Przygotowała

Ewelina Góra.... Klasa Ie.

Dieta

• Specjalny sposób odżywiania, z określeniem jakości i

ilości spożywanych pokarmów. Odżywianie dietetyczne

stosuje się u chorych ludzi i stanowi jedną z form

leczenia. Ma także znaczenie profilaktyczne. Podstawą

żywienia dietetycznego jest stosowanie norm i zaleceń

dotyczących żywienia człowieka zdrowego przy

uwzględnieniu pewnych zmian wynikających m.in. Z

typu choroby i jej zaawansowania. Różne diety są

stosowane do odchudzania.

Dieta podstawowa

• Zawiera ona wszystkie składniki pokarmowe w

ilościach przewidzianych dla zdrowego. Te diety stosuje

się zarówno w odżywianiu się ludzi zdrowych jak i

chorych, którzy nie potrzebują specjalnego żywienia.

Przykładowe rodzaje diet!

• Dieta wysokowęglowodanowa

– składa się z produktów

zbożowych, warzyw, owoców, ograniczonej ilości produktów

zwierzęcych (jaj, mięsa) i minimalnej tłuszczów i słodyczy.

• Dieta niskowęglowodanowa

- cieszy się dużą popularnością,

gdyż składa się ona z większej ilości tłuszczów i białek.

• Dieta niskotłuszczowa

– ograniczenie spożycia tłuszczów.

• Dieta lekkostrawna

– rodzaj tej diety ma na celu

nieobciążanie przewodu pokarmowego pod względem

jakościowym i ilościowym, ograniczanie pokarmów

zalegających na żołądku, ostro przyprawionych,

wzdymających.

• Dieta wysokobiałkowa

– zapewnia choremu odpowiednie

ilości białka i energii, uwzględnia się produkty spożywcze

będące źródłem białka np. mleko, jaja, mięso.

• Dieta niskobiałkowa

– zmniejszona zawartość białka w

stosunku do diety podstawowej, ograniczenie białka, inne

składniki odżywcze białka, sole mineralne, witaminy,

węglowodany.

Przykładowe choroby i

Przykładowe choroby i

dieta do nich stosowana!

dieta do nich stosowana!

• Otyłość

– takie diety są opracowane indywidualnie dla

poszczególnych osób w zależności od stopnia otyłości,
wieku, pracy i trybu życia. W takiej diecie nie stosuje się
produktów tłustych, potraw smażonych, słodyczy, cukrów
a odgranicza się produkty zbożowe i ziemniaki.

• Miażdżyca tętnic

– dieta niskoenergetyczna, z

ograniczeniem tłuszczów, cukrów i produktów z
cholesterolem.

• Choroby wątroby – dieta ubogobiałkowa.

• Zaparcia

– ograniczenie ilości białka zwierzęcego i

ostrych przypraw, zwiększenie ilości warzyw, owoców i
niektórych tłuszczów masła, olejów i oliwy. Dieta łatwo
strawna.

Anoreksja

• Niektórzy ludzie uważają

że odchudzanie się polega
na tym by nic nie jeść,
bardzo się mylą. W taki
sposób można wpaść w
anoreksje czyli jadłowstręt
psychiczny. Anoreksję
cechuje szybko
postępujące wyniszczenie
organizmu, które
pozostawia często już
nieodwracalne zmiany.
Nieleczona zabija w ok.
10% przypadków.

Anoreksja

• Zwykle rozpoczyna się przed

25 rokiem życia - dochodzi w
niej do utraty łaknienia oraz
spadku wagi, co najmniej o
25% poniżej wagi wyjściowej.
O anoreksji mówi się, gdy
następuje odmowa utrzymania
ciężaru ciała powyżej granicy
wagi minimalnej dla wieku i
wzrostu, intensywny lęk przed
przybraniem na wadze lub
otyłością, zaburzony obraz
własnego ciała tj. osoba chora
uważa, że jest zbyt gruba mimo
tego, że tak naprawdę jest już
wyniszczona.

Wegetarianizm

• Rodzaj diety charakteryzujący się wyłączeniem z

posiłków produktów pochodzenia mięsnego i

ewentualna jaj lub nabiału z pobudek moralnych,

etycznych bądź zdrowotnych. Jest to sposób odżywiania

oparty wyłącznie na pokarmie roślinnym można też

spożywać w ograniczonych ilościach ryby i drób.

Podstawa diety

wegetariańskiej

• Warzywa, owoce,

orzechy, rośliny
strączkowate

Przykładowy posiłek

wegetariański

• Smażone

warzywa.

