INFORMATYKA W

ZARZĄDZANIU

Wykład I

dr Jan Kazimirski

[e-mail]

http://www.mac.edu.pl/jankazim

Program zajęć

●

Komputerowe wspomaganie przedsiębiorstwem

●

Zarządzanie projektem informatycznym

●

Bazy danych / hurtownie danych

●

UML i modelowanie systemów

●

Technologie internetowe - e-business

●

Symulacje komputerowe w ekonomii

●

Komputerowe wspomaganie decyzji

●

1957 r. Powstanie APICS - American
Production & Inventory Control Society

●

Cel: Opracowanie metod wykorzystania
komputerów w zarządzaniu organizacjami
produkcyjnymi.

●

Tworzenie standardów wspomagających
zarządzanie – sterowanie produkcją

APICS

Popyt pierwotny i wtórny

●

Popyt pierwotny (niezależny)– popyt rynku na
produkty i usługi oferowane przez dane
przedsiębiorstwo

●

Popyt wtórny (zależny) – popyt wewnątrz
danego przedsiębiorstwa związany z potrzebą
zaspokojenia popytu pierwotnego (podzespoły,
detale, materiały, usługi)

MRP

●

MRP - Material requirements planning
(Planowanie zapotrzebowania materiałowego)

●

Techniki wspomagające zarządzanie produkcją

●

Optymalizacja zapasów i procesu produkcyjnego

●

Standard opracowywany w latach 60-tych

●

Rozpowszechnił się wraz z rozwojem i
upowszechnianiem się komputerów

MRP - założenia

●

Towar powinien trafić do klientów w wymaganej
przez nich ilości w jak najkrótszym czasie.

●

Wielkość produkcji danego towaru musi być
dokładnie zaplanowana.

●

Wymusza to dokładne zaplanowanie zakupu
podzespołów i materiałów potrzebnych do
produkcji.

●

Błędy planowania zwiekszają koszty produkcji –
mniejszy zysk.

Przykłady błędnych decyzji

●

Firma zakupiła zbyt małą ilość surowca –
zmniejszenie produkcji, niedotrzymanie umów

●

Firma zakupiła zbyt dużą ilość surowca –
konieczność magazynowania (koszty),
zablokowanie funduszy, możliwość strat
(surowiec o krótkim czasie życia – np. Żywność)

●

Firma rozpoczęła produkcję (realizację
zamówienia) w niewłaściwym czasie –
niedotrzymanie umowy.

MRP – dane wejściowe

●

BOM (Bill of materials) – Zestawienie
materiałowe. “ Lista części” - lista części,
podproduktów i materiałów potrzebnych do
wytworzenia danego produktu

●

Dane z ewidencji stanów magazynowych. (moduł
INV)

●

Dodatkowe informacje związane z planowaniem.

MRP – dane wyjściowe

●

Rekomendowany harmonogram produkcji –
określający daty rozpoczęcia i zakończenia
produkcji produktów, oraz wielkości produkcji

●

Rekomendowany harmonogram zakupów –
synchronizujący zlecenia zakupu
materiałów/podzespołów oraz zlecenia produkcji

●

Generowane zlecenia zakupów

●

Raporty o koniecznych modyfikacjach zleceń
zakupów.

Cele MRP

●

Redukcja zapasów

●

Dokładne określenie czasu dostawy surowców i
półproduktów

●

Dokładne wyznaczanie kosztów produkcji

●

Lepsze wykorzystanie infrastruktury (magazyny,
mozliwości produkcyjne)

●

Szybsza reakcja na zmiany w otoczeniu

●

Lepsza kontrola poszczególnych etapów produkcji

MRP - problemy

●

Czuły na poprawność danych wejściowych

●

Zakłada stały czas produkcji określonego
elementu

●

Nie bierze pod uwagę dodatkowych czynników
np. Logistyki

●

Nie bierze pod uwagę możliwości produkcyjnych
i ograniczeń nałożonych na dostawy.

MRP II

●

Standard opublikowany przez APICS w 1989 r.

●

MRP II - Manufacturing Resource Planning –
Planowanie zasobów produkcyjnych

●

Rozwinięcie standardu MRP – dodatkowe
moduły związane z procesem sprzedaży,
wspomaganiem podejmowania decyzji i inne.

Podstawowe moduły MRP II

●

Master Production Scheduling (MPS) – Główny
harmonogram produkcji. Określa co
przędsiębiorstwo zamierza wyprodukować,
uwzględnia plan i prognozę sprzedaży produktów

●

Bill of Material Subsystem (BOM) – zestawienie
materiałowe

●

Inventory Control (INV) - Transakcje strumienia
materiałowego. Ewidencja zapasów w
magazynach. Nadzór nad dostawami
międzymagazynowymi.

Podstawowe moduły MRP II c.d.

●

Material Requirement Planning (MRP) -
Planowanie potrzeb materiałowych.

●

Sales and Operation Planning (SOP) -
Planowanie sprzedaży i produkcji.

●

Demand Management (DEM) - Zarządzanie
popytem - Prognozowanie popytu, Przyjmowanie
zamówień klientów, określanie terminów
realizacji zamówień, śledzenie realizacji
zamówień klientów

Podstawowe moduły MRP II c.d.

●

Scheduled Receipts Subsystem SRS - Sterowanie
zleceniami.

●

Shop Floor Control SFC - Sterowanie
warsztatem produkcyjnym.

●

Capacity Requirement Planning CRP -
Planowanie zdolności produkcyjnych.

●

Input/Output Control I/OC - Sterowanie
stanowiskiem roboczym

Podstawowe moduły MRP II c.d.

●

Purchasing PUR - Zakupy materiałowe – m.in.
Informacje o dostawcach, zapotrzebowaniach,
cenach, zamówieniach i przyjęciach dostaw
materiałowych.

●

Distribution Resource Planning DRP -
Planowanie zasobów dystrybucyjnych

●

Tooling Planning and Control - Narzędzia i
pomoce warsztatowe

Podstawowe moduły MRP II c.d.

●

Finnancial Planning Interface - Interfejsy
modułów finansowych

●

Simulations – Symulacje

●

Performance Measurement – Kontrola wyników.

MPS – podstawowe funkcje

●

Zapewnienie powiązań między MRP i DEM

●

Tworzenie porównań popytu i głównego
harmonogramu produkcji – generowanie komunikatów
wyjątków

●

Określanie zmian w głównym harmonogramie
produkcji w celu zaspokojenia popytu

●

Prezentowanie głównego harmonogramu produkcji

●

Zgrubne bilansowanie zdolności produkcyjnych dla
głównego harmonogramu produkcji

DEM – podstawowe funkcje

●

Powiązanie planu sprzedaży i produkcji oraz
głównego harmonogramu produkcji z procesem
tworzenia prognoz

●

Porównywanie otrzymywanych od klientów
zamówień z prognozami

●

Wyznaczanie całkowitego popytu

●

Wyznaczanie ilości produktów dostępnych do
przyrzeczenia w kolejnych okresach

SFC – wybrane funkcje

●

Tworzenie i aktualizowanie danych dotyczących
uruchomionych zadań produkcyjnych

●

Dostarczanie transakcji umozliwiających bieżącą
rejestrację strumienia robót w toku, zużycia
materiałów, oraz wykonanej produkcji

●

Tworzenie harmonogramów warsztatowych

●

Wyznaczanie i prezentowanie, dla
uruchomionych zadań, bieżących statusów każdej
z operacji.

CRP – podstawowe funkcje

●

Wyznaczanie zapotrzebowania na zdolności
produkcyjne poszczególnych centrów roboczych

●

Zbieranie i raportowanie informacji
szczegółowych i zbiorczych o zapotrzebowaniu
na zdolności produkcyjne dla poszczególnych
centrów roboczych

I/OC – podstawowe funkcje

●

Tworzenie, aktualizowanie, oraz raportowanie o
kolejkach zadań (operacji technologicznych)
oczekujących na wykonanie w centrum
roboczym, oraz o kolejkach zadań wykonanych w
centrum roboczym, oczekujących na transport do
magazynu lub kolejnego centrum roboczego.

●

Tworzenie raportów dla poszczególnych centrów
roboczych, wydziałów produkcyjnych itd.

PUR – wybrane funkcje

●

Zbieranie i aktualizowanie informacji o źródłach
dostaw

●

Wybieranie i łączenie zapotrzebowań na kupowane
pozycje celem wyznaczenia zapotrzebowań zbiorczych
na dany okres

●

Podział zapotrzebowań zbiorczyk pomiędzy
poszczególnych dostawców

●

Kontrola realizacji dostaw

Korzyści z MRP II - Kierownictwo

●

Dokładny, spójny i efektywny sposób zarządzania
całym przedsiębiorstwem

●

Zarządzanie wzrostem przedsiębiorstwa

●

Większa elastyczność zarządzania w drudnej sytuacji
ekonomicznej

●

Bogatsza i bardziej dokładna informacja o działaniu
firmy na wszystkich szczeblach

Korzyści z MRP II - Sprzedaż

●

Usprawnienie dostaw produktu do klienta

●

Lepsze planowanie sprzedaży

●

Szybsza i bardziej dokładna reakcja na zmiany
potrzeb klienta i zmiany sytuacji na rynku

Korzyści z MRP II - Produkcja

●

Zwiększenie produkcji

●

Lepsze wykorzystanie zasobów

●

Zwiększenie wydajności

●

Dokładniejsze i bardziej realistyczne plany
produkcji

Korzyści z MRP II - Zaopatrzenie

●

Lepsza kontrola stanów magazynowych i dostaw

●

Usprawnienie harmonogramów dostaw

●

Usprawnienie kontaktów z dostawcami

Korzyści z MRP II - Finanse

●

Zmniejszenie kosztów magazynowania
materiałów/produktów

●

Szybszy cykl dostaw – szybszy przepływ
pieniądza

●

Dokładniejsze informacje finnasowe (koszty i
zyskowność produkcji)

MRP II – efekty wdrożenia

●

Zwiększenie wydajności pracy w 10-19%

●

Zwiększenie terminowości dostaw w 95%

●

Skrócenie czasu powstawania wyrobu w 30-40%

●

Zwiększenie zysku (rentowności) do 50%

●

Lepsze wykorzystanie zdolności produkcyjnych

●

Zmniejsza zapotrzebowanie na kapitał obrotowy

MRP II – koszty wdrożenia

●

Koszty systemu informatycznego

●

Czas pracy pracowników przeznaczony na
wdrożenie

●

Koszty doradztwa i szkoleń pracowników

MRP II – ryzyko wdrożenia

●

Błędna lub niewystarczająca analiza
przedsiębiorstwa przed dokonaniem wdrożenia

●

Przedsiębiorstwo jest źle zorganizowane i
nieprzygotowane do wdrożenia tego typu
systemu

●

Duże przedsiębiorstwa, dobra kondycja
finansowa – zmniejszone ryzyko

●

Tendencja do zachęcania średniej wielkości firm
do korzystania z zintegrowanych systemów

MRP II – cykl wdrożenia

●

Pełny cykl wdrożenia – 2-3 lata

●

Pierwsze efekty w ciągu roku od rozpoczęcia
wdrożenia

●

Niepełne wdrożenie – kilka lub kilkanaście
miesięcy

●

Niepełne wdrożenie przyniesie znacznie mniejsze
efekty

MRP II – cykl wdrożenia c.d.

Cykl wdrożenia rozumiany jest jako okres od

momentu podpisania umowy z dostawcą do
momentu zakończenia wdrożenia wszystkich
zaplanowanych modułów (funkcji) oraz
uzyskania pełnych przepływów informacyjnych
między użytkownikami.

Fizyczna instalacja komputerów i sieci jest tylko

jednym z etapów (najprostrzym) i niczego
jeszcze nie rozwiązuje

MRP II – etapy wdrożenia

●

Przygotowanie firmy do zarządzania w
warunkach stosowania systemu komputerowego
oraz planowania procesu wdrożeniowego (1
miesiąc).

●

Określenie zamierzeń oraz wyznaczenie celów
komputeryzacji przedsiębiorstwa i wytypowanie
poszczególnych modułów do systemu do
wdrażania (2 miesiąc).

MRP II – etapy wdrożenia c.d.

●

Szkolenie zespołu wdrożeniowego w zakresie
zasad MRPII i znajomości modułów składających
się na CL MRPII (2-4 miesiąc).

●

Inwentaryzacja obecnego otoczenia
organizacyjnego, wybór użytkowników,
zaprojektowanie przyszłego otoczenia systemu
(3-6 miesiąc).

MRP II – etapy wdrożenia c.d.

