Działalność brokerów

ubezpieczeniowych

w latach 1998 - 2003

Departament Nadzoru Pośrednictwa

Urzędu Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych

Warszawa 2004 r.

2

SPIS TREŚCI

1. Wstęp

................................................................................................... 3

2. Brokerzy ubezpieczeniowi

................................................................... 3

3. Umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu

prowadzenia działalności brokerskiej

.......................................................... 7

4. Przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od

zakładów ubezpieczeń

............................................................................. 11

5. Wielkość prowizji wypłaconej przez zakłady ubezpieczeń

.............. 13

6. Dystrybucja ubezpieczeń ................................................................................... 15

7. Spis tabel

.................................................................................................. 18

8. Spis wykresów ................................................................................................... 19

3

1. Wstęp

S

prawozdanie dotyczy brokerów ubezpieczeniowych działających na

podstawie zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w zakresie ubezpieczeń

i reasekuracji wydanych od 1 stycznia 1998 roku do dnia 31 grudnia 2003 roku.

Zostało ono sporządzone na podstawie danych zgromadzonych przez

Departament Nadzoru Pośrednictwa oraz danych przekazywanych przez brokerów w

rocznych sprawozdaniach z ich działalności.

Fakt, iż nie wszyscy brokerzy przesłali kompletne dane na temat wielkości

ulokowanej składki i uzyskanej prowizji od zakładów ubezpieczeń, część brokerów w

ogóle nie przysłała sprawozdań ze swej działalności, a część brokerów przedstawiła

dane za niepełny rok działalności mógł z pewnością zniekształcić rzeczywisty obraz

udziału brokerów w polskim rynku ubezpieczeń.

2. Brokerzy ubezpieczeniowi

Broker jest pośrednikiem ubezpieczeniowym wykonującym czynności w

imieniu lub na rzecz podmiotu szukającego ochrony ubezpieczeniowej. Może nim

być osoba fizyczna lub prawna która, po uprzednim spełnieniu warunków

określonych w art. 28 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie

ubezpieczeniowym (Dz. U. 2003 Nr 124, poz. 1154), posiada wydane przez organ

nadzoru zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej i wpisana jest do

rejestru brokerów ubezpieczeniowych. Jego działalność polega na zawieraniu lub

doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności

przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w

zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia również w sprawach o

odszkodowanie

1

.

Organ nadzoru do dnia 31.12.2003 r. wydał ogółem 1 485 zezwoleń na

prowadzenie działalności brokerskiej, w tym 1 447 w zakresie ubezpieczeń (1 111

osobom fizycznym i 336 osobom prawnym) oraz 38 w zakresie reasekuracji

(odpowiednio: 9 i 29).

W ostatnich trzech latach wpłynęło do urzędu znacznie mniej wniosków o

wydanie zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w porównaniu z latami

poprzednimi. Najwięcej zezwoleń wydano w roku 1998 - 258, podobną ilość

1

Ze względu na przyjęty okres sprawozdawczy zastosowanie ma tu również ustawa o działalności ubezpieczeniowej z dnia 28

lipca 1990 r. (tekst jedn. Dz. U. 1996 Nr 11 poz.62 z pózn. zm.)

4

zezwoleń wydano w roku 2000 - 245. W 2001 r. wydano tylko 112 zezwoleń, w 2002

r. – 107, a w 2003 r. wydano 129 zezwoleń.

Poniższe tabele przedstawiają liczby wydanych zezwoleń na prowadzenie

działalności brokerskiej osobom fizycznym i prawnym, z uwzględnieniem podziału na

brokerów posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności brokerskiej w

zakresie ubezpieczeń i reasekuracji.

Tabela 1. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń w latach 1998 – 2003

Wyszczególnienie 1998

1999

2000

2001

2002

2003

Osoby fizyczne

202

143

176

84

74 93

Osoby prawne

48

51

66

26

32 32

Razem 250

194

242

110

106 125

Tabela 2. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie reasekuracji w latach 1998 – 2003

Wyszczególnienie 1998

1999

2000

2001

2002

2003

Osoby fizyczne

3

1

2

0

1

0

Osoby prawne

5

1

1

2

0

4

Razem 8

2

3

2

1

4

Tabela 3. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w

latach 1998 – 2003

Wyszczególnienie 1998

1999

2000

2001

2002

2003

Osoby fizyczne

205

144

178

84

75

93

Osoby prawne

53

52

67

28

32

36

Razem 258

196

245

112

107

129

Wykres 1.

Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w

latach 1998 – 2003

0

50

100

150

200

250

300

Liczba

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Osoby fizyczne

Osoby prawne

Razem

5

Tabela 4. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń według stanu na

koniec lat 1998 – 2003

Wyszczególnienie 1998

*

1999

2000

2001

2002 2003

Osoby fizyczne

541

684

860

944

1018

1111

Osoby prawne

129

180

246

272

304

336

Razem 670

864

1106

1216

1322

1447

*

Rok ten uwzględnia zezwolenia brokerskie wydane w latach wcześniejszych przez

Ministerstwo Finansów

Tabela 5. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie reasekuracji według stanu na

koniec lat 1998 – 2003

Wyszczególnienie 1998

1999

2000

2001

2002

2003

Osoby fizyczne

5

6

8

8

9

9

Osoby prawne

21

22

23

25

25

29

Razem 26

28

31

33

34

38

Tabela 6. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej

według stanu na koniec lat 1998 – 2003

Wyszczególnienie 1998

1999

2000

2001

2002

2003

Osoby fizyczne

546

690

868

952

1027

1120

Osoby prawne

150

202

269

297

329

365

Razem 696

892

1137

1249

1356

1485

Wykres 2. Liczba ogółem wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności

brokerskiej według stanu na koniec lat 1998 – 2003

0

500

1000

1500

Liczba

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Osoby fizyczne

Osoby prawne

Razem

6

W tym samym okresie, tj. w latach 1998-2003 (stan na dzień 31.12.2003 r.)

liczba skreśleń z listy brokerów wyniosła łącznie 296, w tym 283 w zakresie

ubezpieczeń (202 osobom fizycznym i 81 osobom prawnym) oraz 13 w zakresie

reasekuracji (3 osobom fizycznym i 10 osobom prawnym).

Szczegółowy wykaz przyczyn skreśleń z listy brokerów przedstawia poniższa

tabela.

Tabela 7. Przyczyny skreśleń z listy brokerów ubezpieczeniowych i

reasekuracyjnych

Przyczyny skreśleń z listy brokerów ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych

Liczba skreśleń
z listy brokerów

Złożenie odpowiedniego wniosku przez osobę fizyczną lub prawną
prowadzącą działalność brokerską

176

Wykreślenie z rejestru handlowego

1

Śmierć lub utrata pełnej zdolności do czynności prawnych

8

Nie podjęcie działalności brokerskiej przez 6 miesięcy od daty wydania
zezwolenia

35

Cofnięcie zezwolenia

2

76

Razem

296

Podmioty posiadające zezwolenie na prowadzenie działalności brokerskiej,

zgodnie z art. 23 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. 2003 Nr 124

poz.1154), wykonują czynności brokerskie przy pomocy osób, które spełniają

warunki określone w art. 28i ust. 3 pkt 1 lit. a-e ww. ustawy. Jednym z warunków jest

zdanie egzaminu przed Komisją Egzaminacyjną dla Brokerów Ubezpieczeniowych i

Reasekuracyjnych.

Tabela 8. Ilość osób przystępujących do egzaminu na brokera

1998

1999

2000

2001 2002 2003

Na brokera ubezpieczeniowego (U)

583

432

458

297

282

222

Na brokera reasekuracyjnego (R)

12

2

2

2

7

5

Ogółem

595

434

460

299 289 227

W latach 1998-2003 odbyło się 61 egzaminów, w tym 8 egzaminów dla

kandydatów na brokerów reasekuracyjnych. W egzaminach wzięło ogółem udział

2304 osób (2274 U + 30 R), egzamin zdało 1484 osób (w tym 6 R), 874 osób nie

zdało egzaminu (w tym 24 R).

2

Prowadzenie działalności z naruszeniem przepisów prawa

7

Tabela 9. Wyniki przeprowadzonych egzaminów w latach 1998 - 2003

1998 1999 2000 2001 2002 2003

Ilość osób

biorących udział w

egzaminach

Og

ó

łem

Zda

ło

Ni

e

z

d

a

ło

Og

ó

łem

Zda

ło

Ni

e

z

d

a

ło

Og

ó

łem

Zda

ło

Ni

e

z

d

a

ło

Og

ó

łem

Zda

ło

Ni

e

z

d

a

ło

Og

ó

łem

Zda

ło

Ni

e

z

d

a

ło

Og

ó

łem

Zda

ło

Ni

e

z

d

a

ło

Na brokera

ubezpieczeniowego

583

416

167

432

325

107

458

376

82

297

185

112

282

91

191

222

85

137

Na brokera

reasekuracyjnego

12

3

9

2

0

2

2

1

1

2

0

2

7

2

5

5

0

5

Ogółem

595 419 176 434 325 109 460 377 83 299 185 114 289 93 196 227 85 142

Wykres 3. Wyniki przeprowadzonych egzaminów ogółem w latach 1998 - 2003

0

100

200

300

400

500

600

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Liczba osób

Ogółem

Zdało

Nie zdało

3. Umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia

działalności brokerskiej

3

.

Wśród warunków wymaganych do uzyskania zezwolenia i prowadzenia

działalności brokerskiej jest także warunek zawarcia umowy ubezpieczenia

odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności brokerskiej.

Przepisy prawne obowiązujące w okresie objętym przedmiotowym

sprawozdaniem nie regulują wysokości sumy ubezpieczenia OC brokera.

Stowarzyszenie Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych zalecało

sumę ubezpieczenia OC brokera w wysokości minimum 100 000 $, co w przybliżeniu

stanowiło w roku 1997 ok. 300 000 zł i w 2003 ok. 375 000 zł

4

. Kwota ta, w celach

porównawczych, została przyjęta również w badanym okresie. Dopiero od dnia

3

Dane na podstawie raportu nr 2 sprawozdania DNP

4

Kwoty te stanowiły podstawę do określenia przedziałów zastosowanych w tabeli.

8

1 stycznia 2004 roku, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 4 grudnia

2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu

wykonywania działalności brokerskiej, obowiązuje minimalna suma gwarancyjna

stanowiąca równowartość w złotych 50 000 euro, przy zastosowaniu kursu średniego

euro ogłoszonego przez NBP po raz pierwszy w roku, w którym umowa

ubezpieczenia OC została zawarta. W przypadku umów OC zawartych w roku 2003

kwota ta wyniosłaby 200 475 zł (2.01.03 - 1€ = 4,0095 zł), natomiast w przypadku

umów zawartych w 2004 roku kwota ta wyniosłaby odpowiednio 235 445 zł (2.01.04 -

1€ = 4,7089 zł).

Omawiając dane dotyczące umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z

tytułu prowadzenia działalności brokerskiej należy podkreślić, iż zdecydowana

większość zawartych umów ubezpieczenia OC przez brokerów - osoby fizyczne

dotyczy sum do wysokości 300 000 zł. Udział umów ubezpieczenia OC w tym

przedziale oscylował od 65% (wszystkich umów zawartych przez osoby fizyczne) w

1998 r. do 74% w 2002 r., osiągając przy tym największą wartość w 2001 i w 2003 r.,

tj. 75%.

Wykres 4. Polisy OC Brokerów - osób fizycznych w latach 1998 – 2003 (w %)

65

71

75

74

75

35

31

29

25

26

25

69

0

10

20

30

40

50

60

70

80

1998

1999

2000

2001

2002

2003

%

Polisy do 300 tys.zł

Polisy powyżej 300 tys.zł

Odnosząc się do tego samego okresu, tyle że w odniesieniu do brokerów -

osób prawnych – w przedziale powyżej 300 000 zł, odnotowano również tendencję

wzrostową, lecz na znacznie niższym poziomie niż miało to miejsce w przypadku

brokerów - osób fizycznych. I tak umowy ubezpieczenia OC zawarte przez brokerów,

będących osobami prawnymi, dotyczące sum do wysokości 300 000 zł stanowiły od

9

25% (wszystkich umów zawartych przez osoby prawne) w 1998 r. do 30% w 2003 r.,

osiągając najwyższy poziom w 2001 r., tj. 34%.

