....................................
kod pracy ucznia

.............................................

pieczątka nagłówkowa szkoły

KONKURS POLONISTYCZNY

DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

/etap szkolny/

Motyw przewodni:

Ważne pytania wciąż oczekują odpowiedzi

Drogi Uczniu,
witaj w I etapie konkursu polonistycznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania.


• Test liczy 12 stron i zawiera 23 zadania.

• Przed

rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest

kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji
Konkursowej.

• Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.

• Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem,

bądź piórem.

• Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi.

• Nie

używaj korektora.

• W przypadku testu wyboru (A,B,C,D) zaznacz prawidłową

odpowiedź, stawiając znak X na literze poprzedzającej treść
wybranej odpowiedzi.
Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem
i zaznacz znakiem X inną odpowiedź.

• Odpowiedzi do pozostałych zadań wpisuj w wyznaczone

miejsca w teście.

• Oceniane

będą tylko

te odpowiedzi, które zostały

umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym.

• Brudnopis nie będzie oceniany.

• Pracuj

samodzielnie.

Powodzenia!

Czas pracy:

80 minut

Liczba punktów

możliwych

do uzyskania:

63

Tekst I

Chór

Siła jest dziwów, lecz nad wszystkie sięga
Dziwy człowieka potęga.
Bo on prze śmiało poza sine morze,
Gdy toń się wzdyma i kłębi,
I z roku na rok swym lemieszem porze
Matkę ziemicę do głębi.

Lotny ród ptaków i stepu zwierzęta,
I dzieci fali usidla on w pęta,
Wszystko rozumem zwycięży.

Dzikiego zwierza z gór ściągnie na błonie,
Krnąbrny kark tura i grzywiaste konie
Ujarzmił w swojej uprzęży.

Wynalazł mowę i myśli dał skrzydła,
I życie ujął w porządku prawidła,
Od mroźnych wichrów na deszcze i gromy
Zbudował sobie schroniska i domy,

Na wszystko z radą on gotów.
Lecz choćby śmiało patrzał w wiek daleki,
Choć ma na bóle i cierpienia leki,
Śmierci nie ujdzie on grotów.

A sił potęgę, które w duszy tleją,
Popchnie on zbrodni lub cnoty koleją; […]

Stasimon I [w:] Sofokles, Antygona, tł. K. Morawski, Tower Pres, Gdańsk 2000, s. 14

.

Zad. 1 (0-1)
Wypowiedzenie: „Siła jest dziwów, lecz nad wszystkie sięga dziwy człowieka potęga” jest
dla całego tekstu

A. wnioskiem.

B. argumentem.

C. tezą.

D. przykładem.

Zad. 2 (0-2)
Nazwij po dwie cechy przypisywane człowiekowi, które w pieśni chóru wyrażone zostały
pośrednio lub bezpośrednio.

Cechy wyrażone pośrednio Cechy

wyrażone bezpośrednio

Strona 2 z 12

Zad.3 (0-2)
Na podstawie tekstu dokończ zdania.

• Miarą wielkości człowieka jest

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

• Miarą jego słabości jest

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

Zad.4 (0-1)
Wprowadzenie pieśni chóru do starożytnego dramatu umożliwiało

A. nieoczekiwaną zmianę scenerii zdarzeń.

B. wprowadzenie większej liczby aktorów na scenę.

C. komentowanie i ocenianie działania postaci.

D. urozmaicenie treści sztuki.

Zad. 5 (0-2)
Stasimon I poprzedza dialog Kreona i Antygony. Wykaż, jaki jest związek między cytowaną
tu pieśnią Chóru, a dalszymi zdarzeniami z tragedii Sofoklesa.

....………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………….…………….….

………………………………………………………………………………………………..….

…………………………………………………………………………………………….…..…

…………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………….…………….….

…………………………………………………………………………………..….……………

…………………………………………………………………………………..….……………

Zad. 6 (0-1)
W cytowanym już zdaniu: „Siła jest dziwów, lecz nad wszystkie sięga dziwy człowieka
potęga”, zastosowano

A. szyk przestawny.

B. pytanie retoryczne.

C. paradoks.

D. porównanie homeryckie.

Strona 3 z 12

Zad. 7 (0-2)
Nazwij różne środki stylistyczne.

•

krnąbrny kark tura i grzywiaste konie ujarzmił w swojej uprzęży.

…………………………………………………………………………………………

•

dzieci fali

……………………..…………………………………………………………

•

dzikiego zwierza

…………………………………………………………………………

• ród ptaków i stepu zwierzęta,i dzieci fali usidla on w pęta

…………………………………………………………………………………………

Zad. 8 (0-1)
Zastosowane w tekście rymy „sięga - potęga” „morze - porze” to rymy

A. męskie dokładne.

B. żeńskie dokładne.

C. męskie niedokładne.

D. żeńskie niedokładne.

Zad. 9 (0-1)
W sformułowaniach: siła jest dziwów oraz lecz choćby patrzał odnajdziesz

A. eufemizmy.

B. archaizmy.

C. neologizmy.

D. wulgaryzmy.

Zad. 10 (0-2)
Sformułuj po dwa pytania odnoszące się do treści dosłownej i sensów naddanych
wynikających z tekstu I.