●

Projektowanie Systemu Informowania
Kierownictwa w powiązaniu z modułami MRPII,
projektowanie konfiguracji sprzętowej i
programowej (5-6 miesiąc).

●

Instalowanie komputerów, sieci, stacji roboczych
lub terminali, systemu operacyjnego,
oprogramowania MRPII (6-9 miesiąc).

MRP II – etapy wdrożenia c.d.

●

Stworzenie tzw. pilota systemu i szkolenie
pracowników z wykorzystaniem pilota (9-12
miesiąc).

●

Sukcesywne dostosowanie modułów systemu do
codziennej działalności przedsiębiorstwa i
zastąpienie dotychczasowego systemu (12-15
miesiąc).

MRP II – etapy wdrożenia c.d.

●

Przeprowadzenie konwersji zasobów danych i
sukcesywne wdrażanie CL MRPII (15-18
miesiąc).

●

Rozszerzenie stopnia przetwarzania do pełnego
zakresu MRPII (18-24 miesiąc).

●

Przegląd rozwiązań po wdrożeniu i
przeprowadzenie ewentualnych zmian (20-26
miesiąc).

ERP

●

ERP - Enterprise Resource Planning –
Planowanie zasobów przędsiębiorstwa

●

Rozwinięcie systemów MRP/MRP II

●

Dodatkowe moduły – np. Finanse, Metody
planowania sieciowego

●

W założeniu integracja wszystkich aspektów
pracy przedsiębiorstwa

ERP – obszary działania

●

Magazynowanie

●

Zarządzanie zapasami

●

Śledzenie realizowanych dostaw

●

Planowanie produkcji

●

Zaopatrzenie

●

Sprzedaż

●

Kontakty z klientami

ERP – obszary działania c.d.

●

Księgowość

●

Finanse

●

Zarządzanie zasobami ludzkimi

Firma – przed ERP

●

Każdy dział (kadry, finanse, płace) ma własny
system komputerowy

●

Każdy system przechowuje określone dane i
zarządza określonymi zadaniami.

●

Wszelkie działania firmy (np. wypłacanie pensji
pracownikom) wymaga synchronizacji
poszczególnych systemów (np. stały numer
pracownika).

●

Komplikacje związane z przepływem informacji

Firma – z ERP

●

Jeden zintegrowany system zbudowany wokół
jednej składnicy danych

●

Wyeliminowanie problemów związanych z
synchronizacją danych

●

Mniejsza ilość danych (nie ma konieczności
dublowania danych w różnych systemach)

●

Łatwiejsza, tańsza obsługa systemu
informatycznego (jeden zamiast wielu)

Przykładowe funkcje ERP - Produkcja

●

Tworzenie budżetu dla każdego procesu
produkcyjnego,

●

Obsługa magazynu,

●

Wyznaczanie kosztów produkcji,

●

Ustalanie terminarza produkcji,

●

Zarządzanie zmianami produktów,

●

Prognozowanie zdolności produkcyjnych,

●

Kontrola procesu produkcji (m.in. śledzenie drogi
produktu w zakładach produkcyjnych),

Przykładowe funkcje ERP - Zakupy

●

Współpraca z aplikacją magazynową,

●

Rejestracja zakupów, przyjęć towarów i faktur od
dostawców,

●

Automatyczne przedstawianie propozycji
zakupów na podstawie analizy potrzeb, stanu w
magazynie, budżetu, aktualnych umów
handlowych,

Przykładowe funkcje ERP - Zapasy

●

Rejestracja wszelkich informacji o zakupach,
partiach towarów, rezerwacjach, produkcji i
zamówieniach,

●

Przeprowadzanie analizy zapotrzebowania,

●

Wyznaczanie krytycznego poziomu zasobów i
zapasów,

Przykładowe funkcje ERP - Klienci

●

Baza danych,

●

Przetwarzanie zamówień,

●

Obsługa specyficznych zamówień (produkty na
żądanie: assemby-to-order, make-to-order),