Podkreślenia wymaga fakt, iż zawarcie umowy ubezpieczenia

odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności brokerskiej nie jest

wyłącznie wymogiem formalnym do uzyskania zezwolenia, lecz zabezpieczeniem

przed ryzykiem, jakie ponosi broker prowadząc swoją działalność, a w konsekwencji

klient. Brak umowy ubezpieczenia OC, w przypadku popełnienia przez brokerów

„błędu w sztuce” przy doprowadzeniu do zawarcia wadliwej umowy ubezpieczenia

klient-zakład ubezpieczeń, może skutkować odmową wypłaty odszkodowania

klientowi, który – w przypadku stwierdzenia winy brokera, może dochodzić w/w

odszkodowania z ubezpieczenia OC brokera.

Wykres 5. Polisy OC Brokerów - osób prawnych w latach 1998 – 2003 (w %).

25

30

30

34

31

30

75

70

70

66

69

70

0

10

20

30

40

50

60

70

80

1998

1999

2000

2001

2002

2003

%

Polisy do 300 tys. zł

Polisy powyżej 300 tys. zł.

Dla lepszego zobrazowania tego zagadnienia zostały zamieszczone poniższe

tabele. Porównano w nich lata 1998 - 2003 stosując w nich mniejsze przedziały sum

ubezpieczenia OC brokera w ujęciu ilościowym i procentowym, z podziałem na

osoby fizyczne i prawne.

Tabela 10. Polisy OC zawarte przez brokerów - osoby fizyczne w latach 1998 - 2003

1998 1999

2000

2001

2002

2003

Wartość polis OC

w zł

Ilość
polis

Udział

w %

Ilość
polis

Udział

w %

Ilość
polis

Udział

w %

Ilość
polis

Udział

w %

Ilość
polis

Udział

w %

Ilość
polis

Udział

w %

Do

10000

17

4

30 5

40

5

54

7

38 5

51 7

10001

–

100000 218

49

289 49 397

54 399

54 413 55

296 39

100001

-

300000 55

12

87 15

86

12 103

14 105 14

232 30

300001

-

400000

89 15 124

17

79

11

86 11

80 10

400001- 1000000

137

30

64 11

57

8

70

9

72 9

60 8

Powyżej

1000000

21

5

27 5

30

4

34

5

42 6

48 6

Ogółem

448

100

586 100 734

100 739

100 756 100

767 100

10

Tabela 11. Polisy OC zawarte przez brokerów - osoby prawne w latach 1998 – 2003

1998 1999

2000

2001

2002

2003

Wartość polis OC

w zł

Ilość
polis

Udział

w %

Ilość
polis

Udział

w %

Ilość
polis

Udział

w %

Ilość
polis

Udział

w %

Ilość
polis

Udział

w %

Ilość
polis

Udział

w %

Do

10000

0

0

2 1

2

1

10

5

1 1

3 1

10001

–

100000 18

17

28 17

47

22

39

20

42 19

32 13

100001 - 300000

8

8

15

9

14

7

18

9

23

11

38

16

300001

-

400000

51 33

54

26

27

14

23 11

38 16

400001- 1000000

53 50

24 15

45

21

46

23

50 23

42 18

Powyżej

1000000

26

25

41 25

49

23

58

29

74 35

87 36

Ogółem

105

100

161 100 211

100 198

100 213 100

240 100

W latach 1998-2003 brokerzy zawierali umowy ubezpieczenia

odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności brokerskiej z 25

zakładami ubezpieczeń, tj.: TUwRiGŻ AGROPOLISA S.A., AIG POLSKA TU S.A.,

ALLIANZ POLSKA S.A., TUiR CIGNA STU S.A., TU COMPENSA S.A., TUW

CUPRUM

,

D.A.S. Ubezpieczenia Ochrony Prawnej S.A., STU ERGO HESTIA S.A.,

KU FILAR S.A., GENERALI TU S.A., GERLING POLSKA TU S.A, HDI

SAMOPOMOC TU S.A., HEROS S.A., TU INTER Polska S.A., KUKE S.A., TUiR

PARTNER S.A., PBK S.A., POLISA S.A. w upadłości, PTU S.A., PZU S.A., TUW

SKOK, TRYG POLSKA TU S.A., UNIQA TU S.A., TUiR WARTA S.A. oraz ZURICH

TU S.A.

Wykres 6. Umowy OC brokerów zawarte w 2003 r. (w %).

Warta

24%

PZU
32%

Tryg Polska

26%

Pozostałe ZU

18%

11

4. Przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od zakładów

ubezpieczeń.

Tabela 12. Średnie roczne przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od

zakładów ubezpieczeń w latach 1998 – 2003 w podziale na: osoby
fizyczne, osoby prawne, ogółem (w zł).

1998 1999 2000 2001 2002 2003

Osoby
fizyczne

114636 120324

119059

109689

116597 121325

Osoby prawne

979251

965477

871355

1098859

1116673 1214478

Ogółem

311036 328000

304000

350950

360390 409284

Wykres 7. Średnie roczne przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od
zakładów ubezpieczeń w latach 1998 – 2003

0

200000

400000

600000

800000

1000000

1200000

1998

1999

2000

2001

2002

2003

zl

Osoby fizyczne

Osoby prawne

Ogółem

Dane finansowe, odnoszące się do podmiotów posiadających zezwolenie na

prowadzenie działalności brokerskiej będącymi osobami fizycznymi, wskazują na

nieznaczne wahania średniego przychodu brokerów z tytułu prowizji od zakładów

ubezpieczeń. Najniższy poziom został odnotowany w 2001 roku i wyniósł 109 689 zł.

Przychód uzyskany, przez brokerów osoby fizyczne, z tytułu prowizji od zakładów

ubezpieczeń wyniósł w roku 1998 – 33 932 135 zł, a w roku 2003 – 71 581 860 zł.

Nastąpił wzrost w ciągu sześciu lat o 111%. W tym samym okresie liczba brokerów,

którzy osiągnęli przychód z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń, wzrosła z 296

osób w 1998 r. do 590 osób w 2003 r. (wzrost o 99,3%).

Tabela 13.

Przychody ogółem uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od

zakładów ubezpieczeń

1998 1999 2000 2001 2002 2003

Osoby fizyczne 33932135 42474256

52862034

61206385

67276310

71581860

Osoby prawne

85194840 111029851 126346461 197794628 207701258 256254919

Razem 119126975

153504107 179208495 259001013 274977568

327836779

12

Odnosząc się do przychodów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń

uzyskanych przez osoby prawne, w badanym okresie można zauważyć dwie

tendencje. W latach 1998 – 2000 następuje systematyczny spadek średniego

przychodu brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń - od kwoty 979 251 zł

w roku 1998 do poziomu 871 355 zł w roku 2000, mimo wzrostu liczby podmiotów,

które osiągnęły przedmiotowy przychód, z 87 do 145. Również przychód ogółem

wzrósł w tym okresie o 48,3%, z 85 194 840 zł w 1998 r. do 126 346 461 zł w 2000 r.

Natomiast w latach 2001 – 2003, zarówno średni przychód, jak i przychód ogółem

rosły. W pierwszym przypadku – od kwoty 1 098 859 zł w roku 2001 do 1 214

478 zł w 2003 r., a w drugim - z 197 794 628 zł w 2001 r. do 256 254 919 zł w 2003

r., przy łącznej liczbie 211 brokerów, którzy osiągnęli przychód z tytułu prowizji od

zakładów ubezpieczeń.

W latach 1998 - 2003 średnia wielkość przychodu uzyskana przez wszystkich

brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń wahała się między 311 036 zł a

409 284 zł w 2003 r. przy czym najniższy poziom – 304 000 zł osiągnęła w 2000 r.

Ostatnie trzy lata wskazują na wzrost średniej wielkości przychodu z tytułu prowizji

od zakładów ubezpieczeń. W roku 2003 odnotowano wzrost w stosunku do poziomu

najniższego o blisko 35%.

W latach 1998 – 2003 następował systematyczny wzrost liczby podmiotów,

które osiągnęły przychód - odpowiednio z 468 w roku 1998 do 801 w roku 2003.