I. Pytania do treści

1. ……………..…………………………….…………………………………………..……

2. ……………….……………………………………………………………………………

II. Pytania do sensu tekstu.

1. ……………..…………………………….…………………………………………..……

2. ……………….……………………………………………………………………………

Strona 4 z 12

Tekst II

„Człowiek... jest tylko trzciną, najwątlejszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą. Nie potrzeba,
by cały wszechświat uzbroił się, aby go zmiażdżyć: mgła, kropla wody wystarczą, aby go
zabić. Ale gdyby nawet wszechświat go zmiażdżył, człowiek byłby i tak czymś
szlachetniejszym niż to, co go zabija, ponieważ wie, że umiera i zna przewagę, która
wszechświat ma nad nim. Wszechświat nie wie nic o tym”

Fragment rozważań Blaise’a Pascala

1

Zad. 11 (0-1)
Metafora człowieka - trzciny użyta przez filozofa

A. rozmywa logikę przeprowadzanego dowodu.

B. decyduje o naukowym charakterze tekstu.

C. wskazuje na związek człowieka z przyrodą.

D. obrazuje istotę człowieczeństwa.

Zad. 12 (0-2)
Porównując teksty I i II wpisz do tabeli po dwa podobieństwa i dwie różnice wyrażone
w poglądach na temat człowieka.

Podobieństwa Różnice

Tekst III

Plakat I Plakat II

1

Blaise Pascal (ur. 19 czerwca 1623 w Clermont-Ferrand, zm. 19 sierpnia 1662 w Paryżu) – francuski filozof,

matematyk, pisarz i fizyk.

Strona 5 z 12

Zad. 13 (0-1)
Użyte przez twórcę plakatu I znaki i symbole

A. wskazują na pośmiertne losy Antygony.

B. są ilustracją do fragmentów dramatu.

C. „odkrywają” Antygonę dla współczesności.

D. odnoszą się do antycznej tradycji.

Zad. 14 (0-1)
Plakat II wykorzystuje nawiązania do starożytności, aby zwrócić uwagę na

A. antyczny rodowód sztuki.

B. tradycyjną realizację sceniczną przedstawienia.

C. „posągowość” bohaterów.

D. historyczne realia dramatu.

Zad. 15 (0-2)
Odwołując się do konkretnych znaków i symboli, oceń, który z plakatów pobudza
zainteresowanie widza sztuką Sofoklesa. Odpowiedź uzasadnij.

....................……………………………………………………………………………….…..…

…………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………….…………….….

…………………………………………………………………………………..….……………

……………………………………………………………………………………….………….

………………………………………………………………………….………………………

Tekst IV

Agnieszka, siostra Porucznika Pilota, Irena, siostra Porucznika Pilota,

W roli: Magdalena Cielecka W roli: Agnieszka Glińska

Strona 6 z 12

Porucznik Jerzy. W roli: Andrzej Chyra Tadeusz „ Tur” . W roli: Antoni Pawlicki

Zad. 16 (0-1)
Tragizm jest pojęciem wywodzącym się

A. z kultury starożytnego Egiptu.

B. z czasów II wojny światowej.

C. z czasów imperium rzymskiego.

D. z kultury starożytnych Greków.

Zad. 17 (0-6)
Uzasadnij, że pojęcia tragizm i konflikt tragiczny, odnoszą się do wskazanych

na fotografiach bohaterów filmu „Katyń”.

………………………………………………………………………………………………..….

…………………………………………………………………………………………….…..…

…………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………….…………….….

…………………………………………………………………………………..….……………

……………………………………………………………………………………….………….

………………………………………………………………………….………………………

…………………………………………………………………………………………….…..…

…………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………….…………….….

…………………………………………………………………………………..….……………

……………………………………………………………………………………….………….

………………………………………………………………………….………………………

………………………………………………………………………………….…………….….

…………………………………………………………………………………..….……………

……………………………………………………………………………………….………….

………………………………………………………………………….………………………

Strona 7 z 12

Zad. 18 (0-1)
Najtrafniejszą wskazówką interpretacyjną do dzieła Sofoklesa i filmu „Katyń” A. Wajdy
mogłyby być słowa

:

A. Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim.

B. Idź wyprostowany pośród tych, co na kolanach.

C. Spieszmy się kochać ludzi, tak szybką odchodzą.

D. Nie porzucaj nadzieje, jakoć się kolwiek dzieje.

Zad. 19 (0-7)
Zredaguj podanie do komisji Nagrody Akademii Filmowej z prośbą o nominację filmu
„Katyń”

do Oscara w kategorii: Najlepszy Film Obcojęzyczny

.

