Audytor ekologiczny

(213301)

Specjali

ś

ci

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Audytor ekologiczny (213301)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-011-5 (11)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach.................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

4

2. Opis zawodu................................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

7

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

8

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

9

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

9

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych .................................... 10
2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK .......................................... 10

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 11

3.1. Wykonywanie audytów ekologicznych Kz1 .................... 11
3.2. Koordynowanie prac zespołu audytuj

ą

cego Kz2 ............ 13

3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 14

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 15

5. Słownik ....................................................................................... 16

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

213301 Audytor ekologiczny

Grupa wielka 2 – Specjali

ś

ci (w Mi

ę

dzynarodowej Klasyfikacji Stan-

dardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 6).

Grupa elementarna 2133 – Specjali

ś

ci do spraw ochrony

ś

rodowi-

ska (w Mi

ę

dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08

odpowiada grupie 2133 Environmental Protection Professionals).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja M. Działalno

ść

Profesjonalna, Naukowa i Techniczna; Dział

74. Pozostała Działalno

ść

Profesjonalna, Naukowa i Techniczna,

Grupa 74.9. Pozostała działalno

ść

profesjonalna, naukowa i tech-

niczna, gdzie indziej niesklasyfikowana.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

ń

analitycznych na 15 stanowiskach pracy

w 5 przedsi

ę

biorstwach (du

ż

e – 3,

ś

rednie – 2, w tym produkcyjne − 1,

produkcyjno-handlowe − 1, usługowe − 2, jednostka administracji − 1),
przeprowadzonych w marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Michał Jan Cichy – Stowarzyszenie Polski Ruch Czystszej Pro-

dukcji w Katowicach,

•

Bogusława Gulczy

ń

ska – Audytor Polskiego Centrum Bada

ń

i Certyfikacji S.A. w Warszawie,

•

Lidia Skórzak – FAMED

Ż

ywiec Sp. z o.o. w

Ż

ywcu,

•

Jolanta Religa – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB w Rado-

miu.

5

Ewaluatorzy:

•

Tomasz Skuza – Wojewódzki Inspektorat Ochrony

Ś

rodowiska

w Warszawie,

•

Rafał Bator – Specjalny O

ś

rodek Szkolno-Wychowawczy dla

Dzieci Niesłysz

ą

cych im. Marii Grzegorzewskiej w Radomiu.

Recenzenci:

•

Maciej Kostrzanowski – Biuro Usług Doskonalenia Zarz

ą

dzania

i Organizacji SYSTEM Kostrzanowski, Kowalkow, Okraska Spół-
ka Jawna w Cz

ę

stochowie,

•

Edyta Nowicka – Prywatna Wy

ż

sza Szkoła Ochrony

Ś

rodowiska

w Radomiu.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Grzegorz

Ś

cibisz (przewodnicz

ą

cy) – Stowarzyszenie Klub Pol-

skie Forum ISO 14 000 w Warszawie,

•

Piotr Kubiak – Zrzeszenie Ekspertów Ekologii w Katowicach,

•

Grzegorz Chocian – przedstawiciel pracodawców, EKOTON Sp.

z o.o. w Białymstoku,

•

Norbert Kusiak – Ogólnopolskie Porozumienie Zwi

ą

zków Zawo-

dowych w Warszawie,

•

Wojciech Jabło

ń

ski – Zwi

ą

zek Pracodawców Warszawy i Ma-

zowsza w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

•

07.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Audytor ekologiczny weryfikuje spełnienie przez audytowan

ą

insty-

tucj

ę

przyj

ę

tych kryteriów audytu ekologicznego.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Audytor ekologiczny jest zawodem o charakterze eksperckim. Audy-

tor ekologiczny wykonuje audyty ekologiczne (

ś

rodowiskowe) na pod-

stawie normy ISO 19011 (a w przypadku jednostek certyfikuj

ą

cych –

równie

ż

z uwzgl

ę

dnieniem normy ISO 17021) lub innych wytycznych –

opracowanych na potrzeby programów i instytucji prowadz

ą

cych dzia-

łalno

ść

proekologiczn

ą

, w których istnieje potrzeba prowadzenia audy-

tów ekologicznych. Kryterium audytu stanowi spełnienie okre

ś

lonych

wymaga

ń

ustalonych przez zamawiaj

ą

cego audyt, np. wymaga

ń

praw-

nych dotycz

ą

cych ochrony

ś

rodowiska, standardów dotycz

ą

cych sys-

temów zarz

ą

dzania

ś

rodowiskowego (np. ISO 14001) lub innych wy-

tycznych dotycz

ą

cych zarz

ą

dzania

ś

rodowiskowego. Audytor potwier-

dza swoje spostrze

ż

enia mo

ż

liwymi do zweryfikowania dowodami, ze-

branymi metod

ą

wywiadów, obserwacji, analizy dokumentów. Stosow-

nie do posiadanych kompetencji, a w niektórych przypadkach równie

ż

do wymaganych uprawnie

ń

; audytor ekologiczny mo

ż

e prowadzi

ć

au-

dyty wewn

ę

trzne (na wewn

ę

trzne potrzeby danej organizacji) lub ze-

wn

ę

trzne (np. na zlecenie kontrahenta lub na potrzeby certyfikacji sys-

temów). Audyt mo

ż

e by

ć

wykonywany przez:

•

zespół audytorski (w skład, którego wchodzi audytor wiod

ą

cy – ko-

ordynuj

ą

cy audyt, inni audytorzy oraz ewentualnie eksperci tech-

niczni zapewniaj

ą

cy kompetencje bran

ż

owe zespołu) lub

•

jednego audytora, który w takim przypadku wykonuje wszystkie

maj

ą

ce zastosowanie obowi

ą

zki audytora wiod

ą

cego.

Efektem pracy audytora ekologicznego jest najcz

ęś

ciej raport dla

zamawiaj

ą

cego audyt.

7

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Audytor ekologiczny mo

ż

e by

ć

zatrudniony w przedsi

ę

biorstwach

produkcyjnych i usługowych dowolnej bran

ż

y (w tym równie

ż

dorad-

czych i certyfikuj

ą

cych), w jednostkach administracji pa

ń

stwowej, orga-

nizacjach pozarz

ą

dowych. Wykonuje prac

ę

zarówno biurow

ą

, jak

i w terenie (w budynkach i/lub na zewn

ą

trz), cz

ę

sto wymagaj

ą

c

ą

podró-

ż

y (szczególnie przy audytach zewn

ę

trznych) oraz

s

amodzielnego pla-

nowania i wykonywania zada

ń

. Je

ś

li w audycie uczestniczy kilku audy-

torów, organizacj

ą

i koordynacj

ą

prac zajmuje si

ę

audytor wiod

ą

cy.

Audytor ekologiczny wewn

ę

trzny wykonuje swoje zadania zawodowe

w ramach obowi

ą

zuj

ą

cego go wymiaru czasu pracy – zgodnie z umow

ą

z zatrudniaj

ą

cym lub zleceniodawc

ą

, stosownie do zakresu obowi

ą

z-

ków. W przypadku audytora ekologicznego zewn

ę

trznego czas pracy

zale

ż

ny jest od liczby zlece

ń

, zakresu pracy koniecznego do przygoto-

wania si

ę

audytora do poszczególnych audytów oraz czasu przezna-

czonego na ich wykonanie. Audytor ekologiczny nara

ż

ony jest na stres

zwi

ą

zany z terminowo

ś

ci

ą

wykonywanych audytów i raportowania ich

wyników, ryzykiem utraty niezale

ż

no

ś

ci, konfliktami z audytowanymi.