Również przychód ogółem wzrósł w tym okresie z 119 126 975 zł w 1998 r. do 327

836 779 zł w 2003 r.

Na uwagę zasługuje fakt, iż znaczna część przychodów uzyskanych z tytułu

prowizji od zakładów ubezpieczeń uzyskiwana jest przez niewielką grupę brokerów.

Wykres 8. Przychody dwudziestu pierwszych brokerów z tytułu prowizji uzyskanej od

zakładów ubezpieczeń w stosunku do przychodów ogółem (w %).

62

60

60

53

52

52

30

60

90

1998

1999

2000

2001

2002

2003

%

13

Jeśli przyjmiemy jako kryterium wyboru przychód uzyskany z tytułu prowizji od

zakładów ubezpieczeń to:

-

w 2000 r. dwudziestu pierwszych brokerów, wśród których znalazła się jedynie

jedna osoba fizyczna, uzyskało łącznie przychód w wysokości 134 258 102 zł,

co stanowiło 60 % sumy uzyskanych przez brokerów przychodów z tytułu

prowizji od zakładów ubezpieczeń.

-

w 2003 r. dwudziestu pierwszych brokerów uzyskało łącznie przychód w

wysokości 168 992 168 zł, co stanowi 51,6 % sumy uzyskanych przez brokerów

przychodów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń.

5. Wielkość prowizji wypłaconej przez zakłady ubezpieczeń.

Ogółem składka ulokowana przez brokerów w zakładach ubezpieczeń w

latach 1998 – 2003 miała tendencję wzrostową. W roku 1999 w porównaniu do 1998

r., nastąpił wzrost składki ulokowanej przez brokerów w zakładach ubezpieczeń o

31,4%, w 2000 r. w stosunku do 1999 roku o 4,7%, w 2001 r. w stosunku do 2000 r.

o 46,4%, a w roku 2002 w stosunku do 2001 o 15,6% oraz w roku 2003 w stosunku

do 2002 o 27,6%.

Tabela 14. Wartość składki ulokowanej za pośrednictwem brokerów w latach 1998

– 2003 w tys. zł.

1998 1999 2000 2001 2002 2003

ZU Dział I

120 236

102 137

204 931

296 389

411 348

422 194

ZU Dział II

864 173 1 190 942 1 148 501 1 685 387 1 879 927 2 501 505

Razem

984 409 1 293 079 1 353 432 1 981 776 2 291 275 2 923 700

Wykres 9. Wartość składki ulokowanej za pośrednictwem brokerów w latach 1998 –

2003 w tys. zł.

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

3000000

W tys zł.

1998

1999

2000

2001

2002

2003

ZU Dział I

ZU Dział II

Razem

14

Tabela 15. Wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń w

latach 1998 – 2003 w tys. zł.

1998 1999 2000 2001 2002 2003

ZU Działu I

12 375

10 347

16 366

18 777

20 045

27 227

ZU Działu II

106 758

148 706

155 299

231 839

235 946

293 025

Razem

119 132

159 053

171 665

250 616

255 991

320 252

Ogółem wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń w

latach 1998 – 2003 miała tendencję wzrostową. W roku 1999 w porównaniu do 1998

r. nastąpił wzrost prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń o 33,5%,

w 2000 r. w stosunku do 1999 roku o 7,9%, w 2001 r. w stosunku do 2000 r. o 46%,

a w roku 2002 w stosunku do 2001 o 2,1%. oraz w roku 2003 w stosunku do 2002 o

25,1%.

Wykres 10. Wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń w

latach 1998 – 2003 w tys. zł.

0

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

W tys. zł

1998

1999

2000

2001

2002

2003

ZU Działu I

ZU Działu II

Razem

Tabela 16. Średnia prowizja stanowiąca wynagrodzenie brokera wypłacone przez

zakłady ubezpieczeń w latach 1998 – 2003 (w %).

Wyszczególnienie

1998 1999 2000 2001 2002 2003

ZU Dział I

10,3

10,1

8,0

6,3

4,9

6,5

ZU Dział II

12,4

12,5

13,5

13,8

12,6

11,7

Razem 12,1

12,3

12,7

12,7

11,2

11,0

15

Wykres 11. Średnia prowizja stanowiąca wynagrodzenie brokera wypłacone przez

zakłady ubezpieczeń w latach 1998 – 2003 (w %).

10,3

10,1

8,0

6,3

4,9

6,5

11,7

12,6

13,8

13,5

12,5

12,4

11,0

11,2

12,7

12,3

12,1

12,7

0,0

2,5

5,0

7,5

10,0

12,5

15,0

1998

1999

2000

2001

2002

2003

%

ZU Dział I

ZU Dział II

Razem

Średnia prowizja wypłacona brokerom przez zakłady ubezpieczeń (liczona

jako stosunek składki ulokowanej do wypłaconej prowizji) w latach 1998-2003 nie

ulegała znacznym zmianom i wahała się między 11% w 2003 r. a 12,7% w latach

2000 oraz 2001. Jednocześnie występują znaczne różnice między średnią prowizją

wypłacaną przez zakłady ubezpieczeń działu I a zakładami ubezpieczeń działu II. W

2003 roku było to odpowiednio 6,5% oraz 11,71%, natomiast w roku 2002 było to

4,87% oraz 12,55%, a w 2001 roku 6,34% oraz 13,76% oraz w roku 2000 - 7,99%

oraz 13,52%. Podobnie kształtowała się sytuacja w latach 1998-1999. W roku 1998

średnia prowizja uzyskana od zakładów ubezpieczeń działu I to 10,29%, zaś działu

II – 12,35%, a w roku 1999 odpowiednio 10,13% oraz 12,49%.

6. Dystrybucja ubezpieczeń

Zakłady ubezpieczeń wykorzystują następujące kanały dystrybucji:

- sprzedaż bezpośrednią (dokonywana przez „etatowych pracowników zakładów

5

),

- sprzedaż agencyjną poprzez agentów ubezpieczeniowych,

- sprzedaż za pośrednictwem brokerów ubezpieczeniowych.

Tabela 17. Kanały dystrybucji ubezpieczeń zakładów ubezpieczeń Działu I w latach

1998 – 2003(w %)

Wyszczególnienie

1998 r.

1999 r.

2000 r.

2001 r.

2002 r.

2003 r.

Sprzedaż bezpośrednia 50,73

44,54

42,37

40,33

41,61

40,25

Sprzedaż przez agentów

38,78

50,81

53,09

55,67

55,47

55,20

Sprzedaż przez brokerów

10,48

4,65

4,49

3,94

2,91

3,08

Inne kanały dystrybucji

-

-

0,05

0,06

0,01

1,47

5

Dane zaczerpnięte z Biuletynów Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Urzędu Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i

Funduszy Emerytalnych

16

Wykres 12. Kanały dystrybucji produktów ubezpieczeniowych zakładów ubezpieczeń

Działu I

0

10

20

30

40

50

60

%

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Sprzedaż bezpośrednia

Sprzedaż przez agentów

Sprzedaż przez brokerów

Inne kanały dystrybucji

Tabela 18. Kanały dystrybucji ubezpieczeń zakładów ubezpieczeń Działu II w latach

1998 – 2003(w %)

Wyszczególnienie

1998 r.

1999 r.

2000 r.

2001 r.

2002 r.

2003 r.

Sprzedaż bezpośrednia 44,53

38,39

34,95

31,64

30,01

28,22

Sprzedaż przez agentów

47,39

54,13

54,98

55,67

55,30

55,33

Sprzedaż przez brokerów

8,08

7,48

9,59

11,47

12,58

14,63

Inne kanały dystrybucji

-

-

0,48

1,22

2,11

1,82

Wykres 13. Kanały dystrybucji produktów ubezpieczeniowych zakładów ubezpieczeń

Działu II

0

10

20

30

40

50

60

%

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Sprzedaż bezpośrednia

Sprzedaż przez agentów

Sprzedaż przez brokerów

Inne kanały dystrybucji

17

Jak wynika z powyższych zestawień, udział brokerów ubezpieczeniowych w

dystrybucji produktów zakładów ubezpieczeń Działu II stale się zwiększał i osiągnął

w roku 2003 poziom 14,63%, natomiast sprzedaż produktów zakładów ubezpieczeń

Działu I w 2003 r. wzrosła w porównaniu z rokiem ubiegłym i osiągnęła poziom

3,08%.