Rodzaje diety

wegetariańskiej

• Laktoowowegetarianizm (owolaktarianizm)

– najbardziej

rozpowszechniona odmiana wegetarianizmu. Polega na rezygnacji

z potraw mięsnych. Do jadłospisu dopuszczone są natomiast

produkty pochodzenia zwierzęcego: nabiał, jajka, miód.

• Laktowegetarianizm

– popularna odmiana wegetarianizmu,

polegająca na wyłączeniu z jadłospisu jajek. Laktowegetarianie

dopuszczają jednak spożywanie mleka i jego przetworów.

• Owowegetarianizm

– dieta, która z produktów zwierzęcych

dopuszcza jedynie spożywanie jajek.

• Weganizm

– polega na rezygnacji ze spożywania wszelkich

pokarmów wytwarzanych przez zwierzęta. Poza mięsem

wyłączane są więc z jadłospisu mleko, sery, jaja oraz miód.

• Witarianizm

– dieta polegająca na spożywaniu wyłącznie

świeżych warzyw i owoców. Odrzuca jakiekolwiek potrawy

gotowane.

Witarianie

rezygnują również z wszelkich napojów

typu kawa, herbata.

• Frutarianizm

(lub fruktarianizm, fruitarianizm, fruktorianizm) –

najbardziej zaostrzona forma wegetarianizmu. Oprócz mięsa i

produktów pochodzenia zwierzęcego, fruktarianie nie jedzą

żadnych owoców i warzyw, które musieliby zerwać. Ich

pokarmem są owoce, które same spadną z drzewa.

Zalety diety

wegetariańskiej!!!

• Brak cholesterolu lub niska jego zawartość
• Większe spożycie błonnika pokarmowego i skrobi.
• Ograniczenie nadmiernego spożycia sodu.
• Łatwiejsze pokrycie zapotrzebowania na witaminę C
• Mniejsza liczba kalorii zawarta w jednostce masy lub

objętości.

• Zmniejszone zagrożenie chorobami.
• Mniejsze zagrożenie ze strony czynników szkodliwych

wprowadzanych do organizmu razem z produktami
pochodzenia zwierzęcego np.. Antybiotyków, włośni,
bakterii Salmonella.

Wady diety

wegetariańskiej

• Zwiększone zagrożenie chorobami.
• Kłopoty z pokryciem zapotrzebowania na energie
• Niedobór witamin: D i B
• Wzrost zagrożeń ze strony niektórych czynników

szkodliwych wprowadzanych do organizmu np.
pozostałości środków ochrony roślin i nawozów.

• Niewielka przyswajalność niektórych składników

mineralnych np.. Wapnia, cynku, żelaza.

Składniki odżywcze w

diecie wegetariańskiej!!

• Białko

- produkty sojowe, soczewica, groch, kasza, makaron,

pieczywo (najlepiej razowe), orzechy i nasiona

• Żelazo

- zielone warzywa liściaste, fasola, soczewica, tofu,

chleb pełnoziarnisty, nasiona dyni i słonecznika, orzechy,

suszone owoce.

• Wapń

- ziarna sezamu, mleko i produkty mleczne, tofu (serek

sojowy), zielone warzywa (szpinak, brokuły), rośliny

strączkowe, wzbogacane mleko sojowe i ryżowe, migdały,

pomidory

• Cynk

- soczewica, dynia, chleb pełnoziarnisty, brązowy ryż,

ziarna sezamu, orzechy, pieczarki

• Witaminy

- świeże owoce i warzywa

• Witaminy B12

- produkty mleczne, jaja, wzbogacone w tę

witaminę żywność, suplementy

• Witamina D

- produkty mleczne, zboża i margaryna roślinna

Wegetarianizm w Polsce!!

• Polsce wegetarianizm jest propagowany np. przez

stowarzyszenie Empatia

i fundację Viva!. Organizują oni

różne happeningi, spotkania i demonstracje przeciwko
takim firmom jak KFC,

McDonald‘s

Corporation

czy

różnym sklepom sprzedającym futra. Co roku wiele miast
przyłącza się do Ogólnopolskiego Tygodnia
Wegetarianizmu, który odbywa się w ostatnim tygodniu
maja. Ponadto, 1 października ma miejsce Międzynarodowy
Dzień Wegetarianizmu, a 11 stycznia swój dzień obchodzą
wegetarianie . Od 2003 roku obchodzony jest Dzień Ryby,
który ma miejsce 20 grudnia i propaguje wegetariańskie
święta Bożego Narodzenia w Polsce. Od 1994 roku ukazuje
się w kioskach ogólnodostępny miesięcznik

Wegetariański

Świat

.