Zagro

ż

enia podczas prowadzenia audytów ekologicznych to czynniki

charakterystyczne dla audytowanych jednostek organizacyjnych, np.
hałas, emisje, wysokie lub niskie temperatury, promieniowanie, nara

ż

e-

nie na działanie substancji niebezpiecznych, zagro

ż

enie wybuchem,

odory, maszyny i urz

ą

dzenia w ruchu itp. W pracy biurowej audytora

ekologicznego istniej

ą

typowe zagro

ż

enia, np. wynikaj

ą

ce z pracy

z komputerem i innymi urz

ą

dzeniami biurowymi. Zagro

ż

enia wynikaj

ą

ce

z konieczno

ś

ci podró

ż

owania, to np. wypadki komunikacyjne, hałas,

wibracje, emisja spalin.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Audytora ekologicznego powinny cechowa

ć

m.in.: bezstronno

ść

, rze-

telno

ść

, skrupulatno

ść

, dociekliwo

ść

i spostrzegawczo

ść

. Powinien by

ć

dyplomatyczny, szanowa

ć

kultur

ę

audytowanego, zarówno w wymiarze

kultury organizacji, jak i zatrudnionych w niej osób. Wykonywane przez
audytora ekologicznego zadania zawodowe wymagaj

ą

równocze

ś

nie by

był zdecydowany, zdolny do samodzielnego i odpowiedzialnego podej-
mowania działa

ń

oraz nieulegaj

ą

cy bezkrytycznie wpływom. Du

ż

e zna-

czenie w jego pracy ma umiej

ę

tno

ść

skutecznej współpracy w zespole,

komunikowania si

ę

, rozwi

ą

zywania konfliktów i odporno

ść

na stres. Po-

8

winien umie

ć

zrozumiale formułowa

ć

my

ś

li w rozmowach oraz w rapor-

tach z audytów, by

ć

otwarty na alternatywne pomysły i punkty widzenia.

Przeciwwskazaniem do wykonywania zawodu mo

ż

e by

ć

znaczna nie-

sprawno

ść

narz

ą

du wzroku lub słuchu. Pracodawca, organizuj

ą

c prac

ę

audytora ekologicznego, powinien uwzgl

ę

dni

ć

ewentualne jego dysfunk-

cje (np. osoba niepełnosprawna ruchowo mo

ż

e prowadzi

ć

audyty, o ile

stopie

ń

jej niepełnosprawno

ś

ci pozwala na swobodne przemieszczanie

si

ę

, a teren i/lub budynki w obszarze audytu s

ą

przystosowane do po-

trzeb osób o tego rodzaju niepełnosprawno

ś

ci).

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Audytor ekologiczny powinien posiada

ć

wykształcenie wy

ż

sze

pierwszego stopnia. Najlepsze przygotowanie do pracy w zawodzie
zdob

ę

dzie na kierunkach studiów: ochrona

ś

rodowiska, in

ż

ynieria

ś

ro-

dowiska, zarz

ą

dzanie i in

ż

yniera produkcji, a tak

ż

e na studiach pody-

plomowych dotycz

ą

cych zarz

ą

dzania

ś

rodowiskowego lub audytów

ekologicznych. Dobre podstawy powinny da

ć

te

ż

inne kierunki obejmu-

j

ą

ce zaj

ę

cia z zakresu zarz

ą

dzania

ś

rodowiskowego, audytowania,

wymaga

ń

prawnych dotycz

ą

cych ochrony

ś

rodowiska. Korzystne jest

posiadanie wiedzy interdyscyplinarnej, ł

ą

cz

ą

cej kilka z wymienionych

wy

ż

ej dziedzin. Je

ś

li program uko

ń

czonych studiów nie obejmował

tematyki planowania i prowadzenia audytów ekologicznych (

ś

rodowi-

skowych), zaleca si

ę

dodatkowe szkolenie przyszłego audytora przez

audytorów zatrudnionych w danej instytucji albo w instytucjach ze-
wn

ę

trznych. Kompetencje audytora ekologicznego potwierdzane s

ą

certyfikatami, np.: audytora systemu zarz

ą

dzania

ś

rodowiskowego,

audytora zintegrowanego systemu zarz

ą

dzania, audytora czystszej

produkcji. Do wykonywania audytów zewn

ę

trznych uprawnia, stosow-

nie do danego rodzaju audytu, pozytywnie zdany egzamin ko

ń

cz

ą

cy

szkolenie organizowane przez akredytowane jednostki certyfikuj

ą

ce

personel lub przez jednostki prowadz

ą

ce programy proekologiczne,

zgodnie z przyj

ę

tymi w ich ramach zasadami audytowania. Zaleca si

ę

,

aby audytor ekologiczny przed samodzielnym podj

ę

ciem zada

ń

zdobył

do

ś

wiadczenie zawodowe w audytowaniu i w bran

ż

y, któr

ą

b

ę

dzie au-

dytował. W przypadku braku specjalistycznej wiedzy bran

ż

owej powi-

nien korzysta

ć

z pomocy eksperta technicznego. Zawód wymaga ci

ą

-

głego pogł

ę

biania i aktualizacji wiedzy z zakresu ochrony

ś

rodowiska,

w tym wymaga

ń

prawnych dotycz

ą

cych ochrony

ś

rodowiska oraz regu-

larnego uczestnictwa w audytach ekologicznych.

9

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Audytor ekologiczny zwykle rozpoczyna rozwój kariery zawodowej

od pracy jako obserwator lub audytor szkol

ą

cy si

ę

pod nadzorem star-

szego sta

ż

em audytora ekologicznego (wiod

ą

cego). W miar

ę

zdoby-

wania do

ś

wiadczenia zawodowego wchodzi w skład zespołów audytu-

j

ą

cych lub wykonuje audyty samodzielnie. Do

ś

wiadczenie zawodowe

w audytowaniu oraz wiedza w zakresie ochrony

ś

rodowiska pozwalaj

ą

audytorowi ekologicznemu na pełnienie funkcji audytora wiod

ą

cego

(koordynuj

ą

cego prace zespołu audytuj

ą

cego). Posiadaj

ą

c wiedz

ę

i do

ś

wiadczenie zawodowe w ochronie

ś

rodowiska oraz zarz

ą

dzaniu

ś

rodowiskowym, audytor ekologiczny mo

ż

e podj

ąć

prac

ę

w zawodzie

213303 Specjalista ochrony

ś

rodowiska. Po uzupełnieniu kompetencji

mo

ż

e pracowa

ć

jako weryfikator Wspólnotowego System Ekozarz

ą

-

dzania i Audytu (z ang. EMAS

−

Eco-Management and Audyt Scheme).

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Planowanie i organizowanie pracy własnej, z uwzgl

ę

dnieniem

zasad BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii i ochrony

ś

rodowiska (nie-

zb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z2.

Planowanie pracy zespołu wykonuj

ą

cego audyt ekologiczny,

z uwzgl

ę

dnieniem zasad BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii i ochro-

ny

ś

rodowiska (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z3.

Zapoznawanie si

ę

z profilem działalno

ś

ci audytowanej instytucji

oraz jej dokumentacj

ą

wynikaj

ą

c

ą

z wymaga

ń

przepisów prawa

ochrony

ś

rodowiska oraz systemu zarz

ą

dzania

ś

rodowiskowego

(niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z4.

Przygotowywanie planu audytu ekologicznego (niezb

ę

dne kom-

petencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z5.

Prowadzenie spotka

ń

otwieraj

ą

cych i zamykaj

ą

cych audyt ekolo-

giczny (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z6.

Gromadzenie i weryfikowanie informacji oraz dowodów z audytu
z zachowaniem zasad BHP, ochrony ppo

ż

., ochrony

ś

rodowiska

oraz zasad poufno

ś

ci (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z7.

Analizowanie i ocenianie stosowania przez audytowanego wy-
maga

ń

prawnych dotycz

ą

cych ochrony

ś

rodowiska oraz innych

wymaga

ń

zwi

ą

zanych z ochron

ą

ś

rodowiska i zarz

ą

dzaniem

ś

ro-

dowiskowym (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z8.

Nadzorowanie i koordynowanie prac realizowanych w ramach
audytu ekologicznego (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

10

Z9.

Opracowywanie i przekazywanie raportu z audytu ekologiczne-
go, w tym wniosków dotycz

ą

cych mocnych stron i obszarów wy-

magaj

ą

cych doskonalenia w audytowanej organizacji (niezb

ę

dne

kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z10. Ocenianie realizacji działa

ń

poaudytowych (niezb

ę

dne kompe-

tencje: Kz1, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Wykonywanie audytów ekologicznych (potrzebne do wykonywa-

nia zada

ń

: Z1, Z3, Z4, Z5, Z6, Z7, Z9, Z10).

