdują się litery o malejącej
wielkości w kierunku od góry do dołu. Pacjent zakrywa jedno oko i czyta kolejno litery
w rzędach zaczynając od najwyższego. Najmniejszy rząd, jaki pacjent może przeczytać,
z odległości 5 m. wskazuje na ostrość jego wzroku w danym oku.
Przykładowe wzory tablicy Snellena: