Rozdział 1.
Zagadnienia podstawowe

Ć

wiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą poznać zagadnienia związane z rozpoczęciem i zakończeniem

pracy w środowisku

Windows

XP

. Omówiony zostanie również nowy mechanizm mający ograniczyć skalę

piractwa komputerowego — aktywacja systemu.

Uruchamianie i zamykanie systemu

Jeżeli na komputerze został prawidłowo zainstalowany system Windows XP

1

zostanie on automatycznie

uruchomiony po włączeniu komputera. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, gdy na komputerze
zainstalowanych jest kilka systemów operacyjnych — w takim przypadku podczas uruchamiania komputera
użytkownik musi wybrać, który system zostanie uruchomiony.

Kolejno

ść

instalowania systemów operacyjnych nie jest oboj

ę

tna. Nale

ż

y jako ostatni zainstalowa

ć

ten

system, którego

boot-menagera

(programu steruj

ą

cego uruchamianiem komputera) chcemy u

ż

ywa

ć

.

Ć

wiczenie 1.1. Uruchamianie systemu

Windows

XP

1.

Włącz komputer

2.

Jeżeli proces uruchamiania został zatrzymany, a na ekranie została wyświetlona prośba o wybór
systemu operacyjnego, to:

a.

Jeżeli pierwsza na liście jest nazwa

Microsoft

Windows

XP

Professional

, naciśnij klawisz

Enter

,

b.

W przeciwnym przypadku za pomocą klawisza

↓

wybierz

Microsoft

Windows

XP

Professional

i naciśnij klawisz

Enter

3.

Po pewnym czasie (krótszym niż w przypadku systemu

Windows

2000

) albo zostanie wyświetlony

ekran przedstawiony na rys. 1.1, albo zostanie wyświetlona lista istniejących kont użytkowników. W
drugim przypadku należy za pomocą myszki wybrać odpowiednie konto użytkownika.

Niektóre konta mog

ą

by

ć

chronione hasłem — bez jego podania uruchomienia komputera i zalogowanie si

ę

do systemu jako dany u

ż

ytkownik b

ę

dzie niemo

ż

liwe.

1

Najprostszą metodą zainstalowania systemu jest uruchomienie komputera z płyty CD-ROM zawierającej system operacyjny

i postępowanie wg wskazówek programu instalacyjnego.

Rysunek 1.1. Zapoznanie z systemem XP

Jeżeli system się nie uruchamia, należy — poprzez naciśnięcie klawisza

F8

podczas początkowej fazy ładowania

systemu — wywołać ekran menu, z którego można wybrać specjalne tryby uruchomienia systemu. Lista
dostępnych trybów jest dość długa i przypomina listę trybów dostępnych w systemie

Windows

2000

. Specjalną

uwagę należy poświęcić opcji

Ostatnia dobra konfiguracja (ostatnie działaj

ą

ce

ustawienia)

, dzięki której możemy uruchomić system dokładnie w takim stanie, w jakim po raz ostatni

którykolwiek z użytkowników pomyślnie się do niego zalogował.

Ć

wiczenie 1.2. Poprawne zako

ń

czenie pracy z systemem

Windows

XP

1.

Naciśnij przycisk

Start

.

2.

W prawym, dolnym rogu znajduje się przycisk

Wył

ą

cz

komputer

— naciśnij go.

3.

Zostanie wyświetlone okno dialogowe przedstawione na rysunku 1.2. W zależności od tego, czy chcesz
wyłączyć komputer czy ponownie uruchomić system operacyjne, wybierz odpowiednie opcje.

4.

Jeżeli wybrałeś opcję

Wył

ą

cz

, a komputer nie został automatycznie wyłączony, poczekaj na pojawienie

się komunikatu

Możesz teraz bezpiecznie wyłączyć

komputer, a następnie wyłącz go.

Rysunek 1.2. Wyłączanie komputera

Ć

wiczenie 1.3. Przeł

ą

czanie komputera w stan niskiego poboru energii (ale nie w stan

hibernacji)

1.

Naciśnij przycisk

Start

.

2.

W prawym, dolnym rogu znajduje się przycisk

Wył

ą

cz

komputer

— naciśnij go.

3.

Zostanie wyświetlone okno dialogowe przedstawione na rysunku 1.2. Wybierz opcję

Stan

wstrzymania

. Komputer po chwili wyłączy dyski twarde oraz większość urządzeń zewnętrznych

(takich jak np. monitor).

4.

Aby uaktywnić komputer, naciśnij dowolny klawisz — komputer po chwili będzie ponownie gotowy
do pracy (szybciej niż w przypadku poprzednich systemów firmy

Microsoft

).

a.

Jeżeli w komputerze została utworzona większa liczba kont użytkowników, pojawi się ich
lista. Za pomocą myszki należy wybrać właściwe konto.

b.

W przeciwnym razie komputer przywróci sesję użytkownika.

Ć

wiczenie 1.4. Przeł

ą

czanie komputera w stan hibernacji

Jeżeli planujemy dłuższą przerwę w pracy z komputerem, ale nie chcemy tracić zbyt wiele czasu na
ponowne uruchomienie systemu operacyjnego i używanych aplikacji, możemy przełączyć komputer w stan
hibernacji. System zapisze na dysku twardym dokładną kopię zawartości pamięci operacyjnej i wyłączy
komputer. Ponowne uruchomienie komputera będzie o wiele krótsze.

1.

Naciśnij przycisk

Start

☺

2.

W prawym, dolnym rogu znajduje się przycisk

Wył

ą

cz

komputer

— naciśnij go.

3.

Pojawi się okno dialogowe przedstawione na rysunku 1.2. Naciśnij klawisz

Shift

i wybierz opcję

Stan

wstrzymania

(podpis pod klawiszem opcji po naciśnięciu klawisza

Shift

powinien zmienić się

na

Hibernacja

).

4.

Aby uaktywnić komputer, włącz go — komputer po chwili będzie ponownie gotowy do pracy.

c.

Jeżeli w komputerze została utworzona większa liczba kont użytkowników, zostanie
wyświetlona ich lista. Za pomocą myszki należy wybrać właściwe konto.

d.

W przeciwnym przypadku komputer przywróci sesję użytkownika.

Rysunek 1.3. Opcje zasilania

Ć

wiczenie 1.5. Wył

ą

czanie opcji hibernacji

Aby wyłączyć opcję hibernacji i usunąć plik

hiberfile.sys

z dysku (rozmiar pliku zależy od liczby

zainstalowanej w komputerze pamięci operacyjnej):

1.

Kliknij prawym przyciskiem myszy dowolny, pusty punkt tapety.

2.

Z wyświetlonego menu wybierz znajdującą się na dole opcję

Wła

ś

ciwo

ś

ci

.

3.

Pojawi się okno

Wła

ś

ciwo

ś

ci:

Ekran

. Wybierz opcję

Wygaszacz

ekranu

, a następnie kliknij

przycisk

Zasilanie

.

4.

Zostanie wyświetlone (pokazana na rysunku 1.3) menu

Wła

ś

ciwo

ś

ci

:

Opcje

zasilania

. Wybierz

opcję

Hibernacja

, a następnie odznacz opcję

Wł

ą

cz

hibernacj

ę

.

5.

Naciśnij przycisk

OK

.

Wylogowanie u

ż

ytkownika

System

Windows

XP

ułatwia pracę wielu użytkowników na jednym komputerze. Możliwe jest zarówno

wylogowanie

(system zakończy wszystkie uruchomione przez użytkownika programy i umożliwi zalogowanie

innemu użytkownikowi), jak i

odłączanie

użytkownika (system umożliwi innemu użytkownikowi zalogowanie

się, ale nie zakończy działania uruchomionych aplikacji. Dzięki temu możemy po pewnym czasie zalogować się
do systemu i kontynuować rozpoczętą pracę).

Ć

wiczenie 1.6. Odł

ą

czanie

Aby wylogować się, pozostawiając aktywne wszystkie uruchomione aplikacje:

1.

Naciśnij przycisk

Start

.

2.

Po lewej stronie przycisku

Wył

ą

cz

komputer

znajduje się przycisk

Wyloguj

— naciśnij go.

3.

Zostanie wyświetlone okno dialogowe

Wylogowywanie

z systemu Windows

. Wybierz opcję

Przeł

ą

cz

u

ż

ytkownika

.

4.

Pojawi się ekran umożliwiający zalogowanie się do systemu dowolnego użytkownika.

Mened

ż

er zada

ń

Windows

W przeciwieństwie do systemów

Windows

9x

równoczesne naciśnięcie klawiszy

CTR+ALT+DEL

nie spowoduje

restartu komputera, ale uruchomienie aplikacji

Menadżer

zadań

. Aplikacja ta może być używana do

monitorowania kluczowych wskaźników wydajności komputera. Dodatkowo można zapoznać się ze stanem
uruchomionych programów i zakończyć te programy, które przestały odpowiadać. Ćwiczenia dotyczących
wykorzystania tej aplikacji czytelnik znajdzie w również w rozdziale 11.