Kz2 – Koordynowanie prac zespołu audytuj

ą

cego (potrzebne do wyko-

nywania zada

ń

: Z2, Z4, Z5, Z8, Z9).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z10).

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w zawo-

dzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu

kwalifikacji na poziomie 6 wła-

ś

ciwym dla wykształcenia wy

ż

szego pierwszego stopnia w Europejskiej

i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem
usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (grupa wielka

2 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ą

ca zawód audytora ekologicznego:

1) w zakresie wiedzy: zna i rozumie w zaawansowanym stopniu zasady

i techniki audytowania, wymagania w zakresie zarz

ą

dzania

ś

rodowi-

skowego oraz wymagania prawne dotycz

ą

ce ochrony

ś

rodowiska

w odniesieniu do działalno

ś

ci powoduj

ą

cej oddziaływania na

ś

rodowi-

sko, a tak

ż

e metody zapobiegania zanieczyszczeniom, ich ograni-

czania i kontroli; zna i rozumie zło

ż

one uwarunkowania prowadzonej

działalno

ś

ci w audytowanych organizacjach;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: potrafi wykonywa

ć

zadania planowania,

realizowania i dokumentowania działa

ń

audytowych, ocenia

ć

zgod-

no

ść

z wymaganiami prawnymi i innymi dotycz

ą

cymi ochrony

ś

ro-

dowiska oraz koordynowa

ć

prace audytorskie, rozwi

ą

zywa

ć

zło

ż

one

i nietypowe problemy pojawiaj

ą

ce si

ę

w czasie prowadzenia audy-

tów ekologicznych, komunikowa

ć

si

ę

z otoczeniem, uzasadnia

ć

swoje stanowisko, samodzielnie planowa

ć

własne doskonalenie

umiej

ę

tno

ś

ci audytorskich przez całe

ż

ycie zawodowe.

11

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z3, Z4, Z5, Z6, Z7, Z9, Z10 wy-

maga posiadania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Wykonywanie audytów ekologicznych Kz1

Wiedza – zna i rozumie w za-
awansowanym stopniu zasady
i techniki audytowania oraz ró

ż

no-

rodne i zło

ż

one uwarunkowania

(prawne, ekonomiczne, społecz-
ne, technologiczne) prowadzonej
działalno

ś

ci, w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP i ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii i ochrony

ś

rodowiska

obowi

ą

zuj

ą

ce

w pracy biurowej oraz w audy-
towanych instytucjach;

−

dokumentacj

ę

audytowanego,

wynikaj

ą

c

ą

z wymaga

ń

praw-

nych

dotycz

ą

cych

ochrony

ś

rodowiska oraz z systemu za-

rz

ą

dzania

ś

rodowiskowego;

−

etapy prac audytowych i zasa-
dy ich planowania;

−

zasady oceny ryzyka zwi

ą

za-

nego z audytem;

−

zasady i techniki przeprowa-
dzania audytów ekologicznych;

−

zasady

organizacji

spotka

ń

otwieraj

ą

cych i zamykaj

ą

cych

audyt ekologiczny;

−

wymagania prawne dotycz

ą

ce

ochrony

ś

rodowiska i inne wy-

magania zwi

ą

zane z zarz

ą

dza-

niem

ś

rodowiskowym, maj

ą

ce

zastosowanie w audytowaniu
poszczególnych organizacji;

Umiej

ę

tno

ś

ci – potrafi wykony-

wa

ć

zadania zwi

ą

zane z plano-

waniem, realizacj

ą

i dokumento-

waniem audytów ekologicznych,
rozwi

ą

zywa

ć

nietypowe problemy

w zmiennych i nie w pełni przewi-
dywalnych warunkach audytowa-
nia, samodzielnie planowa

ć

wła-

sne uczenie si

ę

, komunikowa

ć

si

ę

z otoczeniem i uzasadnia

ć

swoje

stanowisko w sprawie przebiegu
i rezultatów audytu ekologicznego,
w szczególno

ś

ci potrafi:

−

stosowa

ć

zasady i przepisy

BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii

i ochrony

ś

rodowiska podczas

pracy biurowej i w trakcie prac
na terenie audytowanych orga-
nizacji lub instalacji;

−

identyfikowa

ć

i analizowa

ć

do-

kumentacj

ę

wynikaj

ą

c

ą

z wy-

maga

ń

prawnych dotycz

ą

cych

ochrony

ś

rodowiska oraz in-

nych wymaga

ń

dotycz

ą

cych

zarz

ą

dzania

ś

rodowiskowego;

−

opracowywa

ć

plan audytu eko-

logicznego, uwzgl

ę

dniaj

ą

c cel,

kryteria i ramy czasowe audytu
oraz audytowane obszary;

−

uzgadnia

ć

plan audytu ekolo-

gicznego z audytowanym;

12

−

metody oceny jako

ś

ci wód,

ś

cieków, gleby, emisji zanie-

czyszcze

ń

do powietrza i hała-

su;

−

metody oceny oddziaływania
audytowanej organizacji lub in-
stalacji na

ś

rodowisko;

−

zasady identyfikacji i oceny
aspektów

ś

rodowiskowych (ro-

zumianych jako elementy dzia-
ła

ń

organizacji, jej wyrobów lub

usług, które mog

ą

wzajemnie

oddziaływa

ć

ze

ś

rodowiskiem);

−

metody zapobiegania zanie-
czyszczeniom i innym oddzia-
ływaniom oraz ich ograniczania
i kontroli;

−

zasady raportowania audytów
ekologicznych;

−

zasady i metody oceniania
działa

ń

poaudytowych oraz ich

dokumentowania;

−

zasady etyki w pracy audytora
ekologicznego.

−

ocenia

ć

ryzyka zwi

ą

zane z au-

dytem w zakresie identyfikacji
zagro

ż

e

ń

, analizy ryzyka oraz

jego ewaluacji;

−

organizowa

ć

spotkanie otwiera-

j

ą

ce oraz zamykaj

ą

ce audyt

ekologiczny;

−

dobiera

ć

i stosowa

ć

odpowied-

nie techniki audytowania;

−

prowadzi

ć

audyt ekologiczny

w wyznaczonych ramach cza-
sowych, dla osi

ą

gni

ę

cia wy-

znaczonego celu, z zachowa-
niem zasad BHP, ochrony ppo

ż

.

oraz ochrony

ś

rodowiska;

−

ocenia

ć

audytowanego w za-

kresie spełniania obowi

ą

zków

wynikaj

ą

cych z wymaga

ń

praw-

nych dotycz

ą

cych ochrony

ś

ro-

dowiska oraz innych wymaga

ń

zwi

ą

zanych z zarz

ą

dzaniem

ś

rodowiskowym;

−

rozpoznawa

ć

wpływ, jaki audy-

towana instytucja wywiera lub
mo

ż

e wywiera

ć

na

ś

rodowisko;

−

identyfikowa

ć

potencjalne sy-

tuacje awaryjne oraz ocenia

ć

istniej

ą

ce procedury dotycz

ą

ce

zapobiegania awariom i ogra-
niczania ich skutków;

−

identyfikowa

ć

i dobiera

ć

metody

zapobiegania

zanieczyszcze-

niom, ich ograniczania i kontroli;

−

ocenia

ć

efekty

działalno

ś

ci

ś

rodowiskowej audytowanego;

−

opracowywa

ć

raporty z audytu

ekologicznego, formułuj

ą

c ich

tre

ść

w sposób zrozumiały dla

audytowanego;

13

−

komunikowa

ć

si

ę

na wszyst-

kich poziomach audytowanej
organizacji z poszanowaniem
kultury organizacji i osób w niej
zatrudnionych;

−

przestrzega

ć

zasad tajemnicy

przedsi

ę

biorstwa,

poufno

ś

ci

danych audytowanego;

−

ocenia

ć

skuteczno

ść

podj

ę

tych

działa

ń

poaudytowych.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z2, Z4, Z5, Z8, Z9 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Koordynowanie prac zespołu audytuj

ą

cego Kz2

Wiedza – zna i rozumie w za-
awansowanym stopniu metody
koordynowania prac zespołu au-
dytuj

ą

cego oraz ró

ż

norodne i zło-

ż

one uwarunkowania (prawne,

ekonomiczne, społeczne, techno-
logiczne) prowadzonej działalno-

ś

ci, w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady planowania pracy zespo-
łów audytuj

ą

cych, z uwzgl

ę

dnie-

niem zasad BHP, ochrony ppo

ż

.,

ergonomii i ochrony

ś

rodowiska;

−

podstawy zarz

ą

dzania zaso-

bami ludzkimi;

−

zasady planowania prac audy-
towych w zespole audytuj

ą

-

cym;

−

zadania i obowi

ą

zki audytora

wiod

ą

cego w audycie ekolo-

gicznym;

−

zasady prowadzenia spotka

ń

otwieraj

ą

cych i zamykaj

ą

cych

audyt ekologiczny w roli audy-
tora wiod

ą

cego;

Umiej

ę

tno

ś

ci – potrafi wykony-

wa

ć

zadania zwi

ą

zane z koordy-

nacj

ą

prac zespołu audytuj

ą

cego,

rozwi

ą

zywa

ć

nietypowe problemy

w zmiennych i nie w pełni przewi-
dywalnych warunkach audytowa-
nia, samodzielnie planowa

ć

wła-

sne uczenie si

ę

w obszarze umie-

j

ę

tno

ś

ci zarz

ą

dzania lud

ź

mi, ko-

munikowa

ć

si

ę

z zespołem audy-

torów oraz z otoczeniem, w szcze-
gólno

ś

ci potrafi:

−

planowa

ć

prac

ę

zespołów au-

dytuj

ą

cych i zarz

ą

dza

ć

ni

ą

z zachowaniem zasad BHP,
ochrony

ppo

ż

.,

ergonomii

i ochrony

ś

rodowiska;

−

dobiera

ć

członków

zespołu

audytuj

ą

cego do przeprowa-

dzenia audytu ekologicznego;

−

koordynowa

ć

i prowadzi

ć

spo-

tkanie otwieraj

ą

ce i zamykaj

ą

ce

audyt ekologiczny w roli audyto-
ra wiod

ą

cego;

14

−

zadania audytora wiod

ą

cego

w procesie raportowania wyni-
ków audytu ekologicznego;

−

metody i narz

ę

dzia zarz

ą

dza-

nia procesem audytu.

−

planowa

ć

odpowiednie techniki

audytowania i koordynowa

ć

ich

stosowanie;

−

koordynowa

ć

współprac

ę

w ze-

spole audytorów oraz współ-
prac

ę

ze zlecaj

ą

cym audyt eko-

logiczny;

−

rozwi

ą

zywa

ć

sytuacje konflik-

towe wynikłe w trakcie realiza-
cji prac audytowych;

−

monitorowa

ć

i nadzorowa

ć

pra-

c

ę

audytorów w odniesieniu do

planu audytu oraz ewentual-
nych nowych okoliczno

ś

ci;

−

koordynowa

ć

opracowywanie

przez zespół audytorów wnio-
sków z audytu ekologicznego
(np. mocne strony audytowanej
instytucji oraz obszary wymaga-
j

ą

ce doskonalenia);

−

koordynowa

ć

działania zwi

ą

za-

ne z opracowywaniem raportu
z audytu ekologicznego.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

samodzielnie upowszechnia wzory wła

ś

ciwego zarz

ą

dzania

ś

rodowi-

skowego zgodnie z zasad

ą

zrównowa

ż

onego rozwoju, w miejscu pra-

cy i poza nim,

−

krytycznie i odpowiedzialnie ocenia prac

ę

własn

ą

i zespołu audytu-

j

ą

cego,

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za skutki podejmowanych decyzji i działa

ń

,

w tym za sformułowane wnioski z audytu oraz za zachowanie pouf-
no

ś

ci udost

ę

pnionych mu danych i informacji,

−

odpowiedzialnie pełni rol

ę

negocjatora w przypadku zaistnienia sy-

tuacji konfliktowych.

15

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu audytora eko-

logicznego przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 213301 Audytor ekologiczny

16

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.