………………………………………………………………………………………………..….

…………………………………………………………………………………………….…..…

…………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………….…………….….

…………………………………………………………………………………..….……………

……………………………………………………………………………………….………….

…………………………………………………………………………………………………

…..….……………………………………………………………………………………………

.…..………………………………………………………………………………………………

……...……………………………………………………………………………………………

…..….……………………………………………………………………………………………

.…..………………………………………………………………………………………………

……...……………………………………………………………………………………………

…..….……………………………………………………………………………………………

.…..………………………………………………………………………………………………

……...………………………………………………………………………………….………

…….….…………………………………………………………………………………..….…

………………………………………………………………………………………………….

………….………………………………………………………………………….……………

…………………………………………………………………………………………….……

……….….…………………………………………………………………………………..….

…………………………………………………………………………………………………

….………….………………………………………………………………………….…………

……………………………………………………………………………………………….…..

Strona 8 z 12

Zad. 20 (0-2)
Jedna z recenzji filmu "Katyń" nosi tytuł: "Katyń" Andrzeja Wajdy - gest Antygony”.
Wyjaśnij, jak rozumiesz sens tych słów.

……………………………………………………………………………………….………….

………………………………………………………………………….………………………

………………………………………………………………………………………………..….

…………………………………………………………………………………………….…..…

…………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………….…………….….

…………………………………………………………………………………..….……………

……………………………………………………………………………………….………….

………………………………………………………………………….………………………

Zad. 21 (0-3)
Wśród zaproponowanych do analizy tekstów kultury znalazły się: tragedia Sofoklesa
Antygona, powieść Qvo vadis i film A. Wajdy. Podaj trzy cechy, które je łączą.

1. ……………………………………………………..……………………………………

……..….…………………………………………………………………………………

2. ………………………………………………………..………………………….………

…….….……………………………………………….…………………………………

3. ………………………………………………………..……………………………….…

……….………………………………………………..………………………….……..

Zad. 22 (0-4)
Podając co najmniej po dwa przykłady, sporządź hierarchię wartości, którymi wskazani
bohaterowie kierują się w swoim postępowaniu.

ANTYGONA PETRONIUSZ

LIGIA

GENERAŁ

Strona 9 z 12

Zad.23 (0-17)
W kontekście czytanych lektur konkursowych oraz filmu A. Wajdy napisz rozprawkę, w
której rozważysz możliwe odpowiedzi na pytanie Czesława Miłosza: Kto ty jesteś, człowieku,
zbrodniarz czy bohater?
Praca nie może być krótsza niż połowa strony A4.

…………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………….…………….….

…………………………………………………………………………………..….……………

……………………………………………………………………………………….………….

…………………………………………………………………………………………………

…..….……………………………………………………………………………………………

.…..………………………………………………………………………………………………

……...……………………………………………………………………………………………

…..….……………………………………………………………………………………………

.…..………………………………………………………………………………………………

……...……………………………………………………………………………………………

…..….……………………………………………………………………………………………

.…..………………………………………………………………………………………………

……...………………………………………………………………………………….………

…….….…………………………………………………………………………………..….…

………………………………………………………………………………………………….

………….………………………………………………………………………….……………

…………………………………………………………………………………………….……

……….….…………………………………………………………………………………..….

…………………………………………………………………………………………………

….………….………………………………………………………………………….…………

……………………………………………………………………………………………….…

………….….…………………………………………………………………………………..

….………………………………………………………………………………………………

….………….………………………………………………………………………….…………

………………………………………………………………………………….………………

………………………………………………………………………………………………..….

…………………………………………………………………………………………….…..…

…………………………………………………………………………………………………...

Strona 10 z 12

………………………………………………………………………………….…………….….

…………………………………………………………………………………..….……………

……………………………………………………………………………………….………….

………………………………………………………………………….………………………

………………………………………………………………………………………………..….

…………………………………………………………………………………………….…..…

…………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………….…………….….

…………………………………………………………………………………..….……………

……………………………………………………………………………………….………….

………………………………………………………………………….………………………

….………….………………………………………………………………………….…………

………………………………………………………………………………….………………

………………………………………………………………………………………………..….

…………………………………………………………………………………………….…..…

…………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………….…………….….

…………………………………………………………………………………..….……………

……………………………………………………………………………………….………….

………………………………………………………………………….………………………

………………………………………………………………………………………………..….

…………………………………………………………………………………………….…..…

…………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………….…………….….

…………………………………………………………………………………..….……………

……………………………………………………………………………………….………….

………………………………………………………………………….………………………

….………….………………………………………………………………………….…………

………………………………………………………………………………….………………

………………………………………………………………………………………………..….

…………………………………………………………………………………………….…..…

…………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………….…………….….

…………………………………………………………………………………..….……………

Strona 11 z 12

BRUDNOPIS

Strona 12 z 12