●

Sterowanie zamówieniami i rozliczeniami
indywidualnie dla każdego odbiorcy,

Przykładowe funkcje ERP - Sprzedaż

●

Zbieranie zamówień,

●

Opracowywanie ofert,

●

Wystawianie potwierdzeń dostawy,

Przykładowe funkcje ERP - Finanse

●

Prowadzenie wszystkich rozrachunków finansowo –
księgowych,

●

Możliwość korzystania z nieograniczonej liczby
modeli budżetowych,

●

Przeprowadzanie dokładnych analiz w określonym
przedziale czasowym,

●

Kontrola przepływu dokumentów księgowych,

●

Możliwość przygotowania raportów finansowych dla
poszczególnych grup odbiorców,

●

Elektroniczny transfer dokumentów (EDI),

Dedykowane systemy ERP

●

Transport, spedycja

●

Farmacja

●

Przemysł spożywczy

●

Serwis urządzeń i instalacji

●

Zarządzanie projektami budowlanymi

●

Przemysł ciepłowniczy

Systemy ERP II

●

Dalsze rozszerzenie systemów ERP o dodatkowe
moduły.

●

Otwarta architektura – mozliwość łatwej
integracji z innymi systemami

●

Architektura rozproszona – skalowalność, duża
wydajność, odporność na awarie

Korzyści z ERP

●

Optymalizacja produkcji (jak najlepiej
wyprodukować dany produkt)

●

Śledzenie zleceń – od przyjęcia do zrealizowania

●

Śledzenie dochodów – od planu do realizacji

●

Zarządzanie zależnościami w BOM

●

Synchronizacja zamówień
podproduktów/materiałów, stanów
magazynowych i kosztów zakupów

●

Szczegółowa informacja finansowa

Problemy ERP

●

Konieczność szkoleń dla nowej kadry

●

Ograniczona elastyczność systemów ERP

●

Konieczność trzymania się określonych
“ standardów” – firma może przestać być
konkurencyjna

●

Koszty zakupu systemów ERP ($30k - $500m)

●

Problemy z pielęgnacją systemów,
bezpieczeństwem

Problemy ERP c.d.

●

Problem “ najsłabszego ogniwa” - integracja powoduje
zmniejszenie efektywności działania

●

Efektywne działanie wymaga zachowania pewnych
minimalnych standardów (np. dotyczących
dokładności danych)

●

Integracja może zaburzyć łańcuchy decyzyjne i
zakresy odpowiedzialności pracowników

●

Problem dla dużych firm o niemonolitycznej budowie

●

Problem z kompatybilnością systemów partnerów

JIT

●

JIT (Just-In-Time)

●

Strategia zarządzania zapasami

●

Redukcja poziomu zapasów w całym procesie
produkcyjno-magazynowym

●

Zmniejszenie strat, redukcja kosztów,
zwiększenie jakości i wydajności produkcji

CRM

●

CRM - Customer Relationship Management –
Zarządzanie relacjami z klientem

●

“ Front-end” przedsiębiorstwa.

●

Zestaw narzędzi i procedur istotnych w
zarządzaniu kontaktami z klientem.

●

Rodzaje: Operacyjny, Analityczny,
Komunikacyjny

CRM operacyjny

●

Automatyzacja podstawowych procesów
biznesowych związanych z marketingiem,
sprzedażą i serwisem

●

Śledzenie kontaktów z klientem w celu
usprawnienia obsługi

●

Przykładowe wykorzystanie: “ call centers”
(infolinia)

CRM komunikacyjny

●

Odpowiada za komunikację z klientem

●

Różne kanały komunikacyjne: strona WWW,
email, AVR (Automated Voice Response), SMS

●

Cele komunikacyjnego CRM-u mogą obejmować
redukcję kosztów kontaktów z klientem i
podniesienie ich jakości.

CRM analityczny

●

Projektowanie efektywnych kampanii
reklamowych

●

Analiza zachowań klientów – wspomaganie
decyzji dotyczących cen, nowych produktów itp.

●

Wspomaganie planowania produkcji poprzez
prognozy popytu.

SFA

●

SFA - Sales Force Automation – automatyzacja
sprzedaży

●

Element systemu CRM.

●

Śledzenie kontaktów z klientem (historia
kontaktów), informacje o potencjalnych klientach
, prognozowanie sprzedaży, system zarządzania
zamówieniami

●

Zaawansowane systemy dopasowywania
zamówień do potrzeb klienta

APS

●

APS - Advanced Planning System – klasa
zaawansowanych systemów informatycznych

●

Rozwinięcie systemów MRP II i ERP

●

Koncepcja powstała w latach 90-tych i jest
rozwijana

●

Optymalizacja procesów produkcji z
zastosowaniem zaawansowanych algorytmów

●

Działanie w czasie rzeczywistym

SCM

●

SCM - Supply chain management – Zarządzanie
łańcuchem dostaw

●

Rozwinięcie MRP II/EPR.

