Organy wegetatywne

ro

ślin

korze

ń

łodyga

li

ście

Opracowa

ła: Aldona Kotlenga

Systemy korzeniowe

System korzeniowy intensywny, np. u traw

głębokość do 20 -200 cm
łączna długość do 2-3 km

System korzeniowy ekstensywny

ro

śliny drzewiaste

sklerofity
np. tamaryszek

System korzeniowy powierzchniowy

Budowa zewn

ętrzna korzenia

Strefa w

łośnikowa

pobieranie wody i
ró

żnicowanie się komórek

Strefa wzrostu
wzrost wyd

łużeniowy

Strefa podzia

łów

merystem wierzcho

łkowy

okryty czapeczk

ą

Komórki skórki wytwarzaj

ące

włośniki oraz różnicowanie
si

ę innych tkanek

Przekrój pod

łużny korzenia

Komórki merystemu

podzia

ły mitotyczne

Komórki korzenie
rosn

ące na długość

Komórki czapeczki

tkanka mi

ękiszowa

Włośniki korzeniowe

Schemat przekroju poprzecznego korzenia

epiblema

Budowa pierwotna korzenia

wzrost korzenia na d

ługość

Budowa pierwotna korzenia

Zak

ładanie się budowy wtórnej

wzrost korzenia na szeroko

ść

miazga

drewno

pierwotne

łyko

pierwotne

Budowa wtórna korzenia

wzrost na szeroko

ść

Rola PERYCYKLU

(OKOLNICY = PERYKAMBIUM)

nagonasienne, okrytonasienne

• daje pocz

ątek korzeniom bocznym

• wytwarza kambium waskularne

(kambium wi

ązkowe) u roślin z

przyrostem wtórnym

• wytwarza felogen

WALEC OSIOWY W KORZENIU

O BUDOWIE PIERWOTNEJ

Budowa wtórna korzenia

Podstawowe funkcje korzenia

mechaniczna

fizjologiczna

Utrzymanie ro

śliny

w pod

łożu

dzi

ęki licznym korzeniom

w systemie

Pobieranie wody

z solami mineralnymi

za pomoc

ą włośników z

zwi

ększających

powierzchni

ę

wch

łaniania

Modyfikacje korzeni

Korzenie ssawki

(haustoria) u jemio

ły

Modyfikacje korzeni

Korzenie czepne

u bluszczu pospolitego

Modyfikacje korzeni

Korze

ń spichrzowy

marchwi

Modyfikacje korzeni

Korzenie
podporowe
u namorzynów

Modyfikacje korzeni

Korzenie oddechowe (pneumatofory) u namorzynów

Modyfikacje korzeni

Modyfikacje korzeni

Korzenie oddechowe (pneumatofory) u cypry

śnika błotnego

Korzenie powietrzne figowca

• wyst

ępują

głównie u
epifitów, np.
storczyków,

• pobieraj

ą parę

wodn

ą z

powietrza,

• pokryte

welamenem
gromadz

ącym

wod

ę,

Modyfikacje korzeni

Bulwy korzeniowe

u dalii

Łodyga – budowa zewnętrzna

pąk szczytowy ,zawiera merystem
wierzcho

łkowy, który powoduje

wzrost na d

ługość

mi

ędzywęźle

węzeł, zgrubienie, z którego

wyrastaj

ą liście i pąki boczne

zawi

ązek pąka bocznego

Główne funkcje łodygi

transport wody w gór

ę rośliny

transport asymilatów

w gór

ę i w dół rośliny

rusztowanie dla li

ści,

kwiatów i owoców

Budowa pierwotna

łodygi dwuliściennych

(wzrost na d

ługość)

skórka

tkanka okrywaj

ąca

łyko

cz

ęść sitowa wiązki

drewno

cz

ęść naczyniowa wiązki

rdze

ń

kora pierwotna

tkanka mi

ękiszowa

miazga (kambium)

tkanka twórcza

Wi

ązka przewodząca dwuliściennych

kolateralna otwarta

łyko

cz

ęść sitowa wiązki

miazga (kambium)

tkanka twórcza

drewno

cz

ęść naczyniowa wiązki

mi

ękisz zasadniczy

sklerenchyma

tkanka wzmacniaj

ąca

Budowa pierwotna

łodygi jednoliściennych

(wzrost na d

ługość)

skórka

tkanka okrywaj

ąca

łyko

cz

ęść sitowa wiązki

drewno

cz

ęść naczyniowa wiązki

Wi

ązka przewodząca jednoliściennych

kolateralna zamkni

ęta

łyko

cz

ęść sitowa wiązki

drewno

cz

ęść naczyniowa wiązki

mi

ękisz zasadniczy

sklerenchyma

Przekrój poprzeczny

przez

łodygę kukurydzy

Budowa wtórna

łodygi

dwuli

ściennych

przyrost

łodygi na grubość

Budowa wtórna

łodygi

dwuli

ściennych

Budowa pierwotna

łodygi

jedno- i dwuli

ściennych

Przekrój poprzeczny

przez pie

ń drzewa

Słoje przyrostów rocznych drewna

w klimacie umiarkowanym

jasne drewno +

ciemne drewno =

przyrost roczny

Łodyga spichrzowa

• gromadzi

materia

ł

zapasowy,

• umo

żliwia

przetrwanie,

• zawiera mi

ękisz

spichrzowy

•

łodyga kaktusów

•

łodyga kalarepy.