18

7. SPIS TABEL

Tabela 1. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń

w latach 1998 – 2003

.............................................. 4

Tabela 2. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie reasekuracji

w latach 1998 – 2003

.............................................. 4

Tabela 3. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności

brokerskiej w latach 1998 – 2003

.............................................. 4

Tabela 4. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń

według stanu na koniec lat 1998 – 2003 .............................................. 5

Tabela 5. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie reasekuracji

według stanu na koniec lat 1998 – 2003 .............................................. 5

Tabela 6. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności

brokerskiej według stanu na koniec lat 1998 – 2003

......................... .5

Tabela 7. Przyczyny skreśleń z listy brokerów ubezpieczeniowych

i reasekuracyjnych

.......................................................... 6

Tabela 8. Ilość osób przystępujących do egzaminu na brokera ............................... 6
Tabela 9. Wyniki przeprowadzonych egzaminów w latach 1998 – 2003 ................. 7
Tabela 10. Polisy OC zawarte przez brokerów - osoby fizyczne

w latach 1998 – 2003 ............................................................ 9

Tabela 11. Polisy OC zawarte przez brokerów - osoby prawne

w latach 1998 – 2003

................................................................... 10

Tabela 12. Średnie roczne przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji

od zakładów ubezpieczeń w latach 1998 – 2003 w podziale na :
osoby fizyczne, osoby prawne, ogółem (w zł) ...................................

11

Tabela 13. Przychody ogółem uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od

zakładów ubezpieczeń

................................................................. 11

Tabela 14. Wartość składki ulokowanej za pośrednictwem brokerów

w latach 1998 – 2003 w tys. zł. ...................................

13

Tabela 15. Wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady

ubezpieczeń w latach 1998 – 2003 w tys. zł

.................................. 14

Tabela 16. Średnia prowizja stanowiąca wynagrodzenie brokera

wypłacone przez zakłady ubezpieczeń w latach 1998–2003 (w %) ...... 14

Tabela 17. Kanały dystrybucji ubezpieczeń zakładów ubezpieczeń

Działu I w latach 1998 – 2003 (w %)

.......................................... 15

Tabela 18. Kanały dystrybucji ubezpieczeń zakładów ubezpieczeń
Działu II w latach 1998 – 2003 (w %)

........................................... 16

19

8. SPIS WYKRESÓW
Wykres 1. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności

brokerskiej w latach 1998 – 2003

.............................................. 4

Wykres 2. Liczba ogółem wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności

brokerskiej według stanu na koniec lat 1998 – 2003

......................... 5

Wykres 3. Wyniki przeprowadzonych egzaminów ogółem

w latach 1998-2003 ............................................................................... 7

Wykres 4. Polisy OC Brokerów - osób fizycznych

w latach 1998 – 2003 (w %)

......................................................... 8

Wykres 5. Polisy OC Brokerów - osób prawnych w latach 1998 – 2003 (w %) ....... 9
Wykres 6. Umowy OC brokerów zawarte w 2003r (w %)

......................... ......... 10

Wykres 7. Średnie roczne przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji

od zakładów ubezpieczeń w latach 1998 – 2003

........................ 11

Wykres 8. Przychody dwudziestu pierwszych brokerów z tytułu prowizji

uzyskanej od zakładów ubezpieczeń w stosunku do
przychodów ogółem (w %) .................................................................. 12

Wykres 9. Wartość składki ulokowanej za pośrednictwem brokerów

w latach 1998 – 2003 w tys. zł ........................................................

13

Wykres 10. Wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady

ubezpieczeń w latach 1998 – 2003 w tys. zł ...................................

14

Wykres 11. Średnia prowizja stanowiąca wynagrodzenie brokera

wypłacone przez zakłady ubezpieczeń w latach 1998–2003 (w %) ...... 15

Wykres 12. Kanały dystrybucji produktów ubezpieczeniowych zakładów
ubezpieczeń Działu I ............................................................................ 16
Wykres 13. Kanały dystrybucji produktów ubezpieczeniowych zakładów
Ubezpieczeń Działu II .......................................................................... 16