●

Wspomaganie zarządzania sieciowym łańcuchem
dostaw.

●

Synchronizuje przepływ meteriałów i informacji
między kooperantami

SCM – obszary działania

●

Topologia sieci dystrybucji – liczba i lokalizacja
dostawców, zakładów produkcyjnych, centrów
dystrybucji, magazynów, klientów

●

Strategia dystrybucji, logistyka

●

Zarządzanie informacją – zapotrzebowania,
prognozy, stany magazynowe, transport

●

Ewidencja zapasów, produktów w produkcji

●

Kontrola przepływu kapitału.

SCM - korzyści

●

Integracja wewnętrznych i zewnętrznych
procesów biznesowych firmy

●

Integracja z rynkami elektronicznymi

●

Ułatwienie globalnego planowania poziomu
popytu

●

Możliwość analiz rynku poprzez symulacje jego
zachowania

●

Optymalizacja źródeł dostaw

SCM – korzyści c.d.

●

Synchronizacja potrzeb materiałowych i
zdolności produkcyjnych

●

Definiowanie przejrzystego łańcucha dostaw

●

Definiowanie istniejących ograniczeń w
istniejącej sieci dostaw

●

Tworzenie zbiorczych planów obejmujących
zaopatrzenie, magazynowanie, produkcję i
transport.

EIS / MIS

●

EIS - Executive Information System – system
wspomagania decyzji przeznaczony dla
kierownictwa wyższego szczebla.

●

MIS - Management Information Systems –
ogólniejszy termin związany z gromadzeniem i
analizą informacji w celu wspomagania decyzji w
biznesie

DSS / IDSS

●

DSS - Decision Support Systems – systemy
wspomagania decyzji. Ułatwiają podejmowanie
decyzji na podstawie generowanych raportów i
zestawień.

●

IDSS – Inteligentne systemy DSS. Wykorzystują
metody AI, systemy ekspertowe, oraz
zaawansowane techniki modelowania.

BI

●

BI - Business Intelligence – analiza danych
zgromadzonych w systemach informatycznych
(hurtowniach danych) w celu okreslenia stanu
obecnego oraz prognoz dotyczących
przedsiębiorstwa i rynku

Czołowi producenci systemów ERP

●

SAP

●

Oracle Applications

●

The Sage Group

●

Microsoft Dynamics

●

SSA Global Technologies

SAP

●

Firma założona w 1972 r., siedziba w Walldorf
(Niemcy)

●

Flagowy produkt SAP ERP (dawniej SAP R/3)

●

Rozwiązania dedykowane dla różnych typów
produkcji i usług

●

System składający się się z wielu modułów i
warstw. System bazowy zawiera dedykowany
język programowania ABAP

SAP c.d.

●

Cztery podstawowe rozwiązania: SAP ERP
Financials, SAP ERP Human Capital
Management, SAP ERP Operations, SAP ERP
Corporate Services

●

Duźa liczba dodatkowym modułów
pozwalających na duża elastyczność

●

Każde wdrożenie jest inne. Implementacja
systemu wymaga dużych kwalifikacji
(konsultanci SAP)

SAP inne produkty

●

Advanced Planner and Optimizer (APO)

●

Business Information Warehouse (BW)

●

Customer Relationship Management (CRM)

●

Supply Chain Management (SCM)

●

Supplier Relationship Management (SRM)

●

Human Resource Management Systems (HRMS)

●

Product Lifecycle Management (PLM)

●

SAP Knowledge Warehouse (KW)

SAP inne produkty

●

Poza produktami dla dużych klientów (Fortune
500) SAP oferuje również rozwiązania dla
mniejszych firm: SAP Business One i SAP All-
in-One.

Oracle Applications

●

Znana z produktów bazodanowych.

●

Produkt Oracle E-Business Suite jest
konkurentem systemu SAP

●

Oparty na systemie bazodanowym Oracle

●

Moduły: Finanse, logistyka, zarządzanie
projektami, SCM, HRMS i inne