Łodyga

magazynuj

ąca

wod

ę u

Pachypodium

Łodyga spichrzowa buraka

Cebula

• silnie skrócony p

ęd

podziemny,

korzenie przybyszowe

Cebula zwyczajna

skrócona

łodyga (piętka)

li

ście spichrzowe

li

ście łuskowate

Pęd i kwiatostan cebuli zwyczajnej

Ga

łęziak

• sp

łaszczona

łodyga
z mi

ękiszem

asymilacyjnym,

• zast

ępuje liście,

• opuncja,
• szparagi.

Roz

łogi

• wyd

łużone pędy,

•

służą do
rozmna

żania

wegetatywnego,

• zakorzeniaj

ą się

w w

ęźle i tworzą

now

ą roślinę,

• poziomki.

Roz

łogi jastrzębca kosmaczka

Roz

łogi truskawki

Ciernie pochodzenia p

ędowego

• szyd

łowate,

ostre wyrostki,

• chroni

ą przed

ro

ślinożercami,

• typowe dla

kserofitów,

•

głóg,

• tarnina.

Źdźbło

• zielna

łodyga

ro

ślin z rodziny

wiechlinowatych
(trawy),

• ma puste

mi

ędzywęźla i

pe

łne węzły (tzw.

kolanka),

Źdźbło żyta

Wąsy pochodzenia pędowego

• cienkie organy

czepne,

• pod wp

ływem

bod

źca

mechanicznego
owijaj

ą się wokół

podpór
(tigmotropizm,
haptotropizm)

• winoro

śl.

Kłącze

• podziemna,

cz

ęsto

wyd

łużona

łodyga bylin,

•

Służy do
rozmna

żania

wegetatywnego i
gromadzi
materia

ły

zapasowe

• perz, gr

ążel.

Kłącza perzu

Kłącza kosaćca

Jadalne k

łącze pałki

wąskolistnej

Bulwy pochodzenia p

ędowego

Ziemniak jadalny

Solanum tuberosum

pochodzi z Am. Pd

Pomnik

ziemniaka

w

Biesiekierzu

Pędy pułapkowe

Pływacz zwyczajny

Wodna ro

ślina

owado

żerna

Li

ście powstają z zawiązków liściowych
merystemu wierzcho

łkowego łodygi

Ró

żnobarwne liście Koleusa Blumego

Rodzaje li

ści w ontogenezie roślin

li

ścienie (l. zarodkowe)

li

ście młodociane

li

ście właściwe

li

ście przykwiatostanowe podsadki

li

ście przykwiatowe przysadki

li

ście łuskowate

li

ście zmodyfikowane

Typy ulistnienia

skr

ętoległe

naprzeciwleg

łe

okó

łkowe

Typy ulistnienia

ró

życzkowe

naprzemianleg

łe

Sposoby osadzenia li

ści

li

ście ogonkowe

li

ście pochwiaste

Typy blaszki li

ściowej

li

ście pojedyncze

li

ście złożone

pierzastoz

łożone

dłoniastozłożone

Nerwacja li

ści

siatkowata

Nerwacja li

ści

a) pierzasta

b) siatkowata

c) równoleg

ła

d) d

łoniasta

e) wachlarzowata

Przekrój przez blaszk

ę liściową

Przekrój przez li

ść rośliny wodnej

Przekrój przez li

ść rośliny wodnej

Rozmnó

żki liściowe

płodolist

Li

ście pułapkowe roślin

owado

żernych

Rosiczka

okr

ągłolistna

Li

ście pułapkowe roślin

owado

żernych

Mucho

łówka

Dzbanecznik

Modyfikacje li

ści – ciernie i kolce

Ciernie

przylistkowe

robinii akacjowej

Kolce ró

ży

gęstokolczastej

Wąsy pochodzenia liściowego

Groch zwyczajny

rozwini

ęte przylistki

blaszka li

ściowa

przekszta

łcona

w w

ąs czepny

Cier

ń przylistkowy

Robinia akacjowa

Cier

ń liściowy

Berberys

Li

ście spichrzowe

Cebuli jadalnej

Aloesu

Li

ście sklerofitów

Oleander

C. kutikula

E. wielowarstwowa

skórka

P. mi

ękisz

S. aparaty

H. w

łoski

Li

ść sklerofita - oleandra

Li

ść sklerofita - oleandra

Nerium oleander - sklerofit

Opadanie li

ści

Zwijanie li

ści u roślin

A. komórki

zawiasowe

A

Heterofilia

ró

żnopostaciowość liści

Jaskier ró

żnolistny

Salwinia

Strza

łka wodna

Ow

łosienie liści - kutner

Dziewanna drobnokwiatowa

Kocanka piaskowa

Przekrój przez ig

łę sosny