Żywienie szpitalne

Klasyfikacja diet

Beata Sińska

Zakład Żywienia Człowieka

Akademia Medyczna w Warszawie

Żywienie szpitalne

powinno

odpowiadać wszystkim warunkom
charakteryzującym podstawową dietę łatwo
strawną.

Dieta podstawowa łatwo strawna

dieta oszczędzająca

Różnica pomiędzy dietą podstawową łatwo

strawną a normalnym żywieniem osób
zdrowych polega na tym, że:

- w tej pierwszej wyłącza się lub znacznie

ogranicza produkty obciążające nadmiernie

przewód pokarmowy (czyli produkty trudno
strawne lub niestrawne),

—

w pierwszej diecie stosuje się takie

zabiegi

kulinarne, które ułatwiają trawienie pokarmu i
przyswajanie składników odżywczych.

Dieta podstawowa łatwo strawna

■ Znacznie ogranicza się:

- spożycie błonnika pokarmowego (tzn. chleb

razowy, kasze gruboziarniste, suche nasiona
strączkowe, owoce drobnopestkowe, kapustę),

- spożycie produktów pobudzających nadmierną

pracę przewodu pokarmowego (tzn. tłustych i
smażonych, wzdymających, ostro
przyprawionych).

Dietę łatwo strawną zaleca się osobom:

- z chorobami, którym towarzyszy gorączka,

- w okresie rekonwalescencji,

- starszym,

- z chorobami zakaźnymi, w zapaleniu płuc, anginie,

grypie,

- zdrowym przy braku apetytu i złym samopoczuciu,

- z chorobami przewodu pokarmowego, w

schorzeniach wątroby i dróg żółciowych,
marskości wątroby, w późniejszym okresie
pooperacyjnym żołądka i jelit.

Zasady diety podstawowej łatwo strawnej:

1. Częste spożywanie posiłków, najlepiej 5 posiłków.
2. Określone pory posiłków.
3. Kolacja powinna być podana nie później aniżeli 2

godziny przed snem.

4. Produkty powinny być świeże i dobrej jakości.

5. Niewskazane jest przetrzymywanie posiłków przez

dłuższy czas w lodówce.

6. Należy podawać pokarmy gotowane, unikać

smażonych.

7. Posiłki przyrządza się z małą ilością tłuszczu.

8. Posiłki powinny być mało słone, nie kwaśne i nie

ostre.

Zasady diety podstawowej łatwo strawnej -

cd.

9. Należy usuwać z warzyw i owoców skórki i pestki.

10. Większość warzyw i owoców należy podawać w postaci

przecierów, soków lub puree.

11. Posiłki powinny być atrakcyjne, smaczne, aby zachęcały

do jedzenia.

Klasyfikacja diet szpitalnych

Nazwa diety

Charakterystyka

Zastosowanie

Podstawowa

Bogatoresztkowa

Łatwo strawna

określa racjonalny sposób

żywienia

stosuje się u chorych nie

wymagających żywienia
dietetycznego

powinna zawierać powyżej 35-
40 g błonnika pokarmowego

zaparcia, nadmierna
pobudliwość jelita grubego

dobór produktów, potraw i
technik sporządzania posiłków
łatwo strawnych jest podstawą do
planowania diet

schorzenia układu pokarmowego,
osoby starsze, dieta wstępna przy
przyjęciu pacjenta do szpitala do
ustalenia diety przez lekarza

Łatwo strawna z

ograniczeniem tłuszczu

tłuszcz zredukowany do

połowy normy fizjologicznej

(ostre) i przewlekłe zapalenie

wątroby, (ostre) i przewlekle
zapalenie trzustki w stanie

ostrym zaleca się płynną lub

papkowatą przewlekłe

zapalenie pęcherzyka

żółciowego i dróg żółciowych,

kamica żółciowa, okres

zaostrzenia wrzodziejącego
zapalenia jelita grubego

Łatwo strawna z

ograniczeniem substancji

pobudzających

wydzielanie soku

żołądkowego

ograniczenie wywarów

mięsnych i warzywnych,

potraw smażonych, tłustych

sosów, galaret z mięsa i ryb,

potraw słonych i kwaśnych,
kawy naturalnej, mocnej
herbaty

zakażenie Helicobacter pylon,

wrzód żołądka i dwunastnicy,

przewlekły nieżyt żołądka z

nadkwaśnością, okres
rekonwalescencji

Łatwo strawna o zmienionej

konsystencji

wartość odżywcza diety

powinna pokrywać
zapotrzebowanie chorego

po zabiegach operacyjnych

- papkowatą

potrawy miksowane,

przetarte

utrudnione gryzienie
schorzenia jamy ustnej i
przełyku
rekonwalescencja po
zabiegach operacyjnych

- płynna

potrawy płynne z

zastosowaniem produktów

o wysokiej wartości

nudności, wymioty, płyny

podawać w małych porcjach

- płynna wzmocniona

jak wyżej

chroni jamę ustną, pzrewód
pokarmowy przed
podrażnieniem
mechanicznym,
chemicznym i termicznym

- do żywienia przez

zgłębnik lub przetokę

zbilansowane diety
przemysłowe, płyny z
produktów naturalnych
miksowane,
przetworzone cedzone

schorzenia jamy ustnej, urazy
twarzoszczeki, po oparzeniach przełyku i
żołądka, nowotwory przełyku i wpustu
żołądka, chorzy nieprzytomni

Ubogoenergetyczna

wartość energetyczna
zredukowana do 1200-
1000 kcal

nadwaga, otyłość modyfikowana w okresach
rekonwalescencji

0 kontrolowanej

zawartości kwasów

tłuszczowych

zwiększenie tłuszczów
roślinnych i rybich,
ograniczenie tłuszczów

hiperlipidemia, miażdżyca, podwyższone

0 kontrolowanej

zawartości kwasów

tłuszczowych

zwiększenie tłuszczów
roślinnych i rybich,
ograniczenie tłuszczów
zwierzęcych

hiperlipidemia, miażdżyca, podwyższone
stężenie cholesterolu we krwi

Łatwo strawna bogatobiałkowa

zaleca się powyżej 100 g
białka na dobę

choroby gorączkowe

Z ograniczeniem łatwo

przyswajalnych węglowodanów

ogranicza się lub wyklucza

cukier, miód, dżemy,

słodycze

cukrzyca, uzyskanie
prawidłowego stężenia
glukozy we krwi

Łatwo strawna niskobialkowa

ograniczenie białka do 40 g i

poniżej, nie mniej niż 20 g

niewydolność wątroby,
niewydolność nerek

Diety specjalne

wg zaleceń lekarzy