Ć

wiczenie 1.7. Uruchamianie programu

Menad

ż

er

zada

ń

1.

Naciśnij kombinację klawiszy

CTR+ALT+DEL

.

2.

Z menu wybierz opcję

Zamknij

.

3.

Zostanie rozwinięte podmenu zawierające m.in. opcję

Hibernuj

,

Wył

ą

cz

i

Uruchom

ponownie

.

Wybierz właściwą opcję.

Aktywacja systemu Windows XP

Każdy komputer, a właściwie prawie każda jego każda jego część, ma swój unikalny identyfikator (numer
seryjny). Wszystkie te numery mogą być wykorzystane do wygenerowania unikalnego numeru komputera.
Dodatkowo, system

Windows

także ma swój identyfikator (

Product

ID

). Poprzez połączenie obu numerów

(komputera i oprogramowania) wygenerowany zostaje unikalny identyfikator wykorzystywany podczas
aktywacji.

Proces aktywacji sprowadza się do przesłania firmie

Microsoft

(poprzez

Internet

lub telefonicznie

2

)

wygenerowanego w powyżej opisany sposób numeru. W odpowiedzi otrzymamy składający się z 50 cyfr

klucz

potwierdzający

. Wprowadzenie go do komputera (automatyczne w przypadku aktywacji przez Internet) kończy

proces aktywacji.

System, który nie został aktywowany zostanie po pewnym czasie zablokowany!

Ć

wiczenie 1.8. Aktywacja systemu Windows XP

1.

Jeżeli system nie został jeszcze aktywowany, będzie przypominał o terminie, w którym należy
przeprowadzić aktywację (poprzez wyświetlenie komunikatu w prawym rogu paska zadań).

2

Należy zadzwonić pod czynny 5 dni w tygodniu, w godzinach 9:00-17:00 numer Centrum obsługi klienta firmy

Microsoft

: 0801-308-801.

2.

Kliknij na rozwijanym komunikacie przypominającym o obowiązku aktywacji — zostanie
uruchomiony

Kreator

aktywacji

.

3.

Wybierz metodę aktywacji (poprzez

Internet

lub telefonicznie)

4.

Zdecyduj, czy jednocześnie z aktywacją chcesz zarejestrować się jako legalny użytkownik systemu
(rejestracja jest dobrowolna).

5.

W przypadku aktywacji poprzez

Internet

:

a.

Wybierz połączenie.

b.

Skonfiguruj połączenie z

Internetem

.

c.

System wygeneruje klucz aktywacji, prześle go do Centrum aktywacji i odbierze klucz
potwierdzający. Proces aktywacji zostaje zakończony.

6.

W przypadku aktywacji telefonicznej:

a.

Wybierz nazwę kraju, z którego dzwonisz.

b.

Zadzwoń pod podany numer i podaj wyświetlony na ekranie kod aktywacyjny.

3

c.

Wprowadź podany przez pracownika

Microsoftu

klucz potwierdzający. Proces aktywacji

zostaje zakończony.

W jakich sytuacjach niezb

ę

dna b

ę

dzie ponowna aktywacja

systemu?

Aktywacja produktu została wprowadzona po to, aby uniemożliwić instalowanie tego samego egzemplarza
systemu operacyjnego na dowolnej liczbie komputerów.

25 października 2001 r. zaledwie w tydzień po wprowadzeniu na rynek nowego systemu operacyjnego Windows XP
zostały złamane jego zabezpieczenia antypirackie. Jak podał brytyjski serwis

BizArts

Labs

, „odbezpieczone” wersje

pojawiły się już na początku listopada w Azji (rynek piracki).

W rezultacie, po przeprowadzeniu pewnej liczby zmian w konfiguracji komputera w czasie krótszym niż około
120 dni, konieczna będzie ponowna aktywacja systemu. Jeśli nasz komputer nie wchodzi w skład lokalnej sieci
komputerowej, będzie można zmienić do 6 części bez aktywacji. Jeśli PC posiada kartę sieciową, ale została ona
zamieniona, będzie można dokonać jeszcze tylko 3 zmian (4 spowoduje konieczność aktywacji). System
sprawdza następujące elementy :
1. Numer seryjny wolumenu systemowego
2. Adres MAC karty sieciowej
3. Napęd CD-ROM oraz DVD-ROM
4. Numer seryjny karty graficznej
5. Numer seryjny procesora
6. Numer seryjny dysku twardego
7. Numer seryjny kontrolerów SCSI oraz IDE
8. Model procesora
9. Ilość pamięci RAM

3

To jedyny moment, w którym ten kod zostaje wyświetlony użytkownikowi.